2
Jme₁guan₃ Jme₂dsí₂ quián₅ Diú₄
Jme₁ca₂të́₂ Jmɨg₄ Të₂láu₃-guiá₂, caun₂ bá₄ ja₁jme₁tion'₅₄ le₁ŋɨ'₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂'én₂. Con'₂ tsá₃ jáin₅ jme₁ca₂nág₂, ca₂lë₃ gau₂ ca₂jan₃ guei'₅₄ lia'₂ lë́₅ jë₁'ei₅ dsí₂ tiá₂ lɨn₃ ca₂lë₃, ca₂né'₂ ta₁caun₂ dsi₂néi₂ ja₁jme₁tion'₅₄ dsa₂. Jaun₂ co₂tan₅₄ dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ qui₂ca₂séi'₂ tsɨ'₄ si₂ qui₂të₁tsɨ'₅₄ ne₄ quió'₅ dsa₂ 'éi₂, le₂jain₂ le₂jain₂. Jaun₂ ca₂le₃jɨ́in₃ qui₂ca₂cain'₂ quian'₅₄ Jme₂dsí₂ Jŋió₅. Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ dsa₂ qui₂ca₂dsia₃ jág₁ jmei₅ siá'₂, lia'₂ con'₂ lë́₅ ca₂cuë₃ Jme₂dsí₂ a₂juá'₂ dsa₂.
Jmɨg₄ jaun₂ jme₁tion'₅₄ dsa₂ judíos juɨg₂ Jerusalén, i₂ja₂lén₂ ta₁caun₂ mɨ₂güɨ́g₃, a₂jme₂ti₃ con'₂ tag₄ chí'₅ quió'₅. Jme₁ca₂nág₂ mɨ'₅₄ a₂ca₂lë₃ jaun₂, qui₂ca₂ŋɨ'₂ dsa₂, tsá₃ caun₂ ca₂i₃jiog₅ dsɨ́₅, ia₁ ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ 'éi₂ jma₃quén₅ qui₂ca₂nág₂ jág₁ jmei₅ quió'₅ a₂qui₂ca₂dsia₃ dsa₂ i₂tion'₅₄ 'éi₂. Jaun₂ dsɨ₃gó'₃ dsɨ́₅ 'ŋio₅ lɨn₃, qui₂ca₂dsia₃ jág₁ guioin₅₄ quiain'₅₄ rɨin'₅₄, ca₂juá'₂:
―¿On₁jua'₅₄ dsa₂ chan₂ Galilea ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂dsia₅ jág₁ në₅? ¿'A₂ bá₄ lia'₂ né'₂ dsia₂₃ jág₁ jmei₅ quió'₅ juɨg₂ go₄ jniog₄ le₂jau₂ le₂jau₂? Dsa₂ i₂tion'₅₄ ja₁lá₃ i₂chan₂ juɨg₂ Partia, dsa₂ chan₂ Media, dsa₂ chan₂ Elam, dsa₂ chan₂ Mesopotamia, i₂chan₂ Judea, i₂chan₂ Capadocia, dsa₂ chan₂ Ponto, dsa₂ chan₂ 'uë₃ Asia, 10 dsa₂ chan₂ Frigia quian'₅₄ Panfilia, dsa₂ ja₂lén₂ 'uë₃ Egipto quian'₅₄ juɨg₂ 'uë₃ Africa* a₂niog₅ uɨ́ng₂ con'₂ guë́₄ Cirene. Ján₃ bá₄ tion'₅₄ dsa₂ chan₂ Roma i₂ma₂tián'₅ ja₁lá₃. I₂lɨn₅₄ 'éi₂ jme₁ma₂lɨ́n₅ judíos; i₂lɨn₅₄ guë'₂ ma₂gue₃ juá'₅ quió'₅ dsa₂ judíos. 11 Ján₃ bá₄ tion'₅₄ dsa₂ chan₂ 'uë₃ Creta, dsa₂ chan₂ Arabia në́₃. La₁ ca₂le₃jág₃ bá₄ jniog₄ néi₁ quian'₅₄ jág₁ jmei₅ quián₂ a₂dsia₅ dsa₂ në₅ ca₂le₃jë́₃ a₂jlá'₁ a₂'io'₂ a₂jmo₅ Diú₄.
12 Jaun₂ 'ŋio₅ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂, tsá₃ caun₂ qui₂ca₂'ág₂ dsɨ́₅. Jŋia'₅₄ qui₂ŋɨ́i'₅ rɨin'₅₄:
―¿'E₂ 'nió'₄ juá'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅?
13 I₂lɨn₅₄ guë'₂ tsá₃ 'éin₂, jŋia'₅₄ qui₂jmóg'₂ burlas, jaun₂ ca₂juá'₂:
―I₂le₁'en₅ bá₄ i₂në₅.
Jág₁ a₂ca₂juá'₂ Pe₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂
14 Jaun₂ ca₂nau₂ Pe₄ jë₄ jme₁guá₄ quiain'₅₄ guë́₄ guia₃-ján₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ rɨin'₅₄. Jaun₂ ca₂juá'₂ tiá₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂:
―'Nia'₂ dsa₂ chan₂ Judea quian'₅₄ ca₂le₃jɨ́ng'₃ i₂tián'₅ Jerusalén në́₃, juɨ₁le₂ŋi'₅₄ 'nia'₂ jág₁ la₂. Nei₂ 'nia'₂ dse₃ a₂juá'₄ jniá₂ la₂. 15 Tsá₃ le₁'en₅ dsa₂ la₂ juɨ₁lia'₂ lɨ́n'₂ 'nia'₂, ia₁ con'₂ hora ŋí₁ ŋi₃ të₂ o₃'iog₂ bá₄ guë́₄ la₂. 16 Të₂le₃ a₂rë₂ti₃ con'₂ lë́₅ jág₁ a₂ca₂'ë́₂ Joel ma₂lɨ́g'₂, lia'₂ con'₂ jme₁ca₂juá'₂:
17 Jë₁ca₂tó'₂ jmɨg₄, juá'₂ Diú₄,
tsɨng₅₄ Jme₂dsí₂ quiáng₃ jaun₂ sióin₃
ne₄ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.
Ja₂ŋí'₂ 'nia'₂, ja₁mɨ́g'₄ në́₃
qui₃dsia₃ o₄quió₃ jniá₂.
Dsó₂ chi'₂ quián'₂ 'nia'₂ në́₃
a₂lë₁qui₃jág₃ 'e₂ qui₃jág₃,
dsɨ₂gui'₅₄ can'₅₄ guë'₂ qui₃quɨ₃.
18 Jmɨg₄ jaun₂, qui₁'ɨ́ng₄ Jme₂dsí₂ quiáng₃
ne₄ quió'₅ dsa₂ ŋe'₂, dsa₂ mɨ́₂ në́₃
i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₃,
jaun₂ guë́₄ qui₃dsia₃ o₄quió₃ jniá₂.
19 Dsɨ₁ guei'₅₄ guë'₂ qui₁'ë́₄ jniá₂ dsa₂
cosas a₂dsɨ₃gó'₃ dsɨ́₅.
Ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ guë'₂
jmo₅₄ jniá₂ lé₂ léi₄,
juɨ₁lia'₂ jmɨ₂, si₂, jnei₅ lë́₅ jme₁ŋi₁ në́₃.
20 'Iog₂ guë'₂ co₂dsia₅ le₃lia'₂.
Tsɨ'₂ guë'₂ lé₂ guéin₂ lia'₂ lë́₅ jmɨ₂.
Ca₂le₃jë́₃ a₂në₅ lé₂ né'₃ guë́₄
a₂guá₂ jmɨg₄ quió'₅ Te₁gui'₅₄.
Jmɨg₄ jaun₂ lé₂ caun₂ jmɨg₄ juë'₂ a₂gau₂.
21 Jaun₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂mɨ₅ chi₂lén'₂ Te₁gui'₅₄,
lióin₂ bá₄.
22 ’'Nia'₂ dsa₂ chan₂ Israel, nei₂ 'nia'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂juá'₄ jniá₂ la₂. Jesús chan₂ Nazaret dsa₂ dsen₃ quián₅ Diú₄, i₂ca₂cuë́'₃ 'éi'₃ ca₂chein₃ jɨn'₄ 'nia'₂. Ca₂jmo₃ Diú₄ ca₂le₃jë́₃ léi₄ juë'₂, ca₂le₃jë́₃ 'e₂ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂, qui₂ca₂jmo₃ të₂le₃ quian'₅₄ Jesús jɨn'₄ 'nia'₂. A₂ŋi'₅₄ rë₂ bá₄ 'nia'₂ jaun₂. 23 La₁ jme₁ca₂jáng'₂ dsa₂ o₄gog'₂ 'nia'₂ con'₂ jme₁ma₂lë́₅ jág₁ quió'₅ Diú₄ a₂ma₂ŋi₅ le₂jŋiá₅, 'nia'₂ në́₃ ca₂chang'₂ i₂'éi₂, ca₂te'₅₄ chi₁'ŋei₂₃, ca₂i₁jɨin'₅₄ 'nia'₂ o₄gú₃ dsa₂ 'lɨn'₅₄ i₂tsá₃ ŋéi₂ dsɨ́₅. Jaun₂ ca₂jŋag'₃ ca₂tion₃ cróg₄. 24 La₁ Diú₄ ca₂jme₃jein'₅₄ táng₃, ca₂lió₂ ne₄ 'mú₃. Ia₁ tsá₃ lé₂ jua'₅₄ a₂të₃roin₅₄ a₂rë₃join₅ co₂tan₅₄ jɨn₄ 'lag₄. 25 Ia₁ ca₂juá'₂ 'lag₄ Rag₅₄ David a₂'ɨin₂₃ Jesús, ca₂juá'₂:
Ia₁ jɨn₄ bá₄ jniá₂ tián₂ Te₁gui'₅₄
cau₅ quió₃.
'Éi₂ bá₄ guá₅ të₂le₃ gu₃ ne₁,
ia₁jaun₂ 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ lé₂ jmóg'₂ jleng₃,
'ɨ₅ dsɨ₃.
26 Jaun₂ lë₃, 'ŋio₅ lɨn₃ ca₂jmo₃ jniá₂ 'io'₂,
jaun₂ ca₂juá'₃ quian'₅₄ le₁tsɨ'₃
jág₁ a₂jéin₅ lián'₂.
Jaun₂ lë₃ tsá₃ 'ɨ₅ dsɨ₃ jë₁ma₂ca₂jon₃ nɨ₁ŋɨ₃.
27 Ia₁ tsá₃ cuë́'₁ jmɨg₄ a₂jŋia₃ jme₂dsí₂ quiáng₃
ja₁tion'₅₄ 'lag₄,§
on₃ guë'₂ cuë́'₁ jmɨg₄ a₂siá'₃ nɨ₁ŋɨ₃ jniá₂,
dsa₂ jŋió₅ quiáng'₂ i₂'nióg'₃.
28 Ca₂'ë'₅₄ ca₂jme₁tag'₂ juɨ₅ ja₁tɨ́n'₄ jme₂dsí₂ quiáng₃.
Jaun₂ jmó'₂ jéin₄ lián'₂ jë₁ma₂'eng₅₄ ja₁cong'₂.*
29 'Rɨn'₅₄ jniog₄, léi₄ dsón'₂ bá₄ ca₂jon₃ tsɨ₁jon₂ jmei₂ jniog₄ David, jaun₂ ca₂'oin₃. Në₅ bá₄ chí'₅ guë'₂ tau₂ 'ŋio₅ quió'₅ quian'₅₄ jniog₄ rë₂në́₃. 30 La₁ David 'éi₂ jme₁lɨ́n₄ jan₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, jaun₂ jme₁ŋi₅ rë₂ a₂ca₂cuë₃ Diú₄ jág₁ 'ɨin₂₃ 'ŋiog₅, a₂le₃chan₂ jë₄ quió'₅ ja₁ŋi'₅₄ chi'₂ dsio₅₄, jan₂ i₂lɨ́n₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄. Jaun₂ i₂'éi₂ guá₃ goin₃ ne₄ ne₄ta₁ ja₁jme₁guá₄ 'ŋiog₅ David. 31 Co₂'nió'₄ a₂ma₂jág₂ bá₄ David le₂jŋiá₅, ca₂juá'₂ a₂jen'₅₄ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄. Jaun₂ ca₂juá'₂ ján₃ a₂tsá₃ jŋia₃ jme₂dsí₂ quió'₅ jɨn₄ 'lag₄, on₃ guë'₂ dsɨ₃'én₂ nɨ₁ŋɨ₁₂ jua'₅₄ a₂siá'₃. 32 Ia₁ Diú₄ bá₄ ca₂jmo₃ ca₂jen'₅₄ táng₃ 'ŋiog₅ Jesús 'éi₂. Ca₂le₃jág₃ bá₄ jnia'₅₄ ca₂të́₂ ne₄, jaun₂ lë₃ cuë₂ jág₁ dsau₅. 33 Jaun₂ ca₂chó'₂ Diú₄ quian'₅₄ gu₂ ne₁, ca₂jme₃juag'₂. Jaun₂ Diú₄ Jmei₂ ca₂cuɨn₃ Jme₂dsí₂ quiáin₅ ca₂cuɨin₃ Jesús, lia'₂ con'₂ lë́₅ jág₁ quió'₅ ma₂cuë₃. Jaun₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅ a₂ma₂jag'₅₄ a₂ma₂nei'₂ 'nia'₂, já₅ ne₄ 'éi₂ bá₄. 34 Ia₁ on₃jua'₅₄ David ca₂uɨ́g₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, ia₁ 'ŋiog₅ David ca₂juá'₃:
Ca₂juá'₂ Diú₄ ca₂tsɨ́'₃ Te₁gui'₅₄ quiáng₃:
“Né₂ con₂ jniá₂ të₂le₃ gu₃ ne₁,
35 ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄
a₂tón'₁ jniá₂ dsa₂ i₂'iog₅₄ o₄tag'₄”.
36 Juɨ₁le₂ŋi₅ rë₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ chan₂ juɨg₂ Israel, jaun₂ tsá₃ juɨ₁'ei₅₄ caun₂-tɨn₃ dsɨ₅, ia₁ 'ŋiog₅ Jesús 'éi₂ bá₄, i₂ca₂tión'₃ 'nia'₂ cróg₄, Diú₄ në́₃ ma₂jmo₃ ma₂lɨ́in₅ lia'₂ Te₁gui'₅₄ lia'₂ rë'₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quiáin₅.
37 Jme₁ca₂nág₂ dsa₂ le₂në₅ tioin'₅₄, qui₂ca₂tá'₂ 'lia'₂ dsɨ́₅ 'ŋio₅ lɨn₃. Jaun₂ ca₂ŋɨ́i'₃ Pe₄ quiain'₅₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ rɨin'₅₄ ca₂juá'₂:
―Rɨn'₅₄ jniog₄, ¿'e₂ 'nió'₅ jmó₁ jnia'₅₄?
38 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Pe₄:
―Jme₁tsɨ́n₄ 'nia'₂ 'au'₂, jen'₄ 'nia'₂ të₂le₃ quió'₅ Diú₄, chon₅₄ 'nia'₂ jmɨg₂ le₂jang'₂ le₂jang'₂ lia'₂ con'₂ lë́₅ 'éi'₃ quió'₅ Jesús, cuë'₅₄ léi₄ a₂qui₂ma₂'én₂ dsáu'₂ 'nia'₂. Jaun₂ guë́₄ cuɨn₃ Diú₄ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ quiáin₅. 39 Jág₁ në₅ ca₂cuë₃ Diú₄ quián'₂ 'nia'₂ ca₂le₃jɨ́ng'₃, ca₂le₃jɨ́n₃ chi'₂-guein₂ quián'₂ 'nia'₂ në́₃, quian'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ guë́₄ dsa₂ i₂chan₂ uɨ́ng₂. Jág₁ në₅ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂'nio₃ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quián₂ jniog₄ të₂.
40 Quian'₅₄ jág₁ la₂, quian'₅₄ 'lióng₂ guë́₄ jág₁ siá'₂, ca₂juá'₂ Pe₄ tion₅₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂:
―Lion₄ 'nia'₂ jɨn₄ dsa₂ i₂ma₂i₂cón'₅ rë₂në́₃.
41 Jaun₂ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂ca₂tón'₃ juɨ₅ ca₂nág₂ jág₁ dse₃ ca₂juá'₂ Pe₄, qui₂ca₂jŋói₂ jmɨg₂. Jmɨg₄ jaun₂ con'₂ 'nɨ₅ mei₅ dsa₂ i₃ton'₅₄ të₂le₃ jɨn₄ dsa₂ i₂ma₂'én₂ të₂le₃ quió'₅ Jesucristo. 42 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ ca₂jŋa'₃ tiá₂ ca₂le₃jë́₃ jág₁ a₂jme₂tag₅ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂. Caun₂ bá₄ jág₁ quió'₅ ca₂jmo₃ ca₂le₃jɨ́in₃, chi₂léin'₂ Diú₄, qui₂tóin'₅ co₂lë₅, jmo₂₃ dsóg₁ i₁ŋí'₄.
'A₂ lia'₂ jme₁chan₂ dsa₂ le₂'uɨg₅₄ i₂'én₂ jág₁ dse₃
43 'Ŋio₅ i₂gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂ ca₂le₃jë́₃ léi₄ a₂qui₂ca₂jmo₃ Diú₄ të₂le₃ quian'₅₄ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ i₂chen₄§ quiáin₅. 44 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ma₂'én₂, caun₂ bá₄ jág₁ 'ei₅ quió'₅, jaun₂ ca₂le₃jë́₃ a₂jme₁cha₂ quió'₅, jme₁lë́₄ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ rɨin'₅₄. 45 Ca₂le₃jë́₃ 'e₂ cosa cha₂ quió'₅, qui₂ca₂'nag₃, jaun₂ jme₁qui₂dsió'₅ cu₄ jaun₂ 'ein₂ rɨin'₅₄ 'nió'₅ quió'₅. 46 Ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ jme₁ŋɨi'₂ i₁dsi₅ guá'₅ templo. Dsi₂néi₂ quió'₅ në́₃, jme₁dsió'₅ i₁ŋí'₄ jme₁guë́'₅ co₂dsia₅, ca₂le₃jɨ́in₃ jmo₂₃ 'io'₂, caun₂ bá₄ 'ei₅ dsɨ́₅. 47 Ca₂le₃jɨ́in₃ jme₁cuë́'₅ ti₁'mag'₄ Diú₄, jaun₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ sián'₂ jme₁'nioi₃ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ bá₄ jmo₅ Te₁gui'₅₄ caun₂ dsɨ₂juɨ́n₂ dsa₂ i₂lón₂.
* 2:10 griego: Libia. 2:15 lit. “hora 'nɨ₅.” 2:21 Joel 2:28-32. § 2:27 Salmo 16:18-11. * 2:28 Salmo 16:18-11. 2:31 griego: hades, co₂'nió'₄ a₂juá'₂, ja₁quió'₄ 'lag₄. 2:35 Salmo 110:1. § 2:43 griego: apóstolous.