Itëfëta nte kerëk Lik paŋare Yesu
Wade yehëhna hnë iŋi kayëte
Ale herëk iŋi kayëte ŋa tufëhnana ɓare namu vacërakëlo vële hwëtahnëka Yesu va lehnëk Lik herëk. Iŋi «Tëfëta paŋare Yesu» fo ye inte kerëk ale wok gena sëwif. Lik aỹehn yeho, lawo Pol (Vëvë Kolos 4.14). Kerëhnëɗëha Tewofil soŋe uwám Yesu, kolahn kwëtahn karaŋ nte karaŋiko ŋa. Lik mbok kerëhna kat Tewofil soŋe wayas Pol do nagi mbara vële hwëtahnëka Yesu va hnë ikayëte le w̃acik Vantiyehn Vëfaƴik va.
Kerik yëbëlan wabëhn wafëhw imbëɗ g'iryaw̃ gë wahnah gë wafëhw imbëɗ gë warar g'imbëɗ (64 gë 85) ga ndëcëk hnagi Yesu ỹa. Iŋi kayëte Itëfëta paŋare Yesu njëɗahnëɗ fop wayab ntëbi wale yehëhna hnë kayëte Marëk hna. Age Marëk tufahnëɗëha Yesu had «Ajë W̃ën» Lik tufahnëɗëha had «Ajë Ahnë». Pëgwëhnahnëk pëƴahnënd nagi San Ayary a, alintëraw̃u Yesu, do puhnahnëɗ gë kaƴënda Yesu ambin hna ante mbëhnëk ŋa.
Wëlin wanës wakwëhn nafa hn'iŋi kayëte: Yesu, Aju ahnë, toña, Naw̃ W̃ënu ŋa, waƴine, wameh, koryi.
Wëlin gante nke kayëte ka:
Soŋe ye kerëk Lik iŋi kayëte (1.1–1.4)
Hnagi San Ayary a do gë Yesu (1.5–2.52)
Ikaraŋ San Ayary a (3.1-20)
Yaryi Yesu ỹa, do le njëkëhnahnëɗëha Sintani Yesu (3.21–4.13)
Yesu Galile pëgwëɗ ɗoku lëw̃u ỹa (4.14–9.50)
Yesu cahnëk nkol Galile soŋe nji Yerusalem (9.51–19.27)
Itënk Yesu Yerusalem ŋa (19.28–23.25)
Icëm g'iɓëhn Yesu ŋa (23.26–24.53)
1
Piɗëta wanës paŋare Yesu
Aỹënta mën Alënah Tewofil, vahnë vëyaɓah njëkëlehnëni njëtëni do kerëni ile ye toña ỹa fop hn'ile ryëcëtako fagant fu ỹa. Koɓëri wapëgwa hna vële yeho waseɗe waŋi fop va hwëtehnahniko pëƴahnëni wanës W̃ënu ŋa do awa vëhni fëƴakëfu fop ile liyako ỹa. Soŋe umë ye, Alënah Tewofil, ante njëkëlehnëɓu wapacëk ami fëna, caŋahnëko herëhni waŋi fop ile liyako koɓëri wapëgwa hna hafo hn'ile puko hna, aholahn ahwëtahn karaŋ inte haraŋiruho ŋa.
Ipëƴahn hnagi San Aỹary a
Wati ante nkeho Eroɗ ahnaw̃ Yuɗe ŋa, nkeho hnam asëna wasaɗëha ale w̃aciko Sakari. Hnë kore vësëna vëva Abiya* hna kwëhnaryiko. Asëvalu, Elisabet maciko. Umë fëna hnënk asëna asankaf ale w̃aciko Aron hna kwëhnaryiko. Catëniho vëhni vëhi tak haryënkw W̃ën hna, maw̃ëhnëniho sariya ỹa gë fop ile tëƴëk Ahwëhn a. Vëhwëhnalawohna fatah, kaɓi Elisabet nagëɗilohna do tëko ntafëni vëhni vëhi tak.
Fac ryampo, Sakari ɗoku vësëna wasaɗëha ỹa ntiɗëho Cery W̃ën Cankaf hna, kaɓi agwën kore lëw̃u ỹa yeho. Ntiniho gante nke namu vësëna wasaɗëha ka soŋe tëhnahni ahnë do tëhnayiko Sakari tënk ỹëw̃a sëvah Ahwëhn hna nji pëɗ ɗuɗ iŋa. 10 Wati nte pëɗëɗe ɗuɗ iŋa, fop ɓulunda ỹa g'ipër njëfaɗëniho.
11 Mëleka Ahwëhn a cahnahnikawo Sakari: gë farëhw hn'ile cënaɗe saɗëha hn'ile pëɗëɗe ɗuɗ iŋa ñëw̃ëko. 12 Sakari ga nuka, ntaɗëlehna ntaw̃ary iŋa do ntaka ɗus. 13 Ɓare mëleka ỹa më ntehnëka: «Antë ntaki, Sakari; W̃ënu ŋa nkwëryëk wayëfa hu w̃a. Elisabet, asëval hu, nagëhnëɗëhina fatah facan fante w̃acëɗu San. 14 Natëɗëhi ɗus soŋe lëw̃u ỹa; njaɓëɗëni fëna vële natëntëɗe va kaɓi nagik. 15 Aryokuŋëhn Ahwëhn asankaf yeɗ. Ceɗina muk ile ryëw̃ënëɗ. Koɓëri ɗonk hnëmu hna pëɓëɗëha Iƴir Ipacah iŋa. 16 Mbokaryiɗëhëhni vutah Isërayel va Ahwëhn hna W̃ën hudëw̃ hni ha. 17 Umë ryënkwëhniɗëha Ahwëhn a. Gë Iƴir inte yëɗakawo fanka kila Eli fa njijëɗ soŋe konjëlehnëhni warëm w̃a gë vutah vuntëw̃ hni va do vële wok vëlënënëɗilahna W̃ën va mbokaryini kwëhnani hakili satah. Karaŋëɗëhëhni ɓulunda le fëhwëtaɗ itëk Ahwëhn a.»
18 Awa Sakari më tëƴëka mëleka ỹa: «Hak njëtëɗëfu waŋi toña ye? Ntafëɓu do asëval mën aỹi fëna ntafëk!»
19 Mëleka ỹa më ntëkwaka: «Ami, Gabëriyel yeɓu, ale hahnëɗ haryënkw W̃ën hna soŋe ryokuŋëhnëndëw̃a; paƴiko yiju yonëhniỹi waŋi wanës wakasëk wapërën. 20 Ile hnësëɓu ỹi ntiyaɗ ge wati ỹa tëkëk. Ɓare maw̃ëlihna; soŋe rac koɗila avok ahnës hafo hale ntiyaɗ watac.» Mëleka ỹa koyëna nësëhnëkawo Sakari. 21 Hnë wati rac, kore ỹa napëɗënihaw̃o Sakari do pëmpëhnahnëkëhniwo, kaɓi mbiỹëhëɗëho ɓambery ỹëw̃a sëvah hna. 22 Ga cahnik, koɗilohna nësëhnëhni do vahnë va njëtëniho iñë le w̃atik gë W̃ën nuk ỹëw̃a sëvah hna. Tëk pëgw fac rac, koɗilohna mbok nës, aki fo ndëkwanëɗëhëhniwo. 23 Tac ga puk wafac wale rëfëkawo Sakari ndokuŋ hnë Cery W̃ën Cankaf hna, më mëncëk gë ỹalu. 24 Ga ndëcëk watac fop, Elisabet, asëvalu ndonkëko do hnë wadepera mbëɗ cahnëɗilohna tere hna. Ntehnaɗëho: 25 «Wëlin ile ntinëhnëko Ahwëhn a! Maw̃ëk ntihëto ile sëfëhnëɗëhow̃o tase vahnë fop ỹa.»
Ipëƴahn hnagi Yesu ỹa
26 Hn'ulepera hwëhn mbëɗ gë ryaw̃ hn'iɗonk Elisabet hna, W̃ënu ŋa paƴëkawo mëleka Gabëriyel gë resiỹo vë Galile, hn'ankol nte w̃acëɗe Nasaret hna, 27 hn'aryag ale woko ƴëtëna vësan; Mari maciko. Asan ale w̃acik Yosef hwëhnëkawo do yentiko hnë hnënk Ahnaw̃ David. 28 Mëleka ỹa tënkëko ỹalu hna do ntehna: «Natëryiỹi Mari! Ahwëhn a ñaɗ ntinëhni iñë fërën, gë wëjë nkerun.»
29 Mari pëmpëhnahnëkawo ɗus wanës mëleka ŋi; më tëƴak bi ye pëhnëtanëk iỹi simpaỹi. 30 Awa mëleka ỹa më ntehnëka: «Antë ntaki Mari, kaɓi W̃ënu ŋa ñaɗëhi. 31 Ndonkëɗu do ahnaga facan fante w̃acëɗu Yesu. 32 Ale hwëhnak nafa yeɗ do rëkëɗe macënde Ajë W̃ën Hunte Sëpëk Fop. Ahwëhn a W̃ënu ŋa ntiɗëha ahnaw̃ asankaf gante ntikawo David rëmu sankaf ka, 33 do umë yeɗ ahnaw̃ vutah Isërayel va kwëlëkwël, ucankaf ntëw̃u ŋa puɗina.»
34 Mari më ntëƴëka mëleka ỹa: «Hak lë koɗ nke watac, kaɓi ƴëtëla vësan?»
35 Mëleka ỹa më ntëkwaka: «Iƴir Ipacah iŋa njijëɗ hnë wëjë do fanka W̃ën Hunte Sëpëk Fop ŋa cankëɗëhi had icën. Soŋe rac macahnëɗe fatah fapacah fante hnagëɗu fa, Ajë W̃ën. 36 Elisabet mbaỹëhu, umë fëna, facan nagëɗ mama ntafahnëk; umë ale lehnëɗeho nagëɗina ỹa, lepera hwëhn mbëɗ gë ryaw̃ w̃a nkehahnëk. 37 Ƴëtëry, ñoñ gena ile nkok koɗina nti W̃ënu ŋa.»
38 Awa Mari më ntehnëk: «Aryokuŋëhn Ahwëhn a yeɓu; araɓi fop nkewo gante nësëru ki.» Awa mëleka ỹa njilehn.
Mari vëhni Elisabet
39  Hnë wafac warac, Mari pëhwëtalehn g'uỹankahnah nji hn'ankol nte ye hnë wahuŋ hnë resiỹo Yuɗe hna. 40 Ante tëkëko hnam ŋa, tënkëko tere Sakari hna do nkaỹa Elisabet. 41 Wati nte nkwëryëko arac simpaỹi Mari ha, fatah fa ñënkakawo hn'iɗonk hna gë fanka. Wati rac dënk, Elisabet pëɓëlehna Iƴir Ipacah iŋa 42 do ndeka gë fanka: «W̃ënu ŋa ntinëhnëki viỹë vifërën ntëbini vësëval va fop do ntinëhnëka fëna fatah fante hnagëɗu fa! 43 Mo ga yeɓu ami, nehahniɗëho hnëmu Ahwëhn mën aki? 44 Ante nkwëryëɓu simpaỹi hu ha, fatah fa ñënkak uhnatah ɗonk mën hna. 45 Mbetaru kaɓi kwëtahnëruha Ahwëhn a ntiɗ ile pëƴaki ỹa!»
Hnëw̃ Mari ỹa
46 Awa Mari më ntehnëk:
«Ntaw̃ary mën iŋa fop naỹënëɗëha Ahwëhn a,
47 sakahn mën ha pëɓëka uhnatah soŋe W̃ënu ŋa, afehët mën a;
48 kaɓi ndënkwëtako, ami ale wok kwëhnala nafa ỹi.
Tëk pëgw gaki, vahnë vëvë ɗuniỹa vi fop rëkëɗ macëndëniho ale ñaɗ W̃ën,
49 kaɓi W̃ënu ŋa, Ayaw̃ah a, ntinëhnëko viỹë vifëmpëhnahnah visankaf.
W̃ac lëw̃u w̃a ỹak lënënik ɗus.
50 Kaỹëhnandëha gë vanjeh vaƴaɓah vante lënënëɗëha gë antakah va.
51 Ntik ɗoku sankaf gë fanka vák lëw̃u ỹa:
Campehnëkëhni vële hnaỹënaɗ va.
52 Këfëkëhni vësankaf va ucankaf ntëw̃ hni hna,
do matëndëɗëhëhni vële vanaɗ va.
53 Njëɗakëhni vetak sankaf vële njoko inte va,
do ntahni vëvetak va wëɓák fo.
54 Njijëk ndemahni ɓulunda Isërayel ỹa, vëryokuŋ vëlëw̃u va:
ɗënkwëna tufa Abëraham gë vutah vuntëw̃u va, kaỹëhnahn dëw̃u ŋa
55 kwëlëkwël, gante ntehnëkëhniwo vacërakëlo fu ka.»
56 Mari koyëna puhnako hnëw̃ lëw̃u ỹa. Umë vëhni Elisabet hna ñëw̃ëko ile rëkëk wadepera watar, tac mëncëk gë ỹalu.
Hnagi San ỹa
57 Wati nte nagand Elisabet ŋa tëkëko, më nagëka facan. 58 Koyëna vësaryëntaw̃u gë hnënk lëw̃u ỹa njëtaniho Ahwëhn a kaỹëhnahnëka ɗus g'umë, awa më natëntikëhni vëhni fëna.
59 Hnë fac hwëhn mbëɗ gë warar hna, më njijëni soŋe kácehnëniha fatah fa gante nkeho namu lëw̃ hni ka; Sakari ñaɗëniho macëniha vahnë va, w̃ac rëmu w̃a. 60 Hnëmu më ntehnëk: «Hali, San macëɗe.»
61 Vahnë va më ntehnëniha: «Ɓare, kwëhnalihahna la aryampo hnënk hu hna ale w̃acik koyëna!» 62 Awa më ndëkwanëniha rëm ỹa tëƴëniha bi hak ñaɗ maci fatah fantëw̃u fa.
63 Sakari më tëƴëk iñë ile herande do umë kerëk: «W̃ac lëw̃u ỹa San ye.» Vëhni fop pëmpëhnahnëlehnëhni. 64 Taŋ Sakari kolëlehn mbok nësënd, pëgwëlehn ndekand, cëmbënda W̃ënu ŋa. 65 Awa vësaryëntaw̃u va fop pëmpëhnahnëkëhniwo, do fop hn'ankol nte ye hnë wahuŋ hnë resiỹo Yuɗe hna tëfëtaɗeho watac. 66 Fop vële wëryëko ga tëfëtaɗe watac va nahaɗëniho do tëƴaɗëniho: «Awa ye ga nkeɗ faŋi fatah?» Nuniho fanka Ahwëhn fa g'umë nkeniho.
Hnëw̃ Sakari
67 Hnë wati rac, Sakari, rëmu fatah fa, pëɓëkawo Iƴir Ipacah iŋa, pëgwëlehn nësënd wanës W̃ën ntehnënd:
68 «Araɓi Ahwëhn a W̃ën ɓulunda vëvë Isërayel va cëmbi,
kaɓi njijëk paɓëhni ɓulunda lëw̃u ỹa do pëhwëtëk fop soŋe pehëtëhni:
69 Canëhnikëfuna Afehët ahwëhn fanka, hnë hnënk David aryokuŋ alëw̃u hna,
70 wakila ŋa mbiỹëk ga pëƴahnëniho watac,
71 më lehnëko pehëtëɗëhëfu hnë vële ỹaɗ ntinihëfu wameh va do gë hn'imëk vële ỹew̃ëkëfu va fop.
72 Koyëna tufahnëk dol kaỹëhnahn nte kwëhnako soŋe vacërakëlo fu ŋa do ɗënkwëna kwëtëla nte ntiko gë vëhni ŋa.
73 Ha, ntik ile ntëkëhnëkawo rëm fu ỹa Abëraham:
74 ŋaw̃ëtëɗëhëfu hnë vële ỹew̃ëkëfu hna kolahnin ndokuŋëhnëndena ntakah këm,
75 nkehahnin vahnë vële ỹahnëka do catin haryënkw lëw̃u hnë wafac ɗuniỹa lëw̃ fu hna fop.»
76 «Do wëjë, fatah mën, kila W̃ën Hunte Sëpëk Fop yeɗu:
ndënkwëhnëɗuha Ahwëhn a afëhwëtëhnëhënda nkaw̃ ŋa.
77 Do koyëna njëtëndanëɗuhëhni ɓulunda lëw̃u ỹa njijëɗ pehëtëhni g'itavëhn wameh wadëw̃ hni ŋa.
78 Toña ye, W̃ënu ŋa Ahwëhn fu ỹa kaỹëhnahnëɗëha ɗus:
Nke had lav ule fëhniɗ do penifu g'ambin,
79 soŋe penahnëhni vële ye hnë umëhwëry do gë hnë icën icëm hna,
ƴasaryahnëfu hn'ankaw̃ ƴam hna.» Sakari koyëna puhnako wanës wadëw̃u ŋa.
80 Fatah fa naỹëɗëho do hakili lëw̃u ỹa nkwënaɗëho. Hnë wula ntëɗëko hafo hale pëgwëko ɗoku lëw̃u ỹa hnë ɓulunda vahnë vëvë Isërayel hna.
* 1:5 Abiya: Wati Sakari ỹa nkeniho vësëna wasaɗëha wakore 24 gë vëva Abiya va per, ankwëcëtëlëɗëhniho Cery W̃ën hna soŋe ɗoku ỹa (1 Tëfëta 24).