7
Stephen yé búbulh yalhduk-i Butsoda'ne Egypt 'et hudálts'i'
'Et Lizwif bulubret 'uk'enus dízti'-un Stephen yoodulhkut, “'Et ndunne 'alha' hutni whe eh hutni?”
'Et Stephen uyúlhni, “Sulhutsinke 'ink'ez 'ubákene soo zúlhts'ai! Netsoda'-un Abraham 'awhuz Mesopotamia usda, Haran ts'e natidalh whutso whe, Yak'usda oots'u hayánduz-un, 'et oonalhts'et ahóolts'ut.
'Et la Yak'usda uyúlhni, ‘Nyunatneke 'ink'ez nkeyoh cha whuch'a sinyaih 'ink'ez nts'e la keyoh whúnyuntistun whuz inyalh.’
'Et la Abraham Chaldea yun k'ut whuch'a súya 'ink'ez Haran ts'e oozya. 'Et hukw'elh'az oobá dazsai whe ndi yun 'andit ook'udúlhts'i Yak'usda whuz wheyálh'a'.
'Aw Yak'usda yun ntsool-iyaz hoonts'i yughá lhi'al 'et hoonts'i yuts'ú yoozi whe ndúyulhni, ‘Nyun 'ink'ez mbe la nyedútadulhne, 'enne ndi yun buch'e' tileh.’ 'Et 'oh da' Yak'usda ndúyulhni whe Abraham 'aw buzkeh hooloh inle'.
'Et la Yak'usda ndúyulhni, ‘Nyedútadulhne 'uts'un yun k'ut ts'e whuz 'ulhna hutileh 'ink'ez 400 naoodizut 'et dune dzoh nubutilhdoh.’
'Et Yak'usda ndúbulhni, ‘Mbene la 'ulhna ubut'íne sich'oh buba nahutisyeh. 'Et hukw'elh'az whuch'a nahúsdil 'ink'ez njan keyoh si za sk'úne' hutit'en.’
'Et Yak'usda Abraham ndi ye yuts'u nahizya-i, 'i gha oots'u haínzutne, 'enne hika dune unli-i k'ut ubuhít'us. 'Et whuz un'a Yak'usda hiyulh 'ílhughi huzdli'. 'Et la Abraham ooye' Isaac whuzdli 'ink'ez whulh lhk'udit dzin 'et la huyúzt'us. 'Ink'ez la Isaac cha ooye' Jacob whe Jacob, 'en cha ndunne duye'ke whunizyat 'on 'at nane, 'enne cha netsoda'ne whuníhne ndúbuhinla.
'Et doo cha nohtsoda'ne, Joseph bulhutsinke, 'enne la highe 'oolnih 'inka la Egypt ts'e hiye 'ónket 'ulhna tileh ha 'et hoonts'i Yak'usda yulh 'út'en,*
10 'ink'ez la dzoh nutizut-un whuch'a nayulhti. 'Et Pharaoh, Egypt whulerwe, yubut nenínya whe Yak'usda whunih cha yulhtsi, 'ink'ez lerwe yót'e' ha 'et cha yugha óonin'ai. 'Et huwa la lerwe Pharaoh 'en duyoh cha 'ink'ez keyoh dulcho whe cha whumoodih yulhtsi.
11 'Et la Egypt 'ink'ez Canaan whulh dulcho whe dai whuzdli'. Tube dune dzoh nudeh k'et netsoda'ne 'aw t'alh-i nahólelh ait'oh.
12 'Et la whulh údants'o Egypt ts'e whuz 'ut'alh-i 'ilhúhozdla 'inka la duzkeh, netsoda'ne, 'enne 'udetso whuz whebalh'a'.
13 Whúlh nat 'ukunáhududilh whe 'et la 'ants'iya Joseph bubulhutsin unli bubut t'éoonalhdzin 'ink'ez la lerwe Pharaoh Joseph oonatnéke 'ants'iya bubulh údants'o.
14 'Et la Joseph dubá Jacob yuts'ótl'a khuni in'ai, dich'oh 'ink'ez dunatnéke te ts'iyawh whusahóodilh, ubúlhni. 'Alhgoh lhtak'ant'i whunizyai 'on 'at kwulane, 'enne hinli.
15 'Et la Jacob Egypt ts'e hoozdil, didut cha 'ink'ez netsoda'ne cha 'et hudálts'i' 'et keyoh yahadla.
16 Buzi 'i la keyoh Shechem huwhútni ts'e whuz nabuhoozdla. 'Et whutso da' Abraham keyoh Hamor whut'enne yunyaz bubonket-i inle', 'i k'ut 'abuhanla.
17 'Et la ndi yun Yak'usda Abraham ye yúts'u nahizya-i bengho whúdizulh 'ink'ez nedune'ne Egypt dilhts'íne 'on nus huldlai suli'.
18 'Et 'ants'iya 'uyoon lerwe suli'. 'En 'aw Joseph be 'ut'en k'oh 'aw t'éwhunúszun. 'En la Egypt whut'enne bumoodih suli'.
19 Nedune'ne bubé' whulhts'it 'ink'ez netsoda'ne dzoh nubulhdeh whe buchalhts'ulne tébuholelh yahódlah ha, 'et úbulhni, lerwe Pharaoh.
20 'Et 'oh da' la Moses whuzdli, 'en tube dune zoo' 'ink'ez tat sanun 'et la dubá ooyoh hinalhyai.
21 'Et 'awet téhinilhti whe Pharaoh ootse' 'en la ílhchoot 'ink'ez didutch'oh duyaz k'un'a yunilhyai.
22 Egypt whut'enne ndai la huyé whunih-i ts'iyawh la whuhuyodalh'e'. 'Et dune ncha-un suli' ooghuni gha cha 'ink'ez be 'ut'en cha.
23 'Et la dit whunizyat be yus k'ut suli' whe ndun Israel oots'u hainzut-un Moses, 'en dudulh whut'enne, 'enne butun nanátidalh hukwa' nínzin.
24 'Et whuz oozya whe 'ilhoghun bulh whút'en-un, 'en la yunilh'en whe ndun Egypt whut'en-un dzoh nuyulhdzut 'en yuk'ut duneh whe k'ut ja 'ink'ez nyoon Egypt whut'en-un yuzilhghi.
25 Moses dich'oh ndunínzun, ‘Sdune'ne, njan t'ewhunuszun si Yak'usda buts'un sútilh'a', si sgha bulánáhúdútitnih ha.’ 'Et hoonts'i 'aw t'elhohonízil Moses Yak'usda buts'ú wheyalh'a'.
26 'Et 'om bun dzin 'et la nane Israel oots'u hainzutne lhehút'us 'et la, ‘Dah!’ ubúlhni, ‘Soo zúlhts'ai sulh dune lhulhutsin ahli, di ha lhéht'us?’ ubúlhni.
27 'Et la nyoon ooghá' whut'en-un Moses 'un be' yunilhtsut 'ink'ez la, ‘Mbe nemoodih 'ink'ez nahíyilh-un nyulhtsi whe 'int'en?
28 Hulhda' nyoon Egypt whut'en-un lhé'inla sílhghi! Whuz un'a si cha sutuzalhghelh ninzun whe 'int'en?’ yúlhni.
29 'Et Moses whudánts'o whe, 'et la whetsélhya, 'ink'ez keyoh Midian huwhútni ts'e whuz whinya, 'et dune unli, 'ink'ez 'et la nane ooye'ke whúzdli'.
30 'Et doo cha dit whunizyat yus k'ut nadle' whe dzulh Sinai huyúlhni 'i oozih dune lhuhóot'ih ts'e 'et la whus dilhtán-i dízk'un 'i toh neMoodihti oolizas in'en.
31 'Et Moses ba hooncha-un hon'en 'inka whuz wheínya, soo cho whuntilh'elh ha. 'Et Yak'usda yulh yátilhduk whe ndutni,
32 ‘Si 'ust'oh, ntsoda'ne buYak'usda usdli. Abraham 'en ooYak'usda 'ust'oh, 'ink'ez Isaac cha Jacob cha buYak'usda 'usdli.’ Moses nuljut k'et dutlut 'ink'ez 'aw whunoolh'en aít'oh.
33 'Et Yak'usda ndúyulhni, ‘Ke hain'es, njan yun whudízti'-un 'int'oh hukw'usinyin.
34 Egypt hudilhts'i sdune'ne ubunus'en dalcho-i be dzoh nuhudeh 'ink'ez 'ubudústs'o lhelcho-i be tehududli 'enne ubutisyih 'et wheni 'usja ndus hasya. 'Anih 'awet Egypt ts'e nyutís'alh.’ ”
35 'Et Stephen 'on 'un ndutni, “Moses 'en 'unt'oh Israel oots'u hainzutne hich'az nálhya inle', ‘Mbe nemoodih 'ink'ez nahíyilh-un nyulhtsi whe 'int'en?’ huyúlhni inle'. 'En uyinla Yak'usda buts'ítilh'a' ndun lizas whus dízk'un-i toh yan'en-un, 'en yula'ut'en whe Moses bumoodih 'ink'ez whuch'a nabuzdla-un yulhtsi.
36 'Et hooncha 'ink'ez huwa 'ít'en te ne'út'en-un, 'et huwa Egypt whut'enne bula k'éhanabanla, 'et dulk'un bun huwhútni, yatoo' loh 'unt'oh, 'et cha 'ink'ez 'et dit whunizyat yus k'ut 'et dune lhuhóot'ih-un lhék'unabutulih whuz za inle'.
37 Moses 'en 'unt'oh Israel oots'u hainzutne ubúlhni whe ndutni, ‘Yak'usda be nus hóo'en-un, sundult'oh-un, 'en Yak'usda nohts'ítilh'alh. Nohkeyoh 'ilhoghun 'en 'utinelh. 'En la oozólhts'ai'.’
38 Moses 'en dune lhuhóot'ih-un 'et Israel oots'u hainzutne huyulh 'ílhodulh inle'. Netsodá'ne butoh 'it'en 'ink'ez 'en za 'unt'oh Sinai dzulh k'ut lizas yulh yaílhduk inle' Yak'usda ooghuni netl'aídoo'alh ha. Ndi Yak'usda ooghuni oolatoh hooloh whe 'unt'oh.
39 'Et hoonts'i netsoda'ne Moses hik'éne' oot'en hukwa lhe'hunízun, hich'az nálhya, 'ink'ez Egypt ts'e nahutidulh za hukwa' hunínzun.
40 'Et 'inka Aaron 'uhuyúlhni, ‘'Uk'éltsi neba inleh! Yak'usda ts'oot'e'-i k'oh nanetoolelh ha. Moses whusáneanla-un, 'en dája suba 'aw t'ets'onúszun 'et huwa.’
41 'Oh da' 'et la musdoosyaz k'eltsi 'uhínla inle' 'ink'ez loodel k'ut hits'e' dilhk'un. 'Et la huhóont'i' whe la honílhni dula be nyoo 'uhuyínla-i 'et huwa.
42 'Et Yak'usda buch'az nálh'a 'ink'ez n'un hubutilhdil ndo yat sum 'i la hits'un téni' noolhzin ha. 'Et huwa Yak'usda be nus hóo'enne 'i k'ut 'uk'unusguz inle' whe ndutni,
‘Dune Israel oots'u hainzutne,
ndi khuna-i uhghan 'aw si sts'un iloh loodel k'ut dulhk'un whe 'unt'oh njan dune lhuhóot'ih-un dit whunizyat yus k'ut whutoh.
43 'Et nimbali 'i nohyak'usda Moloch 'i 'ulh'en nuhle 'ink'ez sum k'eltsi 'i cha nohyak'usda Rephan hiyulhni-i,
'i 'unt'oh whe la 'uk'eltsi 'uhla-i oots'un téninulhzun 'et huwa 'awet Babylon 'on 'un ts'e nohtis'alh.’ ”
44 'Et Stephen 'on 'un ndutni, “'Et la netsoda'ne dune lhuhóot'ih-un ts'e nimbali be yoh whucho Yak'usda bubengho' 'unt'oh-i, 'i la nahúyule. 'Et nts'en'a Moses Yak'usda 'uyúlhni whe whuz un'a 'uyínla, nts'en'a 'uk'ehóoltsi 'et la Moses wheínilhtan inle'.
45 'Ink'ez k'at le netsoda'ne nimbali be yoh whucho bubáke butl'ahúhon'ai. 'Et Yak'usda 'udun yun k'ut whut'enne yun k'unábuntízyoot whe hidune'ne ndi yun huyílhchoot inle'. 'Ink'ez ndi nimbali be yoh whucho 'et whuz'ai Joshua huyulh tizdil David whusatíyalh whuts'un.
46 'En Yak'usda ba unzoo 'inka Yak'usda oodulhkut, ‘'Aw eh 'udun yoh mba néhos'alh aít'oh? 'Ilhiz wheni 'et whutá'alh-un.’ Ndun Yak'usda David 'ink'ez ootsoda'-un Jacob, yuts'u ténadidli-un, 'en za 'unt'oh.
47 'Et hoonts'i Solomon 'en la 'uja Yak'usda ba yoh 'uhóonla inle'.
48 'Et hoonts'i 'uk'enus Yak'usda dizti'-un 'aw dune yoh 'uhóonla-un lhídoh. 'Et Yak'usda be nus hóo'en inle'-un 'et ndutni,
49 ‘Moodihti utni, yak'uz whuts'un ts'iyawh k'úne' whuz'en 'ink'ez ndi yun ske ookw'ususdla huba' 'unt'oh.
Nts'en'a usutilhlelh yoh sba' whutilhlelh 'ink'ez nts'en'a natizyis-un,
'et sba naootáh'alh?
50 'Aw t'eóonuzúhzun sich'oh ts'iyaitsuk 'usdla inle',’ ni whe utni.”
51 'Et Stephen 'on 'un ubúlhni, “Ndi Yak'usda ooghuni be nohbulh yasduk, tube 'uts'un únahzunne uhli whe 'aw oozólhts'ai aít'oh, 'ink'ez Yak'usda 'aw bulh 'ilhoghun lhúhlo! Nohni cha nohtsodá'ne dahánt'e' la 'et daht'oh. Ndoni ook'úne' tiht'en 'aw hukwa lhe'náhzun!
52 Ts'iyanne Yak'usda be nus hóo'enne nohtsoda'ne bube húzula inle'. 'Ink'ez nyoonne Yak'usda be nus hóo'enne, mbe la Yak'usda ba ts'ih'un un'a-un 'unt'oh whusatíyalh-un huwun bunalh hútni whe, nohtsodá'ne hizilhghi inle'. Ndun 'en 'unt'oh be 'óhket 'ink'ez súlhghi inle'.
53 Nohni 'uht'oh, Yak'usda ooghuni oolizas nohtl'aídan'ai 'et hoonts'i 'aw ook'únulhe'aht'el!” ubúlhni Stephen.
Stephen tse be hizilhghi
54 'Et la dune nahíyilhne Stephen hidánts'o whe 'on nus huyulh húnilch'e k'et 'et huwa hituzilhghelh hukwa' huninzun.
55 'Et hoonts'i Ndoni Stephen soo yuyudílts'ut, ndo yak'uz ts'e yután'en whe Yak'usda oots'u hayánduz-i, 'i yutilh'en 'ink'ez Sizi Yak'usda nailhni ts'e yughusyin.
56 'Ink'ez utni, “Ndo lhe'hóoja whunulh'en, yak'uz dáha' dankez 'ink'ez yinka whudune'ne ye' Yak'usda nailhni ts'e yughusyin whe whunus'en!”
57 'Et la soo 'uhultus whe 'uhúldzul 'ink'ez dudzeh whuduhúdilni 'ink'ez ts'iyawh 'alhgoh huyúlh tilhtsut
58 whe la Jerusalem tenáhinino, 'ink'ez tse be whehúyoonilh'uz. 'Et la mbene Stephen neínulh'uzne nahuyits'úz-i ts'ahaháyilya 'et dune chilh, Saul huyúlhni-un, 'en zih néhininla yughole' ha.
59 'Et whuz un'a za Stephen tse be nahínulh'uz 'ink'ez neMoodihti yulh yálhduk, “Sizi neMoodihti szul ilhchoot!” yúlhni.
60 'Et dugwutsi be nenínya 'ink'ez soo 'ultus-un utni, “SMoodihti ndi lubeshi 'uhuyínla-i, 'i buba 'un yutolhdilh!” Ndúdija 'ink'ez dazsai.
* 7:9 Butso da'ne Egypt 'et hudálts'i'. 7:56 Sizi Gri whuz un'a cha huyoozi. 7:58 Ndunne neínulh'uzne, 'enne Stephen hich'az yalhduk inle'ne 'uhint'oh.