4
Cui̱i̱ jiꞌi̱ ñati̱ nu ndyataa siꞌyu
Chaca quiyaꞌ nguxana Jesús nguluꞌu yu jiꞌi̱ ñati̱ toꞌ tayuꞌ biꞌ. Cua ndyuꞌu tiꞌi̱ quiñaꞌa̱ tsa ñati̱ ca slo yu liꞌ; hasta ngaꞌaa ndyuꞌu scua yuu su tyu̱ quiyaꞌ yu, biꞌ chaꞌ ndyatí̱ yu ca neꞌ sca yaca niꞌi̱ sube nu ndacui toꞌ hitya ti. Neꞌ yaca niꞌi̱ biꞌ ndyacaꞌa̱ Jesús, ndyanu nu xaꞌ la ñati̱ quiñaꞌa̱ lo yuu btyi toꞌ tayuꞌ biꞌ. Liꞌ quiñaꞌa̱ tsa cui̱i̱ nda Jesús loꞌo nguꞌ, chaꞌ ca tsaꞌa̱ nguꞌ lcaa chaꞌ nu ngua tiꞌ yu culuꞌu yu jiꞌi̱ nguꞌ. Ndiꞌya̱ ngua sca cui̱i̱ biꞌ:
―Cuaꞌa̱ jyaca̱ ma̱ ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ―. Ngua sca tsa̱ ndyaa sca ñati̱ cataa siꞌyu trigo. Nguscui̱ yu siꞌyu jiꞌi̱, loꞌo ndyú xi siꞌyu biꞌ lo yuu tacalya toꞌ tyucui̱i̱. Hora ti ñaa quiñi, ndye siꞌyu biꞌ ndyacu niꞌ jiꞌi̱. Loꞌo liꞌ ndyalú xi siꞌyu su xti tsa yuu nscua chu̱ꞌ quee. Yala ti ntyucua siꞌyu biꞌ; pana chaꞌ xca ti yuu ndyacu̱ꞌ chu̱ꞌ siꞌyu, biꞌ chaꞌ ná ngua xñi su̱u̱ chu̱ꞌ quee biꞌ, ná ngua caluu tsoꞌo. Ndye calya biꞌ ndyanaa, chaꞌ tyiqueꞌ tsa cua̱. Loꞌo chaca seꞌi̱ ndyalú xi siꞌyu lo yuu su ndu̱ yaca quicheꞌ. Yala la nguluu yaca quicheꞌ biꞌ; ná nda chacuayáꞌ caluu tsoꞌo calya trigo tsiyaꞌ ti, biꞌ chaꞌ ngaꞌaa ngutuꞌu siꞌyu lo biꞌ liꞌ. Loꞌo juaꞌa̱ ndyalú xi siꞌyu lo yuu tsoꞌo. Ntyucua tsoꞌo siꞌyu biꞌ; tsoꞌo tsa nguluu calya, loꞌo liꞌ tsoꞌo tsa ngutuꞌu siꞌyu lo ju̱u̱ biꞌ. Ntsuꞌu ju̱u̱ nu nda calaa tyii tyaꞌa siꞌyu lo, loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu ju̱u̱ nu nda snayala tyaꞌa siꞌyu, loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu ju̱u̱ nu nda sca siyento tyaꞌa siꞌyu sca ti ju̱u̱.
’Cuaꞌa̱ jyaca̱ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱ juani, si chañi chaꞌ ntajaꞌa̱ ma̱ cuna ma̱ chaꞌ tsoꞌo biꞌ ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nu nguꞌ quiñaꞌa̱ biꞌ.
Ni chaꞌ nda Jesús cui̱i̱ loꞌo nguꞌ
10 Ca tiyaꞌ la loꞌo cua nduꞌu ñati̱ biꞌ ndyaa tsa tlyu ti, liꞌ lijya̱ nu tii tyucuaa tyaꞌa nguꞌ nu ndyaca tsaꞌa̱ jiꞌi̱ Jesús slo yu, loꞌo juaꞌa̱ ñaa xaꞌ la tyaꞌa tsoꞌo nguꞌ slo Jesús. Liꞌ nchcuane nguꞌ jiꞌi̱ Jesús:
―¿Ñiꞌya̱ ntsuꞌu chaꞌ nu nda nuꞌu̱ nu ngua tsa̱ ti? ―nacui̱ nguꞌ biꞌ jiꞌi̱ Jesús.
11 ―Cua nda ycuiꞌ Ndyosi chacuayáꞌ chaꞌ ca cuayáꞌ tiꞌ ma̱ sca chaꞌ nu ntsuꞌu yacu̱ꞌ ti, ñiꞌya̱ nu caca loꞌo laca ycuiꞌ Ni loo neꞌ cresiya jiꞌi̱ ñati̱ ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ―. Xaꞌ ñati̱ nu ná ngusñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi ni, ná ta nguꞌ cuentya loꞌo cuna nguꞌ sca cui̱i̱; tucui tsa chaꞌ biꞌ ntiꞌ nguꞌ. 12 Biꞌ chaꞌ nda naꞌ cui̱i̱ biꞌ loꞌo nguꞌ, chaꞌ masi ñaꞌa̱ nguꞌ, ná ta nguꞌ cuentya ñiꞌya̱ nu tyuꞌu chaꞌ biꞌ; masi cuna nguꞌ, ná ca cuayáꞌ tiꞌ nguꞌ ñiꞌya̱ nu tyuꞌu chaꞌ biꞌ. Jlo ta̱ꞌ chaꞌ ná ntajaꞌa̱ nguꞌ culochu̱ꞌ nguꞌ jiꞌi̱ chaꞌ cuxi nu ntsuꞌu jiꞌi̱ nguꞌ, biꞌ chaꞌ ná nchca jnaꞌ cuiꞌya naꞌ chaꞌ clyu tiꞌ jiꞌi̱ nguꞌ jiꞌi̱ quiꞌya nu ntsuꞌu jiꞌi̱ nguꞌ.
Ñiꞌya̱ nu ndyuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ cui̱i̱ jiꞌi̱ ñati̱ nu ndyataa siꞌyu
13 ’¿Ha ná ngua cuayáꞌ tiꞌ ma̱ ñiꞌya̱ ntiꞌ ñacui̱ cui̱i̱ biꞌ? ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ liꞌ―. ¿Ñiꞌya̱ caca ta ma̱ cuentya jiꞌi̱ xi xaꞌ la cui̱i̱ lacua, si ná nduna ma̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ biꞌ? ―nacui̱―. 14 Ñiꞌya̱ laca ñati̱ nu ndyataa siꞌyu biꞌ, juaꞌa̱ laca ñati̱ nu nchcuiꞌ chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo xaꞌ la ñati̱. 15 Ñiꞌya̱ laca siꞌyu nu ndyalú lo yuu tacalya toꞌ tyucui̱i̱ loꞌo liꞌ ndye siꞌyu ndyacu quiñi, juaꞌa̱ laca ñati̱ nu loꞌo ndyuna nguꞌ chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, ná nduna tsoꞌo nguꞌ liꞌ. Ñiꞌya̱ laca yuu tacalya biꞌ, juaꞌa̱ laca cresiya jiꞌi̱ ñati̱ biꞌ. Ñiꞌya̱ laca loꞌo ndye ndyacu quiñi siꞌyu toꞌ tyucui̱i̱, juaꞌa̱ ca̱a̱ Satanás chaꞌ cuityi̱ chaꞌ tsoꞌo biꞌ, chaꞌ ngaꞌaa tyiꞌu tiꞌ nguꞌ chaꞌ tsoꞌo biꞌ liꞌ. 16 Loꞌo siꞌyu nu ndyalú lo yuu lati tuꞌba chu̱ꞌ quee ni, biꞌ laca ñiꞌya̱ laca ñati̱ nu tsoꞌo tsa ntsuꞌu tyiquee nguꞌ loꞌo clyo ndyuna nguꞌ chaꞌ tsoꞌo biꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. 17 Pana si lyaꞌ tiꞌ xaꞌ ñati̱ jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ xquiꞌya chaꞌ tsoꞌo nu ndyuna nguꞌ biꞌ, si xtyí loꞌo ñati̱ jiꞌi̱ nguꞌ, ná talo nguꞌ liꞌ; laca nguꞌ biꞌ ñiꞌya̱ laca si ná ngusñi tsoꞌo su̱u̱ siꞌyu nu ntyucua lo yuu lati tuꞌba chu̱ꞌ quee biꞌ, loꞌo liꞌ ná ndalo calya biꞌ ndyanaa liꞌ. 18 Siꞌyu nu ndyalú lo yuu laja yaca quicheꞌ ni, biꞌ laca ñiꞌya̱ laca ñati̱ nu ndyuna chaꞌ tsoꞌo biꞌ, 19 loꞌo liꞌ ndyaꞌa̱ tsa chaꞌ tyiquee nguꞌ ñiꞌya̱ cuaꞌni nguꞌ chaꞌ caca culiyaꞌ nguꞌ; nclyana nguꞌ ñiꞌya̱ ca caja quiñaꞌa̱ tsa chaꞌ tsoꞌo nu ntsuꞌu chalyuu re jiꞌi̱ nguꞌ, chaꞌ caca stuꞌba nguꞌ loꞌo ñati̱ tlyu la. Biꞌ chaꞌ ná nchca tyanu chaꞌ tsoꞌo neꞌ cresiya jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ. 20 Ndiꞌya̱ ndyuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ yuu tsoꞌo su ndyalú siꞌyu: loꞌo ntyucua siꞌyu, liꞌ tsoꞌo tsa nguluu calya, ngutuꞌu tsa siꞌyu lo liꞌ; juaꞌa̱ laca ñati̱ nu ndyuna chaꞌ tsoꞌo biꞌ, loꞌo liꞌ tsoꞌo tsa ndaquiyaꞌ nguꞌ jiꞌi̱ chaꞌ biꞌ. Ntsuꞌu yuu su nda sca ti ju̱u̱ trigo hasta calaa tyii tyaꞌa siꞌyu, loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu yuu su ndyuꞌu snayala tyaꞌa siꞌyu lo sca ti ju̱u̱, loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu yuu su ndyuꞌu hasta sca siyento tyaꞌa siꞌyu lo sca ti ju̱u̱.
Cui̱i̱ jiꞌi̱ xee nu tyuꞌu neꞌ niꞌi̱
21 Chaca quiyaꞌ nda Jesús sca cui̱i̱ loꞌo nguꞌ biꞌ:
―Loꞌo nguaꞌa̱ na xee niꞌi̱ ca talya, ¿ha tacu̱ꞌ na lo xee biꞌ? ¿Ha sta na xee biꞌ neꞌ quiꞌña? ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ―. Ná nduꞌni na juaꞌa̱ ―nacui̱―. Cua̱ xi sta na xee chaꞌ tyaca̱ꞌ xee tyucui ñaꞌa̱ nde niꞌi̱. 22 Nduꞌni chaꞌ tyuꞌu lo xee lcaa na nu ndyuꞌu cuatsiꞌ jiꞌi̱ ñati̱ juani; ná sca chaꞌ ntsuꞌu cuaana ti juani nu ná quijeloo jiꞌi̱ ñati̱ ca tiyaꞌ la. 23 Cuaꞌa̱ jyaca̱ ma̱ xi jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱ juani, si chañi chaꞌ ntajaꞌa̱ ma̱ cuna̱ ma̱ chaꞌ tsoꞌo biꞌ.
24 Tya nguluꞌu la xi Jesús jiꞌi̱ nguꞌ liꞌ:
―Taquiyaꞌ tsoꞌo ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱ juani ―nacui̱ Jesús―. Ñiꞌya̱ nu nduꞌni ma̱ loꞌo xaꞌ ñati̱, la cuiꞌ juaꞌa̱ cuaꞌni ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ma̱ liꞌ. Loꞌo juaꞌa̱ loꞌo cuna tsoꞌo ma̱ chaꞌ jnaꞌ, quiñaꞌa̱ la chaꞌ tsoꞌo tyuꞌu neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱ liꞌ. 25 Loꞌo ñati̱ nu jlya tiꞌ chaꞌ jnaꞌ, nu ndyaca tsaꞌa̱ chaꞌ biꞌ ni, tya ta la ycuiꞌ Ni chaꞌ loꞌo nguꞌ biꞌ; pana ñati̱ nu ná jlya tiꞌ, nu ná ntiꞌ ca tsaꞌa̱ nguꞌ, cuaꞌni ycuiꞌ Ni chaꞌ ná caca jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ ca tsaꞌa̱ nguꞌ tsiyaꞌ ti chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni liꞌ.
Cui̱i̱ jiꞌi̱ su ntyucua siꞌyu
26 Loꞌo liꞌ nda Jesús chaca cui̱i̱ loꞌo nguꞌ:
―Ta naꞌ sca cui̱i̱ loꞌo ma̱ chaꞌ caca cuayáꞌ tiꞌ ma̱ ñiꞌya̱ nu caca loꞌo laca ycuiꞌ Ndyosi loo neꞌ cresiya jiꞌi̱ ñati̱ ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ―. Ngua sca tsa̱ ndyataa sca ñati̱ nscuaꞌ, 27 liꞌ ngujuaꞌ yu talya; loꞌo cua quixee ti chaca tsa̱ ngue tiꞌ yu. Juaꞌa̱ nteje tacui tyu̱u̱ tsa̱ loꞌo tyu̱u̱ talya. Laja liꞌ ntyucua siꞌyu biꞌ, cua ndyaluu biꞌ liꞌ. Ná jlo tiꞌ yu ñiꞌya̱ caca caluu siꞌyu biꞌ. 28 Juaꞌa̱ nchca jiꞌi̱ sca siꞌyu nu loꞌo cataa na jiꞌi̱. La cuiꞌ yuu su ndyataa siꞌyu biꞌ laca nu ta juersa jiꞌi̱ siꞌyu chaꞌ caluu. Tyucua calya cuañiꞌ clyo, liꞌ tyuꞌu tucua nchu̱ꞌ, loꞌo liꞌ caja ltya jiꞌna. 29 Loꞌo cua btyi ltya, liꞌ caca clacua, chaꞌ tyuꞌu tiꞌi̱ ltya.
Cui̱i̱ jiꞌi̱ siꞌyu cuxee
30 Loꞌo liꞌ nda Jesús chaca cui̱i̱ loꞌo nguꞌ biꞌ:
―Chaca chaꞌ chcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱ juani. Ta naꞌ sca cui̱i̱ loꞌo ma̱ ñiꞌya̱ nu caca loꞌo ycuiꞌ Ndyosi laca loo neꞌ cresiya jiꞌi̱ ñati̱ ―nacui̱ Jesús―. 31 Caca biꞌ ñiꞌya̱ laca sca ti siꞌyu cuxee nu ndyataa nguꞌ. Siꞌyu biꞌ laca nu siꞌyu sube la tyucui ñaꞌa̱ chalyuu, chaꞌ ná ntsuꞌu xaꞌ siꞌyu nu sube la. 32 Pana loꞌo cataa nguꞌ siꞌyu biꞌ, yala ti tyucua, caluu yaca liꞌ chaꞌ caca sca yaca tlyu. Loꞌo liꞌ caꞌya quiñi laja sta̱ꞌ yaca biꞌ, chcaꞌa̱ cñaꞌ niꞌ su tyacalaꞌ laja lacaꞌ biꞌ.
Ni chaꞌ nda Jesús cui̱i̱ loꞌo nguꞌ
33 Juaꞌa̱ ti nguluꞌu Jesús chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ; nda yu xi cui̱i̱ loꞌo nguꞌ, chaꞌ culuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ nguꞌ, ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu ta tsoꞌo nguꞌ cuentya ñiꞌya̱ ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni. 34 Xcuiꞌ loꞌo cui̱i̱ ti nguluꞌu Jesús jiꞌi̱ ñati̱ quiñaꞌa̱, masi ná nda tsoꞌo nguꞌ cuentya ñiꞌya̱ chaꞌ nda cui̱i̱ biꞌ; pana tiyaꞌ la nguluꞌu tsoꞌo yu chaꞌ biꞌ jiꞌi̱ nu nguꞌ nu ndyaca tsaꞌa̱ jiꞌi̱ yu.
Ngulo Jesús cña jiꞌi̱ cuiꞌi̱ loꞌo jiꞌi̱ clyooꞌ lo tayuꞌ
35 Loꞌo cua ngusi̱i̱ tsa, cua ndyaa cuichaa, liꞌ nchcuiꞌ Jesús xi loꞌo nu nguꞌ nu ndyaca tsaꞌa̱ jiꞌi̱:
―Tyeje tacui na ca chaca tsuꞌ tayuꞌ re ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ.
36 Loꞌo liꞌ nguxtyanu nguꞌ jiꞌi̱ nu quiñaꞌa̱ tsa ñati̱ nu ndiꞌi̱ cajua, ndyatí̱ Jesús loꞌo tyaꞌa ndyaꞌa̱ yu neꞌ yaca niꞌi̱ su nguaꞌa̱ yu chaꞌ nguluꞌu yu jiꞌi̱ nu nguꞌ quiñaꞌa̱ biꞌ tsa̱ la. Nduꞌu nguꞌ ndyaa nguꞌ, loꞌo xaꞌ yaca niꞌi̱ ndyaa loꞌo. 37 Loꞌo liꞌ lye tsa ndyaca cuiꞌi̱, lye tsa ndyatu̱ clyooꞌ lo tayuꞌ, ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu ndyatí̱ tsa hitya clyooꞌ nde neꞌ yaca niꞌi̱; cua chaꞌá̱ ti yaca niꞌi̱ biꞌ ntsuꞌu hitya. 38 Pana lajaꞌ ti Jesús ntsuꞌu nde siyuꞌ yaca niꞌi̱, ngustii yu lo sca lateꞌ lcuti. Nguxtyuꞌu nguꞌ jiꞌi̱ yu liꞌ:
―Cusuꞌ ―nacui̱ nguꞌ jiꞌi̱ Jesús―. Que tiꞌ nuꞌu̱. ¿Ha ná ndube tiꞌ nuꞌu̱ chaꞌ cua cajaa ti na? ―nacui̱ nguꞌ―. Cua quilyuꞌu ti yaca niꞌi̱ re.
39 Liꞌ ndyatu̱ Jesús, ngulo yu cña jiꞌi̱ cuiꞌi̱, nguaꞌa jiꞌi̱ clyooꞌ lo tayuꞌ.
―Caca ti̱ ti lo hitya re ―nacui̱ yu.
Hora ti ngua ti̱ cuiꞌi̱, ngua ti̱ clyooꞌ; ti̱ ti ndyanu tayuꞌ liꞌ. 40 Loꞌo liꞌ nchcuiꞌ Jesús loꞌo nguꞌ nu ndyaca tsaꞌa̱ jiꞌi̱:
―¿Ni chaꞌ ntsi̱i̱ tsa ma̱? ―nacui̱ Jesús jiꞌi̱ nguꞌ―. ¿Ni chaꞌ laca ná jlya tiꞌ ma̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ caca jiꞌi̱ Ni cuaꞌni Ni juaꞌa̱? ―nacui̱.
41 Ndube tsa tiꞌ nguꞌ ñaꞌa̱ nguꞌ jiꞌi̱ Jesús liꞌ:
―¿Tilaca laca nu quiꞌyu re? ―nacui̱ nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa nguꞌ―, chaꞌ loꞌo cuiꞌi̱ ndaquiyaꞌ jiꞌi̱ yu, loꞌo juaꞌa̱ nduna clyooꞌ lo tayuꞌ chaꞌ nu nda yu ―nacui̱ nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa ndyaca tsaꞌa̱ nguꞌ.