17
Msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ Tesalónica
Ndyaa Palyu loꞌo Sila tuwiin nu tsaa kichen Tesalónica. Ti kulo mdijin neꞌ kichen Anfípolis, bra kanꞌ mdijin neꞌ kichen Apolonia, loꞌo kanꞌ mdiyan neꞌ kichen Tesalónica. Ndukwa ska laa ꞌin neꞌ judío kichen kanꞌ, kanꞌ chaꞌ yaa Palyu niꞌ lyaa kanꞌ, kwiꞌ sa ñaꞌan nu ndyaꞌan yu niꞌ lyaa ꞌin neꞌ judío nchga kichen. Tsan nu nxitñaꞌ neꞌ judío ndyoꞌ tiꞌin neꞌ kichen niꞌ lyaa, loꞌo Palyu yaa yu niꞌ lyaa tsan kanꞌ. Wa mdiya snan smnan ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ kanꞌ la kwa. Ngwaꞌu yu chaꞌ ꞌin Ndiose ꞌin neꞌ seꞌen nchkwiꞌ kityi kula sa ñaꞌan chaꞌ nu ka ꞌin nu lka Krixtu, sa ñaꞌan nu ndiꞌin chaꞌ ta neꞌ nu tiꞌí ꞌin yu, loꞌo bra kanꞌ tyuꞌu Krixtu kanꞌ xiyaꞌ xa nu wa yjwi neꞌ ꞌin yu.
―Nchkwiǐnꞌ loꞌo wan chaꞌ ꞌin Jesús ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ bra kanꞌ―. Sa ñaꞌan nu nchkwiꞌ kityi kula chaꞌ ꞌin nu ka Krixtu kanꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan ngwa ꞌin Jesús ―ndukwin―. Ti kwiꞌ Krixtu lka Jesús kanꞌ.
Msñi tukwa snan ti neꞌ judío chaꞌ kanꞌ, kanꞌ chaꞌ mdaꞌan neꞌ kanꞌ loꞌo Palyu loꞌo Sila; kwiꞌ ngwañaꞌan msñi tyun neꞌ griego chaꞌ kanꞌ, nten nu ngiꞌni tnun ꞌin Ndiose lka neꞌ; loꞌo tyun nu kunaꞌan nu tnun nchka nu ndiꞌin kichen kanꞌ, msñi neꞌ chaꞌ kanꞌ. Msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ judío nu ja ndyaa ñaꞌan tiꞌ chaꞌ kanꞌ; tlá ꞌa neꞌ bra kanꞌ. Ykwiꞌ neꞌ loꞌo nten xaꞌan nu xkwiꞌ ndaꞌan chaꞌ laja ti ꞌin, chaꞌ kuꞌni neꞌ chaꞌ xaꞌan loꞌo Palyu. Kuxi ꞌa yꞌni neꞌ xaꞌan bra kanꞌ, kanꞌ chaꞌ mskwen tikeeꞌ neꞌ ꞌin nchga nten kichen. Ndyaa neꞌ seꞌen ndiꞌin Jasón bra kanꞌ, yten neꞌ niꞌ ñaꞌan tyi Jasón kanꞌ, chaꞌ ndaꞌan naan neꞌ ꞌin Palyu loꞌo Sila. Xñi neꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, ngwa tiꞌ neꞌ, chaꞌ tsaa loꞌo neꞌ ꞌin neꞌ nde seꞌen ndyoꞌ tiꞌin nten kichen. Loꞌo ja ndyija Palyu loꞌo Sila ꞌin neꞌ, kanꞌ chaꞌ msñi neꞌ ꞌin ti kwiꞌ Jasón loꞌo taꞌa ndaꞌan yu, ndyaa loꞌo neꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ tloo neꞌ wsiya. Kwen ykwiꞌ neꞌ loꞌo neꞌ wsiya bra kanꞌ, mstya neꞌ kiꞌya ꞌin Jasón loꞌo taꞌa ndaꞌan yu:
―Xaꞌan ꞌa ngiꞌni neꞌ kanꞌ ―ndukwin neꞌ xaꞌan kanꞌ―. Nchga kichen seꞌen ndaꞌan neꞌ kanꞌ, ja la ndiꞌin tiin ti nten kichen kanꞌ siꞌya chaꞌ kuxi nu nchkwiꞌ neꞌ kanꞌ ―ndukwin neꞌ xaꞌan kanꞌ―. Loꞌo ni, wa mdiyan neꞌ kanꞌ kichen tyian, ndiꞌin neꞌ seꞌen ndiꞌin Jasón re. Ja ndukwa neꞌ kanꞌ tñan nu ndlo ree tlyu ꞌñaan, nan nu lkaan neꞌ romano, chaꞌ nu nchkwiꞌ neꞌ chaꞌ ndiya xka ree nu tlyu la ti nu naan Jesús; kanꞌ lka nu ka kulo tñan ꞌñaan, ndukwin neꞌ kanꞌ.
Xa nu ngwa biyaꞌ tiꞌ neꞌ wsiya ni kiꞌya nu mstya neꞌ ꞌin neꞌ kanꞌ, msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ bra kanꞌ, loꞌo msinꞌ tiꞌ nchga nten kichen; kanꞌ chaꞌ mjñan neꞌ wsiya tñi ꞌin Jasón loꞌo taꞌa ndaꞌan yu chaꞌ ꞌin Palyu loꞌo Sila kanꞌ. Mda neꞌ tñi, loꞌo bra ti ngulaa neꞌ ꞌin neꞌ bra kanꞌ, Jasón loꞌo taꞌa ndaꞌan yu.
Ngala Palyu loꞌo Sila nde kichen Berea
10 Nchga nten nu mdiꞌin chaꞌ ꞌin loꞌo Jesús la kanꞌ, bra ti mdayaꞌ neꞌ ꞌin Palyu loꞌo Sila chaꞌ tyaa neꞌ; ti kwiꞌ tla kanꞌ mdoꞌo neꞌ ndyaa neꞌ nde kichen Berea. Xa wa mdiyan neꞌ kichen kanꞌ, ndyaa neꞌ niꞌ lyaa ꞌin neꞌ judío. 11 Suꞌwe la tiye neꞌ kichen Berea kanꞌ; ja xaꞌan tiye neꞌ kanꞌ sa ñaꞌan yꞌni neꞌ Tesalónica. Ngwa ꞌa tiꞌ neꞌ kunan neꞌ nchga chaꞌ nu ykwiꞌ Palyu loꞌo Sila loꞌo neꞌ. Nchga tsan mdaꞌan naan neꞌ lo kityi ꞌin Ndiose si chañi lka chaꞌ nu nchkwiꞌ yu kanꞌ; 12 kanꞌ chaꞌ tyun nten kichen msñi neꞌ chaꞌ kanꞌ, loꞌo neꞌ judío, loꞌo neꞌ griego. Ni siya nu kiꞌyu, ni siya nu kunaꞌan nu tnun nchka, msñi neꞌ chaꞌ kanꞌ. 13 Loꞌo ynan neꞌ judío nu mdiꞌin nde kichen Tesalónica chaꞌ loꞌo nduꞌu Palyu chaꞌ ꞌin Ndiose ꞌin neꞌ Berea. Msinꞌ ꞌa tiꞌ neꞌ bra kanꞌ, bra ti neꞌ ndyaa neꞌ nde Berea bra kanꞌ. Bra wa mdiyan neꞌ msuꞌwa neꞌ chaꞌ kwiñi ꞌin neꞌ kichen kanꞌ, chaꞌ xuun neꞌ loꞌo Palyu. 14 Bra nu mgii tiꞌ nten ꞌin Jesucristo chaꞌ ngwañaꞌan ngwa tiꞌ neꞌ judío chaꞌ kuꞌni neꞌ, bra ti mslaaꞌ neꞌ loꞌo Palyu chaꞌ tyaa yu tuwiin tuꞌwa tujoꞌo; nganun Sila loꞌo Timu kichen kanꞌ. 15 Loꞌo chinꞌ neꞌ Berea ndyaa neꞌ loꞌo Palyu sa ñaꞌan yaꞌ nu mdiyan neꞌ kichen Atenas. Bra ti ndyaan neꞌ Berea kichen tyi neꞌ xiyaꞌ bra kanꞌ, chaꞌ chkwiꞌ neꞌ loꞌo Sila loꞌo Timu. Ngwa tiꞌ Palyu chaꞌ loꞌo neꞌ kanꞌ tsaa neꞌ nde Atenas ndla ti, chaꞌ tyukwa taꞌa neꞌ loꞌo yu nde kwa.
Nde kichen Atenas
16 Bra nu mdiꞌin ta Palyu ꞌin Sila loꞌo Timu sa ñaꞌan bra tiyan neꞌ nde kichen Atenas, xiꞌin ꞌa tiꞌ yu chaꞌ nu naꞌan yu chaꞌ kaꞌan ꞌa joꞌo ndiya ꞌin nten kichen kanꞌ. 17 Kanꞌ chaꞌ ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ niꞌ lyaa ꞌin neꞌ judío kanꞌ, ni siya loꞌo neꞌ judío, ni siya loꞌo neꞌ xka laꞌa tsuꞌ nu ngiꞌni tnun ꞌin Ndiose nde kwa. Kwiꞌ ngwañaꞌan, ykwiꞌ yu loꞌo nchga nten nu ndiꞌin lo kiyaꞌ, nchga tsan nduꞌu yu ꞌin neꞌ kichen kanꞌ. 18 Wa ndiya ska ta nten kichen kanꞌ, nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ nu nduꞌu neꞌ epicúreo, loꞌo ndiya xka ta nten nu ngiꞌni xaꞌan chaꞌ nu nduꞌu neꞌ estoico. Taꞌa tyukwaa ta neꞌ kanꞌ mdiyan neꞌ seꞌen ndiꞌin Palyu bra kanꞌ. Ykwiꞌ ꞌa neꞌ loꞌo taꞌa neꞌ chaꞌ ꞌin yu:
―¿Ni sa ñaꞌan lka chaꞌ nu nduꞌu yu kiꞌyu re?, chaꞌ kaꞌan ꞌa chaꞌ tukwi nchkwiꞌ yu loꞌoan ―ndukwin neꞌ ꞌin taꞌa neꞌ.
―¿Ta siꞌi chaꞌ ꞌin xka joꞌo nchkwiꞌ yu a? ―ndukwin taꞌa neꞌ bra kanꞌ.
Wa ynan neꞌ chaꞌ nchkwiꞌ Palyu chaꞌ ꞌin nchga chaꞌ suꞌwe nu ngiꞌni Ndiose lo chalyuu chunꞌ nu wa mdiyan Jesús, chaꞌ nchkwiꞌ yu sa ñaꞌan ngwa chaꞌ ndyuꞌu Jesús xiyaꞌ. 19 Kanꞌ msñi neꞌ yaꞌ Palyu chaꞌ tsaa loꞌo neꞌ ꞌin yu nde seꞌen ndyoꞌ tiꞌin neꞌ kula kichen kanꞌ, ska lo kiyaꞌ seꞌen naan Areópago.
―Nchka tiꞌ ba chaꞌ ka biyaꞌ tiꞌ ba, ¿ni sa ñaꞌan lka chaꞌ nu nduꞌuu ꞌwa a? ―ndukwin neꞌ ꞌin Palyu―. 20 Ska chaꞌ nu ja ya kunan ba lka chaꞌ nu nduꞌuu ni, ti ji kiꞌya ba kwenta ―ndukwin neꞌ―. Kanꞌ chaꞌ ni, katsaaꞌ ꞌwa, ¿ni sa ñaꞌan lka chaꞌ kanꞌ a?
21 Loꞌo neꞌ kichen Atenas, lye ndiya tiꞌ neꞌ kunan neꞌ ya ñaꞌan ti chaꞌ kwi nu ka chkwiꞌ yuwe neꞌ, ska chaꞌ nu ja ya kunan neꞌ. Kwiꞌ ngwañaꞌan yꞌni nchga neꞌ xka laꞌa tsuꞌ nu mdiꞌin kichen kanꞌ, xkwiꞌ mdiya tiꞌ neꞌ chkwiꞌ tuwe neꞌ ska chaꞌ nu ja ya kunan neꞌ.
22 Kanꞌ chaꞌ mdyituun Palyu tloo neꞌ kula kichen nde Areópago kanꞌ, ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ kula bra kanꞌ:
―ꞌWan, neꞌ Atenas ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―. Wa naꞌaǎn chaꞌ ndyaa ñaꞌan ꞌa tiꞌ wan ꞌin joꞌo nu ndiꞌin ꞌwan ―ndukwin yu―. 23 Wa yiꞌaǎn naꞌaǎn chinꞌ lo kichen re, loꞌo naꞌaǎn nchga joꞌo nu ꞌwan bra kanꞌ. Loꞌo kanꞌ naꞌaǎn ska msaa laja lo, loꞌo ndiya ska chaꞌ nu ngaꞌan siꞌ msaa, kanꞌ nu nchkwiꞌ: “Nde lka msaa ꞌin joꞌo nu ja ya xuꞌwi lyo ba ꞌin.” Chaꞌ ꞌin Ndiose nu ja ya xuꞌwi lyo wan, kanꞌ lka chaꞌ nu chkwiǐnꞌ loꞌo wan ni ―ndukwin yu―.
24 ’Ska ti Ndiose ykwiꞌ ngwiñan Ni ñaꞌaan chalyuu loꞌo nchga nan nu ndiꞌin lo chalyuu; ti kwiꞌ Ndiose nka ndloo la ti, ni siya nde niꞌ kwan, ni siya lo chalyuu ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―. Ja ndiꞌin Ndiose ska niꞌ lyaa nu ngwiñan nten ti. 25 Ja ska chaꞌ lyiji ꞌin Ndiose ykwiꞌ, ja ndiꞌin chaꞌ xñi Ni ska nan nu nda nten chalyuu ꞌin Ni. Nan ngiꞌni kuꞌu Ni ꞌin nchga nten, nda Ni tyiꞌi nu ndyuꞌwi niꞌ kasiya ꞌin skaa nten, nda Ni nchga chaꞌ nu ndiꞌin ꞌin nten chalyuu.
26 ’Wa ngwiñan Ndiose ykwiꞌ ꞌin nchga nten chalyuu loꞌo ska ti tnen neꞌ. Wa ndukwin Ndiose ni ñaꞌan bra kala skaa nten, wa ndukwin Ni la nde yaꞌ ndiꞌin nchga kichen tyi neꞌ. 27 Kanꞌ chaꞌ mda Ndiose chabiyaꞌ ndijyan nten lo chalyuu chaꞌ xuꞌwi lyo neꞌ ꞌin Ndiose, chaꞌ tyija lyo Ni ꞌin neꞌ. Loꞌo ja tijyuꞌ ndiꞌin Ndiose ꞌñaan, kwiꞌ seꞌen ti seꞌen ndiꞌian taꞌaan ndiꞌin Ni. 28 Chabiyaꞌ ꞌin Ndiose ykwiꞌ luꞌuan, chabiyaꞌ ꞌin Ni ndaꞌaan, chabiyaꞌ ꞌin Ni ngiꞌnian nchga tñan. Loꞌo ayman neꞌ tiya taꞌa wan, ngwaꞌan neꞌ chaꞌ re lo kityi sꞌni: “Taꞌa Ndiose lkaan.” Ngwañaꞌan ykwiꞌ ayman kanꞌ ꞌwan. 29 Loꞌo si chañi chaꞌ Ndiose lka taꞌaan ―ndukwin Palyu ꞌin neꞌ―, ja ka chkwianꞌ chaꞌ lka Ndiose ska nkwin, ni siya nkwin oro, ni siya nkwin plata, ni siya nkwin kee nduun. Ska nkwin nu ngwiñan nten chalyuu ti lka ran; sa ñaꞌan ngulo ke neꞌ chaꞌ, kwiꞌ ngwañaꞌan ngwiñan neꞌ ꞌin ran. 30 Wa mdalo ꞌa Ndiose ꞌin nten chalyuu ti nu ngwa sꞌni, xa nu ja ya ka jlyo tiꞌ neꞌ chaꞌ ꞌin Ni; loꞌo ni, ndlo Ndiose tñan ꞌin nchga nten chalyuu chaꞌ kulaa yaꞌ neꞌ nchga chaꞌ kuxi nu ndiꞌin ꞌin neꞌ, 31 chunꞌ wa mstya Ni ska tsan chaꞌ kuꞌni biyaꞌ Ni ꞌin nchga nten chalyuu, loꞌo ngwañaꞌan wa ngulo suwi Ni ꞌin ska nu ka wse. (Jesucristo lka nu kanꞌ.) Suꞌwe ꞌa yꞌni Ndiose chaꞌ kanun tsaa chaꞌ kanꞌ ꞌin nten chalyuu, chaꞌ wa yꞌni Ni chaꞌ ndyuꞌu Jesucristo kanꞌ xiyaꞌ xa wa yjwi neꞌ ꞌin yu.
32 Bra wa ynan neꞌ kichen chaꞌ kanꞌ, chaꞌ wa ndyuꞌu ska nten xiyaꞌ xa nu wa ngujwi, mstyi lyoꞌo ꞌa neꞌ ꞌin Palyu bra kanꞌ. Ni siya mstyi lyoꞌo neꞌ ꞌin yu, wa mdiya chinꞌ nten nu ykwiꞌ loꞌo yu:
―Kwaꞌuu chaꞌ kanꞌ ꞌwa xiyaꞌ la xka tsan ―ndukwin neꞌ kanꞌ ꞌin yu.
33 Loꞌo mdoꞌo Palyu seꞌen ndukwa neꞌ kula nde Areópago kwa, ndyaa yu bra kanꞌ. 34 Loꞌo mdoꞌo ñaꞌan chinꞌ nten ꞌin yu, chaꞌ ndyaa ñaꞌan tiꞌ neꞌ chaꞌ nu ykwiꞌ yu loꞌo neꞌ. Ska yu kiꞌyu nu naan Dionisio msñi chaꞌ kanꞌ, ni siya lka yu ska yu kula nu ndaꞌan Areópago kanꞌ; loꞌo ska nu kunaꞌan nu naan Dámaris msñi chaꞌ kanꞌ, loꞌo ti ndiya la chinꞌ nten nu msñi chaꞌ kanꞌ.