2
Pentekos nalure Holi Spirit katyiŋ
Be, Yuda marte gabu nalu kura Pentekos yeŋ haŋyen goyen forok yekeb Yesuyen mere basaŋ mar aposel budaya Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irde hinhan mar tumŋaŋ 120 gobe gasuŋ uŋkureŋde po gabu iramiŋ. Gwaha teŋ hikeyab bemel po meŋe kuruŋ migiriŋ yara kura naŋkiŋde mat forok yeke nuramiŋ. Irkeb migiriŋ gore po kateŋbe ya biŋ mel go hinhande goyen ep irde tukuriŋ. Irkeb kotaŋ kaŋ naŋkenamiŋ. Irdeb det kura kak melak yara gore yeŋ hitte po kateŋbe bur yeŋ kuŋ al tonaŋ hereŋ keperde tukuriŋ. Irkeb Holi Spirit beleŋ hard yunkeb almet mere kurayen kurayen yeŋ go ma nurde hitiŋ kuruŋ goyen gwaha mat mere titiŋ ala tiyamiŋ.
Be, Yerusalem gorbe Pentekos nalu kuruŋ goke teŋbe Yuda mar naŋa kurar kurar heŋ Al Kuruŋ doloŋ irde haŋyen mar goyen waŋ gor hinhan. Be, Yesuyen mere basaŋ mar aposel buda hinhande gor migiriŋ go nurdeb al buda kuruŋ gore yinniŋ yeŋ wayamiŋ. Irdeb aposel budaya Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irde hinhan marya gore mere kurayen kurayen mat tikeb mel goreb merem mat merem mat nurdeb dinoŋ kok yeŋ tulfut yamiŋ. Irdeb dufaymiŋ titmiŋ hekeb gaha yamiŋ: “Ey! Mel gab tumŋaŋ Galili mar. Gega dahade niŋgeb mereniniŋ nende gigen yeke nindikeŋ nurhet? Irdeb neŋbe naŋa hoyaŋde niŋ hoyaŋde niŋ. Neŋ kurabe Partia naŋare niŋ, kurabe Midia niŋ, munaŋ kurabe Elam naŋare niŋ, kurabe Mesopotemia niŋ, kurabe Yudia niŋ, kurabe Kapadosia niŋ, kurabe Pontus naŋare niŋ. Irde kurabe Esia* naŋare niŋ. 10-11 Goyenbe go po moŋ. Neŋ kurabe Frigia naŋare mat watiŋ. Munaŋ kurabe Pamfilia niŋ, Isip niŋ, irde Libia naŋa bana goŋ niŋ al Sairini taun bindere haŋyen mar. Irde al kurabe Krit motmotde niŋ, kurabe Arebia naŋare niŋ. Irdeb al kurabe Rom mat belŋeŋ wayaŋ. Goyenbe dahade niŋgeb Al Kuruŋ beleŋ mata tiŋeŋ kurayen kurayen al beleŋ gwaha mat forok yeŋ haŋ yeŋ ma nurtek goyen forok yirde hinhin gobe mereniniŋ mat yeŋ haŋ?” yeŋ kukuwamŋeŋ nuramiŋ. (Be, Rom mat wayamiŋ mar goyen kurabe Yuda mar, munaŋ kurabe al miŋ hoyaŋ goyen Yuda marte tikula gama irde haŋyen mar.) 12 Irdeb hurkuŋkat teŋ gor ŋakŋak teŋbe, “Gab da matabe gago?” yeŋ yiŋgeŋ uliŋ kadom gusuŋaŋ gird tiyamiŋ. 13 Gega kuramiŋbe Yesu niŋ dufaymiŋ saŋiŋ irde hinhan mar goyen nanosak mere yirdeb, “Mel gabe wain uguŋ po nene kukuwa hahaŋ,” yamiŋ.
Pita beleŋ mere tagalyiŋ
14 Irkeb Pitabe aposel buda 11 goya huwardeb kuware al buda goyen gaha yinyiŋ: “Be, kadne yago, deŋ Yuda mar, Yerusalem taunde niŋya siŋare niŋya, ga nurnaŋ. Mata forok yihi gayen miŋ gwahade yeŋ momoŋ direŋ tihim geb, keŋkela kirmiŋtiŋ kernaŋ ko. 15 Gabe 9 kilok wampot Al Kuruŋ mere ird ird nalure hite. Gega deŋ beleŋbe fe nen kukuwa hahaŋ yeŋ denhaŋ? 16 Moŋ, hakot Al Kuruŋyen mere basaŋ al Yoel beleŋ Yuda mar niŋ mere teŋ asaŋde kayyiŋ gobe haŋka gago forok yihi. 17 Al Kuruŋ beleŋbe gaha yiriŋ:
‘Tonne Holi Spiritbe al megen niŋ hitte fe wogortiŋ yara irde yuneŋ.
Irkeb kame gab nalu funaŋ forok yiyyeŋ.
Irkeb urtiŋya wertiŋ yagoya beleŋ merene basaŋ heŋ tagalnayiŋ.
Irde al foŋeŋtiŋ beleŋ yuwarwarte dufayne yeneŋ bebak tinayiŋ.
Irde salanŋeŋtiŋ beleŋ mitere dufayne yeneŋ bebak tinayiŋ.
18 Fudinde, nalu goyenterbe meteŋ marne, alya bereya, tumŋaŋ
Tonne Holi Spirit yunmeke merene basaŋ heŋ tagalnayiŋ.
19-20 Irdeb Doyaŋ Al Kuruŋ wayyeŋ nalu kuruŋ goyen forok yeweŋ tikeb
megenya naŋkiŋdeyabe mata tiŋeŋ kurayen kurayen al beleŋ yeneŋ tulfut yetek goyen forok yirmeke yennayiŋ.
Naŋabe kidoma hiyyeŋ, munaŋ gagasibe buk yeŋ dari yara hiyyeŋ.
Munaŋ megeŋbe dari, kakyabe kaki bukdulŋeŋ forok yenayiŋ,’ yitiŋ hi. Yoel 2:28-32
21 Gega nalu funaŋ goyenterbe al kura ne niŋ nurde gama nirde hinayiŋ mar goyen muŋ po gab tumŋaŋ yawareŋ,” yiriŋ.
22 “Niŋgeb, mel Israel mar, mere ga nurnaŋ ko. Nasaret niŋ al Yesube fudinde Al Kuruŋ beleŋ teŋ kerke wayuŋ yeŋ nurnayiŋ yeŋbe Al Kuruŋ beleŋ tareŋ uneŋ hike diltiŋde mata tiŋeŋ kurayen kurayen kuruŋ gogo forok yirde hike yeneŋ hinhan. Deŋbe goyen keŋkela nurde haŋ gogo. 23 Be, Al Kuruŋbe kame mata forok yiyyeŋ goyen keŋkela nurde hinhin geb, bikkeŋ dufaymiŋ kiryiŋ goyen po gama irde Yesu goyen deŋ hantiŋde kiruŋ. Irkeb deŋ beleŋbe Al Kuruŋ ma nurde uneŋ haŋ mar haniŋde pel irkeb kuruse hende mayke kamuŋ. Niŋgeb deŋ gare po Yesu mayke kamuŋ. 24 Gega kamde kamde tareŋ Yesu tanartek goyen Al Kuruŋ beleŋ teŋ siŋa irde isaŋ hekeb huwaruŋ. Kamde kamde saŋiŋ gore epte ma basiŋa iruŋ. 25 Be, Yesu huwaruŋ goke bikkeŋ Dewit beleŋ asaŋdebe gahade kayyiŋ:
‘Doyaŋ Alnebe hugiŋeŋ neya hike keneŋ hime.
Yeŋbe ketalner heŋ faraŋ nurde hi geb, kafura ma heweŋ.
26-27 Goke teŋbe bener mat amaŋeŋ wor po nurde Al Kuruŋ turuŋ irde hime.
Nebe ge beleŋ metere ma nubul tike bida heweŋ.
Delger wukkek wor po neneŋ ha gayen nubul tike bida heŋ heŋ mata gobe ma keneŋ.
Kamde bida hetek yara gega, fudinde wor po ge beleŋ faraŋ nurke huwareŋ yeŋ nurde hime.
28 Hugiŋeŋ heŋ heŋ belŋeŋ goyen nikala niraŋ.
Niŋgeb kame geya tumŋaŋ heŋbe goke amaŋeŋ nurde heŋ,’ yitiŋ hi,” yiriŋ. Tikiŋ 16:8-11
29 Be, Pita beleŋ sopte gaha yinyiŋ: “Kadne yago, asininiŋ Dewit beleŋ gwaha yiriŋ gega, yeŋbe bikkeŋ kamke mete tiyamiŋ. Irde fudinde wor po gasuŋbe gor mete tiyamiŋ yeŋ nurde hite. Irde waŋ waŋ gayenter wor metemiŋ gobe hi. 30 Goke teŋbe Dewit beleŋ mere tiyyiŋ gobe yiŋgeŋ ge ma yiriŋ. Yeŋbe Al Kuruŋyen mere basaŋ al geb, Al Kuruŋ beleŋ biŋa teŋya, ‘Kame Dewityen miŋde niŋ al kura yiŋgeŋ yara po forok yeŋbe gasuŋmiŋ teŋ Doyaŋ Al Kuruŋ hiyyeŋ,’ yiriŋ goyen nurde hinhin. 31 Mata kame forok yiyyeŋ goyen nurde ep heŋbe Al Kuruŋ beleŋ Mesaia metere mat isaŋ hekeb bana goŋ ma bida hiyyeŋ goke tagalyiŋ. 32 Be, Mesaia gobe Yesu. Neŋ kuruŋ gab Al Kuruŋ beleŋ kamtiŋde mat isaŋ heke huwaruŋ goyen dilniniŋde wor po kintiŋ geb, yeŋ ge kawan tagalde hite gago. 33 Yesu gobe Naniŋ Al Kuruŋ beleŋ tumulgaŋ tike hurkuŋbe Naniŋde tareŋ teŋ Doyaŋ Al Kuruŋ hiyuŋ. Irde Naniŋ beleŋ Holi Spirit niŋ biŋa tiyyiŋ goyen unke teŋbe gago fe wogortiŋeŋ irde duna. Irkeb migiriŋ kuruŋ goyen nurde diltiŋde wor po mata kenhaŋ gago. 34 Dewitbe uliŋ tumŋaŋ ma Al Kuruŋ hitte hurkuriŋ. Gega gahade kayyiŋ:
‘Al Kuruŋ beleŋbe Doyaŋ Alne gaha inyiŋ:
Waŋ ketalner heŋ al deŋem yaŋ wor po hawayiŋ.
35 Irkeb asogo girde haŋ mar goyen bul yirde yawaŋ gasa yirmeke katkeb yufurka tiyayiŋ,’ yitiŋ. Tikiŋ 110:1
Mere gabe yiŋgeŋ ge ma kayyiŋ. Yesu niŋ teŋ kayyiŋ. 36 Niŋgeb deŋ Israel mar, mere direŋ tihim gayen fudinde wor po yeŋ nurnaŋ ko: deŋ beleŋ Yesu kuruse hende mayke kamuŋ. Gega Al Kuruŋ beleŋ kamtiŋde mat isaŋ heke huwaruŋ. Irkeb yeŋ beleŋ po Doyaŋ Al Kuruŋya Mesaiaya iruŋ,” yinyiŋ.
Al budam Al Kuruŋ niŋ biŋ mulgaŋ heke baptais tamiŋ
37 Be, al buda go meremiŋ nurdeb, ‘Fudinde mata buluŋ titiŋ,’ yeŋ memyak wor po nurdeb Pitaya aposel buda kadom yagoya goyen, “Kadniniŋ yago, niŋgeb daha titek?” yeŋ gusuŋaŋ yiramiŋ. 38 Irkeb Pita beleŋ wol heŋbe gaha yinyiŋ: “Niŋgeb deŋ kuruŋ gayen mata buluŋtiŋ yubul teŋ Al Kuruŋ niŋ bitiŋ mulgaŋ henaŋ. Irdeb Yesu Kristu niŋ dufaytiŋ tareŋ irde yende deŋemde baptais tenayiŋ. Gwaha tike gab Al Kuruŋ beleŋ mata buluŋtiŋ goyen haldeb Holi Spiritmiŋ duliŋ duneŋ yeŋ biŋa tiyyiŋ goyen dunyeŋ. 39 Go biŋa tiyyiŋ gobe al kura Al Kuruŋ beleŋ hoy yiryeŋ mar kuruŋ goke teŋ biŋa tiyyiŋ. Niŋgeb biŋa tiyyiŋ gobe deŋya foŋeŋtiŋ yagoya al gisaw haŋ mar goke manaŋ nurde tiyyiŋ,” yinyiŋ.
40 Irde saba miŋ uŋkureŋ goyen po ma yiryiŋ. Saba kurayen kurayen yirde hayhay yirde gaha yinyiŋ: “Ga hite nalure gayenbe mata buluŋ kuruŋ forok yeŋ hi. Niŋgeb mata buluŋ goyen yeneŋ yilwa yirnayiŋ. Gogab Al Kuruŋyen bearar go ma kennayiŋ,” yinyiŋ. 41 Be, al buda gobe Pitayen mere goyen fudinde yeŋ nurdeb Yesu niŋ dufaymiŋ saŋiŋ irdeb baptais tamiŋ. Goyare al tiŋeŋ baptais tamiŋ marbe 3,000 gwahade forok yamiŋ. Irdeb mel hakotkeŋ goya tumŋaŋ Yesuyen alya bereya hamiŋ. 42 Be, go tiyamiŋ mar gobe yende aposel buda gote saba goyen hugiŋeŋ teŋ hinhan. Irdeb hugiŋeŋ awalikde po heŋ kadom faraŋ gurd teŋ hinhan. Irde Yesu kameŋya komatmiŋ yagoya biŋge nene yeŋ kamde kamde niŋ mere yiryiŋ goyen biŋ bak yeŋ yeŋ ge biŋge kadom guneŋ teŋ awalikde nene hinhan. Irdeb hugiŋeŋ Al Kuruŋ mere irde hinhan.
Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irde hinhan marte mata igiŋ
43 Be, aposel buda beleŋ mata tiŋeŋ kurayen kurayen forok yirke al tumŋaŋ goyen yeneŋbe hurkuŋkat teŋ kafura hamiŋ. 44 Irdeb Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irde hinhan marbe tumŋaŋ gabu irde awalikde heŋ det kadom guneŋ teŋ hinhan. 45 Gwaha teŋ heŋyabe dawetmiŋya samuŋmiŋ yago al beleŋ damu teŋ hikeb muruŋgem yade diŋuŋ yago det kuraŋ nurkeb faraŋ yurde hinhan. 46 Mel gobe hugiŋeŋ gise haŋka Al Kuruŋyen ya balem koya beleŋ po milgu irtiŋ bana sawsawa al gabu irde haŋyende gor gabu irde hinhan. Irdeb kurate yayaŋ gabu mukŋeŋ mukŋeŋ irde hinhan. Gwaha teŋ heŋbe Yesu kameŋya komatmiŋ yagoya funaŋ dula teŋ yeŋ kamde kamde niŋ mere yiryiŋ goke dufay heŋ dula teŋ hinhan. Biŋde mat fudinde wor po kadom niŋ dufay heŋ tumŋaŋde amaŋ heŋ gwaha teŋ hinhan. 47 Irdeb Al Kuruŋ turuŋ irde hinhan. Be, mata kuruŋ goyen teŋ hikeb Yerusalem hinhan mar gore igiŋ nurde yuneŋ turuŋ yirde hinhan. Irkeb Al Kuruŋ beleŋ hugiŋeŋ gise haŋka al tiŋeŋ yawaŋ Yesu gama irde hinhan mar hitte gabu yirde hinhin.
* 2:9 Esia naŋa gobe gayenter niŋ Esia naŋa kuruŋ goke ma yitiŋ. Gayenterbe Turki ineŋ haŋyen.