5
Jesu anafundza atu gambani
(Luka 6:20–23)
Jesu ariphoona atu anazidi kpwedza, wapanda gambani achendasagala. Nao anafundzie achimlunga. Chisha achiandza kuafundza, achiamba:
“Baha adzimanyao kukala ni agayi a chiroho, mana ufalume wa mlunguni ni wao.
+Baha asononekao, mana Mlungu andaapha pore.
+Baha a pole, mana Mlungu andaapha tsi ikale yao.
+Baha ahirikao na ndzala na chiru ya kuhenda vira Mlungu alondavyo, mana mundamvuniswa.
Baha aonerao ayawao mbazi, mana Mlungu andaaonera mbazi.
+Baha ario na moyo swafi, mana andamuona Mlungu.
Baha apatanishao atu, mana andaihwa ana a Mlungu.
10  +Baha aphahao mashaka kpwa kuhenda vira Mlungu alondavyo, mana Mlungu andaakubali akale atue.
11  +“Baha mwimwi mlaphizwao, mgbwayiswao na mzigbwao na chila aina ya uyi kpwa sababu yangu. 12  +Mana gago muhenderwago ndigo atu arigoahendera manabii ariokala kabila ya mwimwi. Phahi hererwani na mpige njerejere mana Mlungu wakuikirani zawadi kulu ko mlunguni.”
Munyu na mwanga
(Mariko 9:50; Luka 14:34–35)
13  +Jesu waenderera kugomba, “Mwimwi mu munyu wa atu a dunia. Ela uchibanangika taufwaha na tauweza kuhendwa ukafwaha tsona, ela utsuphiwe uvyogbwe-vyogbwe ni atu.
14  +“Mwimwi mu mwanga umwirikao atu a dunia yosi. Mudzi uriodzengbwa gambani taufwitsika. 15  +Vivyo hivyo takuna aasaye taa na kuifwinika bakuli, ela nkuyiika dzulu ili chila mmwenga ariye nyumbani aone mwanga. 16  +Phahi namwi mwanga wenu naungʼarire atu, ili aone mahendo genu manono na kumtogola Sowe yenu ariye mlunguni.
Jesu anafundza kuhusu Shariya
za Musa
17 “Msifikiriye kukala nákpwedzagaluza Shariya za Musa na mafundzo ga manabii, hata! Sedzere kugagaluza, ela nakpwedza ili nigatimize. 18  +Nakuambirani kpweli: Kabila mlunguni na duniani kusika, takuna hata arufu mwenga au seemu ndide ya Shariya ndiyouswa bii hadi yosi ikamilike. 19 Kpwa hivyo avundzaye mwenga kahi ya hizi shariya ndide na akafundza ayae kuzivundza andakala mdide kahi za atu a Mlungu. Ela azigbwiraye na kufundza ayae, Mlungu andamtala kukala muhimu kahi za atu a Mlungu. 20 Phahi nakuambirani, musiphohenda vira Mlungu alondavyo zaidi ya Mafarisayo na alimu a Shariya, tamundajaliwa kukala atu a Mlungu bii.
Mafundzo kuhusu tsukizi
(Luka 12:57–59)
21  +“Mwasikira kukala akare enu aambwa, ‘Usiolage!’ Na ‘Yeyesi ndiyeolaga myawe andaamulwa.’ 22 Ela mino nakuambirani kukala mutu achireyera myawe, ni lazima aamulwe. Aberaye mfuasi myawe anafwaha kuphirikpwa mbere za baraza ra atumia. Na mutu ndiyelaphiza myawe andakala mashakani mana anaweza kuphirikpwa mohoni. 23 Phahi uchikala unalavya sadaka kpwa Mlungu, na utambukire kala wamkosera myao, 24 iriche mwandzo uphiye mkarye suluhu ndipho wedze ulavye sadakayo. 25 Mshitakio achikala anakuphirika kotini phahana naye mapema wakati mchere mo njirani munaphiya kotini. Mana usiphohenda hivyo andakuphirika kpwa muamuli, naye muamuli achikuamula andakulavya kpwa asikari ukafungbwe jela. 26 Nami nakuambira wazi, kundatuluka hadi uriphe faini yosi tsetsetse.
Onyo kuhusu kuzinga
27  +“Mwasikira kukala yaambwa, ‘Usizinge!’ 28 Ela mino ndimi nakuambirani kukala mutu achiona mchetu na achimuaza, phahi hiye ni kukala a kazini na yuya mchetu mwakpwe moyoni. 29  +Ichikala dzitsoro ra kulume ndiro rikuhendaro ukahenda dambi risokole uritsuphe! Mana ni baha ukale na tsongo kuriko mwirio wosi kutsuphiwa mohoni. 30  +Na ichikala mkpwonoo wa kulume ndio ukuhendao ukahenda dambi, ukate uutsuphe! Mana ni baha ukose mkpwono mmwenga kuriko mwirio wosi utsuphiwe mohoni.
Onyo kuhusu talaka
(Mathayo 19:9; Mariko 10:11–12; Luka 16:18)
31  +“Piya yaambwa, ‘Mutu ndiyemricha mchewe, naamuphe cheti cha talaka kuonyesa kukala akamricha.’ 32  +Ela mino nakuambirani kukala, mutu ndiyericha mchewe kpwa sababu yoyosi yanjina isiphokala kuzinga, anamuhenda iye mchetu ahende dambi ya kuzinga achihalwa tsona. Na yeyesi ndiyelóla mchetu iye piya andakala anazinga.
Onyo kuhusu kuapa
33  +“Mwasikira kukala akare enu aambwa, ‘Usivundze naziri, ela ni lazima ulavye nazirizo mbere za Mwenyezi Mlungu.’ 34  +Ela mino nakuambirani kukala, msiape tse. Msiape kuhadza mlunguni mana ni chihi cha Mlungu, 35  +wala kuhadza dunia mana ni phatuphe pha kuikira magulu. Tsona msiape kuhadza Jerusalemu mana ni mudzi wa Mlungu ariye ni Mfalume mkpwulu. 36 Piya usiape kuhadza chitswacho mana kuweza kugaluza nyere mwenga kukala nyereru wala ikale nyiru. 37 Kpwa hivyo uchiamba, ‘Ni kpweli,’ naikale kpweli. Na uchiamba, ‘Sivyo,’ vikale sivyo. Mana chochosi ndichozidi maneno higa mairi chila kpwa Shetani.
Onyo kuhusu kudziriphiza
(Luka 6:29–30)
38  +“Mwasikira kukala yaambwa, ‘Mutu achikudunga dzitso nawe mdunge. Achikungʼola dzino nawe mngʼole.’ 39 Ela mino nakuambirani, mutu achikuhendera uyi usidziriphize. Mutu achikupiga ndzeya hino, mgaluzire yanjina nayo apige. 40 Na mutu achikushitaki kotini kpwa analonda kuhala shatiro, muphe hata yo kandzuyo. 41 Mutu achikulazimisha umtsukurire mzigowe kilomita mwenga, phahi mtsukurire kilomita mbiri. 42 Akuvoyaye chitu muphe, na hiye alondaye kukuaphasa usimriche akauka mikono mihuphu.
Mendzani aviha enu
(Luka 6:27–28,32–36)
43 “Mwasikira kukala yaambwa, ‘Mmendze myao na umzire mvihao.’ 44 Ela mino nakuambirani kukala, amendzeni maadui genu na muavoyere atu ambao anakugayisani, 45 ili mkale dza Sowe yenu ariye mlunguni. Mana nkuhenda dzuware riangʼarire atu anono na ayi, na mvula ikanya kpwa atu a haki na asio haki. 46 Kpwani ichikala munamendza hara anaokumendzani bahi mundaphaha zawadi yani? Mana hata aandishi a kodi nkumendza asena ao! 47 Na ichikala mlamusa asena enu bahi, ro jeni rindakala riphi? Mana hata atu asiommanya Mlungu nkuhenda dza vivyo. 48  +Kpwa hivyo kalani akamilifu, dza Sowe yenu ariye mlunguni arivyo mkamilifu.
+ 5:4 5:4 Isaya 61:2 + 5:5 5:5 Zaburi 37:11 + 5:6 5:6 Isaya 55:1–2 + 5:8 5:8 Zaburi 24:3–4 + 5:10 5:10 1 Petero 3:14 + 5:11 5:11 1 Petero 4:14 + 5:12 5:12 2 Nyakati 36:16; Mahendo 7:52 + 5:13 5:13 Mariko 9:50; Luka 14:34–35 + 5:14 5:14 Johana 8:12; 9:5 + 5:15 5:15 Mariko 4:21; Luka 8:16; 11:33 + 5:16 5:16 1 Petero 2:12 + 5:18 5:18 Luka 16:17 + 5:21 5:21 Kutsama 20:13; Kumbukumbu 5:17 + 5:27 5:27 Kutsama 20:14; Kumbukumbu 5:18 + 5:29 5:29 Mathayo 18:9; Mariko 9:47 + 5:30 5:30 Mathayo 18:8; Mariko 9:43 + 5:31 5:31 Kumbukumbu 24:1–4; Mathayo 19:7; Mariko 10:4 + 5:32 5:32 Mathayo 19:9; Mariko 10:11–12; Luka 16:18; 1 Akorintho 7:10–11 + 5:33 5:33 Alawi 19:12; Isabu 30:2; Kumbukumbu 23:21 + 5:34 5:34 Jakobo 5:12; Isaya 66:1; Mathayo 23:22 + 5:35 5:35 Isaya 66:1; Zaburi 48:2 + 5:38 5:38 Kutsama 21:24; Alawi 24:20; Kumbukumbu 19:21 + 5:48 5:48 Alawi 19:2; Kumbukumbu 18:13