Baluwa jha Pauli kwa
Titu
Ulongolelo
Kitabo chenje cha Titu ndi chimo pakate jha itabo ncheche ya Pauli, yajhandike kwa mundo jhumo jhumo papalita kulijhandikila lilongo lya bhando lilinnyeketii Kilichitu. Baluwa henge itato ndi Timocheyo jhukutumbula na Timocheyo jhubhele na Filimone. Pauli anyandikila Titu baluwa jhenje, nambo ipalitwa ichomwa kanonoya pa bhando bhoha. Tuhotwi kumanya lende nhwalo Pauli achimulila ghoha ghighanteila abhehe ntenga, kilebhe cheneche Titu akibha akimanye njwe. Pangejhe baluwa jhenje ikajhandikwe na Pauli muchaka cha makome chita na matato ade mu makome chita na nhwano kubhoke mukubhelukwa kwa Yecho Kilichitu.
Pauli nganaghila Titu ghukalongocha malongo gha bhando ghighannyeketii Kilichitu ghighabhii mu kilendela cha ku Kelete. Pauli akajhandike baluwa jhenje kupala kunaghila Titu kwahaghula na kwabhola ilongoche ibhii mu lilongo lya bhando bhibhannyeketii Kilichitu. Ngalaghila malaghilo ghighalandana ghala ghighabhii mu baluwa kwa Timocheyo. Baluwa jhake jhipalita ilongoche ya lilongo lya bhando lilinnyeketii Kilichitu ipalwa bhatama na kuhenga mahengo maha hake. Malongo gha bhando ghighannyeketii Kilichitu na ilongoche yabhe bha ngohe bhapalwa kutenda na kukamuu ghoha ghighapalwa mulongoche.
Ghughabhii mukitabo
Pauli inaghalikiya Titu kuhaghuu bhando bhibhahenga ghapala Chapanga kubhehe ilongoche, mu chula jha 1:1-16.
Kabhele Pauli inaghila Titu kwabhola bhando bhibhatama ngita Chapanga, mu chula jha 2: 1-3:11.
Pauli ijhomolela kujhandika baluwa jhake na kulangii mipangu jhake na kwajhambucha, mu chula jha 3: 12-15.
1
Ne Napauli natumiche jwa Chapanga na ntenga jwa Kilichitu Yecho.
Nenga aghulilwe na ndumitwe kwalongocha bhando bha Chapanga bhabhehe na kihobholelo na bhaumanye uchakaka na kutama ngita chapala Chapanga, uchakaka gwenio utupela lihobholelo lyakubhehe na ughome gwa machiko ghoha ghangapeta. Chapanga jwangalonge uwange ngatulaghila ughome gwenio kabula jha kutumbuu kwa ipinde, kipinde chamaha, ndi ngauyekwila uchakaka mu lilobhe lyake. Na nenga mbatite lilobhe lyenio, ndangache kwa kulaghilwa na Chapanga, Nkomboche gwito.
Ninnyandikii mwenga ma Titu, ma mwanango jwa uchakaka mu kihobholelo tubhii pamonga mwenio.
Umbone na uteeke kuhumii kwa Chapanga Tate na Yecho Kilichitu, Nkomboche gwito ubhaha pamonga na mwenga.
Lihengo lya Titu ku Kelete
Nikannekite ku Kelete mbata nnyomolele mahengo kwenio na kwahaghuu akanahota ilongoche ya bhando bhibhannyeketii Kilichitu kuhumii mu kila muche. Mighakomboka malaghilo ghango, munahota jwa bhando bhibhannyeketii Kilichitu ipalwa akoto kukokolekewa kwa kilebhe chochoha, jwabhii na mwikeghe jhumo tugha na yana mundo ipalwa ibhaha inhobholela Kilichitu na jwangabhehe na milomo amu ngandango. Nhwalo kilongoche jwa bhando bhibhannnyeketii Kilichitu ndi nnyemelela lihengo lya Chapanga, ipalwa abhaha mundo jwangamalemo. Jwangaloka, jwangabhehe na lilaka kajhombe na jwangalobhela na jwangamilomo na jwangapala mbijha kwa ndela mboho. Nambo ipalwa kubhehe mundo jwabhapoke akaghene mbone na mundo jwapala ghambone. Ipalwa abhaha mundo jwakilongocha jwenio, jwabhii jwaumbone palonge jha Chapanga na jwa nyahinyahi na jwakilongocha. Ipalwa aghakamulikiya pyee mabholo ghakuhobholeka ngita chimolitwa. Peniya ndi nahotola kwangamalicha mwojho bhando bhange kwa mabholo gha chakaka na kughayekula malemwa gha bhando bhala bhibhakana mabholo gheniya.
10 Nhwalo bhabhii bhando bhamahele achwa bhahumii mu dine jha Kiyahude bheniya bhikana kujhokanikiya na bhilonge ghanganandela na bhabhoghine bhando bhange. 11 Bhando bhamba bhipalwa bhakoto kujhangula, nhwalo bhatindighana bhando bhoha munyumba jhoha kwa kwabhola malobhe ghangapalwa kubholwa, bhihenga naha kupala bhapata mbijha. 12 Helahela nnondole jwabhe jhumo, ngalongila, “Akakelete bhilonge uwange machiko ghoha, bhabhii ngita inyama yakujhoghoha, kujhima na kunyela na utotoho!” 13 Na jwenio akalongii hotuhotu, yenio mwalakalila hake, kupala bhajheme nganganga mu kihobholelo. 14 Bhangajhendelela kukengama omo yuwange ya Akayahude amu mabholo ghibhapiya bhando bhibhakana uchakaka. 15 Yene, kila kilebhe chamaha kwa bhando bhibhabhii na mwojho gwamaha palonge jha Chapanga, nambo kibhii jhe kilebhe chamaha kwa bhala bhangahobholela Chapanga, nhwalo uhotolo gwabhe gwa kuhaghuu kuhenga lyambone amu lyanganandela malango ghabhe ghatundangalile. 16 Bhando bheniya bhilonge bhaumanye Chapanga, nambo kwa itendwa yabhe ilangii bhinkana. Bhando bheniya bhanganandela na bhajhokanikii jhe, bhambone jhe kwa lihengo lyolyoha lyambone.