5
Yesu wɑɑsʋ kɛ pʋɣʋ tɔɔ (titite 5 nɑ 6 nɑ 7)
Yesu nɑwɑ sɑmɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ pʋɣʋ tɔɔ nɑ ɩ́ cɑɣɑ. Tǝnɑɣɑ ɩ ɩfɑlɑɑ kpǝtǝnɑ-ɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ sʋʋ-wɛɣɛ sɛɣɛsʋɣʋ sɩ:
Leleŋ nɩɩlɑɑ tɔm
(Luku 6:20-23)
Mpɑ pɑ fɛɩnɑ kɑlɑmpɑɑnɩ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, mpɛ pɑ tǝnnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ.
Mpɑ pɑ wɛ lɑŋwɑkǝllɛ tɑɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ hɛɛsɩ pɑ lɑŋɑ.
Mpɑ pɑ wɛnɑ yʋlʋtʋ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, mpɛ pɑɑ tɔɣɔnɑ tɛtʋ tǝnɑ,
ɩsɩɩ Ɩsɔ kɑ heeluɣu-wɛ tɔ.
Mpɑ pɑ nyɩɩlǝɣɩ sɔsɔm sɩ
pɑ́ tɔŋ ɩsɩɩ Ɩsɔ cɑɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ sǝnɑ-wɛɣɛ teu nɑ pɑ́ tɔ mpʋ.
Mpɑ pɑ wɛnɑ lɛlɑɑ pǝtɔɔtǝlɛ tɔ
pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ nyǝnɩ mpɛ pɑ pǝtɔɔtǝlɛ.
Mpɑ pɑ lotu tɑɑ hʋwɛɛ tewɑ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, pɑɑ nɑ Ɩsɔ.
Mpɑ pɑ tɔɣɔnǝɣɩ yoou kɛ lɛlɑɑ hɛkʋ tɔ
pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, Ɩsɔ kɑ́ yɑɑ-wɛɣɛ ɩ piyɑ.
10 Mpɑ pɑ lɑkɩ Ɩsɔ kʋcɑcɑɑm nɑ pɑ́ nɑɑsǝɣɩ-wɛɣɛ
pǝ tɔɔ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́.
Mpi tɔ, mpɛ pɑ tǝnnɑ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ.
11 Pɑɑ yǝlɑɑ kɑ tʋʋkɩ-mɛ, yɑɑ pɑ nɑɑsǝɣɩ-mɛ, yɑɑ pɑɑ looli ɩsɑɣɑtʋ nɑ pɑ́ suu-mɛ, sɩ ɩ́ kɛ́ mɑ ɩfɑlɑɑ tɔ pǝ tɔɔ. Ɩ́ nɩɩ leleŋ kɛ́. 12 Wɑɑtʋ ɩnɩ mǝ lɑŋɑ ɩ́ hɛɛ sɔsɔm, ɩ́ nɩɩ leleŋ kɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, mǝ kɑsǝyɑɣɑ kɑ́ tɔɔ sɔsɔm kɛ ɩsɔtɑɑ kɛ́. Mpʋ ɩnɩ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ pɑɑ nɑɑsɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kʋpǝmɑ.
Antulinyɑ tɔm nɑ ɩ kɔkɔ kʋpɑŋkɑ tɔm
(Mɑlǝkɩ 9:50; Luku 14:34-35)
13 Mɛɣɛlɛ ɑntulinyɑ tɔm. Amɑ ye tɔm mpɩ pǝ lɔŋ kɔmɑ nɑ ɩ́ sɩ́, pepeɣe pɑɑ lɑ nɑ pǝ́cɔ́ pǝ tɑsɑ lɔŋ lɑpʋ? Pǝ kɑɑ wɑɑsɩ pʋlʋ tɔtɔ ye pǝ tɑɣɑ lɔʋ nɑ yǝlɑɑ fɛlɩ nɔɔhɛɛ.
14 Mɛɣɛlɛ ɑntulinyɑ kɔkɔ. Ɩcɑtɛ nte pɑ ŋmɑwɑ pʋɣʋ tɔɔ tɔ tǝ fɛɩ ŋmɛsʋɣʋ. 15 Pɑɑ mʋsǝɣɩ fǝtǝlɑ nɑ pɑ́ pɑmɩ-ɩ tɔkʋ tɛɛ. Amɑ pɑ pusiɣi-ɩ timpi tɑɑ ɩ́ wɛɛ pɩɩ nɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ tɔɣɔ. 16 Mpʋ ɩnǝɣɩ mǝ kɔkɔ kɑ́ nɑɑkɩ teu kɛ yǝlɑɑ nɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ nɑ́ mǝ tǝmɑ kʋpɑnɑ, nɑ pɑ́ sɑ́ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ.
Ɩsɔ kʋsǝsɩɩtʋ fɛɩ kʋɣʋ
17 Ɩ́ tɑɑ hʋʋ sɩ mɑ kɔmɑ sɩ mɑ kʋɣɩ Moisi kʋsǝsɩɩtʋ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑkǝlɑsɩ. Mɑ tɑ kɔɔ kʋɣʋ. Amɑ mɑ kɔmɑ pǝ tɑmpɑnɑ hʋlʋɣʋ kɛ́. 18 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, ye ɩsɔtɑɑ nɑ ɑtɛ pǝ wɛɛ, kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ pǝle kʋlʋmtǝlɛ titiliyɑ yɑɑ tǝ sukɑ wɛ ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ kɑɑ sɑɑlɩ. Hɑlǝnɑ pǝ tǝnɑ pǝ́ kɔɔ nɑ pǝ́ yoosi nɑ pǝ́cɔ́. 19 Pǝ tɔɔ kɛ́ wei ɩ́ tɑ tɔkɩ kʋsǝsɩɩtʋ tɑɑ sǝkpetu nɑ ɩ́ sɛɣɛsɩ lɛlɑɑ sɩ pɛlɛ pɑ́ tɑɑ tɔkɩ-tɩ tɔ, pɑɑ yɑɑ-ɩ ɩsɔtɑɑ kɑwulɑɣɑ tɑɑ sǝkpelu. Amɑ ye wei ɩ́ tɔkɑ tǝ tǝnɑ nɑ ɩ́ heeliɣi lɛlɑɑ sɩ pɑ́ lɑ mpʋ, pʋntʋ ntɛ́ sɔsɔ kɛ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ. 20 Mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ye ɩ tɑ tǝŋ ɩsǝnɑ Ɩsɔ cɑɑ tɔ nɑ pǝ́ kǝlɩ ɩsɩɩ Ɩsɔ Tɔm sɛɣɛsǝlɑɑ nɑ Fɑlisɑnɑɑ pɑ tǝŋʋɣʋ tɔ, ɩ́ kɑɑ sʋʋ ɩsɔtɑɑ Kɑwulɑɣɑ tɑɑ.
Pɑ́ɑ́nɑ́ mʋɣʋ tɔm
21 Ɩ́ nɩɩwɑ nti pɑ heelɑ mǝ lɔŋtɑɑ nyǝ́mɑ tɔ sɩ: N kɑɑ kʋ yʋlʋ. Ye wei ɩ́ kʋwɑ, pɑɑ ponɑ-ɩ hʋʋlɛ. 22 Amɑ mɑ, mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, wei ɩ́ tɔkɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ nɑ ɩ tɑɑ, pɑɑ ponɑ-ɩ hʋʋlɛ. Nɑ ye wei ɩ́ tʋʋwɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ sɩ: Kʋmɛlɛŋ, pɑɑ ponɑ-ɩ Kotuɣu sɔsɔɔʋ tɑɑ. Nɑ ye wei ɩ́ tɔmɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ sɩ: Pǝ lɑkɩ-ŋ kɛ́. Ɩ́ nǝɣǝsǝnɑ kɔkɔ ŋkɑ kɑ wɛ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ kɑ tɑɑ sʋʋʋ. 23 Ye n ponɑ nyɑ́ kʋhɑhɑm kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ, nɑ ń tɔɔsɩ sɩ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ wɛnɑ-ŋ nɑtǝlɩ, 24 sɩɩ nyɑ́ kʋhɑhɑm kɛ tǝkɔtǝlɛ tǝnɛ, nɑ ń polo nɑ nyɑ́ nɑ nyɑ́ tɔɣɔntǝlɛ ɩ́ tɑɣɑnɩ-tɩ. Ɩlɛnɑ ń mǝlɩ nɑ ń hɑ nyɑ́ kʋhɑhɑm mpɩ.
25 Ye n wɑkǝlɑ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ yɑɑ-ŋ nɔnɔɣɔ, lɑ kookɑlɩ nɑ nyɑ́ nɑ-ɩ ɩ́ tɑɣɑnɩ mǝ tɔm kɛ mpɑɑʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɑ tɑtɑ hʋʋlʋ kiŋ. Pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ hʋʋlʋ nɑ́ɑ́ tʋ-ŋ toŋtʋnɑɑ niŋ tɑɑ nɑ pɛlɛ pɑ́ tǝkɩ-ŋ. 26 Tɑmpɑnɑ kɛ mɑ heeliɣi-mɛ yoo mɑɑ cɛsǝɣɩ, n kɑ tɛm pǝ tǝnɑ mpi pɑ pɛlɑ-ŋ tɔɣɔ fɛlʋɣʋ pɑɑsi n kɑ lɩɩʋ tǝnɑ.
Wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔm
27 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: N kɑɑ lɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔ. 28 Amɑ mɑ́ heeliɣi-mɛɣɛ tɑmpɑnɑ sɩ, ye wei ɩ́ nyǝnɑ lɛlʋ ɑlʋ nɑ ɩ́ nyɩɩlɩ-ɩ, ɩ tɛmɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ lɑpʋ kɛ ɩ nyɑmlɛ tɑɑ kɛ́. 29 Ye nyɑ́ ntɔɣɔŋ ɩsǝlɛ kɑ́ hu-ŋ, lǝsɩ-tɛ nɑ ń lɔ-tɛɣɛ pooluŋ. Sɑnɑ ń lɑŋ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tɔɔ kɛ́ pʋlʋ kʋlʋmǝm nɑ mpi pɑɑ pɛtɩ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tǝnɑɣɑ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ. 30 Ye nyɑ́ niŋ ntɔɣɔŋ kɑ́ hu-ŋ, sɛtɩ-ɩ nɑ ń lɔ pooluŋ. Sɑnɑ ń lɑŋ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tɔɔ kɛ́ pʋlʋ kʋlʋmǝm nɑ mpi pɑɑ pɛtɩ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tǝnɑɣɑ tǝnɑɑsǝlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ tɔ.
Alʋ nɑ ɑpɑlʋ pɑ yɑʋ tɔm
(Mɑtiyee 19:9; Mɑlǝkɩ 10:11-12; Luku 16:18)
31 Pɑ tɩɩ yɔɣɔtɑ mpʋ tɔtɔ sɩ: Ye yʋlʋ tɔɣɔnǝɣɩ ɩ ɑlʋ, ɩ́ ŋmɑɑ-ɩ kisuɣu tɑkǝlɑɣɑ. 32 Amɑ mɑ́ kpɑɑlǝɣɩ-mɛ sɩ, ye yʋlʋ tɔɣɔnɑ ɩ ɑlʋ nɑ pǝ tɑ kɛ́ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔɔ, ɩ ponɑ ɑlʋ ɩnǝɣɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɑɑ kɛ́. Ye ɩsɩɩ ɩ́lɛ́ ɩ tɑsɑ sɑɑʋ. Nɑ ye pɑ kisɑ ɑlʋ nɑ nɔɣɔlʋ nɑ́ɑ́ tǝŋ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ, pʋntʋ lɑpɑ wɑsɑŋkɑlǝtʋ kɛ́.
Tuunɑʋ tɔm
33 Ɩ́ nɩɩ ɩsǝnɑ pɑ yɔɣɔtɑ tɑ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ tɔ sɩ: Ń tuuwɑ sɩ n kɑ́ lɑ mpi, n kɑɑ yele-wɩ. Amɑ n kɑ lɑ pǝ tǝnɑ mpi n yɔɣɔtǝnɑ tuunɑʋ kɛ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ tɔɣɔ. 34 Amɑ mɑ́ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ tɑɑ tɩɩ tuunɑ pʋlʋɣʋ pɑɑ pǝcɔ. Pɑɑ ɩsɔtɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩsɔ kumte ntɛ́. 35 Pɑɑ ɑtɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ nɔɔhɛɛ tǝsɩɩlɛ ntɛ́. Pɑɑ Yosɑlɛm, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Wulɑʋ sɔsɔ ɩcɑtɛ kɛ́. 36 Tɑɑ tɩɩ tuunɑ nyɑ́ nyʋɣʋ tɔtɔ. Mpi tɔ, n kɑɑ pǝsɩ nɑ ń lɑ nɑ nyɑ́ nyʋɣʋ tɑɑ nyɔɔlɑɣɑ kʋlʋmɑɣɑ hʋlʋmɩ yɑɑ kɑ́ pili. 37 Ye n kɑ́ tisi sɩ nn, n tisi nn. Ye ɑɑɩ kɛ́, n tisi sɩ ɑɑɩ. Nti yʋlʋ sɔɔsǝɣɩ tǝ tɔɔ tɔ tǝ lɩɩkǝnɑ Ɩlɔɣɔʋ kiŋ kɛ́.
Lɛɛtʋɣʋ tɔm
(Luku 6:29-30)
38 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Ye wei ɩ́ yɔkɑ lɛlʋ ɩsǝlɛ, pɑɑ yɔkɩ ɩ nyǝntɛ, nɑ wei ɩ́ holɑ lɛlʋ kete, pɑɑ holi ɩ nyǝntɛ tɔ. 39 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ, ɩ́ tɑɑ fɛlɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɩsɑɣɑtʋ. Ye nɔɣɔlʋ mɑpɑ nyɑ́ ntɔɣɔŋ lǝkpɑɣɑsɑɣɑ, kɛɛsɩ-ɩ lɛŋkɑ. 40 Ye nɔɣɔlʋ ponɑ-ŋ tɔm hʋʋʋ sɩ ɩ lɛɛkǝɣɩ nyɑ́ cɑpɑ, tɛɛsɩ-ɩ nyɑ́ kpɑɩ kɛ cɛlʋɣʋ. 41 Ye toŋ tʋ sʋkɑ-ŋ sǝɣǝlɑ nɑ tǝlɑsɩ sɩ ń tɔ ɩsɩɩ kilomɛɛtǝlɩ kʋlʋm, ɩlɛ n tɔ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ nɑɑlɛ. 42 Hɑ wei ɩ sǝlǝmǝɣɩ-ŋ tɔ. Tɑɑ pɛ wei ɩ cɑɑ ń kǝntɩ-ɩ tɔ.
Kolontu sɔɔlʋɣʋ tɔm
(Luku 6:27-28,32-36)
43 Ɩ́ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ pɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: N kɑ́ sɔɔlɩ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ nɑ nyɑ́ tɑɑ kpɑnɑ nyɑ́ kolontu tɔ. 44 Amɑ mɑ heeliɣi-mɛ sɩ ɩ́ sɔɔlɩ mǝ kolontunɑɑ nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ Ɩsɔ kɛ́ mpɑ pɑ tʋɣɩ-mɛɣɛ kʋnyɔŋ tɔ pɑ tɔɔ. 45 Ɩlɛ ɩ́ kpɑɣɑ mǝ Cɑɑ wei ɩ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ ɩ wɛɛtʋ ntɛ́. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ́lɛ́ ɩ lɑkǝnɑ nɑ ilim lɩɩkɩ ɑsɑɣɑɑ nɑ kʋpɑmɑ pɑ tǝnɑ pɑ tɔɔ, nɑ ɩ́ kpɛntǝɣɩ mpɑ pɑ kɛɛsɑɑ nɑ mpɑ pɑ tɑ kɛɛsɩ tɔ nɑ ɩ́ hɑɑkɩ tɛʋ. 46 Ye ɩ́ sɔɔlɑ mpɑ pɑ sɔɔlɑ-mɛ tɔ pɑ tike, pepeɣelɛ mǝ tɛɛwɑ ɩlɛ? Lɑmpuu mʋlɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ lɑkɩ mpʋ? 47 Ye ɩ́ sɛɛkɩ mǝ tɑɑpɑlɑɑ tike, ɩlɛ ɩ́ tɛɛ lɛlɑɑ kɛ we? Mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ lɑkɩ mpʋ? 48 Ɩ́ té tǝkpɑtɑɑ ɩlɛ, ɩsɩɩ mǝ ɩsɔtɑɑ Cɑɑ teu tǝkpɑtɑɑ tɔ.