5
Yesu oya debane ya rauguguyana
(Lk 6:20-23)
1 Raḡanine Yesu patara nama ya kitakitana, tauna ya saḡa ya naḡona oya debane be ya miana. Dabudine na tauwai muriwatanama ḡarone a tava
2 be Yesu patara waikatakataidima yai kare be ya riuna,
3 “Taumi nuemima e verena, aitauḡa nuemima tabutabune Mamaitua na saguma ko ḡoeḡoena, baninama taumi tokare Mamaitua na waiguyauma ko paḡona.
4 Taumi nuemima e verena, aitauḡa ami gewagewama aubaidima ko ḡabaḡabana, baninama taumi tokare Mamaitua ei nuasubemina.
5 Taumi nuemima e verena, aitauḡa voyaḡota banegimima, baninama taumi tokare dobu matabuna koi buderiena.
6 Taumi nuemima e verena, aitauḡa Mamaitua matane didimana ko ḡoeḡoe be ko wanewane guratena, baninama taumi tokare ami ḡoanama Mamaitua e utemina.
7 Taumi nuemima e verena, aitauḡa banaga taurau nuatoiedima, baninama taumi tokare Mamaitua e raunuatoiemina.
8 Taumi nuemima e verena, aitauḡa nopomima didimanidima be nam mira mate, baninama taumi tokare Mamaitua ko kitana.
9 Taumi nuemima e verena, aitauḡa suba tauvoienama, baninama taumi tokare Mamaitua ei kawa natunemina.
10 Taumi nuemima e verena, aitauḡa banaga ta raraukivi gewegewemina ami yawasana didimanidima aubaidima, baninama taumi tokare Mamaitua na waiguyauma ko paḡona.
11 “Taumi nuemima e verena, deḡoda banaga ta kunuremi, ta raraukivi gewegewemi be giu tabu be tabu kaikaiyovudie tai wavumina, baninama taumi taugu kowai muriwataneguna aubainama.
12 Raḡanine inam kauidima nama ḡaromie ta tubutubuḡana, taumi koi nuavere be ko taukaina, baninama ami maesama dosinama marae e kenakenana. Banaga ḡesaudima boni peroveta ḡarodie inam kauidima teneḡidima nama a voivoiedina.
Buta be yana wainasidima
(Mk 9:50; Lk 14:34-35)
13 “Banaga adi butama inam taumi. Be deḡoda buta dininama e gewagewana, nema kwa voia bake da e dini munaḡa? Inam butanama kaite ya gewagewana, be banaga tokare inam butanama ta porekaiyati be ta vagudagudana.
(Mk 4:21; Lk 11:33)
14 “Banaga adi kodamma inam taumi. Be uma ko noḡoti, meagai oya debane nam ei moisiri be teneteneḡina,
15 be banaga nam kodam ei rageti be gurewa dibune e boru ibewa, tauna kodam ḡavoe e boru da vada nopone banaga matabudi ei yanedina.
16 Inam kauinama teneḡinama nama, taumi banaga ḡarodie nama sibo koya yanana. Inam raḡanine taudi ami voiama veredima ta kitedi, be Tamemima marae isanama ta kawa saḡena.
Tarawatu na giuma
17 “Taugu è verauna nam ko noḡoti da Mousis na tarawatuma be peroveta adi waikatakataima yà kawa gewegewedi, ibewa. Taugu nam yabedima kawa gewegewedima aubaidima è verauna, ibewa. Taugu è verauna tarawatu banidima yai maḡataridina aubainama.
18 Yà riuriu kauemina da nam ai tarawatu tenaḡa maika e samoa yababa, ibewa da noḡone tarawatu aba ya giugiuedina, matabudi ta tubuḡana. Yodibe mara be dobu ta samoana.
19 Tam aitau deḡoda tarawatu avedi da ḡaubo kokonama kwa kita tuatuaḡaie be kwawai kati kotovina, be inam kedane nama am banagama kwawai katakataidina, tam tokare Mamaitua na waiguyauma nopone ta kita poremna. Be tam aitau tarawatu kwa voteyeteyedi be inam kedane nama banaga kwawai katakataidina, tam tokare Mamaitua na waiguyauma nopone ta kita saḡemna.
20 Be yà riuriuemina, ami yawasanama Mamaitua matane ko kawa didimana kauedina, be taumi nam Parisi be tarawatu tauwai katakataidima maika ko voia. Taudi adi yawasanama tà kitekitedina da kabe banaga veredi be nopodima gewagewa ya moḡavu. Deḡoda taudi maika ko voiana, taumi tokare nam Mamaitua na waiguyauma nopone ko saḡa.
Rauvunuḡa na giuma
21 “Taumi koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Nam kwa rauvunuḡa. Be aitau da banaga ei gurina, tauna tokare ta etarena.’
22 Be taugu yodi yà riuriuemina da tam aitau turamma ḡarone nuama ei medina tam tokare ta etaremna. Be tam aitau da turamma kuya riuwai gewana tam tokare etara dosine kwa midina. Be deḡoda tam aitau turamma kuyai tara tautauena, tam inam gienae kai matane naḡonama kwawai rabena.
23 “Vutuna aubainama tam deḡoda am puyoma oltae kuya verauḡena Mamaitua puyonama aubainama, be dabudine kuya noḡoti da turamma mate poumie gewagewa e kenakenana,
24 naumeki da am puyoma olta diane kwa gose, be kwa munaḡa da noḡone turamma mate inam gewagewanama ko kawa didimani dokena. Yodibe kwa verau munaḡa da am puyoma Mamaitua kwa utena.
25 Deḡoda banaga aitau tam e nawemna etara aubainama, naumeki da kedae dabudine am gewagewama kwa kawa didimana makaiena, da nam etara tauwai badenama nimane e borum. Baninama etara tauwai badenama tauna tokare porisiman nimane e borum be porisiman tauna tokare e nawemna dibure.
26 Be yà riuriu kauemna da tam dibure kwa miana, naumeki da mane damodamonama kwai maesa ḡavutina.
Monaḡemma debane nam mui kwa pore
27 “Taumi koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Nam monaḡemma debane mui kwa pore.’
28 Be taugu yodi yà riuriuemina, tam aitau da aba waivinama kuya kita waidinidinina, tam inam kaite nuamma nopone gewagewa kwa voivoiena, be monaḡemma debane mui kwa poreporena.
29 Deḡoda matamma kasaunama e kauem da gewagewa kwa voivoiena, naumeki da kwa kunavai be kwa porekaiyatina. Verenama da matamma tenaḡa mate mara nopone kwa saḡana, be nam matamma rabui mate, da Mamaitua gienae e pore nawemna.
30 Be deḡoda nimamma kasaunama e kauem da gewagewa kwa voiena, naumeki da kwa tom pore be kwa porekaiyatina. Verenama da nimamma tenaḡa mate mara nopone kwa saḡana, be nam nimamma rabui mate, da Mamaitua gienae e pore nawemna.
Waigosaḡa na giuma
31 “Taumi koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Aitau na visarama gosenama e ḡoena, naumeki da tauna waigosaḡa pepanama na visarama sibo ya utena.’
32 Be taugu yodi yà riuriuemina deḡoda tam aitau am visarama kwa gose yababena, avedi da tauna nam ai tauḡoma mate gewagewa ti voiena, tam inam am visarama kwa voivoiena da tauna tokare gewagewa ei tubuḡi, be tam debame mui e porena. Be tam aitau da inam waivinama gosegosenama kwa naḡina, tam inam kwa rarau waivina.
Saugawapa na giuma
33 “Be mate koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Deḡoda Bada isane kuya sauga wapana, naumeki da kwa voiena.’
34 Be taugu yodi yà riuriuemina, nam aiyaba isane ko sauga wapa. Nam mara isane, baninama inam Mamaitua na kaba miama,
35 be nam dobu isane, baninama inam Mamaitua na kaba waivutuḡama, be nam Jerusalem isane, baninama inam guyau dosinama na meagaima.
36 Be mate nam iwakidumie ko sauga wapa, baninama tam nam teneteneḡina da deba vuvuḡimma kwa kawa duba bo kwa kawa yaguni.
37 Vutuna aubainama tam deḡoda waianina, naumeki da kwai anina ḡomana. Be tam deḡoda tuaḡai, naumeki da kwa tuaḡai ḡomana. Be deḡoda giu ḡesaudima nama kitedima mate kwa vatodina, inam gewagewa baninama inam Seitan na voiama nama.
Raubiwa na giuma
(Lk 6:27-36)
38 “Taumi koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Deḡoda turamma matamma e kunavaina, naumeki da tam mate tauna matanama kwa kunavaina. Be turamma mokamma ei mia kotovina, naumeki da tam mate tauna mokanama kwai mia kotovina.’
39 Be taugu yodi yà riuriuemina, gewagewa baneginama aba ḡarome ya voia waigewana, nam kwai ḡare. Deḡoda aitau nevakaumma e riḡana, kwa gose da nevakauma ḡesaunama mate e riḡana.
40 Deḡoda aitau e etaetarem be am kwamama e paḡona, naumeki da am rupuma mate kwa utena!
41 Deḡoda aitau e segerim da na taragaima sibo kuya kiroḡa da koya naḡo deḡo parata ya boruborue sibo kuya tavana, be tam inam paratinama ya boruboruna, kwai muri be tauna mate ko naḡo be wari madanie kwa gosena.
42 Aitau aiyaba ḡarome ei baḡena, naumeki da kwa utena be nam kwa riutuaḡaie.
Ami ḡaviama koi nuapaḡoedina
43 “Taumi koya vaie da boni Mamaitua ya riuna, ‘Turamma turamma nuamma e paḡona.’ Be banaga ḡesaudima a riuriuna, am ḡaviama kwa tuaḡaiena.
44 Be taugu yodi yà riuriuemina da ami ḡaviama mate nuemima e paḡona, be aitauḡa ta raraukivi gewegewemina aubaidima ko moiragina,
45 inam kedane taumi riukaua Tamemima marae natunatunama. Baninama tauna suara be kusana e riuriupore yovoḡena banaga veredi be gewegewedima matabudi aubaidima.
46 Deḡoda taumi aitauḡa tawai nuapaḡoemina taudiḡa koi nuapaḡoedina, tokare maesa ko banavi, bo? Ibewa, inam damone nam aba. Baninama gewagewa banegidima taudi mate nama ta voivoiana.
47 Be deḡoda am damma banegidima taudiḡa kwai kaiwedina, inam kwa voivoiena na verema aba? Banaga nam waisumeḡidi mate nama ta voivoiana.
48 Taumi ami yawasanama verene be didimanine ko miana maika tamemima marae.