7
Etiyɛni Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yowo we
1 A saraga wɔfɛnnɛ to wì si Etiyɛni wi yewe ma yo fɔ: «Ki kagala ke yɛn kaselege le?»
2 A Etiyɛni wì sho fɔ: «Na woolo naa na teele, yaa nuru na yeri! Yɛnŋɛlɛ ŋgbɔgɔ kìla ki yɛɛ naga we tɛlɛ Abirahamu wi na, maa ta wa Mezopotami tara, sanni wi sa cɛn wa Haran ca.
3 Yɛnŋɛlɛ làa wi pye fɔ: Yiri laga ma tara konaa ma to ca ki ni, ma kari wa tara nda mi yaa naga ma na ti ni!
4 Kì pye ma, a Abirahamu wì si yiri wa Kalide tara ma saa cɛn wa Haran ca. Naa wi to wìla kaa ku, ko puŋgo na, a Yɛnŋɛlɛ lì suu torogo laga ki tara nda ti ni, nda ye yɛn ma cɛn yiŋgɔ we.
5 Yɛnŋɛlɛ li sila laga kpɛ kan wi yeri laga ki tara nda ti ni, ali yɛrɛ tɔlɔgɔ kansaga nuŋgba. Ɛɛn fɔ, Yɛnŋɛlɛ làa yɔn fɔlɔ kɔn wi yeri ma yo li yaa ki tara nda ti kan wi yeri, puŋgo na, mberi kan wi setirige piile pe yeri. Ma si yala, ki sanga wi ni, pyɔ sila pye wi yeri gbɛn.
6 Yɛnŋɛlɛ làa ki yo wi kan naa, ma yo fɔ: Ma setirige piile pe yaa ka sa cɛn tara ta yɛgɛ ni, ki tara woolo pe yaa ka pe pye kulolo, mbe pe jɔlɔ fɔ sa gbɔn yɛlɛ cɛnmɛ tijɛrɛ (400).
7 Ɛɛn fɔ, pe yaa ka pye cɛnlɛ na kulolo, mi yaa ka kiti kɔn ki cɛnlɛ woolo pe na; ko puŋgo na, pe yaa ka yiri wa mbe pan mbaa na gbogo laga ki laga ŋga ki ni.
8 Kona, a Yɛnŋɛlɛ lì si yɔn finliwɛ le Abirahamu wi ni ma yo wila kɛnrɛkɛnrɛ wi piin paa pi kacɛn yɛn. Kì pye ma, naa Abirahamu wìla kaa Izaki wi se, wi pilige kɔlɔtaanri wogo ki na, a wì suu kɛnrɛkɛnrɛ. A Izaki wì si Zhakɔbu wi se maa kɛnrɛkɛnrɛ. A Zhakɔbu wì we tɛlɛye kɛ ma yiri shyɛn pe se, maga nuŋgba ki pye.
9 «Yenjara ti kala na, a we tɛlɛye pè pe nɔsepyɔ Zhozɛfu wi pɛrɛ, a pè kari wi ni paa kulo yɛn wa Ezhipiti tara. Ɛɛn fɔ, Yɛnŋɛlɛ làa koro wi ni
10 maa wɔ wa wi jɔlɔgɔ kagala ke ni fuun ke ni. Yɛnŋɛlɛ làa wi kala li pye, a li wunlunaŋa Farawɔn wi ndanla, ma kajɛnmɛ kan wi yeri. A Farawɔn wì si Zhozɛfu wi tɛgɛ Ezhipiti tara to naa wi yɛɛra go ki ni fuun ki go na.
11 Kona, a fuŋgo gbɔgɔ kà si to wa Ezhipiti tara ti ni fuun ti ni, naa Kana tara ti ni. Ki jɔlɔgɔ kìla gbɔgɔ jɛŋgɛ, fɔ we tɛlɛye pe sila yaakara ta.
12 Naa Zhakɔbu wìla kaa ki logo ma yo yaakara la pye wa Ezhipiti tara, a wì si we tɛlɛye pe tun wa ki koŋgbanŋga ki na.
13 Pe karisaga shyɛn wogo ki na wa, a Zhozɛfu wì suu yɛɛ naga wi nɔsepiile pe na. A Farawɔn wì si ta maa go woolo pe jɛn.
14 Ko puŋgo na, a Zhozɛfu wì si tun ma yo pe saa to wi yeri wi pan, naa wi kɛɛ woolo pyew pe ni. Pàa pye lere nafa taanri ma yiri kɛ ma yiri kaŋgurugo.
15 Kì pye ma, a Zhakɔbu wì si kari ma saa cɛn wa Ezhipiti tara, a wo naa we tɛlɛye sanmbala pe ni pè kaa ku wa.
16 A pè si pe gboolo pe lɛ ma sɔngɔrɔ ma kari pe ni wa Sishɛmu ca. Abirahamu wìla gboolo lesaga ŋga lɔ fafafa Amɔri piile pe yeri penjara ni, ma saa pe le wama.
17 «Yɔn fɔlɔ na Yɛnŋɛlɛ làa kɔn Abirahamu wi yeri, naa li yɔn filisanga wila kaa na yɔngɔ, Izirayɛli woolo pè si se ma lɛgɛ fɔ jɛŋgɛ wa Ezhipiti tara.
18 A wunlunaŋa fɔnŋɔ si kaa cɛn Ezhipiti tara ti go na. Wo sila Zhozɛfu wi jɛn.
19 A ki wunlunaŋa wì si we cɛnlɛ woolo pe fanla ma pe li, ma pe jɔlɔ, fɔ ma pe jori ma yo paa pe piyɛngɛlɛ ke waa kaa kuun.
20 Ko sanga wo lawi pàa Moyisi wi se, wìla pye ma yɔn jɛŋgɛ Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na. A pòo gbegele ma saa gbɔn fɔ yeŋge taanri wa wi to go.
21 Naa pàa ka saa wi wa sanga ŋa ni, a Farawɔn wi sumborombyɔ wì suu lɛ maa gbegele maa pye paa wi yɛɛra pyɔ yɛn.
22 A pè si Moyisi wi naga Ezhipiti tara fɛnnɛ tijinliwɛ pi ni fuun pi ni. Yawa la pye wi ni wa wi sɛnyoro to naa wi kapyegele ke ni.
23 «Naa Moyisi wìla kaa yɛlɛ nafa shyɛn ta, a wì sigi jatere wi ta mbe kari saa sefɛnnɛ, Izirayɛli tara woolo pe wele.
24 A wì si saa Ezhipiti tara fɛnnɛ woo wa yan wila wi woolo wa jɔlɔ. A wì si saga wi woo wi na, mɛɛ Ezhipiti tara woo wi gbɔn maa gbo.
25 A wì sigi jate ndɛɛ kana wi woolo pe mbege jɛn fɔ Yɛnŋɛlɛ laa jaa mbe wo tɛgɛ mbe pe shɔ. Ɛɛn fɔ, pe sila ki jɛn.
26 Ki goto pinliwɛ pi ni, wì ka saa gbɔn wa wi woolo pe sɔgɔwɔ, a wì si shyɛn yan paa wiin; a wi nɛɛ jaa mbe pe sɔgɔwɔ pi gbegele, mɛɛ pe pye fɔ: Na wɛnnɛ, ye yɛn paa nɔsepiile yɛn. Yiŋgi na, a ye nɛɛ wiin?
27 Ŋa wìla pye naa nimbye wi jɔlɔ, a wì si Moyisi wi wɔnrɔgɔ, ma yo fɔ: Ambɔ wɔ̀ɔn tɛgɛ we to konaa we kiti kɔnfɔ?
28 Maa jaa mbanla gbo paa yɛgɛ ŋga na yunmbaan màa Ezhipiti tara fɛnnɛ woo wi gbo wi le?
29 Ki sɛnrɛ ti kala na, a Moyisi wì si fe ma saa cɛn wa Madiyan tara ti ni, ma pinambiile shyɛn se wa.
30 «Naa yɛlɛ nafa shyɛn la kaa toro, a mɛrɛgɛ wà suu yɛɛ naga Moyisi wi na wa Sinayi yanwiga ki na, wa gbinri wi ni, kasɔn yinnɛ la ni tipile la ni laa sori.
31 Naa Moyisi wìla kaa ki tipile li yan laa sori ma, a kì suu pari. Naa wila kaa na fulo wa ki tanla mbege wele jɛŋgɛ, a wì si we Fɔ wi magala li logo wa fɔ:
32 ‹Mi yɛn ma tɛlɛye pe Yɛnŋɛlɛ, Abirahamu naa Izaki konaa Zhakɔbu pe Yɛnŋɛlɛ.› A Moyisi wi nɛɛ seri fyɛrɛ ti kala na, wii kotogo ta naa mbaa ki wele.
33 Kona, a we Fɔ wì suu pye fɔ: ‹Ma sawira ti wɔ wa ma tɔɔrɔ ti na, katugu ma yɛn ma yere laga ŋga na ki tara ti yɛn kpoyi.
34 Na woolo mbele wa Ezhipiti tara, mì pe jɔlɔgɔ ki yan, ma pe jɛngɛ ki logo. Mì tigi ma pan mbe pe shɔ. Pan yiŋgɔ mi yaa ma tun wa Ezhipiti tara.›
35 «Ki Moyisi nuŋgba ŋa pàa je wi na ma yo fɔ: ‹Ambɔ wɔ̀ɔn tɛgɛ we to konaa we kiti kɔnfɔ?› Wo nuŋgba wowi Yɛnŋɛlɛ làa tun maa pye paa to naa go shɔfɔ yɛn mɛrɛgɛ wi sagawa pi kala na, ŋa wìla wi yɛɛ naga wi na wa tipile li ni we.
36 Ki Moyisi wo wìla pe yirige ma pe wɔ wa Ezhipiti tara, ma kafɔnŋgɔlɔ naa kagbɔgɔlɔ pye wa Ezhipiti tara, naa wa Kɔgɔje yɛɛn wi ni, naa yɛlɛ nafa shyɛn ni wa gbinri wi ni.
37 Moyisi wo nuŋgba wo wìla ki yo Izirayɛli woolo pe kan ma yo fɔ: ‹Yɛnŋɛlɛ li yaa ka Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wa yirige ye kan paa na yɛn, mbe yiri wa ye woolo pe sɔgɔwɔ.›
38 Ma Izirayɛli woolo gbogolomɔ pi ta wa gbinri wi ni, Moyisi wo wìla pye wa pe tanla. Wo wìla pye we tɛlɛye pe ni naa mɛrɛgɛ wi ni, ŋa wìla para wi ni wa Sinayi yanwiga ki na we. A wì si Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ nda ti yɛn yinwege woro ti ta mari kan we yeri.
39 «Ɛɛn fɔ, we tɛlɛye pe sila yɛnlɛ mboo sɛnrɛ ti lɛ. A pè je wi na, nɛɛ ki jaa wa pe kotogo na mbe sɔngɔrɔ wa Ezhipiti tara ti ni.
40 A pè sigi yo Arɔn wi kan ma yo fɔ: ‹Yarisunndo ta gbegele we kan tila we yɛgɛ sinni. Ki Moyisi ŋa wì we yirige ma we wɔ wa Ezhipiti tara ti ni, yaraga ŋga kùu ta we sigi jɛn.›
41 Ki piliye yi ni, a pè si napige yanlɛgɛ ka fanri, mɛɛ pan ma saraga wɔ ko yarisunŋgo ko yeri, nɛɛ yɔgɔri pe kɛɛ tunŋgo ki na.
42 Kona, a Yɛnŋɛlɛ lì si puŋgo le pe ni ma pe yaga, a paa naayeri wɔnŋgɔlɔ ke gbogo, paa yɛgɛ ŋga na ki yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe sɛwɛɛlɛ pe ni ma yo fɔ:
Izirayɛli woolo, yɛgɛlɛ nafa shyɛn ŋgele yè pye wa gbinri wi ni,
yaa yaayoro saara konaa saara ta yɛgɛ wɔ na yeri le?
43 Ayoo, ɛɛn fɔ, ye yarisunŋgo Molɔki ki paraga go ko yaa lɛ ma kari ki ni,
naa ye yarisunŋgo Aranfa ki wɔnnɔ cɛnlɔmɔ pi ni.
Ki yarisunndo yanlɛrɛ to yàa gbegele mbe ta mbaa ti gbogo.
Ki kala na, mi yaa ye koli mbe kari ye ni fɔ wa Babilɔni puŋgo na.
44 «Paraga go la pye we tɛlɛye pe yeri wa gbinri wi ni naga nari ma yo Yɛnŋɛlɛ li yɛn pe ni. Kìla gbegele paa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ làa ki yo ma Moyisi wi kan we, ma yala ki cɛnlɔmɔ mba wìla yan pi ni.
45 Ko puŋgo na, a we tɛlɛye pè si paraga go ki ta pe teele pe yeri. A Zhozuwe wì si pe yɛgɛ sin ma ye ki ni laga ki tara nda ti ni. Yɛnŋɛlɛ làa tara woolo pe purɔ ma pe yirige wa pe yɛgɛ. A kì koro laga fɔ ma saa gbɔn Davidi sɔnlɔ ki na.
46 Davidi wìla yinmɛ ta Yɛnŋɛlɛ li yeri, a wì Yɛnŋɛlɛ li yɛnri ma yo li konɔ kan wi yeri, wi cɛnsaga gbegele lo na li yɛn Zhakɔbu Yɛnŋɛlɛ li kan.
47 Ɛɛn fɔ, Salomɔ wìla kaa ki go ki kan.
48 «Ma si yala, Yɛnŋɛlɛ na yaara ti ni fuun ti go na, laa la cɛɛn leele pè yinrɛ nda kan to ni, paa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wìgi yo ma yo fɔ:
49 Naayeri wi yɛn na wunluwɔ jɔngɔ,
tara ti yɛn na tɔɔrɔ tɛgɛsaga?
Yiŋgi go ye mbe ya kan na kan naa?
Laga kikiin ki yɛn wa mbe pye na wogosaga?
We Fɔ wo wì yo ma.
50 Mi ma mìgi yaara nda ti ni fuun ti gbegele na kɛɛ ki ni wi le?
51 «Ye ta ma pye nuŋgboŋgbanla fɛnnɛ! A ye kotoro naa ye nuŋgbogolo kè tɔn Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ ti na. Ye maa kendige woo Yinnɛkpoyi li ni sanga pyew. Ye yɛn paa ye tɛlɛye pe yɛn.
52 Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe ni, wiwiin wì koro ye tɛlɛye pe sila wi jɔlɔ? Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ mbele pàa Lesinŋɛ wi panga ki yari faa, ye tɛlɛye pàa pe gbo. Koni yè pye ki Lesinŋɛ wi pɛrɛfɛnnɛ konaa wi gbofɛnnɛ.
53 Yoro mbele yè Yɛnŋɛlɛ li lasiri wi ta mɛrɛgɛye pe yeri, ye suu yigi.»
Etiyɛni kunwɔ we
54 Naa kiti kɔnfɛnnɛ ŋgbelege kila kaa ko sɛnrɛ to logo, a kì si pe ya wa pe kotogo na naŋgbanwa pi na, a pe nɛɛ pe yombɛgɛlɛ ke nɔɔri Etiyɛni wi kala na.
55 Ɛɛn fɔ, ma Etiyɛni wi ta wìla pye ma yin Yinnɛkpoyi li ni, a wì suu yɛngɛlɛ ke kan wa naayeri, mɛɛ Yɛnŋɛlɛ li gbɔgɔwɔ pi yan, naa Zhezu wi ni yeresaga wa li kalige kɛɛ ki na.
56 A wì sho fɔ: «Ye wele, mi yɛn na yɛnŋɛlɛ li yaan lì yɛngɛ, na Lere wi Pinambyɔ wi yaan yeresaga wa Yɛnŋɛlɛ li kalige kɛɛ ki na.»
57 Kona, a pè si jɔrɔgɔ, mɛɛ pe nuŋgbogolo ke tɔnndɔ, mɛɛ gbinri ja ma saa to wi na,
58 maa tilele ma yiri wi ni wa ca, mɛɛ wi wa sinndɛɛrɛ ni mboo gbo. A sɛrɛfɛnnɛ pè si pe deere ti wɔwɔ mari tɛgɛ lefɔnŋɔ wa tanla, pàa pye naa yinri Sɔli.
59 Sanga ŋa ni pàa pye na Etiyɛni wi waa sinndɛɛrɛ ti ni, a wi nɛɛ yɛnri na yuun fɔ: «We Fɔ Zhezu, na yinnɛ li shɔ!»
60 Kona, a wì si kanŋguuro kan ma gbele ŋgbanga ma yo fɔ: «We Fɔ, maga kaa ki kapege ŋga ki jate pe go na.»
Naa wìla kaa ko sɛnrɛ to yo, a wì si ku.