24
Izaki naa Erebeka pe pɔrɔgɔ sɛnrɛ
1 Abirahamu wìla lɛ fɔ jɛŋgɛ, a wi yɛgɛlɛ yɔn kì lɛgɛ. Yawe Yɛnŋɛlɛ làa duwaw wi na kagala ke ni fuun ni.
2 Pilige ka, a Abirahamu wì sigi yo ŋa wìla pye wi kulolo pe go na, konaa ma pye wi kɛɛ yaara ti ni fuun ti welefɔ wi kan fɔ: «Ma kɛɛ ki le laga na jegbɔlɔ li nɔgɔ,
3 ma wugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ ki na mala kan, lo na li yɛn Yɛnŋɛlɛ naayeri wo naa tara ti go na, fɔ ma se Kana tara fɛnnɛ sumboro wa lɛ mboo kan na pinambyɔ wi yeri jɛlɛ, poro mbele mi yɛn ma cɛn laga pe sɔgɔwɔ we.
4 Ɛɛn fɔ, ma yaa kari wa na tara, mbe sa jɛlɛ lɛ na pinambyɔ Izaki wi kan, wa na go woolo pe sɔgɔwɔ.»
5 A wi kulonaŋa wì suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Kana jɛlɛ wi se yɛnlɛ mbe pinlɛ na ni, mbe pan laga ki tara nda ti ni; na kiga pye ma, mi daga mbe sɔngɔrɔ mbe kari ma pinambyɔ wi ni wa tara nda mà yiri ti ni le?»
6 Abirahamu wì sho fɔ: «Ma yɛɛ yigi, maga ka sɔngɔrɔ mbe kari na pinambyɔ wi ni wa.
7 Yawe Yɛnŋɛlɛ, naayeri Yɛnŋɛlɛ le, lìlan yirige mala wɔ wa na tara, konaa wa na go woolo pe sɔgɔwɔ. Lì para na ni, ma wugu mala kan, ma yo li yaa kaga tara nda ti kan na setirige piile pe yeri. Lo yɛrɛ jate li yaa li mɛrɛgɛ wi kelegi ma yɛgɛ, jaŋgo ma jɛlɛ wa lɛ wa na pinambyɔ wi kan.
8 Na jɛlɛ wiga yo wi se pinlɛ ma ni, pa kona wuguro nda mi yaa ti ma wugu, ti sɔɔn yigi. Ɛɛn fɔ, maga ka sɔngɔrɔ mbe kari na pinambyɔ wi ni wa.»
9 A kulonaŋa wì suu kɛɛ ki le wa wi tafɔ Abirahamu wi jegbɔlɔ li nɔgɔ, mɛɛ wugu maa kan mbe tanga wi sɛnyoro ti na.
10 Kona, a kulonaŋa wì suu tafɔ Abirahamu wi yɔngɔmɛye pe kɛ wɔ konaa wi yarijɛndɛ ti ni fuun ta ni, mɛɛ lɛ ma kari wa Mezopotami tara, wa ca ŋga Nahɔri wìla pye.
11 Naa wìla ka saa gbɔn wa kɔlɔ ŋa wi yɛn wa ca kayege wi na, a wì si ti yɔngɔmɛye pè kanŋguuro kan. Yɔnlɔkɔgɔ layi, jɛɛlɛ pe yɔnlɔkɔgɔ tɔnmɔ kosanga wi ni.
12 Kona, a wì si Yɛnŋɛlɛ li yɛnri ma yo fɔ: «Yawe Yɛnŋɛlɛ, na tafɔ Abirahamu wi Yɛnŋɛlɛ, mila ma yɛnri, mala konɔ li tanla na kan nala. Ma kajɛŋgɛ pye na tafɔ Abirahamu wi kan.
13 Mi ŋa mi yɛn ma yere na pulugo ki tanla. Ca woolo pe sumbonɔ pe yaa pan mbe ko.
14 Na mi kaga yo sumboro ŋa kan fɔ: ‹Mila ma yɛnri, ma cɔkogo ki yɛri mbe wɔ›, na wiga na yɔn sogo mbe yo: ‹Wɔ, mi yaa pa kan fun ma yɔngɔmɛye pe yeri pe wɔ›, pa kona wo mbe pye jɛlɛ ŋa mà wɔ ma tunmbyee Izaki wi kan wo. Na kiga pye ma, mi yaa ki jɛn mbe yo mà kajɛŋgɛ pye na tafɔ wi kan.»
15 Sanni wi sa kɔ yɛnrɛwɛ pi na, a Betuwɛli sumborombyɔ Erebeka wì si kɔn ma yiri wi cɔkogo ki ni wa wi pajogo ki na. Abirahamu wi nɔsepyɔ lenaŋa Nahɔri wi jɔ Milika wo pinambyɔ lawi Betuwɛli we.
16 Ki sumboro wìla yɔn fɔ jɛŋgɛ. Wi sila naŋa kala jɛn, naŋa sila suu jɛn fun jɛlɛ. A wì si tigi wa pulugo ki ni, mɛɛ wi cɔkogo ki ko maga yin, mɛɛ yiri.
17 A kulonaŋa wì si fe maa fili ma yo fɔ: «Mi yɛn nɔɔ yɛnri, mɔɔ cɔkogo tɔnmɔ pa kan na yeri mbe wɔ.»
18 A sumboro wì sho fɔ: «Wɔ, na tafɔ.»
A wì si fyɛɛlɛ maa cɔkogo ki yɛri maa kan, a wì wɔ.
19 Naa wìla kaa wi kan wì wɔ, a wì sho fɔ: «Mi yaa pa ko ma yɔngɔmɛye pe kan fun, pe wɔ pe tin.»
20 A wì si fyɛɛlɛ maa cɔkogo tɔnmɔ pi kanŋga wa yaayoro wɔyaraga ki ni, mɛɛ fe ma saa ko naa wa pulugo ki ni. Wìla ko ma yɔngɔmɛye pe ni fuun pe kan pè wɔ.
21 A naŋa wì si pyeri naa wele, nɛɛ wi yɛɛ yewe sumboro wi kanŋgɔlɔ, mbege jɛn na kaa pye Yawe Yɛnŋɛlɛ laa jaa mboo konɔ li tanla.
22 Naa yɔngɔmɛye pàa kaa wɔ ma kɔ, a naŋa wì si tɛ kannjinɛ na pe ma le numala na la wɔ ma kan sumboro wi yeri, li nuguwɔ pi mbaa giramu kɔgɔlɔni si wo bɔ; naa kɛɛ kannjiŋgele tɛ wogolo shyɛn ni; ke ni fuun nuŋgba nuŋgba ke nuguwɔ pi mbaa giramu cɛnmɛ cɛnmɛ wo bɔ.
23 A wì suu yewe ma yo fɔ: «Ambɔ sumborombyɔ wi mboro? Mila ma yɛnri, ki yo na kan. We mbe sinlɛsaga ta wa ma to go mbe wɔnlɔ wa le?»
24 A sumboro wì sho fɔ: «Mi yɛn Milika naa Nahɔri pe pinambyɔ Betuwɛli wo sumborombyɔ.»
25 A wì sho naa fɔ: «Yan naa yaayoro yaakara lɛgɛrɛ yɛn wa we yeri. Sinlɛsaga yɛn wa fun ye sinlɛ.»
26 Kona, a naŋa wì si sogo maa yɛgɛ ki jiile wa tara, ma Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbɔgɔ,
27 nɛɛ yuun fɔ: «Sɔnmɔ yɛn Yawe Yɛnŋɛlɛ li woo, lo na li yɛn na tafɔ Abirahamu wi Yɛnŋɛlɛ le. Li sili kagbaraga ki yaga, mbeli yɔn sɛnrɛ ti kanŋga na tafɔ Abirahamu wi kanŋgɔlɔ. We Fɔ wìlan yɛgɛ sin fɔ ma pan ma gbɔn laga na tafɔ wi woolo pe go.»
28 A sumboro wì si fe ma saa ki kagala ke ni fuun ke yɛgɛ yo wi nɔ woolo pe ni fuun pe kan.
29 Erebeka wi ndɔ la pye wa, pàa pye naa yinri Laban. A Laban wì si fe ma yiri wa funwa na, mɛɛ kari naŋa wi kɔrɔgɔ, wa pulugo ki tanla.
30 Wìla kannjinɛ na pe ma le numala na li yan, ma kɛɛ kannjiŋgele ke yan wi jɔnlɔ Erebeka wi kɛyɛn yi na; Erebeka wìla naŋa wi sɛnrɛ ti yɛgɛ yo yɛgɛ ŋga na, Laban wìla ti logo ma fun. A wì si kari wa naŋa wi tanla, wo la pye ma yere le yɔngɔmɛye pe tanla, ma wa wa pulugo ki yeri.
31 A Laban wì suu pye fɔ: «Pan we kari wa go, mboro ŋa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì duwaw ma na we. Yiŋgi na, a mà si yere laga funwa na? Mì go ki gbogolo ma kan, ma laga ka gbegele yɔngɔmɛye pe kan fun.»
32 Kona, a naŋa wì si kari wa Laban wi go. A Laban wì si ti a pè yɔngɔmɛye pe tuguro ti laga pe na, mɛɛ yan naa yaayoro yaakara kan pe yeri. A wì si ti a pè pan tɔnmɔ ni jaŋgo naŋa wo naa wi pinlɛyɛɛnlɛ pe ni pe pe tɔɔrɔ ti jogo (mbege naga fɔ wì pe yaara wɔ.)
33 Kona, a pè si yaakara kan pe yeri pe ka. Ɛɛn fɔ, a naŋa wì sho fɔ: «Mi se ka kaawɔ mbanla pango ki yo gbɛn.» A Laban wì suu pye fɔ: «Ki yo na kan.»
34 A ki naŋa wì sho fɔ: «Mi yɛn Abirahamu wo kulonaŋa.
35 Yawe Yɛnŋɛlɛ lì duwaw na tafɔ wi na jɛŋgɛ, maa pye yarijɛndɛ lɛgɛrɛ fɔ. We Fɔ wùu kan simbaala naa sikaala ni, naa nɛrɛ, naa penjara, naa tɛ, naa kulonambala naa kulojaala, naa yɔngɔmɛye konaa sofilele ni.
36 Na tafɔ wi jɔ Sara wa wi lelɛwɛ pi ni wì pinambyɔ se wi kan. Abirahamu wùu kɛɛ yaara ti ni fuun ti kan ki pinambyɔ wi yeri.
37 Na tafɔ wì ti, a mì wugu ma yo wi yɛn ma cɛn wa Kana tara fɛnnɛ mbele sɔgɔwɔ, mi ka ka ki sumboro wa lɛ mboo kan wi pinambyɔ wi yeri wi jɔ.
38 Ɛɛn fɔ, wìlan pye ma yo mbe pan laga wi sege woolo pe yeri, laga wi go woolo pe sɔgɔwɔ, mbe pan mbe jɛlɛ lɛ laga wi pinambyɔ wi kan.
39 A mì sigi yo na tafɔ wi kan: ‹Kana jɛlɛ wi se yɛnlɛ mbe pinlɛ na ni.›
40 A wì silan yɔn sogo ma yo fɔ: ‹Yawe Yɛnŋɛlɛ na mìlan yinwege ki pye sinŋge li yɛgɛ na, li yaa li mɛrɛgɛ wi pinlɛ ma ni, mbɔɔn konɔ li tanla. Ma jɛlɛ wa lɛ wa na sege ki ni, wa na go woolo pe sɔgɔwɔ na pinambyɔ wi kan.
41 Ki wuguro nda mì ti mà wugu, na maga kari wa na sege ki ni, na pee yɛnlɛ mbe sumboro wi kan ma yeri, wuguro nda mì ti mà wugu, ti sɔɔn yigi.›
42 Naa mì kaa gbɔn le pulugo ki tanla nala, a mì si yɛnri ma yo fɔ: ‹Yawe Yɛnŋɛlɛ, na tafɔ Abirahamu wi Yɛnŋɛlɛ, na konɔ li tanla na kan.›
43 Mi ŋa mi yɛn ma yere na pulugo ki tanla, sumboro ŋa ka pan kosaga, mi kaga yo wi kan fɔ mila ma yɛnri, ma cɔkogo tɔnmɔ pa kan na yeri jɛnri mbe wɔ,
44 na wiga na pye mbe yo mbe wɔ, fɔ wi yaa pa ko fun na yɔngɔmɛye pe kan pe wɔ, ko sumborombyɔ wo mbe pye jɛlɛ ŋa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì wɔ na tafɔ wi pinambyɔ wi kan.
45 Sanni mbe sa yɛnri mbe kɔ wa na nawa, a Erebeka wì si kɔn ma yiri wi cɔkogo ki ni wa wi pajogo ki na, mɛɛ tigi wa pulugo ki ni ma ko. A mì suu pye fɔ: ‹Mila ma yɛnri, na kan mbe wɔ.›
46 A wì si fyɛɛlɛ maa cɔkogo ki laga wa wi pajogo ki na, maga yɛri, mɛɛ na pye ma yo mbe wɔ, fɔ wi yaa pa kan na yɔngɔmɛye pe yeri fun pe wɔ. A mì si wɔ, a wì silan yɔngɔmɛye pe kan a pè wɔ fun.
47 A mì suu yewe ma yo fɔ: ‹Ma yɛn ambɔ sumborombyɔ?› A wì silan yɔn sogo ma yo fɔ: ‹Mi yɛn Nahɔri naa Milika pe pinambyɔ Betuwɛli wo sumborombyɔ.› A mì si tɛ kannjinɛ na pe ma le numala na la le wa wi numala li na, mɛɛ kɛɛ kannjiŋgele tɛ wogolo le wi kɛyɛn yi na.
48 A mì si fɔli ma Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbɔgɔ, na tafɔ Abirahamu wi Yɛnŋɛlɛ le. Lo lìlan yɛgɛ sin wa konɔ jɛnɛ li ni, fɔ a mì saa na tafɔ wi nɔsepyɔ lenaŋa wi sumboro lɛ wi pinambyɔ wi kan jɛlɛ.
49 Koni, na kaa pye ye mbe kajɛŋgɛ pye na tafɔ wi kan tagawa ni, yege yo na kan; nakosima yege yo na kan, pa mi yaa la kee laga ka yɛgɛ ni.»
50 A Laban naa Betuwɛli pè suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lìgi kala na li yɛgɛ sin. We se ya kendige wɔ ma ni.
51 Erebeka wi ŋa na ma yɛgɛ sɔgɔwɔ, wi lɛ maa kee wi ni, wi sa pye ma tafɔ wi pinambyɔ wi jɔ, paa yɛgɛ ŋga na Yawe Yɛnŋɛlɛ lìgi yo we.»
52 Naa Abirahamu wi kulonaŋa wìla kaa pe sɛnyoro ti logo, a wì si sogo maa yɛgɛ ki jiile wa tara Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na mali gbɔgɔ.
53 A kulonaŋa wì si fereyaara warifuwe woro naa tɛ woro, konaa yaripɔrɔ wɔ ma kan Erebeka wi yeri, mɛɛ yarijɛndɛ sɔnŋgbanga woro kan wi ndɔ naa wi nɔ pe yeri fun.
54 Ko puŋgo na, a kulonaŋa wo naa wi pinlɛyɛɛnlɛ pe ni pè si li ma wɔ, mɛɛ saa sinlɛ.
Ki goto pinliwɛ pi ni, naa pàa kaa yiri, a kulonaŋa wì si Erebeka wi ndɔ naa wi nɔ pe pye fɔ: «Yanla yaga mbe sɔngɔrɔ wa na tafɔ wi yeri.»
55 A Erebeka wi ndɔ naa wi nɔ pè sho fɔ: «Ki yaga sumborombyɔ wi koro laga naa jɛnri, pa pilige kɛ yɛn; kona wi sila kee.»
56 A kulonaŋa wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Yaga kanla mɔ, katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ lìlan konɔ li tanla na kan. Yanla yaga mbe sɔngɔrɔ wa na tafɔ wi yeri.»
57 Kona, a pè suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Ye ti we sumborombyɔ wi yeri, we wo kpaw wi yewe karaga wogo ki ni.»
58 A pè si Erebeka wi yeri maa yewe ma yo fɔ: «Maa jaa mbe kari ki naŋa ŋa wi ni le?» A wì sho fɔ: «Ee, mi yaa kari wi ni.»
59 Kì kaa pye ma, a pè si Erebeka wo naa jɛlɛ ŋa wìla pye wi gbegelefɔ, pe yaga a pè pinlɛ Abirahamu wi kulonaŋa wo naa wi woolo pe ni ma kari.
60 A pè si duwaw pye Erebeka wi kan ma yo fɔ:
Mboro ŋa we jɔnlɔ sumboro, Yɛnŋɛlɛ li ti ma pye lelɛgɛrɛ nɔ.
Ma setirige piile pe pye pe panrafɛnnɛ pe cara ti go na.
61 A Erebeka wo naa wi kulojaala pe ni pè si yiri ma lugu yɔngɔmɛye pe na, mɛɛ taga kulonaŋa wi na. A pè si pinlɛ na kee.
62 Ki wagati wi ni, Izaki wìla yiri wa Lahayi Ɔrɔyi kɔlɔ wi tanla, mɛɛ pan ma cɛn wa Negɛvu tara ti ni.
63 Pilige ka, yɔnlɔkɔgɔ ka ni, Izaki wì si yiri ma kari wa wasege ki ni mbe sa jatere pye jɛŋgɛ. A wì si kaa yɛgɛ yirige ma wele, mɛɛ yɔngɔmɛye yan paa paan wa.
64 A Erebeka wì suu yɛgɛ ki yirige ma wele fun, mɛɛ Izaki wi yan. A wì si yiri wa yɔngɔmɛ wi na ma tigi fyaw,
65 mɛɛ kulonaŋa wi yewe ma yo fɔ: «Naŋa wiwiin wi ŋa wo wì yiri wa wasege ki ni na paan mbe we fili?» A kulonaŋa wì sho fɔ: «Na tafɔ wowi.»
Le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, a wì suu parigbɔgɔ ki lɛ maa yɛɛ fo ki ni.
66 A kulonaŋa wì si kagala ŋgele fuun wìla pye ke yɛgɛ yo ma Izaki wi kan.
67 Ko puŋgo na, a Izaki wì si kari Erebeka wi ni wa wi nɔ Sara wìla wi yinwege ki pye paraga go ŋga ni ki ni, mɛɛ wi pɔri maa pye wi jɔ. Erebeka wìla Izaki wi ndanla. Kì pye ma, a wi kotogo kì si sogo wi na wi nɔ kunwɔ pi wogo na.