37
Ezekiyasi wìla saa Yɛnŋɛlɛ
yɔn sɛnrɛ yofɔ Ezayi wi yewe
wi tijinliwɛ kan wi yeri
(2 Wunlu 19.1-7)
1 Naa wunlunaŋa Ezekiyasi wìla kaa ki sɛnrɛ ti logo sanga ŋa ni, a wì suu yɛɛra yaripɔrɔ ti walagi ma jatere piriwɛn yaripɔrɔ lɛ ma le, mɛɛ yiri ma kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni.
2 Ko puŋgo na, a wì si Eliyakimu ŋa wìla pye wunluwɔ go ki kagala yɛgɛ wɔfɔ, naa sɛwɛ yɔnlɔgɔfɔ Shebina konaa saraga wɔfɛnnɛ lɛɛlɛ pe tun wa Amɔzi pinambyɔ Ezayi ŋa wìla pye Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wi yeri. Jatere piriwɛn yaripɔrɔ tìla pye pe ni fuun pe na.
3 Pàa Ezayi wi pye fɔ: «Ezekiyasi wì yo wege yo ma kan fɔ: ‹Ki nala pilige ŋga ki yɛn jatere pirindorogo, naa jɔlɔgɔ konaa fɛrɛ pilige. We yɛn paa kugbɔrɔ fɛnnɛ yɛn, mbele pe selara yiri pe ni, ɛɛn fɔ fanŋga woro pe ni pe ya pe se.
4 Asiri tara wunlunaŋa wùu laga kɔrɔsifɛnnɛ to wi tun, a wì pan ma wi tafɔ wunlunaŋa wi sɛnrɛ nda yo ma Yɛnŋɛlɛ na yinwege wolo li tɛgɛlɛ, kana Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li yaa ki tɛgɛlɛ sɛnrɛ ti logo mberi fɔgɔ tɔn wi na. Ki kala na, woro mbele wè koro yinwege na, ma Yɛnŋɛlɛ yɛnri we kan.› »
5 Kona, a wunlunaŋa Ezekiyasi wi tunmbyeele pè si saa gbɔn wa Ezayi wi na.
6 A Ezayi wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Ye saga yo ye tafɔ wi kan fɔ pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ: ‹Sɛnrɛ nda mà logo, Asiri tara wunlunaŋa wi tunmbyeele lefɔnmbɔlɔ pè pan mala tɛgɛlɛ sɛnrɛ nda ni we, maga ka fyɛ ti yɛgɛ.
7 Wele, wi yaa ka sɛnrɛ ta logo. Ti logoŋgɔlɔ mi yaa wi jatere wi kanŋga, mbe ti wi sɔngɔrɔ wa wi tara. Pa kona mi yaa ti poo gbo tokobi ni wa wi tara.› »
Senakeribu wìla sɛwɛ wa torogo
Ezekiyasi wi kan
(2 Wunlu 19.8-13)
8 Kona, a Asiri tara wunlunaŋa wi laga kɔrɔsifɛnnɛ to wì sigi logo ma yo fɔ wunlunaŋa wì yiri wa Lakishi ca ma saa to Libina ca ki na. Kì pye ma, a wì si sɔngɔrɔ ma kari wi kɔrɔgɔ wa.
9 A Asiri tara wunlunaŋa wì si kaa sɛnrɛ ta logo Etiyopi tara wunlunaŋa Tiraka wi kanŋgɔlɔ, ma yo fɔ wi yɛn na paan mbe to wi na malaga ni. Naa wìla kaa ki sɛnrɛ ti logo, a wì si pitunmbolo torogo wa Ezekiyasi wi yeri, maa pye fɔ:
10 «Ye saga yo Zhuda tara wunlunaŋa Ezekiyasi wi kan fɔ: ‹Mɔ̀ɔ jigi wi taga Yɛnŋɛlɛ na na, maga kɔɔn yɛɛ yaga lɔɔn fanla mbe yo fɔ Asiri tara wunlunaŋa wi se ya mbe Zheruzalɛmu ca ki shɔ.
11 Asiri tara wunlumbolo pè ŋga pye tara sannda pyew ti na, mboro jate maga logo. Pèri tɔngɔ pew, a mboro nɛɛ ki jate ndɛɛ ma yaa shɔ na yeri?
12 Na tɛlɛye paa cɛngɛlɛ ŋgele tɔngɔ, ke yarisunndo tila ya ma ke shɔ le? Koro ŋgele kàa pye wa Gozan ca, naa Haran ca, naa Erezɛfu ca konaa Edɛn setirige piile mbele pàa pye ma cɛn wa Telesari ca ki ni we.
13 Hamati ca, naa Aripadi ca, naa Sefarivayimu ca, naa Hena ca konaa Iva ca ki ni, ti wunlumbolo pe pye mɛlɛ?› »
Ezekiyasi wi Yɛnŋɛlɛ yɛnrɛwɛ
(2 Wunlu 19.14-19)
14 Kona, a Ezekiyasi wì si sɛwɛ wi shɔ Asiri tara pitunmbolo pe yeri maa kara. Ko puŋgo na, a wì si kari wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, ma saa wi yɛngɛ Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ sɔgɔwɔ.
15 A Ezekiyasi wì si Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛnri ma yo fɔ:
16 «Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ, mboro ŋa ma yɛn ma cɛn wa Sherubɛnye pe go na, mboro nuŋgba ma yɛn Yɛnŋɛlɛ dunruya wunluwɔ pi ni fuun pi go na. Mboro mà naayeri wo naa tara ti da.
17 Yawe Yɛnŋɛlɛ, nuŋgbolo jan ma logo! Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma yɛngɛlɛ ke yɛngɛ ma wele! Senakeribu wi sɛnyoro ti ni fuun ti logo, wo ŋa wì lere torogo, a wì pan ma mboro ŋa Yɛnŋɛlɛ na yinwege wolo ma tɛgɛlɛ we.
18 Ee, Yawe Yɛnŋɛlɛ, ki yɛn kaselege fɔ Asiri tara wunlumbolo pè cɛngɛlɛ sangala ke ni fuun koro naa ke tara ti tɔngɔ,
19 ma ke yarisunndo ti wa wa kasɔn mari sogo. Ɛɛn fɔ ko yarisunndo to sila pye Yɛnŋɛlɛ jɛnnɛ le. Sɛnwee kɛɛ tunndo lari, nda pàa tire naa sinndɛɛrɛ tɛgɛ mari gbegele. Ki kala na, pàa ya mari jɔgɔ.
20 Koni, Yawe Yɛnŋɛlɛ, we Yɛnŋɛlɛ, we shɔ Senakeribu wi kɛɛ, jaŋgo tara na wunluwɔ pi ni fuun pigi jɛn fɔ mboro nuŋgba mboro ma yɛn Yawe Yɛnŋɛlɛ le.»
Yawe Yɛnŋɛlɛ làa Ezekiyasi
wi yɛnrɛwɛ pi logo
21 Kona, a Amɔzi pinambyɔ Ezayi wì si leele tun ma yo pe saga yo Ezekiyasi wi kan fɔ: «Yawe Yɛnŋɛlɛ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ le, lo na màli yɛnri Asiri tara wunlunaŋa Senakeribu wi wogo na, pa lì yo yɛɛn.
22 Sɛnrɛ nda Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo ma wa wi na ti nda fɔ:
‹Siyɔn ca ŋga ki yɛn paa sumboro naŋa mbajɛɛn yɛn, ki yɛn nɔɔ tifaga, ki yɛn na tɛgɛ ma na;
Zheruzalɛmu ca ŋga ki yɛn paa sumboro yɛn, ki yɛn na go yangara na tɛgɛ ma kala na.
23 Ambɔ ma tɛgɛlɛ ma?
Ambɔ ma sɛnjagara yo wi na ma?
Muwi ma soro na para na ni ma?
Mi ŋa Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ kpoyi le, muwi ma yɛgɛ le na ni na para ma?
24 Ma pitunmbolo mà pe tun, a pè pan ma mi ŋa ye Fɔ na tɛgɛlɛ.
A mà sho fɔ: Mi Senakeribu, na malaga gbɔnwotoroye pe lɛgɛwɛ pi kala na,
mi yaa lugu wa yanwira ti go na,
mbe sa gbɔn fɔ wa Liban tara tì nandogomɔ,
mbe sa Liban tara sɛdiri tire nda tì tɔnlɔndɔnlɔ ma wɛ ti ni fuun na ti kɔɔnlɔ
naa sipirɛsi tire nda tì yɔn ma wɛ ti ni fuun na ti ni.
Mi yaa sa gbɔn wa yanwiga puŋgo wogo ki go na fun,
mbe sa gbɔn wa ki kɔwɔgɔ ki nawa.›
25 A mà yo fɔ mà kɔlɔye wɔ tara ta yɛgɛ ni, ma ki tara woolo pe tɔnmɔ pi wɔ,
fɔ ma yaa Ezhipiti tara Nili gbaan njege tɔnmɔ pi ni fuun pi waga ma tɔndanra ti ni.»
26 Ɛɛn fɔ Senakeribu, ma faga logo fɔ muwi mìgi kagala ŋgele ke gbɛgɛlɛ maga lɛ wa faa,
fɔ mìgi kagala ke kɔn ma ke tɛgɛ maga lɛ wa wagati ŋa wì toro wi ni?
Koni ŋga kì kɔn ma tɛgɛ, ko mi yɛn na piin na yɔn finli.
Mìla ki kɔn maga tɛgɛ fɔ cagbɔrɔ nda malaga sigemboro yɛn mari maga, mboro ma yaa kari tɔngɔ mberi pye katara.
27 Ki cara ti woolo pe fanŋga kì kɔ pe ni,
paa fyɛ, fɛrɛ pe yigi.
Pe yɛn paa kɛrɛ yan yɛn, paa yanmɔli yɛn,
paa yan ŋga ki ma fi wa go ki gona ki yɛn,
ko ŋga ki ma waga na ki fa tinnɛ wɔ.
28 Ɛɛn fɔ mɔ̀ɔ cɛnsanga wi jɛn,
naa ma yirisanga wi ni, naa ma yesanga wi ni,
konaa ma ma yiri na kɔrɔgɔ sanga ŋa ni wi ni.
29 Ee, mà yiri na kɔrɔgɔ,
ma yɛɛ gbɔgɔwɔ sɛnrɛ nda mà yo, mìri logo.
Ki kala na, mi yaa ma numala li furu mbe kannjinɛ le wa,
mbanla karafe wi le wa ma yɔn, mbe ta mbaa ma yɛgɛ sinni,
mbɔɔn pye ma sɔngɔrɔ ma toro wa konɔ na mà lɛ ma pan li ni.
30 «Ezekiyasi, mboro wo na, kacɛn ŋa wi yaa ki naga fɔ na sɛnrɛ ti yɛn kaselege wi ŋa:
‹Yariluguro nda tì to ma fi ti yɛ, ko yarilire to ye yaa ka yɛlɛ na.
Yelapanna nda ti yaa ka fi ti yɛ, to ye yaa ka ka.
Ɛɛn fɔ yɛlɛ taanri wolo lo ni,
yoro jate ye ye yariluguro ti lugu, ye kari kɔn yaa ti kaa.
Ye ye ɛrɛzɛn tiire ti sanri, ye kaa ti pire ti kaa.›
31 Na ki ka pye ma, Zhuda cɛnlɛ woolo mbele pe yaa ka koro go na, pe yaa ka pye paa tige yɛn,
ŋga ki yɛn na ninde fɔnndɔ kanni na yiin wa tara, ma sɛ wa naayeri.
32 Ee, leele pele yɛgɛ yaa ka yiri bere wa Zheruzalɛmu ca;
leele pele yaa ka shɔ mbe koro wa Siyɔn yanwiga ki na.
Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, kala na li yaa ka pye ye kan mbe yiri wa li ndanlawa gbɔɔ pi ni, loli yɛɛn.
33 «Ki kala na, sɛnrɛ nda Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo Asiri tara wunlunaŋa wi wogo na ti nda:
‹Asiri tara wunlunaŋa wi se ye wa ca ki ni.
Wi se ka lere wɔn wanla ni wa ca ki ni,
wi se ka tugurɔn sigeyaraga lɛ mbe to ca ki na,
wi se ka lugusaga gbegele ca ki mɛgɛ ni, mbe ye wa ki ni, mbe to ki na.
34 Konɔ na wì lɛ ma pan, lo wi yaa ka lɛ mbe sɔngɔrɔ,
wi se ka ye laga ki ca ŋga ki ni.›
Mi ŋa Yawe Yɛnŋɛlɛ, muwi mì yo ma.
35 ‹Mi yaa la ki ca ŋga ki go singi, mbege shɔ wi kɛɛ,
na yɛɛra mɛgɛ ki gbɔgɔwɔ pi kala na konaa na tunmbyee Davidi wi kala na.› »
Yawe Yɛnŋɛlɛ
làa Zhuda tara woolo pe shɔ
(2 Wunlu 19.35-37)
36 Kì pye ma, a Yawe Yɛnŋɛlɛ li mɛrɛgɛ wì si pan wa Asiri tara fɛnnɛ pe maliŋgbɔɔnlɔ cɛnsaga ki ni, ma lere waga cɛnmɛ naa nafa tijɛrɛ ma yiri kaŋgurugo (185 000) wo gbo pe ni. Ki goto pinliwɛ pi ni, naa pàa kaa yiri, pe mbe wele, mɛɛ pe ni fuun pe yan pe pye gboolo.
37 Kì pye ma, a Asiri tara wunlunaŋa Senakeribu wì suu maliŋgbɔɔnlɔ cɛnsaga ki yirige, mɛɛ sɔngɔrɔ ma kari ma saa cɛn wa Ninive ca.
38 Pilige ka, maa ta wa wi yarisunŋgo Nisirɔki ki gbɔgɔgo ki ni wila ki gbogo, a wi pinambiile shyɛn, Adiramelɛki naa Sarezɛri pè suu gbɔn maa gbo tokobi ni, mɛɛ fe ma kari wa Ararati tara. A wi pinambyɔ Azari Hadɔn wì si cɛn wunluwɔ pi na wa wi yɔnlɔ.