8
Jɛɛlɛ pèle la pinlɛ Zhezu wi ni
1 Ko puŋgo na, a Zhezu wì si kari ma saa na Galile tara cagbɔrɔ to naa ca pigile ke yanri, na Sɛntanra nda ti yɛn na para Yɛnŋɛlɛ li wunluwɔ wogo ki na ti yuun leele pe kan. Wi fɔrɔgɔfɛnnɛ kɛ ma yiri shyɛn pàa pinlɛ wi ni konaa jɛɛlɛ pele ni.
2 Zhezu wìla yinnɛ tipegele purɔ ma wɔ ki jɛɛlɛ pe ni, ma pe sagala pe yama pi ni. Pàa pye na wa yinri Mari, ŋa wì yiri wa Magidala ca. Zhezu wìla yinnɛ tipegele kɔlɔshyɛn purɔ ma ke wɔ wi ni,
3 na wa yinri Zhani, wo la pye naŋa ŋa pàa pye na yinri Kuza wi jɔ. Kuza wo la pye Erɔdi wi yarijɛndɛ ti tɛgɛfɔ, na wa yinri Suzani, naa jɛɛlɛ lɛgɛrɛ pele ni naa. Pàa pye na Zhezu wo naa wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pe sari pe kɛɛ yaara ti ni.
Yariluguro fɔ yomiyɛlɛ
(Mati 13.1-9; Maki 4.1-9)
4 Leele pàa pye na yinrigi cara ti ni fuun ti ni na kee Zhezu wi kɔrɔgɔ. Naa janwa wìla kaa gbogolo wa wi tanla, a wì sigi yomiyɛlɛ na li wa pe kan ma yo fɔ:
5 «Naŋa wà la yiri ma kari saa yariluguro lugu wi kɛrɛ paa yɛgɛ ŋga na pe maa mali wi waa. Maa ta wila ti yanragi, a yariluguro tà si to wa konɔ li yɔn na. A torofɛnnɛ pèri tangala, a sannjɛrɛ tì pan mari yɔli.
6 A tà si to yaanŋguro laga na. Naa tì kaa fi mɛɛ ku, katugu yinmɛ sila pye wa tara.
7 A tà to wuuro sɔgɔwɔ. A wuuro tì si pinlɛ ma fi ma yiri ti ni, mɛɛ ti tɔn.
8 A tà si to wa tara jɛndɛ ti na, ma fi ma yiri mɛɛ sɛ. A sheshele nuŋgba nuŋgba pyew lì pyɔ cɛnmɛ sɛ.» Naa Zhezu wìla kaa ki sɛnrɛ ti yo ma, a wì si pe pye fɔ: «Nuŋgbogolo ka pye ŋa na mbaa nuru, wi ke jan wila nuru.»
Zhezu wìla yariluguro yomiyɛlɛ
li kɔrɔ wi yo
(Mati 13.10-23; Maki 4.10-20)
9 A Zhezu wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pè suu yewe ki yomiyɛlɛ li kɔrɔ wi ni.
10 A wì si pe yɔn sogo ma yo fɔ: «Yoro wo na, Yɛnŋɛlɛ li ŋgundo sɛnrɛ nda ti yɛn na para li wunluwɔ pi wogo na, lìri naga ye na, a yèri jɛn. Ɛɛn fɔ, leele sanmbala poro na, ti ma naga pe na yomiyɛgɛlɛ ni, jaŋgo
pe ma ya na wele, ɛɛn fɔ, paa la yaan.
Pe ma ya nari nuru, ɛɛn fɔ, paa lari kɔrɔ wi jɛnni.
11 «Ki yomiyɛlɛ li kɔrɔ wi ŋa: Yariluguro re, to ti yɛn Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ re.
12 Yariluguro tì to konɔ li yɔn laga ŋga na, ko yɛn paa leele mbele pè Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ ti logo we. Ɛɛn fɔ, Sɔtanla wi mɛɛ pan mberi wɔ wa pe nawa nɛɛ pe jɔlɔ paga ka ta mbe taga ti na mbe shɔsaga ta.
13 Yaanŋguro laga ŋga yariluguro tì to wa ki na, ko yɛn paa leele mbele pe ma Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ ti logo mari lɛ nayinmɛ ni. Ɛɛn fɔ, paa ti yaga ti cɛnsaga ta wa pe nawa. Pe ma taga ti na wagati jɛnri ni. Wamawelewe ka gbɔn pe na sanga ŋa ni, pe mɛɛ je ti na.
14 Yariluguro tì to wuuro laga ŋga na, ko yɛn paa leele mbele pè Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ ti logo ma taga ti na. Ɛɛn fɔ, la kee wa yɛgɛ, jatere lɛgɛrɛ to naa dunruya penjara wogo naa katangala ke ni, ti mari shɔ pe yeri. Ti pire tila lɛ.
15 Tara jɛndɛ nda yariluguro tì to wa ti na, to ti yɛn paa leele mbele pe ma Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ ti logo mari yigi kotojɛŋgɛ sinŋge ni, pe ma koro ki sɛnrɛ ti na fɔ ti ma pire sɛ.
Fitanla yomiyɛlɛ
(Maki 4.21-25)
16 «Lere na fitanla mu mbe kpoŋgbo jiile wi na nakoma mboo tɛgɛ sinlɛyaraga nɔgɔ. Ɛɛn fɔ, pe maa mu maa tɛgɛ wa wi tɛgɛsaga, jaŋgo lere ŋa fuun ka ye wa go wila yaan wi na.
17 Ko ki naga ma yo kala na fuun li yɛn ma lara, li yaa ka yiri funwa na. Kala na fuun li yɛn ŋgundo, li yaa ka jɛn.
18 «Ki kala na, yaa kɔrɔsiri piin ye yɛn na nuru yɛgɛ ŋga na ki na; katugu yaraga yɛn ŋa yeri, Yɛnŋɛlɛ li yaa ka taga wa wi kan. Ɛɛn fɔ, yaraga woro ŋa yeri, ali jɛnri ŋa wila jate ma yo wi yɛn wi yeri, Yɛnŋɛlɛ li yaa wi shɔ wi yeri.»
Mbele paa tanri Yɛnŋɛlɛ
li sɛnrɛ ti na, poro pe yɛn
Zhezu wi nɔsepiile wele
(Mati 12.46-50; Maki 3.31-35)
19 Ko puŋgo na, a Zhezu wi nɔ wo naa wi nɔsepiile pe ni, pè si kari saa yan. Ɛɛn fɔ, naa janwa wìla pye ma gbɔgɔ ki kala na, pe saa ya mbe gbɔn wa wi na.
20 Kì pye ma, a lere wà sigi yo ma Zhezu wi kan ma yo fɔ: «Ma nɔ wo naa ma nɔsepiile pe ni pe yɛn ma yere wa funwa na, paa jaa mbɔɔn yan.»
21 Ɛɛn fɔ, a Zhezu wì si pe pye fɔ: «Leele mbele pe yɛn na Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ ti nuru na tanri ti na, poro pe yɛn na nɔ naa na nɔsepiile nambala.»
Zhezu wìla tifɛliŋgbɔgɔ ka yerege
(Mati 8.23-27; Maki 4.35-41)
22 Pilige ka, a Zhezu wì si ye tɔnmɔkɔrɔ ka ni wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pe ni, mɛɛ pe pye fɔ: Ye pan we lɔgbɔgɔ ki kɔn we yiri wa ki kɛɛ ŋga na.
A pè si kari.
23 Maga ta pàa pye na lɔgbɔgɔ ki kɔɔn tɔnmɔkɔrɔ ki ni, a Zhezu wì si wɔnlɔ. Le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, a tifɛliŋgbɔgɔ kà si yiri nɛɛ gbɔɔn wa lɔgbɔgɔ ki ni. A tɔnmɔ pi nɛɛ kɔɔn na yiin wa tɔnmɔkɔrɔ ki ni, fɔ a paa jaa mbe liwi.
24 Kì kaa pye ma, fɔrɔgɔfɛnnɛ pè si fulo Zhezu wi tanla maa yɛn, ma suu pye fɔ: «We Nagafɔ, we Nagafɔ, we yaa ku!»
A Zhezu wì si yɛn, mɛɛ para ŋgbanga lɔgbɔgɔ tɔnmɔ po naa tifɛlɛgɛ ki na. A tifɛlɛgɛ kì si yere, a tɔnmɔ pì si pyeri dinw.
25 A wì suu fɔrɔgɔfɛnnɛ pe pye fɔ: «Ye tagawa pi yɛn se yeri?»
Ɛɛn fɔ, pàa pye na fyɛ, fɔ a kì pe pari. A pe nɛɛ pe yɛɛ yewe na yuun fɔ: «Ambɔ wi ki naŋa ŋa we? Wila para yɛrɛ tifɛɛrɛ to naa tɔnmɔ pi ni, a tila wi sɛnrɛ ti nuru.»
Zhezu wìla yinnɛ tipegele purɔ
ma ke wɔ naŋa wa ni
(Mati 8.28-34; Maki 5.1-20)
26 A pè si lɔgbɔgɔ ki kɔn ma gbɔn wa Zherazeni tara fɛnnɛ pe tara ti ni. Ki tara ti yɛn ma yɛgɛ wa Galile tara ti yeri.
27 Naa Zhezu wìla kaa tigi ma yiri wa tɔnmɔkɔrɔ ki ni, a ki ca nawa naŋa wà si pan mboo fili. Ki naŋa yinnɛ tipegele la pye wi ni. Maga lɛ wa wagati titɔnlɔwɔ ni, wi sila pye na deere nii, wi sila si pye na sinlɛ go. Ɛɛn fɔ, wìla pye na wɔnlɔ wa fanra ti sɔgɔwɔ.
28 Naa wìla kaa Zhezu wi yan, a wì si gbele ŋgbanga, mɛɛ kanŋguuro kan wi jegele, ma para ŋgbanga ma yo fɔ: «Yiŋgi maa jaa na yeri Zhezu, mboro ŋa ma yɛn Yɛnŋɛlɛ na yaara ti ni fuun ti go na li Pinambyɔ? Mila ma yɛnri maga kanla le jɔlɔgɔ.»
29 Wìla to yo ma, katugu Zhezu wìla ki yo yinnɛ tipegele ke kan ma yo ke wɔ wi ni. Kìla pye, pilige lɛgɛrɛ na, yinnɛ tipegele kaga yiri wi ni, leele pe maa kɛyɛn yi pɔ jɔrɔgɔ ni, ma tugurɔn le wi tɔɔrɔ ti na mbaa wi kɔrɔsi. Ɛɛn fɔ, wi ma kaa ti kɔɔnlɔ, yinnɛ tipegele ke mɛɛ wi tata ma kari wi ni wa yan, wa laga ŋga lere na pye we.
30 A Zhezu wì suu yewe wi mɛgɛ ki ni. A wì suu pye ma yo fɔ: «Na mɛgɛ koyi ŋga: ‹Janwa›.»
Wìla ko yo ma, katugu yinnɛ tipegele lɛgɛrɛ la pye wi ni.
31 A yinnɛ tipegele kè si Zhezu wi yɛnri ma yo wiga ka ke torogo wa jɔlɔgɔ wetijugo ki ni.
32 Le ki laga ki na, cɛɛlɛ ŋgbelege kà la pye le. Pàa pye na yanri wa yanwiga ki go na, na pe yaakara ti lagajaa. A yinnɛ tipegele kè si Zhezu wi yɛnri ma yo wi konɔ kan ke yeri ke sa ye wa ko cɛɛlɛ poro ni. A Zhezu wì sigi konɔ li kan ke yeri.
33 A yinnɛ tipegele kè si wɔ naŋa wi ni, mɛɛ saa ye cɛɛlɛ pe ni. A cɛɛlɛ pe ni fuun pè si gbinri wa yanwiga ki go na, ma tigi wa ki tigiwɛn pi ni, ma toori wa lɔgbɔgɔ ki tɔnmɔ pi ni, mɛɛ ku.
34 Naa cɛɛlɛ kɔnrifɛnnɛ pàa kaa ko yan ma, a pè si fe mɛɛ saa ŋga pàa yan ki yɛgɛ yo wa cagbɔgɔ konaa kɛrɛ kapire ti ni.
35 Mbele pàa ki sɛnrɛ ti logo cɛɛlɛ kɔnrifɛnnɛ pe yeri, pè si yiri mɛɛ kari saga kala li yan yɛnlɛ ni. Naa pàa ka saa gbɔn wa Zhezu wi tanla, a pè si naŋa ŋa yinnɛ tipegele kàa wɔ wi ni wi yan. Wìla deere le ma cɛn le Zhezu wi tanla yɛtogowo ni. Naa pàa kaa wi yan, a pè si fyɛ fɔ jɛŋgɛ.
36 Yinnɛ tipegele kàa wɔ naŋa wi ni mbele yɛgɛ na, a poro sigi yɛgɛ yo ma pe kan.
37 Kona, a Zherazeni tara fɛnnɛ pè si Zhezu wi yɛnri ma yo wi yiri wa pe tara, katugu pàa pye na fyɛ fɔ jɛŋgɛ. A Zhezu wì si ye wa tɔnmɔkɔrɔ ki ni nɛɛ jaa mbaa kee.
38 Yinnɛ tipegele kàa wɔ naŋa ŋa ni, a wo si Zhezu wi yɛnri ma yo wi yaa pinlɛ wi ni mbaa kee. Ɛɛn fɔ, a Zhezu wì suu sɔngɔrɔ ma suu pye fɔ:
39 «Sɔngɔrɔ maa kee ma woolo pe kɔrɔgɔ. Ŋga Yɛnŋɛlɛ lì pye mɔɔ kan, ma saga yɛgɛ yo ma pe kan.»
Kagala ŋgele fuun Zhezu wìla pye ma ki naŋa wi kan, a wì si kari ma saa ke yɛgɛ yo ma ca woolo pe ni fuun pe kan.
Zhezu wìla naŋa ŋa pàa pye
na yinri Zhayiru wi sumborombyɔ
sagala ko naa jɛlɛ wa ni
(Mati 9.18-26; Maki 5.21-43)
40 Naa Zhezu wìla kaa sɔngɔrɔ ma lɔgbɔgɔ ki kɔn naa ma yiri wa ki kɛɛ ŋga na, a janwa wì suu yigi fɔ jɛŋgɛ, katugu pe ni fuun pàa pye naa singi.
41 Ki sanga wi ni, a naŋa wà si pan, pàa pye naa yinri Zhayiru. Shɛrigo to wo wa lawi. A wì si kanŋguuro kan le Zhezu wi jegele, maa yɛnri ma yo wi kari wa wi go wi saa saga,
42 katugu wi sumborombyɔ wìla pye nuŋgba to, nɛɛ kuun. Wìla pye na kee yɛlɛ kɛ ma yiri shyɛn yeri.
Naa Zhezu wìla kaa na kee wa Zhayiru wi yeri, a janwa wi nɛɛ gbinri wi na lagapyew.
43 Le ki laga ki na, jɛlɛ wà la pye le. Kasanwa wogo yama la pye wi na. Pìla yɛlɛ kɛ ma yiri shyɛn ta wi na. Wɛrɛ pyege ki kala na, wi kɛɛ kìla ka saa koro waga. Katugu wìla wi kɛɛ yaara ti ni fuun ti kan wɛrɛ pyefɛnnɛ pe yeri. Ɛɛn fɔ, wo wa nuŋgba sila ya mboo sagala.
44 A ki jɛlɛ wì si fulo Zhezu wi tanla, wa wi puŋgo na, mɛɛ jiri wi derege yɔn ki na. Le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, a wi kasanwa wogo yama pì si kɔ.
45 A Zhezu wì si pe pye fɔ: «Ambɔ wì jiri na na?» Naa pe ni fuun paa kaa na jege ma yo poro ma, a Pyɛri wì suu pye fɔ: «We Nagafɔ, janwa wɔ̀ɔn maga nɔɔ jiire lagapyew dɛ!»
46 Ɛɛn fɔ, a Zhezu wì suu pye ma yo fɔ: «Lere wà jiri na na kaselege, katugu mìgi jɛn ma yo fanŋga kà wɔ na ni.»
47 Naa jɛlɛ wìla kaa ki yan ndɛɛ ki se ya lara naa, a wì si pan na seri, mɛɛ saa kanŋguuro kan Zhezu wi jegele. Kala na làa ti, a wì si jiri Zhezu wi derege ki na, konaa paa wìla sagala le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni yɛgɛ ŋga na, a wì sigi yo ma pe ni fuun pe kan.
48 A Zhezu wì suu pye ma yo fɔ: «Na sumborombyɔ, ma tagawa pɔ̀ɔn shɔ. Ki kala na, ta kee yɛyinŋge na.»
49 Ma Zhezu wi ta wìla pye na to yuun ma, a pitunŋɔ wà si yiri wa shɛrigo to wi go, mɛɛ gbɔn le pe na, mɛɛ wi pye fɔ: «Ma sumborombyɔ wì ku makɔ, maga kaa we Nagafɔ wi tege.»
50 Ɛɛn fɔ, naa Zhezu wìla kaa to logo, a wì si Zhayiru wi pye fɔ: «Ma kaa fyɛ! Taga cɛ, pa ma pyɔ wi yaa sagala.»
51 Naa Zhezu wìla ka saa gbɔn wa Zhayiru wi laga, wi sila yɛnlɛ lere mbe ye wa go ndɛɛ Pyɛri, naa Zhan, naa Zhaki, konaa pyɔ wi to, naa wi nɔ poro cɛ.
52 Leele pe ni fuun pàa pye na pyɔ wi kunwɔ pi gbele na jɔrɔgi. A Zhezu wì si pe pye fɔ: «Yaga kaa gbele! Pyɔ wii ku, ɛɛn fɔ, wila wɔnlɔ win.»
53 Naa wìla kaa to yo ma, a pe nɛɛ tɛgɛ wi na, katugu pàa ki jɛn ma yo kaselege pyɔ wì ku.
54 Kona, a Zhezu wì suu yigi wi kɛɛ ki na, maa yeri ŋgbanga ma yo fɔ: «Na pyɔ, yiri!»
55 Le ki yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, a pyɔ wì si yɛn ma yiri wa kunwɔ pi ni, mɛɛ yiri ma yere. A Zhezu wì si pe pye ma yo pe pyɔ wi kan wi ka.
56 A kì si pyɔ wi sevɛnnɛ pe pari fɔ jɛŋgɛ. A Zhezu wì sigi yo maga ŋgban pe ni ma yo paga ka ŋga kì pye ki yo mbe lere kan.