5
Zhezu wi Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yowo
wa yanwiga ki go na
(Luki 6.20-23)
1 Naa Zhezu wìla kaa ki janwa wi yan ma, a wì si lugu yanwiga ka na ma cɛn. A wi fɔrɔgɔfɛnnɛ pè si fulo wi tanla.
2 A wi nɛɛ pe nari Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ ti ni, na yuun fɔ:
3 «Mbele pège jɛn ma yo pe yɛn fyɔnwɔ fɛnnɛ wa pe yɛɛ kotogo na, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu Yɛnŋɛlɛ ca wunluwɔ pi yɛn pe woo!
4 Mbele pe yɛn yɛsanga ni, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu Yɛnŋɛlɛ li yaa ka pe fɔlɔ!
5 Mbele pe yɛn nandanwa fɛnnɛ, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu pe yaa ka tara ti ta kɔrɔgɔ!
6 Mbe sin, ki la yɛn mbele na paa fuŋgo naa wɔgɔ yɛn, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu pe yaa ka tin!
7 Mbele pe maa leele yinriwɛ taa, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu Yɛnŋɛlɛ li yaa ka pe yinriwɛ ta!
8 Mbele pe nawa pi yɛn kpoyi pe na, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu pe yaa ka Yɛnŋɛlɛ li yan yɛnlɛ ni!
9 Mbele pe maa ki jaa yɛyinŋge mbe pye leele pe sɔgɔwɔ, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu Yɛnŋɛlɛ li yaa kaa pe yinri li piile!
10 Mbele leele pe maa pe jɔlɔ, katugu pe yɛn na tanri na yala Yɛnŋɛlɛ li nandanwa kala li ni, fɛrɛwɛ yɛn pe woo,
katugu Yɛnŋɛlɛ ca wunluwɔ pi yɛn pe woo!
11 «Na leele pe kaa ye tegele, mbaa ye jɔlɔ, mbaa sɛnpere ti cɛnlɛ pyew ti finlɛlɛ mbaa ti tari ye na na kala na sanga ŋa ni, fɛrɛwɛ yɛn ye woo!
12 Yaa yɔgɔri, ye nawa yinŋgi; katugu ye tɔnli wì gbɔgɔ wa yɛnŋɛlɛ na. Pa pàa keli ma Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe jɔlɔ ma fun ye yɛgɛ.
Kɔ naa yanwa sɛnrɛ
(Maki 9.50; Luki 14.34-35)
13 «Yoro ye yɛn kɔ dunruya wi kan. Ɛɛn fɔ, na kɔ wi tanwa piga wɔ wi ni, tanwa pa se ya ye wi ni naa. Wi se ya kala la yɔn, ndɛɛ poo wa wa funwa na leele paa wi tangala.
14 «Yoro ye yɛn yanwa dunruya wi kan. Ca ŋga ki yɛn ma kan yanwiga na, ki se ya lara.
15 Lere na fitanla mu mbe kpoŋgbo jiile wi na. Ɛɛn fɔ, pe maa mu maa tɛgɛ wa wi tɛgɛsaga, jaŋgo lere ŋa fuun wi yɛn wa go, wila yaan wi na.
16 Ki pyelɔmɔ nuŋgba pi na fun, pa ye yanwa pi daga mbaa yiin ma leele pe yɛgɛ na, pe ta paa kajɛŋgɛ ŋga yaa piin ki yaan, pe sila ye To ŋa wa yɛnŋɛlɛ na wi gbogo.
Moyisi lasiri wi yɛgɛ nagawa we
17 «Yaga kaa ki jate ndɛɛ mì pan mbe Moyisi lasiri wo naa Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe nagawa sɛnrɛ ti jan. Mii pan mberi jan, ɛɛn fɔ, ti kɔrɔ jɛnŋɛ wo mì pan mbe naga.
18 Kaselege ko na, mila ki yuun ye kan, mbe tara to naa naayeri wi ta wa ti yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni, Moyisi lasiri wi sɛnpyɔ nuŋgba, nakoma wi kala jɛɛlɛ la kpɛ se wɔ wa, fɔ sa gbɔn yaara ti ni fuun ti kɔwɔ pi na.
19 Ki kala na, lere ŋa fuun ka ŋgasegele ke ni fuun jɛɛlɛ la jɔgɔ, mbe sila leele pe nari mbe yo paa tanri ma, wo yaa ka pye leele pe ni fuun jɛɛ wa Yɛnŋɛlɛ ca wunluwɔ pi ni. Ɛɛn fɔ, lere ŋa fuun kaa tanri ki ŋgasegele ke na, mbaa leele pe nari ke ni ma, wo yaa ka pye legbɔɔ wa Yɛnŋɛlɛ ca wunluwɔ pi ni.
20 Mila ki yuun naga finligi ye kan, na ye woro na tanri Yɛnŋɛlɛ li nandanwa kala li na mbe wɛ lasiri sɛwɛ jɛnfɛnnɛ poro naa Fariziye pe na, ye se ye wa Yɛnŋɛlɛ ca wunluwɔ pi ni.
Ma naŋgbanwa pi daga
mbe kanŋga nayinmɛ
21 «Yège logo ma yo kìla yo ye tɛlɛye pe kan ma yo fɔ: ‹Maga ka lere gbo.› Lere ŋa fuun ka lere gbo, wi daga pe sa kiti kɔn wi na.
22 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan, ma yo lere ŋa fuun ka nawa ŋgban wi lewee yɛnlɛ wa ni, wi daga pe kiti kɔn wi na. Ŋa fuun ka suu lewee yɛnlɛ wa tɛgɛlɛ mbe yo fɔ: Lewee cɛnlɛ wele dɛ! Wo daga pe kari wi ni wa kiti kɔnfɛnnɛ ŋgbelege ki yɛgɛ sɔgɔwɔ, pe kiti kɔn wi na. Ŋa fuun ka suu lewee yɛnlɛ wa tɛgɛlɛ mbe yo fɔ: Yarafɔ wele dɛ, wo daga mbe ye wa jaganama kasɔn ki ni.
23 Ki kala na, na maga pan wa saraga wɔsaga, mbe pan mbe saraga wɔ Yɛnŋɛlɛ li yeri, mbe si nawa to ki na ndɛɛ mà kapege pye ma lewee yɛnlɛ wa na,
24 ma saraga ki tɛgɛ le saraga wɔsaga ki tanla, ma sɔngɔrɔ ma sa mboro naa ma lewee yɛnlɛ wi ni, ye sɔgɔwɔ pi gbegele gbɛn. Ko puŋgo na, mɛɛ sɔngɔrɔ ma pan mɔɔ saraga ki wɔ Yɛnŋɛlɛ li yeri.
25 «Na lere wa kaa kee ma ni sa kiti kɔn ma na, mbe ye ta wa konɔ, ma fyɛɛlɛ maa sunlu, ki kɔ ye sɔgɔwɔ, jaŋgo wiga ka sɔɔn le kiti kɔnfɔ wi kɛɛ. Kiti kɔnfɔ wo mbe sɔɔn le wi polisiye pe kɛɛ pe sɔɔn le kaso.
26 Kaselege ko na, mila ki yuun ma kan, ma woro mbe yiri wa fyew, ndɛɛ maga fɔgɔ ki ni fuun ki tɔn, ali tama nuŋgba wiga ka koro.
Jataga sɛnrɛ yɛgɛ nagawa
27 «Yège logo ma yo kìla yo fɔ: ‹Maga ka jataga pye!›
28 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan, ma yo lere ŋa fuun kaa naŋa yɛnlɛ wa jɔ yan mbe yɛgɛ yirige wi na, kona, wùu ta wa wi kotogo na makɔ.
29 Na kaa pye ma kalige yɛnlɛ lo li yaa ti ma to wa kapege ki ni, li wɔ ma li wa li lali ma ni. Mɔɔ wire ti laga nuŋgba la, ko mbɔnrɔ ma na pɔɔn wa ma wire lombondo ti ni wa jaganama wi ni ko na.
30 Na kaa pye ma kalige kɛɛ ko ki yaa ti mɛɛ to wa kapege ki ni, ki kɔn maga wa ki lali ma ni. Mɔɔ kɛɛ nuŋgba la, ko mbɔnrɔ ma na pɔɔn wa ma wire lombondo ti ni wa jaganama wi ni ko na.
Jɛlɛ jege sɛnrɛ yɛgɛ nagawa
(Mati 19.9; Maki 10.11-12; Luki 16.18)
31 «Kìla yo naa ma yo fɔ: ‹Lere ŋa fuun kaa jɔ je, wi daga mbe pɔrɔgɔ jɔgɔwɔ sɛwɛ kan wi yeri.›
32 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan fɔ: Lere ŋa fuun kaa jɔ je, na kii yiri wi nandara to yeri, wi maa jɔ wi le nandara ti ni. Jɛlɛ ŋa fuun wi pɔlɔ wì je, naŋa o naŋa kaa lɛ mboo tɛgɛ, kona jataga wì pye.
Wuguro sɛnrɛ yɛgɛ nagawa
33 «Yège logo ma yo kìla yo we tɛlɛye pe kan, ma yo fɔ: ‹Na maga wugu, maga kɔɔn wuguro ti wɔ. Ɛɛn fɔ, mà wugu Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na mbe kala na pye, ma li pye ma li yɔn fili.›
34 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan fɔ yaga ka wugu fyew. Yaga ka wugu naayeri wi na, katugu Yɛnŋɛlɛ li wunluwɔ jɔngɔ koyi.
35 Yaga ka wugu tara ti na, katugu ti yɛn Yɛnŋɛlɛ li tɔɔrɔ tɛgɛsaga. Yaga ka wugu Zheruzalɛmu ca ki na, katugu wunluŋgbɔɔ wi ca koyi.
36 Maga ka wugu ma go ki na, katugu ma se ya mbɔɔn go yinzige ki nuŋgba pye ki filige, nakoma mbege pye ki wɔ.
37 Na pe kɔɔn yewe, na kaselege yi, ma yo: Ee! Na kaselege si ma, ma yo: Ayoo! Nda fuun ti ma kaa na yuun puŋgo na, Sɔtanla wo wi maa paan to ni.
Kayaŋga wɔgɔ sɛnrɛ yɛgɛ nagawa
(Luki 6.29-30)
38 «Yège logo ma yo kìla yo, ma yo fɔ: ‹Yɛnlɛ li yaa tɛgɛ mbe yɛnlɛ li fɔgɔ tɔn. Ŋganla li yaa tɛgɛ mbe ŋganla li fɔgɔ tɔn.›
39 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan, ma yo na lere ka tipege pye ye na, yaga kaga fɔgɔ tɔn. Na lere kɔɔn fele ma kalige mbatelege ki na, wi yaga wɔɔn fele fun ma kamɛŋgɛ wogo ki na.
40 Na lere wa kaa jaa mbe sa kiti kɔn ma na mbɔɔn deripile li shɔ ma yeri, pa mɔɔ derigbɔgɔ ki kan wi yeri fun.
41 Na fanŋga fɔ wa kɔɔn jori mbe yo maa tuguro lɛ ma kari ti ni culo nuŋgba, pa ma kari ti ni culo shyɛn.
42 Lere kɔɔn yɛnri yaraga ni, maga kan wi yeri. Lere kaa jaa maa jin, maga ka je.
Ma mbɛnfɔ wi daga mbɔɔn ndanla
(Luki 6.27-28,32-36)
43 «Yège logo ma yo kìla yo, ma yo fɔ: ‹Ma wɔnlɔ wi daga mbɔɔn ndanla, ma mbɛnfɔ mɛɛ wo panra.›
44 Ɛɛn fɔ, mi wo naga yuun ye kan ma yo ye mbɛnfɛnnɛ pe daga mbe ye ndanla, mbele paa ye jɔlɔ, yaa yɛnri pe kan.
45 Ki ka pye ma, ye yaa pye ye To ŋa wa yɛnŋɛlɛ na wi piile, katugu wi maa wi yɔnlɔ ki yinrigi lepeele poro naa lejɛmbɛlɛ pe ni fuun pe kan. Na tisaga ki kaan lesinmbele poro naa mbele pe woro ma sin pe ni fuun pe yeri.
46 Ye yɛn ma ye wɛnnɛ mbele ndanla, na poro cɛ ka ye ndanla, yiŋgi tɔnli ye yaa ta Yɛnŋɛlɛ li yeri? Ali nizara shɔfɛnnɛ wele, ko poro fun pe maa piin.
47 Na ye kaa ye nɔsepiile poro cɛ shari, kona, yiŋgi kagbɔgɔ yè pye? Ali mbele pee Yɛnŋɛlɛ li jɛn, ko poro fun pe maa piin.
48 Ki kala na, ye pye ye yɔn fili, paa yɛgɛ ŋga na ye To ŋa wa yɛnŋɛlɛ na wi yɛn ma yɔn fili we.