Sɛwɛ koŋgbanŋa ŋa
PYƐRI
wìla yɔnlɔgɔ ma torogo
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Zhezu wi pitunŋɔ Pyɛri wo wìla ki sɛwɛ ŋa wi yɔnlɔgɔ maa torogo. Pyɛri wila pye Zhezu wi pitunmbolo kɛ ma yiri shyɛn mbele wìla wɔ wo wa. Pyɛri wo pàa pye na jate pe ni ma wɛ. Pyɛri mɛgɛ ki yɛn Girɛkiye sɛnrɛ ni, ki kɔrɔ wowi ŋa walaga. Zhezu wo wìla Pyɛri mɛgɛ ki taga wi na. Eburuye sɛnrɛ ti ni wi mɛgɛ ko layi ŋga Simɔ. Pyɛri wìla pye Galile tara fɛnnɛ woo ma yiri wa Betisayida ca (Zhan 1.43). Pyɛri wo naa wi nɔsepyɔ lenaŋa Andire wi ni pàa pye ŋgbanra wɔfɛnnɛ wa Galile lɔgbɔgɔ ki ni. Ɛɛn fɔ, naa Zhezu wìla kaa pe yeri ma yo pe pye wi fɔrɔgɔfɛnnɛ, a pè si ŋgbanra wɔmɔ pi yaga mɛɛ taga wi na. Naa pàa kaa Zhezu wi gbo, a wì yɛn ma yiri, ma kari wa yɛnŋɛlɛ na, Sɛntanra nda ti yɛn na para wi wogo na, a Pyɛri wì siri yari wa Zheruzalɛmu ca, naa wa Zhude tara konaa wa Samari tara. Mbe yala kalɛgɛ ki yɛn na ŋga yuun ki ni, Pyɛri wìla kari fɔ wa Ɔrɔmu ca. Pa pàa wi gbo wa; pàa wi kan tiparaga na maa gbo.
Laga ki sɛwɛ ŋa wi ni, Pyɛri wìgi yo we kan ma yo Silivɛn ŋa pe yinri Silasi wo wìla ki sɛwɛ ŋa wi yɔnlɔgɔ wi kan (5.13). Tagafɛnnɛ mbele pè gbɔn ma jaraga tara ta yɛgɛ ni, Pyɛri wìla sɛwɛ wi yɔnlɔgɔ maa torogo poro kan. Nala pa ki tara ti yɛn wa Turiki tara ti ni (1.1)
Ki sanga wi ni tagafɛnnɛ mbele pàa pye wa ki lara ti ni, pàa pye na pe jɔlɔ fɔ jɛŋgɛ. Ko kala kì ti Pyɛri wìla ki sɛwɛ ŋa wi yɔnlɔgɔ mbe kotogo kan pe yeri.
Wa sɛwɛ wi go (1.2-12) laga ki ni, Pyɛri wi yɛn na tagafɛnnɛ pe nawa tuun fɔ Yɛnŋɛlɛ li yaa ka pe shɔ, konaa lì kɔrɔgɔ tɛgɛ pe kan wa yɛnŋɛlɛ na. Pe yaa ka ki kɔrɔgɔ ki ta, na Zhezu wiga ka sɔngɔrɔ mbe pan pilige puŋgo wogo ki na we. Ki kala na, na kaŋgbanra ka gbɔn pe na, pe daga mbe yere jɛŋgɛ wa tagawa pi ni.
Wa sɛwɛ wi go (1.13–2.10) laga ki ni, Pyɛri wi yɛn naga yɛnri tagafɛnnɛ pe yeri paa pe yinwege ki piin ki pye kpoyi.
Wa sɛwɛ wi go (2.11–4.9) laga ki ni, Pyɛri wi yɛn na pe yɛnriŋgbanga yɛnri fɔ pe tangalɔmɔ pi pye jɛmbɛ wa mbatagambala pe sɔgɔwɔ konaa poro yɛɛ jate pe yɛɛ sɔgɔwɔ. Pe daga mbaa Kirisi wi fɔrɔgi, wo ŋa wì jɔlɔ ali maga ta wii kapege kpɛ pye.
Wa sɛwɛ wi kɔsaga (5.1-14), Pyɛri wi yɛn na yɛrɛwɛ kaan tagafɛnnɛ poro naa yɛkeele pe yeri, konaa ma sharaga jɛnri taga wa.
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Sɛwɛ wi lɛsaga sɛnrɛ konaa sharaga 1.1-2
Shɔwɔ pi yɛn na jigi tagasaga ŋga kaan 1.3-12
Tagafɛnnɛ pe yinwege ki daga mbe pye kpoyi 1.13–2.10
Tagafɛnnɛ pe tangalɔmɔ wa mbatagambala pe sɔgɔwɔ 2.11–4.6
Tangalɔmɔ wa gbogolomɔ woolo pe sɔgɔwɔ 4.7–5.14
1
Sɛwɛ wì torogo mbele yeri
konaa pe sharaga
Mi Pyɛri, mi ŋa mi yɛn Zhezu Kirisi wi pitunŋɔ, muwi mila ki sɛwɛ ŋa wi torogi yoro mbele Yɛnŋɛlɛ lì wɔ ye kan, yoro mbele yè jaraga ma pye nambanmbala wa Pɔn, naa Galasi, naa Kapadɔsi, naa Azi konaa Bitini kindaye pe ni we. We To Yɛnŋɛlɛ lì ye wɔ ma yala ŋga làa kɔn ma tɛgɛ faa ki ni, jaŋgo ye pye li woolo Yinnɛkpoyi li fanŋga na, yaa Zhezu Kirisi wi sɛnrɛ ti nuru, wi kasanwa pi ye pye kpoyi.
Yɛnŋɛlɛ sa yinmɛ naa yɛyinŋge kan ye yeri ka mbaa tari ti na!
We jigi tagasaga
ki yɛn yinwege wogo
Ye ti waa Yɛnŋɛlɛ li sɔnni, lo na li yɛn we Fɔ Zhezu Kirisi wi To we. Pa lì kaa we yinriwɛ ta jɛŋgɛ we, a lì si yinwefɔnŋgɔ kan we yeri Zhezu Kirisi wi yɛnmɛ ma yiri wa kunwɔ pi ni pi fanŋga na. Kì pye ma, jigi tagasaga yinwege wogo yɛn we yeri. A wè si kɔrɔgɔ ta ŋga ki se jɔgɔ, ki se cɛn fyɔngɔ ni, ki tiyɔnwɔ pi se kɔ. Ki kɔrɔgɔ ki yɛn ma tɛgɛ ye kan wa yɛnŋɛlɛ na, yoro mbele Yɛnŋɛlɛ li yawa pi yɛn na ye kɔrɔsi, ye tagawa pi fanŋga na fɔ shɔwɔ pi sa pan. Ki shɔwɔ we, Yɛnŋɛlɛ lùu gbɛgɛlɛ maa tɛgɛ mboo naga dunruya kɔsanga ni.
Ki shɔwɔ pi kala na, ye yɛn na yɔgɔri fɔ jɛŋgɛ, ali maga ta yiŋgɔ ki daga ye pye yɛsanga ni wagati jɛnri ni, wamawelewe cɛnlɛ lɛgɛrɛ nda tila ye taa ti kala na. Ti go ko yɛn mbe ye tagawa pi wa mbe wele, mboo tiyɔnwɔ pi jɛn. Tɛ wi yɛn yarikɔgɔ, ma si yala pe maa wa ma wele wa kasɔn ki ni. Ki pyelɔmɔ nuŋgba pi na, ye tagawa mba pi yɔn ma wɛ tɛ wi na, pe maa wa ma wele, jaŋgo pi pye sinmbe. Kiga pye ma, pa ye yaa sɔnmɔ, naa gbemɛ, naa gbɔgɔwɔ ta, na Zhezu Kirisi wiga kaa yɛɛ naga sanga ŋa ni we. Wi yɛn ma ye ndanla ali maga ta ye faa yan gbɛn. A yè taga wi na maga ta ye woro naa yaan yiŋgɔ. Ki kala na, yè nayinmɛ gbɔɔ ta na yɔgɔri, ki nayinmɛ pì gbɔgɔ fɔ lere se ya mboo kɔrɔ yo sɛnrɛ ni, katugu tagawa pi tɔnli yòo ta, wo wi yɛn ye yinŋgele ke shɔwɔ we.
10 Ki shɔwɔ we, Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pàa ki lagaja mboo kɔrɔ jɛn, ma yewe pi wogo na fɔ jɛŋgɛ. A pè Yɛnŋɛlɛ li yɔn sɛnrɛ yo yarikanga ŋga li mbaa kan ye yeri ki wogo na. 11 Kirisi wi Yinnɛ na làa pye pe ni, làa kagala ŋgele naga pe na, pàa pye naga ŋgbanga mbe ke pyesanga naa ke pyelɔmɔ pi jɛn; katugu, faa, ki Yinnɛ làa pye na Kirisi wi jɔlɔgɔ wogo ki yari, konaa gbɔgɔwɔ mba wi mbaa ka ta ko puŋgo na pi ni. 12 Yɛnŋɛlɛ làa ki naga li yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pe na ma yo kagala ŋgele làa kan pe yeri paa yuun, ke sila pye poro kpaw wogolo, ɛɛn fɔ, kàa pye yoro wogolo. Ki kagala wele, Sɛntanra ti yofɛnnɛ pè ke yari koni ye kan Yinnɛkpoyi li fanŋga na, lo na Yɛnŋɛlɛ lì tun ma yiri wa naayeri we. Mɛrɛgɛye poro na, paa ki jaa mbe ki kagala ke yan mbe ke jɛn.
Tagafɛnnɛ pe tangalɔmɔ pi daga
mbe pye kpoyi
13 Ki kagala ke kala na, ye ye jatere wi gbegele yoo tɛgɛ. Ye koro yɛnmbɛlɛ. Ye ye jigi wi ni fuun wi taga yinmɛ mba pi yaa ka kan ye yeri, na Zhezu Kirisi wiga kaa yɛɛ naga pi na. 14 Yaa Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ ti nuru. Jogo kagala ŋgele kàa pye ye ni faa maga ta ye yɛn kambajɛnmbɛlɛ, yaga kaa taanri mbaa yala koro ni. 15 Ɛɛn fɔ, ye pye kpoyi wa ye tangalɔmɔ pi ni fuun pi ni, paa Yɛnŋɛlɛ na lì ye yeri li yɛn kpoyi we. 16 Katugu ki yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ sɛwɛ wi ni ma yo fɔ: «Ye pye kpoyi, katugu mi yɛn kpoyi
17 Wa ye yɛnrɛwɛ pi ni, ye maa Yɛnŋɛlɛ li yinri ye To, lo na li maa kiti kɔɔn leele pe ni fuun pe na, na yala pe kapyere ti ni, laa lere wɔ lere ni. Ki kala na, wa wagati ŋa fuun wì koro ye pye laga dunruya wi ni, yege naga wa ye tangalɔmɔ pi ni fɔ ye yɛn na fyɛ Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ. 18 Katugu Yɛnŋɛlɛ lì ye go shɔ ye tɔnli fu tangalɔmɔ mba yè ta ye tɛlɛye pe yeri pi ni, paa yɛgɛ ŋga na yège jɛn we. Lii ye go shɔ yaara nda ti ma jɔgɔ to ta ni, paa penjara naa tɛ yɛn. 19 Ayoo, lì ye go shɔ Kirisi wi kasanwa sɔnŋgbanga woo po ni. Wo wì pye paa simbapyɔ yɛn, ŋa wi yɛn tulugo fu naa fyɔngɔ fu. 20 Yɛnŋɛlɛ làa Kirisi wi wɔ na dunruya wi fa da gbɛn, lùu naga ki wagati puŋgo woo ŋa wi ni, ye yɔnwɔ po kala na. 21 Yè taga Yɛnŋɛlɛ li na wo fanŋga na. Lo lùu yɛn maa yirige wa kunwɔ pi ni ma gbɔgɔwɔ kan wi yeri. Kì pye ma, a yè si ye tagawa naa ye jigi wi taga Yɛnŋɛlɛ li na.
22 Ye ye nawa pi pye kpoyi kaselege sɛnrɛ nda yè lɛ to ni, ye sefɛnnɛ pe ta pe ye ndanla sɔbɛ ni wa tagawa pi ni. Ki kala na, ye ye yɛɛ ndanla jɛŋgɛ ye kotogo ki ni fuun ni. 23 Katugu yè yinwefɔnŋgɔ ta Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ nda ti yɛn yinwege woro naa kɔsaga fu to fanŋga na. Kì pye ma, ye woro to ŋa wi ma ku wo piile, ɛɛn fɔ, ye yɛn to ŋa wi se ku wo piile. 24 Ki yɛn paa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ sɛwɛ wi yɛn naga yuun ma yo fɔ:
Leele pe ni fuun pe yɛn paa yan yɛn.
Pe tiyɔnwɔ pi ni fuun pi yɛn paa yan fyɛɛnrɛ yɛn.
Yan ki ma waga, ki fyɛɛnrɛ ti ma kaanla ma toori.
25 Ɛɛn fɔ, we Fɔ wi sɛnrɛ ti yaa koro wa fɔ sanga pyew.
Ki sɛnrɛ to ti yɛn Sɛntanra nda pàa yo ma ye kan we.
1:13 Mbe koro yɛnmbɛlɛ: Ko yɛn mbe gbɛgɛlɛ mbe cɛn ki cɛnwɛ. 1:16 Levi 19.2 1:25 Eza 40.6-8