11
Ala daaricogo
(Matiyu 6.9-13; 7.7-11)
1 Lon dɔ, Yesu tun bɛ Ala daarira yɔrɔ dɔ ra. A banna tuma min na, a ta karamɔgɔden dɔ k’a fɔ a ye ko: «Matigi, an karan Aladaari ra i ko Yuhana ka a ta karamɔgɔdenw karan cogo min na.»
2 Yesu k’a fɔ o ye ko: «Ni aw b’a fɛ ka Ala daari, aw y’a fɔ ko:
An Fa Ala, i tɔgɔ saninman ye bonya mɔgɔ bɛɛ fɛ.
I ta Masaya* ye na.
3 An ta lon o lon domuni di an ma.
4 An ta jurumunw yafa an ma, sabu an fana bɛ yafa an hakɛtabagaw ma.
I kana to Setana ye an nɛgɛ ka an bla kojugu ra.»
5 Ayiwa, a ko karamɔgɔdenw ma ko: «Ni aw dɔ wurira su cɛmancɛ ra ka taga aw tericɛ dɔ fɛ ka taga a ta da gbasi k’a fɔ a ye ko: ‹Ne tericɛ, wuri ka burukun saba di ne ma,
6 sabu ne tericɛ dɔ bɔra dugu dɔ ra ka na ne fɛ, nka domuni foyi tɛ ne fɛ k’a di a ma.›
7 I tericɛ bɛ se ka to bon kɔnɔ k’a fɔ ko: ‹Cɛ, i kana ne tɔɔrɔ sa! Ne ka ne ta da sɔgɔ ka ban, ne ni ne ta denw bɛɛ lanin lo ka ban. Ne tɛ se ka wuri ka domuni di i ma.›
8 O bɛɛ n’a ta, ne b’a fɔ aw ye ko hali ni a ma wuri ka buru di a ma o ta teriya kosɔn, ni a k’a ɲagban kosɛbɛ, a bɛna wuri; a mako bɛ fɛn o fɛn na, a bɛna o bɛɛ di a ma.
9 «O kosɔn ne b’a fɔ aw ye ko: Aw ye daariri kɛ, a bɛna di aw ma; aw ye ɲinini kɛ, aw bɛna a ye; aw ye da gbasi, da bɛna yɛlɛ aw ye.
10 Sabu ni mɔgɔ o mɔgɔ ka fɛn daari, o tigi bɛna o sɔrɔ; ni mɔgɔ min ka fɛn ɲini, o tigi bɛna o ye; ni mɔgɔ min ka da gbasi, da bɛna yɛlɛ o tigi ye.
11 Facɛ juman le bɛ aw cɛ ra, ko ni a den ko a bɛ jɛgɛ fɛ, a bɛ sa mina k’a di a ma?
12 Walama ni den ko sisɛfan, a bɛ bundɛnin mina k’a di a ma?
13 Ayiwa, aw minw ka jugu, ni aw bɛ fɛnɲuman lɔn k’a di aw denw ma, aw ma la a ra ko Fa Ala min bɛ sankolo ra ko ale bɛ se ka Nin Saninman* di a daaribagaw ma fɔ ka tɛmɛ aw ta diri ɲɔgɔn kan wa?»
Yesu ta fanga ma bɔ Setana ra
(Matiyu 12.22-30; Marika 3.22-27)
14 Lon dɔ, Yesu tun bɛ jina gbɛnna ka bɔ cɛ dɔ ra; o jina tun ka o cɛ kɛ bobo ye. Jina bɔra minkɛ, bobo ka kɛ kuma ye; jama bɛɛ kabakoyara.
15 Nka mɔgɔ dɔw tun b’a fɔra ko: «Yesu bɛ jinaw gbɛnna ni jinaw kuntigiba Setana yɛrɛ ta sebagaya le ye.»
16 Dɔw fana tun b’a fɛ ka Yesu kɔrɔbɔ; o ko a ye tagamasiyɛn dɔ yira olugu ra, min b’a yira ko a bɔra Ala ra.
17 Nka Yesu tun ka o mɔgɔw ta miiriya lɔn; a ko o ma ko: «Ni masaya min o min ta mɔgɔw ka taran ka ɲɔgɔn kɛrɛ, o masaya bɛ halaki, a bonw bɛ benben ɲɔgɔn kan.
18 Ayiwa, ni Setana ka a yɛrɛ jɛnɲɔgɔnw kɛrɛ, a ta masaya tɛ se ka laban. Aw ko, ko ne bɛ jinaw gbɛnna jinaw kuntigiba Setana baraka le ra.
19 Ayiwa, ni ne bɛ jinaw gbɛnna jinaw kuntigiba le baraka ra, o tuma, aw yɛrɛ ta mɔgɔw, olugu bɛ o gbɛnna jɔn baraka le ra? Aw yɛrɛ ta mɔgɔw le bɛna o kuma ben aw kan.
20 Nka i n’a fɔ ne bɛ jinaw gbɛnna ni Ala ta sebagaya le ye, o b’a yira ko Ala ta Masaya* nana se fɔ aw ma.
21 «Cɛ barakaman min bɛ a ta lu kɔrɔsi ni kɛrɛkɛminanw ye a boro, mɔgɔ si tɛ se ka maga o tigi borofɛn na dɛ!
22 Nka ni mɔgɔ wɛrɛ nana, min baraka ka bon ni ale ta ye, ni o benna a kan ka se a ra, o tuma a jigi tun bɛ a ta kɛrɛkɛminan minw kan, a bɛ o bɛɛ bɔsi a ra, ka a borofɛnw mina ka o tarantaran mɔgɔw ra.
23 «Ayiwa, ni mɔgɔ min tɛ ne fɛ, o tigi ye ne jugu le ye. Ni min tɛ ne dɛmɛna ka a lajɛn, o tigi b’a yɛrɛgɛra le.»
Jina min sekɔra ka na
(Matiyu 12.43-45)
24 Yesu ko: «Ni jina ka bɔ mɔgɔ dɔ ra, o jina bɛ taga yaalayaala kongo kɔnɔ ka laganfiyayɔrɔ ɲini, nka a tɛ laganfiyayɔrɔ sɔrɔ; a b’a fɔ ko: ‹Ne bɛna sekɔ ka taga ne bɔyɔrɔkɔrɔ ra.›
25 A bɛ sekɔ o tigi fɛ, ka na a sɔrɔ o tigi jusukun bɛ i ko bon min kɔnɔ flanna k’a gbɛ, ka labɛn ka ɲa.
26 O tuma a bɛ taga jina wolonfla wɛrɛ ɲini ka na, minw ka jugu ni ale yɛrɛ ye; o bɛɛ bɛna don o tigi ra tuun ka to yi. A laban, o tigi cogo bɛ juguya ka tɛmɛ a cogokɔrɔ kan. Ayiwa, bi mɔgɔjuguw ta bɛna kɛ ten le.»
Mɔgɔ minw ta ɲana
27 Ka Yesu to kuma ra, muso dɔ tora jama ra ka a kan kɔrɔta k’a fɔ Yesu ma ko: «Muso min ka ele kɔnɔ ta fɔ ka na i woro, ka sin di i ma, o muso ta ɲana Ala fɛ dɛ!»
28 Yesu ka muso jaabi ko: «Mɔgɔ minw bɛ Ala ta Kuma lamɛn ka sɔn k’a kɛ, olugu ta le ɲana Ala fɛ.»
Yunusu ta ko tagamasiyɛn
(Matiyu 12.38-42)
29 Jama nana caya Yesu kɔrɔ; a k’a fɔ o ye ko: «Bi mɔgɔw kɛwale ka jugu. O bɛ tagamasiyɛn le ɲinina; nka tagamasiyɛn wɛrɛ tɛna kɛ o ye ni cira Yunusu ta tagamasiyɛn tɛ.
30 Sabu cira Yunusu kɛra tagamasiyɛn ye Ninivekaw fɛ cogo min na, Min kɛra Adamaden ye*, ale fana bɛna kɛ tagamasiyɛn ye bi mɔgɔw fɛ o cogo kelen le ra.
31 Kiti lon na, Seba jamana masamuso bɛna wuri ka aw bi mɔgɔw jaraki, sabu ale bɔra fɔ dunuɲa kun dɔ ra ka na masacɛ Sulemani ta hakiritigiyakumaw lamɛn. A bɛna aw bi mɔgɔw jaraki sabu mɔgɔ dɔ bɛ yan min ka bon ni masacɛ Sulemani ye, nka aw tɛ o lamɛnna.
32 Kiti lon na, Ninivekaw fana bɛna wuri ka aw bi mɔgɔw jaraki, sabu cira Yunusu ka waajuri kɛ minkɛ, o nimisara ka o jogo yɛlɛma. A bɛna aw bi mɔgɔw jaraki, sabu mɔgɔ dɔ bɛ yan min ka bon ni cira Yunusu ye, nka aw tɛ o lamɛnna.»
Ɲaden ye farikolo yeelen ye
(Matiyu 5.15; 6.22-23)
33 Ayiwa, Yesu ko: «Mɔgɔ si tɛ fitina mana ka a dogo, walama ka fiyɛ biri a kunna. A bɛ a bla fitinablayɔrɔ le ra, janko minw bɛ don bon na, olugu ye a yeelen ye.
34 Mɔgɔ ɲaden le ye a farikolo ta fitinayeelen ye. Ni i ɲaden ka ɲi, i fari yɔrɔ bɛɛ bɛ kɛ yeelen na. Nka ni i ɲaden man ɲi, i fari yɔrɔ bɛɛ le bɛ kɛ dibi ra.
35 O kosɔn, aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi aw ta yeelen kana na ban ka kɛ dibi ye.
36 Ni mɔgɔ fari bɛɛ kɛra yeelen na, ni dibi tɛ a yɔrɔ si ra, o tuma yɔrɔ bɛɛ bɛna kɛ yeelen ye, i n’a fɔ fitina bɛ mana ka yeelen bɔ cogo min na.»
Yesu ka Farisiw ni sariya karamɔgɔw jaraki
(Matiyu 23.1-36; Marika 12.38-40)
37 Yesu bannin kɔ o kumaw ra, Farisicɛ dɔ ka a wele ko a ye taga domuni kɛ ale ta so. Yesu tagara sigi domuni na.
38 Yesu tun ma a tɛgɛ ko Farisiw* ta tɛgɛkocogo ra ka sɔrɔ ka domuni kɛ minkɛ, o ka Farisicɛ kabakoya.
39 O ra, Matigi Yesu k’a fɔ o ye ko: «Aw Farisiw, aw bɛ jifiyɛ ni minanw kɛnɛmayɔrɔw ko k’a gbɛ, k’a sɔrɔ aw kɔnɔnɔyɔrɔ fanin lo tɔɲɔri ni juguya ra.
40 Nalomanw flɛ! Min ka kɛnɛmayɔrɔ dan, o kelen le ma kɔnɔnɔyɔrɔ fana dan wa?
41 Aw ye juguya bɔ aw jusukun na, ka fagantanw sɔn; o le ye saninyari sira ye.
42 «Nka bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw Farisiw! Sabu aw bɛ aw ta nankɔ flaburumisɛnw bɛɛ kelen kelen yaga bɔ; nka min ye terenninya ye, ani Ala ta kanuya, aw bɛ o to kɔ fɛ. Aw tun ka kan ka kɔn o le ma, ka ko tɔw fana kɛ ka fara o kan.
43 «Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw Farisiw! Sabu karansow kɔnɔ, sigiyɔrɔɲumanw le ka di aw ye; aw b’a fɛ mɔgɔ tɔw le ye aw fo jamayɔrɔw ra.
44 Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw Farisiw! Sabu aw bɛ i ko kaburu dogonin. Mɔgɔ bɛna tagama a kan, i t’a lɔn ko kaburu lo.»
45 Ayiwa, sariya karamɔgɔba dɔ ko a ma ko: «An karamɔgɔ, i ka nin kuma min fɔ tan, i bɛ anw fana le dɔgɔyara dɛ!»
46 Yesu ka o jaabi ko: «Bɔnɔ bɛna aw fana sɔrɔ, aw sariya karamɔgɔbaw kɔni! Sabu doni minw ta ka gbɛlɛn, aw bɛ o le la mɔgɔw kun na; k’a sɔrɔ aw yɛrɛ tɛ sɔn ka hali aw borokanden kelen maga a ra ka o dɛmɛ dɔɔnin!
47 «Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ! Sabu aw bɛ ciraw ta kaburuw lɔ, k’a sɔrɔ aw bɛmaw le ka o faga.
48 O ra, aw kɛra aw yɛrɛ seerew ye, ko aw sɔnna aw bɛmaw ta kɛwalejuguw ma. Aw bɛmaw ka ciraw faga, aw bɛ o ta kaburuw lɔ.
49 «O le kosɔn, Ala ni a ta hakiritigiya tun k’a fɔ ko: ‹Ne bɛna ciraw ci o fɛ, ani ciradenw*. O bɛna dɔw faga, ka dɔw tɔɔrɔ.›
50 O kosɔn o ka cira o cira faga, kabini dunuɲa danwagati ra, Ala bɛna bi mɔgɔw ɲininka o bɛɛ kelen kelen fagako ra,
51 ka a damina Abila fagari ra, ka taga a bla fɔ Jakariya ta fagari ma; o ka ale boritɔ faga sarakajɛnifɛn* ni Alabatoso yɔrɔ saninman* cɛ. Can ra, ne b’a fɔ aw ye, ko Ala bɛna bi mɔgɔw ɲininka o bɛɛ ra.
52 «Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw sariya karamɔgɔbaw! Aw ka lɔnniya donda ta lakile ta. Aw yɛrɛ ma don, minw fana b’a fɛ ka don, aw bɛ olugu bari ka don.»
53 Ayiwa, o kumaw bɛɛ kɔ, Yesu bɔra o yɔrɔ ra ka taga. Sariya karamɔgɔw, ani Farisiw ka ɲininkari gban a ra, ka a darabɔ cogo bɛɛ ra janko a ye kuma.
54 O tun b’a fɛ ka a to a ye kuma bɛnbari dɔ fɔ, janko olugu ye a minasababu sɔrɔ.