7
Waaju Etiyen
Mawɗo *cakkanooɓe Alla tawaaɗo nder hawriine dawrooɓe ndeen ƴami Etiyen wi'i :
—Ko mbi'eɗaa ɗum no goonga naa ?
Nden Etiyen jaabii mo wi'i :
—Baabiraaɓe e banndiraaɓe am, accee hakke kettinanee kam. Alla jom teddungal wanngani maamii'en *Ibrahim wakkati o wonnoo nder leydi Mesopotamiya fadde makko jooɗowaade nder wuro Haran. O wi'i mo :
Wurta nder leydi maa, nder lenyol maa,
njahaa nder leydi ndi kollanmaami.*
—Nden *Ibrahim dilli nder leydi Kaldiya, o jooɗowi nder wuro Haran. Gaɗa maayde baabiiko, o dilli toon o wari nder leydi ndi ngonɗon nder mum hannden ndii. Alla ronnaay mo, baa kuulal naa yabbere nder mayri. Amma Alla waɗi alkawal hokkude mo leydi ndii, ndi laatoo halal-mulal makko, kanko e jippotooɓe he makko. Dey nder wakkati mum, *Ibrahim walaano ɓiɗɗo baa gooto. Alla wi'i mo kaden : Jippotooɓe he maaɗa no peran koɗowa nder leydi gom, ɓe torree duuɓi keme nay, ɓe ngaɗee maccuɓe. Amma mi jukkan leydi torrundi ɓe, waɗi ɓe maccuɓe. Nden ɓe ngarta nder nokkuure ndee, ɓe teddina kam.
Alla haɓɓidii *Ibrahim amaana, juulnol laatii alaama kolloowo amaana oon. Ngam majjum waɗi *Ibrahim juulni Isiyaaku balɗe jeɗɗi gaɗa dimeeki mum. Isiyaaku duu juulni Yakuuba, Yakuuba kam duu juulni ɓiɓɓe mum worɓe sappo e ɗiɗo, laatiiɓe maamiraaɓe meeɗen. Maamiraaɓe meeɗen nder haasidaaku mum'en nanngi Yusufu, connani yehooɓe Misira gom, amma Alla no wondi he makko. 10 Alla soptini mo he torraaji makko fuu, moƴƴani mo hokki mo hakkillo yeeso Firawna, laamiiɗo Misira. Firawna ardini Yusufu, dawrana ko watta nder ɓaade mum he ko waɗetee nder Misira fuu.
11 Nder jamaanu ardaaki makko, rafo manngo gom waɗi nder kappa kuula leydi Misira e leydi Kanaana. Ngo torri himɓe sanne, maamiraaɓe meeɗen ngalaa fuu ko nyaamata. 12 Wakkati Yakuuba nanunoo ko Misira no woodi nyaamdu, lili ɓiɓɓe mum. Maamiraaɓe meeɗen coodowa nyaamdu. Ɓe njehi, ɓe ngarti. 13 Nder coƴƴitaaki maɓɓe ɗiɗaɓi, Yusufu wannginani ɓe hoore mum. Nii waɗi ko Firawna duu anndi lenyol Yusufu. 14 Nden Yusufu lilani bammum Yakuuba he koreeji mum, himɓe lasooji tato e sappo he joyo ngara Misira. 15 Nden Yakuuba he koreeji mum ngari Misira. O jooɗii toon faa ɓe maayi gooto gooto, kanko he ɓiɓɓe makko, maamiraaɓe meeɗen. 16 Nder ngesa nga *Ibrahim soodunoo he ɓiɓɓe Hamor nder wuro Sikem, toon ɓe mooɓaa.
17 Nde wakkati mo Alla humnannoo ko wi'unoo *Ibrahim ɗum yottinoo, Ibrankooɓe ɗuuɗi sanne nder leydi Misira. 18  Nder wakkati mum duu, laamiiɗo gom, mo anndaa Yusufu, mellaa nder Misira. 19 Laamiiɗo oon ƴoyni lenyol meeɗen, torri maamiraaɓe men, tilsinii ɓe, ɓe mboppa cukaloy maɓɓe maaya. 20 Nder wakkati mum *Muusa rimaa, omo horsi he Alla. Lebbi tati tan o waɗi wuro baabiiko, nden kanko duu o woppaa. 21 Wakkati o woppanoo, ɓii-Firawna debbo hooƴi mo, jogii hano ɓiyum reedu. 22 *Muusa ekkita hikmaaku Misirankooɓe fuu, o laatii neɗɗo baawɗo haala e golle.
23 Wakkati *Muusa waɗunoo duuɓi lasooji ɗiɗi, nyannde gom o anniyi tuntowaade banndiraaɓe makko Isra'ilankooɓe. 24 Sey o hi'i Misiranke gom no torra Isra'ilanke gom, o tettini mo, o wari Misiranke oon ngam yoptanaade banndiiko. 25 *Muusa no miila ko banndiraaɓe mum no paamowan ko har junngo mum Alla hisinirta ɓe, amma ɓe paamaay. 26 Jaangoore mum *Muusa hi'i Isra'ilankooɓe ɗiɗo gom no kaɓa. Nden o tefi fonnude ɓe, sey o ƴami ɓe, o wi'i : « Hey ! Onon, on banndiraaɓe ! Ɗume waɗi oɗon piyodira ? » 27 Sey gonɗo no torra banndum oon tutii *Muusa wi'i mo : Moy watti ma ardoɗaa min naa kiitoɗaa min ? 28  Naa miin duu, aɗa hiɗi mbaraa kam non, no mbarirɗaa Misiranke oo keeŋa ?§ 29 Wakkati *Muusa nanunoo haalaaji ɗii, doggi, suuɗowi nder leydi Madiyan, to o rimi ɓiɓɓe worɓe ɗiɗo.
30 Duuɓi lasooji ɗiɗi gaɗa mum, maleykaajo gom wanngani *Muusa nder ladde yeeruure, takkol waamnde *Sinayi nder ɗemle hiite wuumoore gom wonnde no jaɓa. 31 Wakkati o hi'unoo ɗum, ɗum haayɗini mo. Wakkati o ummii faa o daarowa ɗum, sey o nani daane Alla wi'i mo : 32  Miin woni Alla maamiraaɓe maaɗa, Alla mo *Ibrahim, Isiyaaku e Yakuuba tokkunoo. Sey *Muusa huli, darii, no diwna faa waawtaa daari wuumoore ndeen. 33 Nden Joomiraawo wi'i mo : Ɓortu paɗe maa, ngam nokkuure nde ndariɗaa dow mum ndee no seniine. 34  Mi hi'i torra himɓe am wonɓe nder leydi Misira. Mi nani duu uumaali maɓɓe. Mi wari ngam soptinde ɓe. Jooni war, mi lile nder Misira.*
35 *Muusa mo Isra'ilankooɓe calinoo faa mbi'i moy watti mo o ardoo ɓe naa o hiitoo ɓe, kanko nii Alla lili he maɓɓe. Har hunnduko maleykaajo bannganɗo mo, Alla waɗi mo ardiiɗo e coptinoowo maɓɓe. 36 *Muusa oon duu nii, wurtini ɓe nder leydi Misira. Nder duuɓi lasooji ɗiɗi, o waɗi kaayɗe e alamaaji gom nder Misira, nder maayo Maaliya he nder ladde yeeruure. 37 *Muusa gooto oon duu wi'unoo Isra'ilankooɓe : Alla no lildan on annabiijo gom hano am, burtotooɗo hakkune mooɗon. 38 Wakkati jama'aare ndeen hawrunoo nder ladde yeeruure, *Muusa laatii naatuɗo hakkune maamiraaɓe meeɗen he maleykaajo bannganɗo mo dow waamnde *Sinayi. Kanko duu heɓi haalaaji kokkooji mbuurnam, hokki en ɗi.
39 Amma maamiraaɓe men tokkaay ko o wi'i. Ɓe calii mo, hakkillooji maɓɓe fuu kuybiti har Misira. 40 Nden ɓe mbi'i Haaruuna waɗana ɓe tooruure ardotoone ɓe ngam hakiika *Muusa wurtini ɓe nder Misira amma ɓe anndaa fuu ko heɓi mo.§ 41 Nder balɗe mum ɓe ngaɗi ga'el gom, ngel laatii tooruure maɓɓe. Ɓe ngaɗani ngel *sadaka, ɓe nani belɗum golle juuɗe maɓɓe. 42 Amma Alla duu tottiti ɓe, acci ɓe, ɓe ndewa koode hano no ɗum winndiraa nder dewtere annabiiɓe. Alla wi'i nder mayre :
Onon himɓe *Isra'el,
duuɓi lasooji ɗiɗi ɗii fuu
ɗi ngaɗuɗon nder ladde yeeruure,
on cakkanii kam ndabba
naa on ngaɗanii kam *sadaka gom ?
43  Aa'a. On ndonndaakina hukumuuru Moloko, tooruure mon
e Refan, hoodere nde ndewuɗon,
ngam ndewon tooruuje ɗee, waɗi ngaɗuɗon ɗe.
Miin duu, mi waɗan nanngeɗon,
njaareɗon nder leydi *Baabiila.*
44 —Nder ladde yeeruure ndeen, maamiraaɓe meeɗen no ngoodunoo *hukumuuru, nyiɓaanu hano no Alla tinndiniri *Muusa nyiɓol mayru nii. Kayru hollata Alla no wondi he maɓɓe. 45 *Hukumuuru ndu maamiraaɓe meeɗen ndoni, kayru ɓe njaari nder leydi ndi ɓe koni, ɓe teeti he lenyi gom ɗi Alla riiwi yeeso maɓɓe nder ardaaki Yosu'a. Ndu jooɗake faa nder jamaanu Daawda, 46 keɓuɗo moƴƴere Alla Yakuuba. Daawda tefi laawol he makko ngam nyiɓande mo suudu nder mayri, 47 amma Suleymaanu nyiɓi ndu. 48 Dey Alla Toowɗo jooɗotaako nder suudu ndu ɓiɓɓe aadama nyiɓi hano no o wi'iri ɗum har kunndule annabiiɓe, wakkati o wi'unoo :
49  Kammu woni jooɗorde laamu am
leydi woni njaaɓirdi koyɗe am.
Suudu nduye, nyiɓanton kam ?
Toy woni nokkuure nde powtanmi ?
50  Hanaa junngo am tagi huune fuu naa ?
51 —Onon tiɓɓe-nyiireeɓe, ɓe ɓerɗe mum'en tottiti Alla, ɓe noppi mum'en cukki. Wakkati fuu oɗon caloo *Ruuhu Ceniiɗo, onon he maamiraaɓe mooɗon on fuu on go'o. 52 Annabiijo oye non maamiraaɓe mooɗon torraay ? Ɓe mbari duu annabiiɓe, haalunooɓe illa hanaa hannden dow garki Dartiiɗo, gorko oo mo njammbiɗon, mbarɗon. 53 Onon keɓuɓe *Tawreeta he juuɗe maleykaaɓe, on njogaaki nde.
Maayde Etiyen
54 Wakkati hawriine dawrooɓe ndeen nanunoo haalaaji Etiyen ɗii, ɓe nani mone makko sanne sanne faa iɓe ƴakkana mo nyiiƴe. 55 Amma Etiyen keewɗo *Ruuhu Ceniiɗo, ndarii no tiggitii kammu. Sey o hi'i teddungal Alla, o hi'i Iisa no ndarii nyaamo Alla. 56 Nden o wi'i :
—Ndaa ! Kammu nii no udditii, miɗo hollira *Ɓii-Neɗɗo no darii nyaamo Alla.
57 Ɓe cukki noppi maɓɓe, ɓe kuuɓi sanne, ɓe fuu, ɓe pa'i mo. 58 Ɓe pooɗi mo, ɓe mburtini nder huɓeere ndeen. Nden ɓe tinni iɓe paɗɗira mo kaaƴe faa ɓe mbara mo. Seediiɓe ɗum ɓorti kolte mum'en kalfini jokolle gom bi'eteeɗo Sol. 59 Wakkati ɓe ngonnoo iɓe paɗɗira mo kaaƴe, o du'ii, o wi'i :
—Yaa Iisa Joomam ! Jaɓɓa yonki am !
60 Nden o dicci, o huuɓi, o wi'i :
—Yaa Joomiraawo ! To nanngir ɓe hakke oo.
Nden yonki makko saami.
* 7:3 7.3 Fuɗɗorde 12.1 7:7 7.6-7 Fuɗɗorde 15.13-14 7:18 7.18 Burtaaki 1.8 § 7:28 7.28 Burtaaki 2.14 * 7:34 7.30-34 Burtaaki 3.1-10 7:35 7.35 Burtaaki 2.14 7:37 7.37 Wi'itaade Tawreeta 18.15 § 7:40 7.40 Burtaaki 32.1 * 7:43 7.42-43 Amos 5.25-27 7:50 7.49-50 Esaaya 66.1-2