11
Dzəgunənə ŋga Yeesu ka lyawarənaakii agyanə ɗa də'wa
(Mat. 6.9-13; 7.7-11)
1 Ma ka əndə'i uusəra, Yeesu a ɗa də'wa ka əndə'i ha. Makə uudəpaa ci, wata əndə'i əndə agi lyawarənaakii a ləgwa ka ci, “Slandaniina, dzəgunətə keenə ɗa də'wa makə sətə jigunyi Yoohana ka lyawarənaakii.”
2 Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ma una ɗa də'wa, ma banuuna:
‘'Ya'ə Dəsəniina, ɗawə ka taa wu patə a dəla də ləməku.
Ɗawə ŋwaŋuunaaku taa da patə.
3 Duu də ndii keenə zəmə ŋga adənə uusəra patə.
4 Tifyagi keenə 'waslyakəənə geenə, makə sətə ciina tyaafagi ka ənji patə ətə ca ɗaaɗa keenə 'waslyakəənə.
Ga ha kapaa tiinə ka rəgwa pu'unə.’ ”
5 Ca tsakə banə ka tii, əŋki ci, “Yaci tə'i əndə'i əndə agyuunə da guvakii. Kə ma'i ci, kə gi ci aa hakii ahada vəɗa, ca ba ka ci: ‘Guvakya, ndii ka nyi zəma.
6 Acii tə'i əndə'i guvaki wuslyagərə aa haki əndzə'i. Oogə nə ci ka dzənə. Pooshi taa mi aciiki ŋga viinə ka ci əsə.’
7 Yaci kə jika guvakii ətə ka ci da kumu, əŋki ci, ‘Hərəpaa tə nyi kəɗa'ə! Kə uugi nyi pa'əgi makuva, kə uugiinə baanə da manjeevənaaki. Paa nyi ka mbeenə ka maɗətənə kaa nya vii ka hə zəma.’
8 Iitə na ɗa? Wiinə səndə cii kya ba koonə: Ma əndəta, paa ci maɗətə ka vii ka guvakii sətə kədii ci aciikii putə ŋga guvanatii, amma putə ŋga yiirə ŋunyinə agikii ma'i ci ka viinə ka ci sətə dəɓee ka ci patə.
9 “Ma nya, wanyinə ca ba koonə əsə: ma ɗanuuna, kədiimə, ka viinə nə ənji koonə sətə kədii unə. Aləmə, ka upaanə nuunə sətə alyuunə. Dzamə makuva, ka wunəginə nə ənji koonə makuva.
10 Acii taa wu patə kədii, ka viinə nə Əntaŋfə ka ci. Taa wu patə ali əsə, ka upaanə nə ci səkii. Ka wunəginə nə ənji ka əndətə dzii makuvə əsə.
11 Ŋgutə dənə saŋə ahadoonə ca ŋgərə rəhunə, ca vii ka uuzənaakii maɗa ləguyi ci hərəfina?
12 Anii ka ŋgərənə nə ci məgaŋgaŋə, ca vii ka ci maɗa ləguyi ci alina? Pooshi.
13 Taa unə məŋgərəkikinyinə maa, kə shii unə vii ŋunyi uushi'inə ka manjeevənə goonə; sakwa Dəsənuunə ətə dagyə ɗii, ka sləkeenə nə ci ka Malaaɓa Ma'yanə ka ənjitə ca kədii aciikii əsə!”
Bərapaanə ŋga ənji tə slənə ŋga Malaaɓa Ma'yanə
(Mat. 12.22-30; Mar. 3.20-27)
14 Ma ka əndə'i uusəra, kə lyaakagi Yeesu ginaaja ashi ənda. Ma ginaajikəya, agi kəsəginə nə ci gana a ma əndəkii, pa ca mbee ka waɓənə. Makə dzəgi ginaajita, wata masəganatə a ndzaŋə waɓənə. Ənjitə nji dava, kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə.
15 Amma əŋki hara ənja, “Də baawəɗa ŋga *Byaləzabulə, ŋwaŋwə ŋga ginaajinyinə, nə ci ka lyaakagi ginaajinyinə.”
16 Ma hara ənji əsa, kə mwayi tii fa bwaya waɓənə a ma Yeesu. Təya ba ka ci, a ɗa ci ka tii sə ŋga hurəshishinə kaa təya shii oo'i, də baawəɗa ŋga Əntaŋfə nə ci ka lyaakagi ginaajinyinə.
17 Amma, ma Yeesu, kə shii ci hiimatii. Wata əŋki ci ka tii, “Taa ŋgutə ŋwaŋuunə təkəgi bəra'i putə ŋga mabizhinə, ka əntənə nə ŋwaŋuunəkii. Yikii əsa, ka ɗaginə ka uufinə.
18 Wanuunə ka banə oo'i, də baawəɗa ŋga Byaləzabulə nə nyi ka lyaakagi ginaajinyinə. Waatoo, agi panə nə *Seetanə da naakii nə kwa? Aa iitə mbeenə ŋwaŋuunaakii ka kəŋaanənə ɗiya?
19 Yoo, maɗa də baawəɗa ŋga Byaləzabulə cii kya lyaakagi ginaajinyinə, aa wu ɗii vii ka *lyawarənə goonə natii baawəɗa ŋga ɗanə ha'a? Slənatii na ɓaarii oo'i, ma sətə cuuna hiima, pooshi tahu tahu.
20 Amma makə ɗii ci, də baawəɗa ŋga Əntaŋfə cii kya lyaakagi ginaajinyinə, yoo, ci ɓaarii oo'i, kə njaŋə Əntaŋfə ɗa ŋwaŋuunə ahadoonə.
21 “Ma mandalə ənda, maɗa ma'aanəkii nə ci ka nəhə yaakii, pooshi uushi ca uree ka uushi'inaakii.
22 Amma, maɗa kə shi əndətə palee ka ci də ŋgeerənə ka ənslənə tə ci, ka hwaməpaanə nə ci tə ci, ca gutsətə patənə ŋga uushi'inə ŋga pagiitə cii kəya hwafəgi, ca təkəpaa ka ənjaakii.
23 “Taɗa wu nə əndə pooshi liwə tə nyi, əndə daawaanaaki nə ci ətsa. Taɗa wu nə əndə pooshi agi tsakənə tə nyi agi tsəəkənə əsə, əndə kuzhiɗəginə nə ci.”
Waɓənə ŋga Yeesu agyanə ənyanə ŋga ginaaja
(Mat. 12.43-45)
24 “Maɗa kə dzəgi ginaaji ashi ənda, ka dzənə nə ci kura'ə aagi bilinə ka hatə pooshi ma'inə davə ka alə ha ŋga əpisəka. Maɗa malapaamə ci ha, ka banə nə ci ka naakii na, ‘A ənə nyi saaki ka hatə shigi nyi davə.’
25 Wata ca ənə aa dəvə, ca dəməgərə, ca lapaa hakii maslaabakii, mahaɗakii ŋga'ə.
26 Makə nee ci ha'ə, wata ca palə ka 'waa'wa hara ginaajinyinə məɗəfə ətə palee ka ci də məzaanə. Təya shi, təya dəməgərə aashi əndəta, təya ndzaanə. Ma ndzaanə ŋga əndəta, ka ɗanə təgugunə palee ka ŋga ŋukə.”
Tantanyinə ŋga waha
27 Baginə ŋga Yeesu ha'ə, wata əndə'i minə gatə agi daɓaala a waɓə da ci, kya ba ka ci, “Tə'i barəkaanə ashi miitə pwayi tə hə, ətə sii hə 'wanə a matə.”
28 Wata əŋki Yeesu ka ki, “Amma, ənjitə ca fa waɓənə ŋga Əntaŋfə, təya nə'utə, palee də barəkaanə.”
Ləgwa sə ŋga hurəshishinə a ma Yeesu
(Mat. 12.38-42)
29 Ma ətsə daɓaala a tsakə ɗanə laŋə aɓii Yeesu, wata ca ndzaŋə banə ka tii, əŋki ci, “Ma ənji ŋga zamanana, bwaya ənja. Agi alənə nə tii kaa ənjə a ɗa ka tii sə ŋga hurəshishinə. Amma pooshi sə ŋga hurəshishinə ci ənjə a ɗa ka tii, maɗaamə ətə ɗii Əntaŋfə də anabi Yunana.
30 Waatoo, makə sətə ndzaa Yunana ka sə ŋga hurəshishinə ka ənji vəranə ŋga Niniva, ha'ə nə Uuzənə ŋga əndə a ndzaanə ka sə ŋga hurəshishinə ka ənji ŋga zamananə əsə.
31 Ma uusəra ŋga ɗa gəŋwana, kadə nə miitə ɗii ŋwaŋuunə agyanə hanyinə ŋga Saba a maɗə, kya vii ma'inə ka ənji ŋga zamanana, acii kə ma'ya ki dzaɗə daga anə hanyinatə, kya shi aaɓii ŋwaŋwə Sulayimaanu, kaa kya fa macicirə dzəgunənaakii. Yoo, tə'i sətə palee ka Sulayimaanu ganə; amma pooshi unə agi fa waɓənaakii.
32 Ma uusəra ŋga ɗa gəŋwana, kadə nə ənji Niniva a maɗə, təya vii ma'inə ka ənji ŋga zamanana, acii makə fii tii waazanə ŋga Yunana, kə baa tii ka Əntaŋfə. Yoo, tə'i sətə palee ka Yunana ganə, amma pooshi unə baanə ka ci.”
Ndzaanə ŋga ginə makə garəkuwa
(Mat. 5.15; 6.22-23)
33 “Pooshi əndə ca təzəvə gunə aasəkə garəkuwa ka kapaanə ka ma'umbee ha taa ca umbətə də kəŋwə əsə. Amma ka madzakə ha dzakəpaanəkii, kaa ənjitə ca dəmə aa kumu a nee ka ha camə.
34 “Ma ginəku, makə garəkuwa nə ci ka shishinə. Maɗa jamə nə ginəku, agi maɓərəha nə hə ətsa. Amma, maɗa pooshi ginəku ndaŋə ndaŋə, agi təkunə nə hə ətsa.
35 Aciikii ɗiya, aa ha nəhə acii ga ɓərənaaku a ndzaanə ka təkunə.
36 Maɗa ma ɓərəətə ashiku, pooshi təkunə taa gi'u agikii, ka ɓərənə ka shaŋə makə sətə ci garəkuwa a ɓərə.”
Dzalənə ŋga Yeesu tə *Farisanyinə da *maliminə ŋga bariya
(Mat. 23.1-36; Mar. 12.38-40)
37 Uudəpaanə ŋga Yeesu waɓənə ha'a, wata əndə'i əndə Farisa a 'wa tə ci aa hakii aasii ka zəma. Fanə ŋga Yeesu ha'a, wata ca palə, təya ndzaŋə adə zəma.
38 Neenə ŋga əndə Farisatə ha'ə, kə kəŋee ka ci acii pooshi Yeesu yiɓəgi ciinəkii zəku'i makə sətə bii alə'aada ŋga *Yahudiinə.
39 Wata əŋki Yeesu Slandanə ka ci, “Ma unə ɗiya, unə Farisanyinə, agi ɓəəzəginə nuunə ba'a ŋga kwalaka da ŋga doosa. Amma, ma dasəkə ədzəmuunə, ŋga'ə koonə nə əmbanə, məŋgərəkikinyinə nuunə əsə.
40 Pooshi nuunə ta'a! Ya Əntaŋfə ətə ɗapaa rəgwa ba'a, maɗapaamə ci rəgwa səkə əsə kwa?
41 Gəɗə ma ɗanuunə ɗiya, viimə ka maaghiinə sətə asəkə kwalakinə goonə, da asəkə doosənyinə goonə. Ma ətsə ɗiya, taa mi goonə patə ka ndzaanə camə.
42 “Amma, tə'i ŋgəra'wə ashuunə, unə Farisanyinə, acii agi viinə nuunə zaka ŋga ŋunyi banyinə kama kama. Amma, paa unə ka slənə uushi də rəgwakii, paa unə ka uuɗənə tə Əntaŋfə əsə. Wiitsə səndə dəɓee ɗanuunə, amma, ga ca zaanə koonə əsə nə vii zaka.
43 “Tə'i ŋgəra'wə ashuunə, unə Farisanyinə, acii ma una, ka hatə da ginə davə moonuunə ndzaanə asəkə *kuvə də'wa. Ma moonuunə əsa, a nəhəpaa ənji tuunə ŋga'ə a luuma.
44 Tə'i ŋgəra'wə ashuunə, acii makə gu'u ənji ətə pooshi ənji nee nuunə, ənjə a wiigi anəkii yadə shiinə.”
45 Wata əndə'i əndə agi maliminə ŋga bariya a maɗətə, ca ba ka Yeesu, əŋki ci, “Maləma, ma ha waɓə ha'ə ɗiya, agi dzaananə nə hə tiinə da i inə əsə.”
46 Wata əŋki Yeesu, “Tə'i ŋgəra'wə ashuunə əsə, unə maliminə, acii agi ŋgərəvənə nuunə ka ənji mazəzəkə kərənə 'wa'ə. Taa də mashiku ciinuunə pooshi unə ka tsakənə tə tii.
47 “Tə'i ŋgəra'wə ashuunə, acii agi ghənətənə nuunə nə ŋga gu'u ŋga anabinyinə ŋga'ə. Yoo, dzədzəshi'inuunə ɓəələgi tə tii.
48 Ma ətsə ɗiya, kə ɓaarii oo'i, kə kaɗeesəkə koonə nə slənə ŋga dzədzəshi'inuunə; acii ma təya, kə ɓəələgi tii anabinyinə; ma unə əsa, agi haɗaginə nuunə də nə ŋga gu'watii.
49 Putakii ha'ə ɓaarii Əntaŋfə shiinaakii, ətə bii ci oo'i: ‘Kadə nii kya kaala ka tii anabinyinə da masləkee ənja. Kadə nə təya ɓəələgi hara ənji agitii, təya ciɓee ka hara ənji əsə.’
50 Acii ha'ə, patənə ŋga anabinyiitə ɓəələgi ənji njaŋanə ka taganə ŋga duuniya ca'ə ka əndzə'i, anə ənji ŋga zamananə nə gəŋwanəkii.
51 Waatoo njaŋanə ka ɓələnə tə Habiila, ca mbu'ya ka ŋga Zakariya. Ma ca, ahada maɗuunə kuvə ŋga Əntaŋfə da ha ŋga ɗa sataka ɓələgi ənji tə ci. Weewee wanyinə ca ba koonə: aanə ənji ŋga zamananə nə gəŋwanə ŋga ɓəələhiitsə a kulaanə.
52 “Tə'i ŋgəra'wə ashuunə, unə maliminə, acii kə pa'əgyuunə rəgwa ŋga shiinə də Əntaŋfə agyanə ənja. Unəkii əsa, mapitəgimuunə davə. Ma ənjitə ca moo pitəginə davə əsa, agi təŋaginə nuunə tə tii.”
53 Ma ətsə Yeesu a palə saakii, wata maliminə da Farisanyinə a ənəgi ka ci də mabu ədzəma, acii kə ɓəzəgi səkətii aashikii ka shaŋə. Təya ndzaŋə laagwa ka ci waɓənə laŋə,
54 kaa təya shii kəsənə tə ci agi waɓənaakii.