Ino Turakki Pablo Ki Tito
Ino Mappeafu Sitawa Turak
Iyawa turak, neturakki Pablo ki Tito a tata a bakkanna Judyu a nangurug gafu sino netulduna (1:4). I Tito, natalak anna nalappatta makitarabafu ki Pablo. Nebulun sikwara Pablo anni Bernabe sin inangnganda a nakimitingan sey Jerusalem (Gal. 2:1), e napatiggappayino tarabafuwa nepangwa i Pablo sikwana sey Corinto. Antuweno dinunduni Pablo sinaya makammu sino nampattanda sino piraka iduffunda sino manguruwira sey Jerusalem (2 Cor. 8:6, 16-24), e antu kappayino nangitaꞌdag sino kinaapostoli Pablo sino manguruwira sey Corinto takesi mallawaggappayino annandanda sikwana (2 Cor. 7:5-7). Nakitarabafuwi Tito ki Pablo sino nangibanyanda sino nalawara damag sey Creta, e binattangi Pablo sinay ta ituluyna a manuldu sino manguruwira.
Sin nanurakkani Pablo sitaw, malowino nakamma gafu sino akkakokweno pakkakarampattanda sey Creta. Oodduwera a manuldu si bakkanna gakkuruwa tulduwa mappaaroyu sino korwanira a mangurug (1:10-11), e awangkepaya nadotukan si pangafuwanino pakkakarampattanda a mangipakaammu sino kakuruwana tuldu. Nalamitangkappayino manguruwira sino narakkatta aggangweno bafulundera sey Creta a kunnangkeno makibulun andino matarut. Antu gafuna, neturakki Pablo sitaw ki Tito takesi ipakaammuna sikwaneno fustuwa akwanna a minggud sikwara. Nepakaammuna kappay si aneno kalintiyani Tito a manuldu e kuruwan naddino Cretereno itulduna (1:5).
Talluweno napatiya maappa sitawa turak. Ino palungu, nepadandammi Pablo ki Titoweno nalawara aggangwa a tuntulan naddino nadotukanira a pangafuwanino pakkakarampattan. Ino mekadwa, sinapiꞌneno fustuwa itulduna sino korwanira a klasena tolay sino pakkakarampattan a kunnangke ino lallakayira, ino bafaꞌbakattira, ino korwanira a lallaki anna bafabbay, andino aripannira. Ino mekatallu, nepakaammuneno aggangwa a tuntulan naddino ammina mangurug gafu sino kesalakanda.
Ino Baggaꞌna Yaw
Ino gafuneno turak 1:1-4
Ino mappeafu sino pangafuwanirana manguruwira sey Creta 1:5-9
Ino mappeafu sino manulduwera si bakkanna gakkurug 1:10-16
Ino ituldu naddi Tito a akwanino tolayira 2:1-15
Ino nalawannadda akwanino manguruwira 3:1-11
Ino ambuꞌneno turak 3:12-15
1
Ino Gafuneno Turak
Ikkanaki Pablo a masserbi ki Dios. Tatak kappaya apostoli Jesu Kristo. Dinundundaka mappatuyag sino angnguruwino piniliyera i Dios si tolena anna mipakaammu sikwara sino kakuruwana tuldu takesi nadiosan naddino biyadda. Kunnenayino akwangku takesi wara innanamanda si biyaya mannayun. Antuweno nekariyi Dios sin awangkepay yo lubag, e ammutam si i Dios, ammena massisiri. Sin nadaꞌngennino awa pinilina, nepakaammunenaya nalawara damag sino tolayira. Se i Dios a mangisalak sikwatam, netutunna sikwak si ibanyaggu inaya nalawara damaga netalaꞌnga sikwak.
Antuyawino turakku sikwam Tito a ibilangku si gakkuruwa abbingku gafu sino nanguruwanta. Allakkandaka naddi Dios a Ama anni Kristo Jesus a mangisalak sikwatam e passiyanakkanda naddino nakammu.
Ino Mappeafu Sino Pangafuwanirana Manguruwira Sey Creta
(1 Tim. 3:1-7)
Ino gafuneno namattangangku sikwam sitan Creta, takesi balinannuweno tarabafuta sitan anna takesi maddotukka si pangafuwanira sino kadda pakkakarampattanino manguruwira sino lulubbun sitan. Ino pangafuwanino manguruwira, awan nadda kabalawanna. Tata ke naddino atawana anna ammena nad makibulun. Massiki ino abbingngera, manguruwira naggappay, anna awan nadda kabalawanda gafu se makkaꞌapotira anna mangwera si narakkat. Ino gafuna a awan nadda kabalawannenaya mangifuyut sino manguruwira, se antuweno netalakkanino tarabafuwi Dios. Antu gafuna, ammena nad natansit, ammena nad naladda a mabbungut, anna ammena nad minagginum. Ammena nad gumakkipakwa anna ammena naggappay naingap si pirak. Ammena nad kunnenay, nu ammena lud minappadilot si korwana tolay anna manggamma mangwa si nalawad. Napalan nadda tolay e ammuna a mifuwad sino panggammanino baggina. Naggaddang anna nadiosan nadda tolay. Natalanggannaddino angngurungnga sino kakuruwana netuldu sikwana a dama a talakkannino tolayira. Se nu kunnenoy, damana kappaya ituldu sino bafulunnera takesi pattuyagganneno angnguruwino korwanira anna ipaitaneno nakkamaliyanino makkontarera sino kakuruwan.
Ino Mappeafu Sino Manulduwera Si Bakkanna Gakkurug
10 Kunnenaya sinapikku sikwam se odduweno kaꞌapotira a tolay sitan a mamalabali sino bafulundera gafu sino ituldura a awana ketupakkanna, kumarallino Judyuwera a massapit si makugiꞌnad ammina mangurug. 11 Palammattannuwera nad, se paroyundeno odduwa tolay sino angngurudda, massiki amminira sino korwana taabbalay, gafu sino ituldura a ammena nad metuldu, e ino pelang gakkadda a mituldu sinay, pamirakanda pelang. 12 Aneno diyadala kalubbunanda a nassapit si, “Ino tolayira a taga-Creta, sariyonira ammin. Natansitira a kunnangke sumarona animal. Matarutira a mattarabafu udde malawotira a mangngan.” 13 Gakkuruwino sinapiꞌna. Antu gafuna, gakkuruwannungke nadda mibuya sikwara, takesi mallawarino angngurudda. 14 Ibuyamira takesi ammera didingngaggannino iistoriyera a pinandayino Judyuwera andino tunino tolayira a nattalekkud sino kakuruwana tuldu. 15 Ino tolaya nadalusanino nakamma, awaninna kammarallanna, se ibilangnga si nadalus ammin.* Udde ino tolaya nadakkutino nakamma a awana angngurungnga ki Dios, awana ibilangnga si nadalus, se nadakkutaninnino nakamma e ammenan maimunuwanino narakkat anna nalawad. 16 Sapitanda si ammura i Dios, udde maita sino aggangwara si bakkanna gakkurug. Narakkattirangke, kaꞌapotira, e ammerangke dama a mangwa si nalawad.
* 1:15 1:15 Odduweno tunna Judyu mappeafu sino akkanan andino korwana mausara ibilanda si nadalus onnu kaddadakkut. Udde sinapiti Jesus si bakkannino maakkanino mappadakkut si tolay, nu ammena lurino narakkatta ana sino nakamma. Antu gafuna, nu nadalusinnino nakamma tolay, damana a nadalusino pibilanganna si ammina makkana andino korwana kunnenay. Itannu sino Mar. 7:14-19 anna sino Col. 2:20-22.