9
Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai tonotapu kayatagubu
(Mateyu 10:5-15; Maki 6:7-13)
1-2 Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ida esida kewowena kerapu apeya mu nene wagubu bautagubu manako e kasiyara tagebu da mu kayatagamana kweya kairapu ebo ebo siwakeketamana ade iyapana sigira-tagubu ragidai mete iyatamana ki nana. E kasiyara inako tagebu manako Mamanuga God e gari rabineya idiwana ki yonai iyapana tademana ki nana mu tonotapu,
3 tadebu, wagubu ke; “Yawata gwedegwedei, guna, igwa, masura, bowa madai, ade gwedegwede raragai inako ki kuduba wi kamadumuri pa ida kasikasi kaiwagi.
4 Wi tawa mo baiwagi manako iyapana mo wi nene kwaewagau ki ka wi e bameya ukwapu-muri idiwoi da wi natere ki kamadu-muri makeya, ko wi tawa yabayababa mo eba ukwapumuri.
5 Ko wi natere mo baiwagi manako iyapana wi nene eba kwaetogomono ki ka mu beramaga berokoi matarapamana ki nana ka wi waigugu yau mena kwaiwagi; Wi kerapuga dogiyai mu tawamaga katamuruiya mena pasipumuri. Mu waigugu ki empomoto ki mu kataitagisi da mu paeremupu.”
6 Iyesu inako tadebu manako mu kayatagubu kaiwa tawana tawana tawa tawa Mamanuga God e yonai bagi kawaya iyapana tademawa ade sigira ragidai mete iyatamawa iwa.
Apunu kawai Erodi e notai babawena
(Mateyu 14:1-12; Maki 6:14-29)
7 Tawana Gariri ragidai mu kawai-maga Erodi gwedegwede yau kuduba wenawena ki sisiyai wainapupu ka e notai babawena. Iyapana dai tagubu da iyapana siruwatamiyawa apunai Diyoni naiya powena ki ade iyawena kipu ubupu,
8 dai tagubu da oragai apunai Eraidiya ade wirawena bauwena, ade dai tagubu da Mamanuga God e bonanai wainapiyawa wagawa apunai mosi ki naiya takari kawaya tondawa ko powena ki ade iyawena kipu ubupu bauwena.
9 Apunu Erodi iyapana yonamaga ki wainapupu ka e notai babawena, wagubu ke; “Nau apunu Diyoni e gobai meyamana puru ki yonai suwagubuwani ko apunu karako bauwena matakira ebo ebo kwaewagau wainapakani ki e ka nima?” Apunu Erodi e notai inako wagubu manako e Iyesu empana ki nana ki yawatai kwaenepiyawa tondawa.
Iyesu iyapana 5,000 bani tagebu
(Mateyu 14:13-21; Maki 6:30-44; Diyoni 6:1-14)
10 Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ade wiratagubu bautagubu manako mu badidi kwaetagamawa ki sisiyai mu makeya makeya Iyesu simupu. Simpu kewowena ka e mu waratapu iyapana kamaditampu manako mu mubo mena kayatagubu natere mo si ka Besaida bautagubu.
11 Ko mu tawana bani deneya kaya-tagamawa ki iyapana ropani kawaya mu emitampu manako ewakumatampu kayatagubu mu bamamugu ade bau-tagubu. Iyesu iyapana nuwaboyamaga wainapupu ki pokere e mu diriwamaga kwaewena Mamanuga God e gari rabineya idiwana ki yonai mu tadeyawa ade sigira ragidai mete iyatamiyawa.
12 Madega kanibu kekerawagawa ka Iyesu tadeyau kabukabuwa ragidai e bameya bautagubu manako simupu, tagubu ke; “Madega surana kwaewagau ko tawana yau ka tawa pa mena ki pokere iyapana ropani kawaya yau tonotami da mu tawa tawa kayatagisi ukwapamana watai kwaenepomoto ade bani kupamana ki mete kwaenetagisi.”
13 Mu inako tagubu ko Iyesu mu emitapu manako denai tadebu, wagubu ke; “Ae, ki inako pa mena. Wi wiga baniga dai tagemuri da mu kupomoto.”
Ko mu denai e simupu, tagubu ke; “Akae, nu bani buredi ida daikere mena ade iyana apeya ki mena nu nuga masuranuga temipi, ko iyapana yau ka ropani kawaya eba bigabigai. Nu kaigamana mu banimaga gimarapamana ki nene nuwegei bo?”
14 (Iyapana ika damumupu idiwa ka ropani kawaya, uratanai mena ka kuduba 5,000.)
Ko Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai tadebu, wagubu ke; “Wi kaiwagi iyapana tademuri da damu mo rabineya ka iyapana 50 idiwoto ade mosi rabineya ka 50 idiwoto, mu inako idiwoto kaya-tagisi.”
15 E tadeyau kabukabuwa ragidai kaimpu iyapana makeya makeya inako nakatampu kewowena,
16 ka Iyesu bani buredi ida daikere mena ade iyana apeya ki mete tepupu pairawena esida kunumau yabu tapu Mamanuga God bameya parauwena manako bani ki gerepupu e tadeyau kabukabuwa ragidai tagebu da mu bani ki iyapana tagemana ki nana wagubu.
17 Iyapana kuduba bani ki kupampu matetagubu manako ki eweya ka Iyesu kowakowai-yoma bani pirai kwanamupu kode rabineya nunumupu manako kode ida esida kewowena kerapu apeya posi-tagubu.
Apunu Pita Iyesu nu Iya Negeyana Apunai Keriso sibu
(Mateyu 16:13-28; Maki 8:27–9:1)
18 Mara mosi ka Iyesu e eya mena guriguriwagawa tondawa manako e tadeyau kabukabuwa ragidai e bameya bautagubu. Ko Iyesu mu manutapu, wagubu ke; “Sidimuri; Iyapana tawana tawana idiwu ki mu nau nene badidi tagamu? Mu wainapiyamu da nau ka nima?”
19 Ko mu denai e simupu, tagubu ke; “Mu dai wainapiyamu da kau ka iyapana siruwatamiyawa apunai Diyoni. Ade dai tagamu da kau ka oragai apunai Eraidiya ade wiranugibi baunugibi. Ade dai tagamu da kau ka takari kawaya Mamanuga God e bonanai wainapiyeya nuwegeya ko ponugibi manako ade iyanugibi kipi ubupi ki apunai.”
20 Mu denai inako tagubu manako Iyesu mu ade manutapu, wagubu ke; “Ko wiyo, wi wainapiyamu da nau ka nima?”
E yona ki wagubu ka apunu Pita denai e sibu, wagubu ke; “Kau ka nu Iya Negeyana Apunai Keriso, Mamanuga God e nene.”
21 Apunu Pita inako wagubu, ko Iyesu mu umunumaga umapu da mu yona ki iyapana mo eba siyamana ki nana,
22 manako ade tadebu, wagubu ke; “Nau Kunumau Kawapuwani Apunai aita ewa midi makari kawaya mo bananapani. Iyapana kawakawai, Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai, ade Mamanuga God e gorai ki kataimugu ragidai mete kina ki mu kuduba ka nau tagararasinimoto manako ubumoto nau wadisinimoto susinimoto poyo. Nau posugani ko mara apeya eyaka kewoyagisi eweya ka nau ade iyasugani kirani uburani.”
23 E inako wagubu manako mu kuduba ade tadebu, wagubu ke; “Iyapana nima nuwaiya nau ewaneya kayawagana wainapiyau ki ka gwedegwede kuduba e eya iyai nene wainapiyau ki kuduba e kamadini manako nau ripa korosi kawareya makarisugani ki maba e mete bita makari nau pokanere maramara bananapana ki kudeya e eba wainapono ko kasiyarai kawaya e eya korosi maba kawarapoto yabadini nau ewaneya uburoto.
24 Iyapana nima e eya iyai karako yewe wairau ki nene wainapiyau ki ka e eya iyai ewa nene ki e kaupiyau. Ko iyapana nima nau pokanere e eya iyai karako nene kaupiyau ki ka aita ewa ka iya mibai bananapoto yadini.
25 Iyapana nima waira yau gwede-gwedei kuduba tepiyau ko e eya iyai ewa nene ki e kaupiyau manako e poyagisi ki ka e aita ewa gwede yadini?
26 Iyapana nima nau pokanere bo nau yonani suwagubuwani ki pokaiya midimamayagisi ki ka aita ewa nau Kunumau Kawapuwani Apunai nau Mamai ade e aneyaiyoma bagi kawaya mete kina mu tanimaga pokaiya ade wirasugani bausugani makeya ki nau uburani iyapana ki mete midimamapani.
27 Nau yona yau mibai wi nidiyakani; Wi karko idiwu ragidai Mamanuga God e kasiyarai matarayagisi wi yabugere empumuri were ewa ka wi dai popoiwagi.”
Iyesu kiyabui wirawena taniwena
(Mateyu 17:1-8; Maki 9:2-8)
28 Iyesu yona ki wagubu makeya pura eyaka mena kwaitana kewowena eweya ka e apunu Pita yo Diyoni yo Diyemesi waratapu mu mubo mena guriguritagamana ki nana kweya mo yamupu.
29 Iyesu guriguriwagawa makeya ka e kiyabui wirawena ebo wenawena ade e midi tatamai poe kawaya ki mete wirawena taniwena sinini tawana kuduba minibu siwa.
30 Garugaru mena ka iyapana apeya ika mataratagubu Iyesu mete yonatagamawa ubumawa. Mosi ka oragai apunai Mosisi ade mosi ka oragai apunai Eraidiya.
31 Kunuma tanai bagi kawaya kawapu mu kawarimugu minibu siwa manako Mamanuga God e ebo nuwaiya winepupu tapu ki makeya Iyesu natere Diyerusa-remu rabineya bita bananapana powagana ki sisiyai mu e mete tagamawa ubumawa.
32 Apunu Pita e kowaiyoma mete kina ukwapamawa ki yabutagubu ki ka mu Iyesu kiyabui tanai kawaya ki emupu ade iyapana apeya e mete yonatagamawa ubumawa ki mu mete emitampu.
33 Iyapana apeya ki Iyesu kamadamana kwaetagamawa ka apunu Pita ubupu Iyesu sibu, wagubu ke; “Kaiwawoni, nu yewe wi mete idiwei ka bagi kawaya. Karako ka nu nabonabo apeya eyaka yewe waditamamu, mosi ka kau nene, mosi ka oragai apunai Mosisi e nene, ade mosi ka oragai apunai Eraidiya e nene. (Apunu Pita yona ki wagawa ka e notai babawena wagawa.)
34 E yona ki wagawa makeya ka oroguma kawapu mu ruputapu ki pokere mu notamaga kowena kudu mete wainapamawa.
35 Ko bonana mosi oroguma rabineya mete bauwena, wagubu ke; ‘Yau ka nau Gubagani. Nau e winepuwani ki pokere e mena yonai ki wi wainapiyoi idiwoi.”
36 Bonana ki yona inako wagubu kewowena eweya ka mu Iyesu e eya mena ika uburawa emupu. E tadeyau kabukabuwa ragidai apeya eyaka ki mu yabumugere badidi emupu ade waina-mupu ki mu mubo mena notapamawa idiwa ko sisiya ki mu iyapana mo eba simupu.
Keyai Berokoi munu mosi giripupu
(Mateyu 17:14-18; Mateyu 17:22-23; Maki 9:14-27; Maki 9:30-32)
37 Nawaru puruwena ka Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai mete kweya kawareya ade wiratagubu kawamawa manako mu kweya kerareya bautagamawa makeya ka iyapana ropani kawaya mu ika bananatampu.
38 Iyapana ropani kawaya ki mu pauna-mugu ka apunu mosi ika uburawa e bonanai ragiragi kawaya wagubu ke; “Nidiyei Kabukabuwa Apunai, nau nidiyakani wainapi; Kau waitasini nau gubagani eyaka mena yau emani.
39 Maramara ka keyai berokoi mosi garugaru mena bauwagau kwewagau nau gubagani wadau wairau kwenupiyau da e idai kerarai kuduba patototagamu manako e umunai gipoporai bauwagau uwari sisiripiyau. Keyai berokoi ki kawareya kawareya e makari kweyau ko garugaru mena eba kamadau.
40 Kau tadeyei kabukabuwa ragidai mu keyai berokoi ki siwakekepamana ki nana nau tadebuwani, ko mu siwakekemupu ko e eba bauwena kayawena.”
41 Apunu ki inako wagubu, ko Iyesu denai wagubu ke; “Wi nau eba suma-siniyamu ragidai. Wi paerepiyamu kawaya daganani. Nau mara badibadi yabaranugu wi mete yewe idiwomu? Nau mara badibadi wi bitaga kawaraponi yaroni tondoni?” E inako wagubu manako wirawena apunu ki sibu, wagubu ke; “Baganai, kau gubagagi wadi nau bamaneya yabi.”
42 Munu ki yabadawa makeya ka keyai berokoi ki e ragiragi kawaya minibu wairau kwenupupu manako munu ki e idai kerarai kuduba patoto-tagubu. Ko Iyesu e bonanai ragiragi kawaya keyai berokoi ki siwakekepupu, munu uratanai ki iyapupu manako wadubu e mamai kwebu.
43 Iyapana kuduba Mamanuga God e kasiyarai kawaya ki emupu ka mu notamaga kowena kodabamaga mete kamupu.
Iyesu bagi kawaya badidi kwae-wagawa umawa ki kawareya iyapana deni deni tagamawa kasiwara idiwa ki pokere Iyesu wirawena e tadeyau kabukabuwa ragidai tadebu, wagubu ke;
44 “Nau karako wi nidiyani ki wi notaga eba gogayagisi; Iyapana ubumoto nau Kunumau Kawapuwani Apunai nau yogoni tagisi manako iyapana dai ki mu idamaga rabineya nau tamusinimoto.”
45 E inako wagubu ko mu notamaga ka gwede mo bodapupu da mu yona ki mibai eba wainamupu. Mu e manupamana ko mu kudu mete waina-mupu ki pokere eba manumupu.
Nima ka kawaya esida?
(Mateyu 18:1-5; Maki 9:33-40)
46 Mara mosi ka Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai mu paunamugu nima ka kawaya esida ki sisiyai mu mubo deni deni tagamawa kasiwara idiwa.
47 Mu notamaga badidi nota-pamawa ki Iyesu e ororeya mena kataiwena ki pokere e munu mosi wadubu e madaneya tapu,
48 manako tadebu, wagubu ke; “Iyapana nima nau sini pokaiya munu yau maba e diriwai kwaewagau ki ka e nau diriwani mete kwaewagau. Ade iyapana nima nau diriwani kwaewagau ki ka e nau Tonosinibu Apunai ki e diriwai mete kwaewagau. Nau yona mibai suwagani wainapumuri; Wi wainapiyamu da wi paunagau nima ka erida ki e ka esida, ade wi wainapiyamu da wi paunagau nima ka esida ki e ka erida.”
49 Iyesu inako wagubu, ko apunu Diyoni ubupu e sibu, wagubu ke; “Nidiyei Kabukabuwa Apunai, apunu mosi kau sigi pokaiya kweya kairapu siwakeketamiyawa ki nu emipi, ko e ka eba nu mete ewapuru iwei ki pokere e badidi kwaewagawa ki nu e kamadana ki nana simipi.”
50 Apunu Diyoni inako wagubu, ko Iyesu wirawena e tadeyau kabukabuwa ragidai apunu Diyoni mete kina denai tadebu, wagubu ke; “Ae, wi e inako eba bodampena, mibai ka iyapana nima wi eba tagararaniyau ki e ka wi waretaga.”
Tawana Sameriya ragidai Iyesu tagararamupu
51 Mamanuga God e Iyesu ade tepapana kunumau kayawagana ki marai rogobiwena ki makeya ka Iyesu natere Diyerusaremu kayawagana ki nana wainapupu ki pokere e kipu ubupu deni mena natere ki yawatai kayawena.
52 E kowakowaiyoma yabiri tonotapu e nene okukunatagamana ki nana ki mu kayatagubu kaiwa da yawatau ka mu tawana Sameriya ragidai mu nateremaga mo bautagubu.
53 Natere ki ragidai wainamupu da Iyesu natere Diyerusaremu kayawagawa ki ka mu gagayatagubu e diriwai eba kwaetagubu ko baiyonomupu.
54 Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai Diyemesi yo Diyoni yona ki wainamupu ka mu nuwamaga pupuwena manako wira-tagubu Iyesu simupu, tagubu ke; “Kaiwawonuga, kau badidi wainapiyei? Nu Mamanuga God siyamu da mata nonarai kunuma were kaworoto natere yau ragidai ki uratamini popo bo?”
55 Mu inako tagubu, ko Iyesu mu nakaritapu,
56 manako mu natere ki kamadumpu natere mo kayatagubu.
Nu Iyesu eweya badidi maba kaigamu
(Mateyu 8:19-22)
57 Mu yawatau kayatagubu kaiwa ka apunu mosi Iyesu bameya bauwena manako sibu, wagubu ke; “Kau tawana bani kayanuwagi ki nau mete kina kau ewakumaniyoni umoni.”
58 E inako wagubu, ko Iyesu denai e sibu, wagubu ke; “Taku kamarai ki mu gawaramaga mete kina ade midiwari iyarau iwu ki mu tawamaga mete ripa kawareya wadamu ko nau Kunumau Kawapuwani Apunai nau ukwarana bo aiyatasugana gawarani mo pa mena.”
59 E apunu ade mosi sibu, wagubu ke; “Kau yabi nau ewaneya uburi mete kaigamu.”
Ko apunu ki denai wagubu ke; “Kaiwawoni, kamadisini da nau yabiri kayasugani nau mamai powena ki ononopani were ewa ka nau bausugani kau ewageya kayasugani.”
60 Apunu ki inako wagubu, ko Iyesu denai e sibu, wagubu ke; “Iyapana keyaimaga powena ragidai ki mu mena ubumoto popotagubu ragidai onono-tamini, ko kau upigi ka yau kena; Iyapana kebomana Mamanuga God e gari rabineya idiwana ki yonai kau dimanugowa umowa.”
61 Ade apunu mosi bauwena Iyesu sibu, wagubu ke; “Kaiwawoni, nau kau ewageya kayasugani ko kau naiya tonosini da nau niya iyapananiyoma parautamani were ewa ka nau uburani kau ewageya kaniyani.”
62 E inako wagubu, ko Iyesu denai e sibu, wagubu ke; “Iyapana nima Mama-nuga God e upi kwaewagau ko ade wirawagau ewere kayawagana ki wainapiyau ki e kwaitana ka Mama-nuga God e gari rabineya e kasiyarai pokaiya idiwana ki upi eba kwaeyagisi.”