10
Ridi apunu anikatagubu ko ragi kasiwaratagamu
(Mateyu 19:1-12; Ruki 16:18)
1 Iyesu tawana ki kamadubu manako kayawena kaniyawa da tawana Diyudiya bauwena ka e awana Diyoudani purupupu papasi daikere bauwena tondawa. Iyapana ropani kawaya e bameya bautagubu kwagara-mupu idiwa manako e ubupu Mama-nuga God e yonai mu tadeyawa kabu-kabuwa tondawa. E tawana tawana umawa wadawa ki ka e maramara inako mena kwaewagawa umawa.
2 E ika tondawa ka Parisi ragidai dai bautagubu e manupamana da e yona mo paerepana manako mu ki pokaiya e wadamana ki nana e bameya bautagubu manumupu, tagubu ke; “Apunu mosi e ebo nuwaiya e wainai ragipana waina-piyau ki ka baganai bo eba baganai?”
3 Mu inako tagubu ko Iyesu denai manutapu, wagubu ke; “Oragai apunai Mosisi gora tapu e ki nene badidi wagubu?”
4 Ko mu denai tagubu ke; “Oragai apunai Mosisi e gora inako tapu, wagubu ke; ‘Apunu mosi e wainai ragipana wainapiyau ki ka e yabiri uburoto anika meyana puru ki yonai okapoto manako ewa ridi ki tonopoto deni mena kayayagisi.”
5 Mu inako tagubu ko Iyesu denai tadebu, wagubu ke; “Wi rabinaga ka ragiragi kawaya ki pokere ka oragai apunai Mosisi gora ki wi nene inako tapu.
6 Ko naiya mena, kunuma waira kerareya Mamanuga God iyapana yamanatapu makeya ki ka e ridi yo apunu ewapuru yamanatapu.
7 E inako kwaewena ki pokere apunu mosi karako e inai mamai kamaditamini ridi mosi uworoto manako mu apeya wainai nobomoi ewapuru eyaka mena idiwono.
8 Naiya ka mu mubo mubo idiwa ko karako ka mu ewapuru eyaka mena inako idiwono.
9 Ki pokere waina-pumuri; Mamanuga God ridi yo apunu inako dibitapu ki ka iyapana eba baitagisi mu wade purupurutamini.” Iyesu inako wagubu.
10 Mu ade wiratagubu yampu tawa rabineya idiwa ka e tadeyau kabu-kabuwa ragidai bautagubu Iyesu simupu da e yona ki kawareya mu ade kabuwatamana ki nana tagubu,
11 ki pokere Iyesu mu ade tadebu, wagubu ke; “Apunu mosi uburoto e wainai ragipoto manako ewa kayayagisi ridi kudubai mosi uworoto ki ka apunu ki e wainai yabiri ki rauru kawakawarapupu.
12 Ade ridi mosi uburoto e nobomoi ragipoto manako ewa kayayagisi apunu kudubai mosi uworoto ki ka ridi ki e nobomoi yabiri ki mete rauru kawa-kawarapupu.”
Iyesu munu rasi waditapu bagi
(Mateyu 19:13-15; Ruki 18:15-17)
13 Iyapana munumuguma tetampu kebompu Iyesu bameya bautagubu da e idai mu kawarimugu tarana waditamana bagi ki nana. Ko e tadeyau kabukabuwa ragidai ubumpu munu rasi ki inamuguma mete kina nakaritampu baiyonotampu, tagubu ke; “Wi kaiwagi.”
14 Mu inako tagamawa ki Iyesu wainapupu manako e rabinai beroko-wena tadebu, wagubu ke; “Munu rasi nau bamaneya kebomu ki wi eba bodatamiyoi mibai mu ka nau Mamai God e gari rabineya e kasiyarai pokaiya bagi kawaya idiwono.
15 Nau yona mibai nidiyani wainapumuri; Iyapana kawakawai wi notaga munu rasi mu notamaga maba ade wi mu maba Mamanuga God e umunui wadumuri sumapumuri ki ka wi e bameya mete kaiwuri e gari rabineya bagi kawaya idiwoi. Ko wi notaga eba munu rasi mu notamaga maba ki ka wi e bameya eba kaiwuri ade e gari rabineya ki wi eba idiwoi.”
16 Iyesu inako wagubu manako munu rasi ki taiyatapu e idai mu kawarimugu tapu manako waditapu bagi.
Gwedewau Mamanuga God e gari rabineya kaiwoto idiwono
(Mateyu 19:16-30; Ruki 18:18-30)
17 Iyesu ade kayawagana kwae-wagawa ka apunu mosi garugaru mena bauwena e yabareya kwarisiwena e ramatai kawareya ubupu manako sibu, wagubu ke; “Sidiyei Kabukabuwa Apunai bagi, nau badidi kwaesugani da nau iya waunai bananapani maramara tondoni kaniyoni?”
18 E inako wagubu ko Iyesu denai wagubu ke; “Kau gwede nana nau apunu bagi sidibi? Mamanuga God e eya mena ka bagi.
19 Ko kau manusinibi ki denai nau nidiyani; Mamanuga God e gorai kuduba ki kau kataigeya; ‘Iyapana mo eba mini poyo; Kau waretagi eba raurupi e wainai eba wadi; Gwede-gwede mo eba kuwanuwagi; Kau waretagi badidi kwaeyagisi emani ki kau bera eba nuwagi; Kau rabinageya bera berokoi mo eba wainapiyowa ade iyapana eba beratamiyowa; Kau inagi mamagi tagisi ki mu umunumaga wadi ade mu naigida mena wiwiratamiyowa.”
20 Iyesu yona ki wagubu ka apunu ki denai e ade sibu, wagubu ke; “Sidiyei Kabukabuwa Apunai, nau munu marai munta tondekeya makeya kaniyekeya da karako ka nau Mamanuga God e gorai tapu ki kuduba nau naigida mena wiwirapekeya tondekeya.”
21 E inako wagubu ko Iyesu apunu ki empupu e nene wainapupu manako sibu, wagubu ke; “Kau gwede mo eyaka mena yau eba kwaenugibi; Kau kaya-nuwagi kau gwedegwedegi kuduba tepi iyapana gwedegwedemaga pa mena ragidai tage manako ewa yabi nau ewaneya uburi. Kau inako kwaenuwagi ki kau denai bagi kawaya mo aita kunumau bananapi.”
22 Apunu ki e gwedegwedei marai kawai ropani kawaya ki pokere e Iyesu yonai ki wainapupu ka e notai kauwena e gwedegwedei nene wainapiyawa manako e nuwaboyawena Iyesu eweya eba kayawena ko nuwasiyasiya nene e tagai wirapupu deni mena kayawena.
23 Iyesu apunu ki kayawena empupu ka e wirawena e tadeyau kabukabuwa ragidai tadebu, wagubu ke; “Iyapana gwedegwedemaga ropani kawaya ki Mamanuga God e umunui wadamana sumapamana ade e gari rabineya kaiwana idiwana ki ka ragiragi kawaya.”
24 E inako wagubu ka e tadeyau kabukabuwa ragidai mu notamaga babawena. Ko Iyesu mu ade tadebu, wagubu ke; “Mununiyoma, nau nidiyani wainapumuri; Iyapana Mamanuga God sumapamana ade kaiwana e gari rabineya idiwana ki ka ragiragi kawaya.
25 Yawata ki katamurui ka tainugu umunai ki maba. Papa kawaya ‘kameru’ kwaitana tainugu umunai ki teyagisi ki ka e daikere eba baiyagisi kayayagisi mibai ka tainugu umunai ka marai munta ko papa ki ka kawaya. Ko nau suwagani wainapumuri; Papa kawaya ‘kameru ‘tainugu umunai ki teyagisi ki ka ade matarau ko iyapana gwedegwede-maga ropani kawaya Mamanuga God sumapamana e gari rabineya kaiwana idiwana ki ka ragiragi kawaya.”
26 Iyesu tadeyau kabukabuwa ragidai yona ki wainamupu ka mu notamaga kowena kodabamaga kamupu manako tagubu ke; “Akae, inako ki ka nima iya waunai yadini?”
27 Mu inako tagubu ko Iyesu mu emitapu manako denai tadebu, wagubu ke; “Iyapana wi wiga mena iya ki eba wadumuri ko Mamanuga God wi iyaniyana yagisi ki ka wi e bameya kaiwuri e gari rabineya e kasiyarai pokaiya idiwoi. Mamanuga God e badidi yagisi ki e umuneya ka gwedegwede kuduba wenayagisi.”
28 Iyesu inako wagubu ko apunu Pita ubupu e sibu, wagubu ke; “Kau wainapi; Nu ka gwedegwedenuga kuduba kama-dimpi kau ewageya kaigibi ki pokere denai ka nu gwede yadamu?”
29 Apunu Pita inako wagubu ko Iyesu denai wagubu ke; “Nau mibai suwagani wainapumuri; Wi gwedewau nau pokanere bo nau yonani bagi kawaya yau pokaiya wi tawaga bo wi kokoraga bo wi inaguma, mamaguma, yowaguma, tataguma, munuguma bo inako ki kuduba kamaditamuri manako kaiwagi tawana mo idiwoi,
30 ki ka denai wi tawaga yo wi kokoraga ropani-yagisi ade iyapana ropani kawaya wi inamamatamuri yowatatatamuri gubagatamuri idiwoi. Ko wi nau Mamai e umunui inako wadoi kwaiwogoi ki ka iyapana dai mete baitagisi wi girini-moto. Ko mara waunai baiyagisi ki makeya ka wi iya mara mara idiwana kaiwana ki iyai wadumuri.
31 Iyapana gwedewau yewe wairau kawakawaya-tagubu idiwu ki mu ka mara mosi maimeretagisi ewa ubumoto. Ade iyapana gwedewau karako maimere-tagubu idiwu ki mu ka mara mosi kawakawayatagisi yabiri ubumoto.” Iyesu inako wagubu.
Iyesu powagana ade iyawagana sisiyai ki ade wagubu
(Mateyu 20:17-19; Ruki 18:31-34)
32 Mu kayatagubu natere kawaya Diyerusaremu yawateya yamawa ka Iyesu yabiriwena ko e tadeyau kabu-kabuwa ragidai mu notamaga kowena e eweya kayatagubu. Iyapana dai mu ewamugu yamawa ki mu mete kudu wainapamawa.
Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai ida esida kewowena kerapu apeya (12) ki mu nene ade wagubu kaimpu e madaneya ubumpu manako iyapana e bameya badidi kwaetagamana ki sisiyai e tadebu, wagubu ke;
33 “Nau suwagani wainapumuri; Nu karako natere Diyerusaremu kaigamu ki ka apunu mosi uburoto Kunumau Kawapuwani Apunai nau yogoni yagisi manako iyapana kawakawai, Mamanuga God bameya dobopiyamu ragidai ade Mamanuga God e gorai kataimugu ragidai mete kina ki mu idamaga rabineya nau tamusiniyoto. Mu idamaga rabineya tamusiniyoto manako mu ubumoto mu idamaga gurai nau naurineya ugwadisinimoto ragiragi, tagisi ke; ‘Kau kaubo beragi ki pokere karako denai ponuwagi.’ Mu inako tagisi manako ubumoto nau wadisinimoto iyapana kwaiyanai ragidai mu idamaga rabineya tamusinimoto,
34 manako mu ubumoto nau waegeyageyamasinimono gwaigwitasinimono tepoteposinimono manako ewa susinimoto poyo. Nau mibai posugani ko mara apeya eyaka kewoyagisi eweya ka nau ade iyasugani kirani uburani.” Iyesu inako wagubu.
Apunu Diyemesi yo Diyoni Iyesu manumupu
(Mateyu 20:20-28)
35 Apunu Tabadi e gubagaiyoma Diyemesi yo Diyoni kaimpu Iyesu bameya bautagubu manako manumupu, tagubu ke; “Nidiyei Kabukabuwa Apunai, nu nuwanugu ka kau gwede mosi nu nene kwaenuwagi.”
36 Mu inako tagubu manako Iyesu denai wagubu ke; “Wi nuwagau gwede ki wi karako nau kabuwasinimuri da nau wainapani.”
37 E inako wagubu, manako mu tagubu ke; “Nu nuwanugu ka yau kena; Kau aita ewa Mamanuga God e gari rabineya e taneya tondowa makeya ki kau nuwagi manako nu apeya kau madanigeya idiwomu, mosi kau idagi garu deneya ade mosi kau idagi tenene ki deneya.”
38 Mu inako tagubu ko Iyesu denai tadebu, wagubu ke; “Wi yona baba-piyamu ki pokere wi inako sidiyamu. Nau nuwaboya nene awana suwakarai kubarani ki wi mete kubamuri baganai bo? Nau nuwaboya nene siruwasugani ki wi mete inako siruwaiwagi bo?”
39 “Ena, nu baganai.”
Mu inako tagubu ko Iyesu mu ade tadebu, wagubu ke; “Baganai, nau nuwaboya nene awana suwakarai kubarani ki wi mete kubamuri ade nau nuwaboya nene siruwasugani ki wi mete inako siruwaiwagi.
40 Ko iyapana gwedewau nau idani garu deneya bo nau idani tenene deneya idiwana ki sisiyai ka eba nau suwagani. Iyapana gwedewau nau Mamai mu watamaga ki winepupu ragidai ki mu mena ka aita kaiwoto wata ki idiwono.”
41 Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai dai ki apunu Diyemesi yo Diyoni mu sisiyamaga ki wainamupu ka mu bamamugu rabinamaga pupuwena.
42 Ko Iyesu ubupu e tadeyau kabu-kabuwa ragidai kuduba mu nene wagubu bautagubu manako tadebu, wagubu ke; “Wi kataigau da iyapana kwaiyanai ragidai mu kawakawai-muguma kasiyaramaga pokaiya gwede mo tagisi ki ka mu kobamugu idiwu ragidai ubumoto mu umunumaga yadini makeya makeya kwaetogomono. Ade iyapana kawakawai ki mu kawarimugu esida ragidai badidi tagisi ki ka kawakawai ragidai ki ubumoto mu umunumaga mete yadini makeya makeya kwaetogomono.
43 Ko wi bamagau ka inako pa mena. Wi mo nuwagau kawaigamana wainapiyamu ki ka wi naiya kwarisiwagi wi kowaguma mu bigabigamaga kwaiwogoi.
44 Ade wi mo nuwagau yabiri ubumana waina-piyamu ki ka wi naiya kwarisiwagi kowaguma mu ewamugu ubumoi ade mu bitamaga kawarapiyoi.
45 Nau Kunumau Kawapuwani Apunai mete kina inako kwaesugakani. Eba iyapana ubumana nau bigani kwaetagamana ki nana bausugubuwani ko nau uburana mu bigamaga kwaesugana ki nana nau bausugubuwani. Nau posugani manako nau pokanere ka iyapana ropani kawaya mu bigimaga kuduba rikayagisi deni mena gogayagisi.
Yabui kenekenei apunai Basimiyasi
(Mateyu 20:29-34; Ruki 18:35-43)
46 Mu kayatagubu kaiwa da natere Diyeriko bautagubu ade kayatagubu kaiwa ka iyapana ropani kawaya Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai mete kina bananatampu mete kayatagubu. Yawata kwaiya ka apunu mosi e yabui kenekenei bowa madai nene gene-wagawa ika tondawa. Apunu ki ka apunu Simiyasi e gubagai si ka Basimiyasi.
47 Tawana Nasareta apunai Iyesu ika yabadawa sisiyai ki apunu Basimiyasi wainapupu manako e bonanai ragiragi kawaya wena siyapu, wagubu ke; “Iyesu, oragai apunai Dewida e wenai, kau nau nuwaboyani wainapiyei bo pa mena?”
48 E inako wagubu ka iyapana bau-tagubu e nakarimupu simpu tagubu ke; “Kau yona kamadi.” Mu inako tagubu ko e bonanai ragiragi kawaya kawareya kawareya ade wena siyanawa, wagawa ke; “Apunu Dewida e wenai, kau nau nuwaboyani wainapiyei bo pa mena?”
49 Iyesu ubupu iyapana tadebu, wagubu ke; “Wi apunu ki simuri da e yabadini.” E inako wagubu manako iyapana kaimpu apunu yabui kenekenei ki simupu, tagubu ke; “Kau kiri uburi kau notagi kasiyara wainapiyowa. E kau nene wagau nawananiyau.”
50 Mu inako tagubu wainapupu ka apunu Basimiyasi e aukwarai wadubu waka kwenupupu bagi ubupu manako Iyesu diriwai garugaru mena kayawena.
51 E bameya bauwena ka Iyesu wirawena e empupu manako manu-pupu, wagubu ke; “Kau nuwageya nau gwede kwaesugani kau bamageya?”
Ko e denai wagubu ke; “Sidiyei Kabukabuwa Apunai, kau yabuni wadi papi da nau tawana empani.”
52 Ko Iyesu denai wagubu ke; “Ki baganai, kayanuwagi. Kau sumasinibi ki pokere kau karako iyanugibi.” Iyesu yona ki wagawa makeya ka apunu ki e yabui papupu tawana empupu manako e kipu ubupu Iyesu eweya kayawena.