Nza Fhe Bakɨme khothɨgɨp, thɨgɨ havhargiri.
11
Fhe Bakɨme khothɨgi tɨva nɨɨeŋ.
+Fhe Bakɨme khothɨgi tɨv khaŋ muuŋgi. Nza guigira khueŋ kaŋgi, Fhe Bakɨme mba nzan nɨɨn za suaŋgi bigir vhuuiŋ, nza nta ndir zav, ntan rarga ki. Nza guigira nta ndigirga. Nza rɨmgir mba bigi gangi fhu. Nza guigira khueŋ kaŋgi, mba bigi ki. Mba fhum kegi gumgi, mbe Fhe Bakɨme khothɨgim, ana mben ndikndigi. +Nza Fhe Bakɨme khothivav, nza kaŋgi. Fhe Bakɨme fhura nzuaim, kha buiv gu nuian hɨgi. Maaŋ muuŋgiap, nza kha gari bigi, Fhe Bakɨme nza gangi fhuv bigir nta muuŋgi.
Aber, Enok, gu Noa, mbe Fhe Bakɨme khothɨgi.
+Aber Fhe Bakɨme khothɨgi. Ana maaŋ muuŋgiap, ana nzuav muuŋgi ofa, ana guigira Kein Fhe Bakɨme nzuav muuŋgi ofa kambarigi. Aber, ana Fhe Bakɨme khothɨgap, mba ofa muuŋgim, Fhe Bakɨme ana ofa vuzvugiap, ana ana khothɨgi, ne nzuav, ana tɨvir vhuuiaŋ mbui guman ana kaav anan ndikndigi. Aber, ana rimgim, ana mba muuŋgi bigi, gum ana Fhe Bakɨme khothɨgi tɨv, nta nza nzuavra ki.
+Enok, ana Fhe Bakɨme khothɨgim, Fhe Bakɨme ana ndigap, Hevenan ndagi. Ana rimgi fhuvara. Kha gumgi ana nzuav garav, mbe ana gangi fhuvara. Ne khaŋ muuŋgi, Fhe Bakɨme ana ndigi. Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gap khaŋ nzuai, Fhe Bakɨme zumgum Enok ndigi. Enok, ana fara kha nuianan kav, anan tɨvi Fhe Bakɨme nɨman guigira nzerigi. Fhe Bakɨme maaŋ muuŋgiap anan ndikndigi. Guma, ana Fhe Bakɨme khothɨgi fhu, Fhe Bakɨme guigira mba guman ndikndigirga tuktɨgi fhuvara. Ne khaŋ muuŋgi, guma guigira Fhe Bakɨme hara ŋgɨgɨr saŋv, ana khueŋ khothɨgɨri, Fhe Bakɨme ki. Ana vhɨra khueŋ khothɨgɨri, Fhe Bakɨme mba guigira ana kaŋgir zav ana nzuav gari gumgi, ana guigira tɨvir vhuuiŋra mbe mbui.
+Noa Fhe Bakɨme khothɨgim, Fhe Bakɨme zumgum hɨrga bigen ana gori ruav, ana suaŋgi. Noa mba bigeŋ gangi fhuvara. Ana Fhe Bakɨme kameŋ khothɨgap, ana kema bakɨme muuŋgi. Ana mba kema bakɨme muuŋgiap, ana won muuŋ gu tarir kov, mbe mba keman vergap, mbe nzerara kegi. Ana Fhe Bakɨme khothɨgi tɨv, Noa mba nuianan ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi ndi hiaŋ tɨgi. Noa Fhe Bakɨme khothɨgim, Fhe Bakɨme tɨvir vhuuiaŋ mbui guman anan kamgi.
Abraham gu Sara Fhe Bakɨme khothɨgi.
+Abraham Fhe Bakɨme khothɨgim, Fhe Bakɨme anan kamgim, Abraham anan kameŋ zɨn vugi. Ana won ŋgu nɨɨŋge thav, ana harigi nuianan vugi. Fhe Bakɨme zumgum mba nuianan anan nɨɨŋgirim, ana mba nuianan won mbuiarga. Abraham mba ŋgɨrga ŋaneŋ kaŋgi fhu. Ana fhura Fhe Bakɨme khothɨgap, ana vugi. +Ana Fhe Bakɨme khothɨgap, ana vov, mba Fhe Bakɨme fhum ana nɨɨn za suaŋgi nuian, ana mba nuianan ki. Ana mba nuianan, ana harigi ŋgui guma fara muuŋgiap mba nuianan ki. Ana mba nuianan sher phena muuŋgiap kegim, zumgum Aisak gu Zekop vhɨra sher phenani ga muuŋgiap mba nuianan kegi. Mbe mba gumgi Fhe Bakɨme mba nuianan vhɨra mben nɨɨn za suaŋgi.a 10  +Abraham zazera Fhe Bakɨme khothɨgap, ana mba ŋgu bakɨme ganɨrim, ana havhargip, zazera mbara muuŋgip kɨrga, ana anan rarga ki. Mba ŋgu bakɨme, Fhe Bakɨme, ana nduara, ana muungeŋ ndɨrɨgap, ana nduara ana muuŋgi.
11  +Abraham, ana guigira vurgiap, ana Fhe Bakɨme khothɨgap, anan muuŋ, ana gon tara tegi. Abraham khueŋ khothɨgi, “Fhe Bakɨme wo suaŋgi kameŋ zɨn ŋgɨrga.” 12  +Maaŋ muuŋgiap, mba guma, ana vurgiap, ana rɨmɨnga tuk han mbarigim, ana hɨgap, nzɨgi vhɨrve guarira nzɨk ki. Mbe guigira vhɨrkɨvgiap, kha buivar ki ŋkaar fara muuŋgiap, vhɨra kha mbasɨk taan ki khɨɨiŋ fara muuŋgi. Guma mben ruemgirga tuktɨgi fhuvara.
13  +Mba gumgi, mbe Fhe Bakɨme khothɨgara kav vov, wari vhɨzgi. Mbe kha nuianan kav, mbe mba Fhe Bakɨme ndir zav mbe suaŋgi bigir vhuuiŋ, mbe nta ndigi fhuvara. Mbe khaŋ muuŋgi, mbe samra thɨga mba bigi gari, nta samra ki fara muuŋgim, mbe nta nzuav ndikndigi. Mbe vhɨra khueŋ bun suangen mbergi fhuvara. Mbe khueŋ nzuai, “Nza kha nuianan kav, nza harigi fhaiŋ ŋgui gumgi fara muuŋgi. Nza zegap, tuga tɨvaneŋra kha nuianan ki.” 14 Nza maaŋ muuŋgip kha gumgi gu mbigi mbarararim, mbe mba khesharigi kameŋ suanga, nza kaŋgi, mbe guigira wari won nuiana guara ndi gari. 15 Mbe mba tha zegi nuian, mbe ara ndɨkndɨga kake, mbe taagiap mba nuianan vege. 16  +Mbe wari won nuiana vura ndɨkndɨgi fhuvara. Zakɨra fhuvara! Mbe guigira harigi nuiana ndirgane vuzvugi. Mba nuian, ana guigira nzerigi, ana mben nuiana vura kambarigi. Mba nuian, ana Hevenan ki. Mba gumgi khaŋ Fhe Bakɨme nzuai, “Ndu nzan Fhe Bakɨme ma.” Mbe maaŋ nzuaim, Fhe Bakɨme mba kamen mberi fhu. Ne khaŋ muuŋgi, ana mbe kɨrga ŋgu bakɨme, ana ana bevahegim, ana mbur ki.
17-18  +Fhe Bakɨme kha suambarar Abrahama ga muuŋgi. Ana khaŋ ana suaŋgi, “Ndu Aisakan panan ndun nzɨgi gu nzɨkmbigi hegɨrga.” Fhe Bakɨme mbara Abrahaman mparav khaŋ ana nzuai, “Ndu mba kama bavira, ndu ana shogip, nan ofar muuŋri.” Ana maaŋ nzuaim, Abraham Fhe Bakɨme mba suaŋgi bigi ndir za farasarigi guma, ana Fhe Bakɨme khothɨgap, ana Aisakan Fhe Bakɨme nɨɨn za mbui. 19  +Abraham kha ndɨkndɨga mbui, “Aisak, ana rimgirga, ne fhura ki ne ma.” Abraham khueŋ khothɨgi, “Fhe Bakɨme rimgi gumgi, ana taagia mbe khavi ŋkasŋka ki.” Maaŋ muuŋgiap, ne guigi guarara, nza mba hɨgi bigeŋ, nza ne vhunama sɨv khaŋ suanga. Abrahaman kam rimgiap, mboga tɨga kegap, taagia khavgi fara muuŋgi.
Aisak gu Zekop, Zosep, mbe Fhe Bakɨme khothɨgi.
20  +Aisak Fhe Bakɨme khothɨgap, ana ŋgɨrkama vhuun Zekop gu Iso ga nɨɨŋgi. Mba ŋgɨrkameni, ana zumgum manin hɨrga bigi ga nzuai ŋgɨrkameni ma.
21  +Zekop vhɨra Fhe Bakɨme khothɨgi. Ana kav kav, ana rɨmɨnga tuk han mbarigim, ana ŋgɨrkaman Zosep kamani ga nɨɨŋgi. Ana wo santɨva rui sɨgɨma khonara ntorgap, ŋgiav, Fhe Bakɨme rotu mbui.
22  +Zosep vhɨra Fhe Bakɨme khothɨgi. Maaŋ muuŋgiap, Zosep rɨmɨn zav, an khaŋ Isreriŋ ga nzuai, “Gu rimgirim, nde Idzɨp thav ŋgɨr saŋv, nde nan khuma phorgɨp ndigi ŋgɨp Kenan na khuma mpɨrari.” Ana vhɨra mbe ana rimgirim, mbe ana khuman muunga bigi, ana vhɨra ntan mbe suaŋgi.
Moses Fhe Bakɨme khothɨgi.
23  +Moses ndia gu niamuuŋ, mani Fhe Bakɨme khothɨgi. Maaŋ muuŋgiap, Moses niamuuŋ ana ruagiap, mani ana gari, ana guigira tarar vhuuŋ ma. Mani maaŋ muuŋgiap, ana ndi zorga kim, kɨni phuni khegene vhɨzgi. Mani ŋgui vhɨrve gari guman pana tɨgi tɨvi phɨrɨrgen rɨvi fhu.
24  +Moses Fhe Bakɨme khothɨgap, ana vhuuŋgiap, ana mbe kha kakaman ana muungeŋ, ana ne thagi, “Idzɨp ŋgu gari guman panan kambigar kam.” 25 Ana khueŋ ndɨkndɨgi, ana vhɨra Fhe Bakɨme ntɨɨri phorgɨp mba simtɨgi ndirga, ne nzerarga. Ana tɨvi mbatɨgi ga mbui tɨva zɨn ŋgɨp, tuga tɨvaneŋra mba tɨvir ndikndiga ndi thagi. 26  +Ana khueŋ ndɨkndɨgi, ana maaŋ muuŋgip Krais zɨn panan memɨra ndirga, mba tɨv, ana guigira Idzɨvar ki ŋkɨɨa gu sɨɨn vhuuŋ gu bigi kambararga. Ana Fhe Bakɨme anan nɨɨn za mbui vheza vhuuŋ ndir zav, ana ndɨkndɨgap thɨga havhargi.
27  +Moses guigira Fhe Bakɨme khothɨgap, ana maaŋ muuŋgiap Idzɨp thav khavgi. Idzɨvar ŋgui vhɨrve gari guman pan guigira ana nzuav dav shigim, ana mba ŋgui vhɨrve gari guman panan rivgi fhuvara. Khueŋ guigira, nza gumgi nza wari won rɨmgira, nza Fhe Bakɨme gangirga tuktɨgi fhuvara. Moses, ana zazera Fhe Bakɨme gari fara muuŋgiap, guigira khaŋ tɨga havhargi. 28  +Moses guigira Fhe Bakɨme khothɨgi. Ana maaŋ muuŋgiap, Fhe Bakɨme fhura Isreriŋ garim, mbe nzerara kegi, ne ndɨkndɨgap, sipsiva shogiap, ana pi. Mbe mba sipsiva pav, Moses khaŋ mba Isreriŋ ga nzuai, nde mba sipsiva vɨzɨna ndiv wari wo pheni khɨzi gaagi hɨvgiri. Nde anan wari wo pheni khɨzi gaagi hɨvgirga, mba guma shogi vhɨzi enser Hevenan kegɨp zirɨp, tari baari shogɨrga, ana bigɨn thuen Isrerin tarir muuŋgirga fhu.
Mbe Isreriŋ vhɨrvera, mbe khaŋ tɨga havhargiap, Fhe Bakɨme khothɨgi.
29  +Mbe Isreriŋ, mbe Fhe Bakɨme khothɨgi. Mbe maaŋ muuŋgiap, Retsi shɨgim, ana tuav hɨgap, kav nuiana ntaaŋntaaŋ fara muuŋgim, mbe vegi. Mbe vegim, Idzɨviŋ mbe zɨn zim, mbɨ mbe vharigim, mbe mbɨ pav, vhɨzgi.
30  +Isreriŋ, mbe Fhe Bakɨme khothɨgap, mbe harathɨgi rarir, mbe Zeriko ŋgu bakɨme bɨna behua ruav kim, ana bɨn za kareregi.
31  +Ruarir fhura ferfera rui mbik Rahap, ana guigira Fhe Bakɨme khothɨgap, mba zorga zav mba ŋgu bakɨme gari gumani, ana manin kurigi. Ana maaŋ muuŋgiap, ana mba Fhe Bakɨme buni daasui gumgi gu mbigi phorgap rimgi fhuvara.
32  +Gu ntigem kha buneŋ ga phevav ram muuŋgi khesharigi buneŋ suaŋrie? Gu Gideon, gu Barak, Samson, Zepta, Devit, Samuer, gum, mba Fhe Bakɨme kamthooŋ gumgi, gu mbe neŋgɨrga tuk ki fhuvara. 33  +Kha gumgi, mbe guigira Fhe Bakɨme khothɨgap, mbe ntari ga mbuav, mbe ŋgui vhɨrve gari gumgir panin vhɨrve phorga shogav, mbe mben ntari ga mbui gɨɨtɨvi kambarav, mbe mbevigi. Mbe Fhe Bakɨme vuzvugi tɨvi zɨn vui. Mbe Fhe Bakɨme mben nɨɨn za suaŋgi bigi, mbe ntara ndi. Mbe mba raioni thɨri pɨngi. 34  +Mbe mba vhavi bakɨvi, mbe nta shogiap, nta ŋguigi. Mbe ra vegi, mba ntari ga mbui kos, mbe shogim, mbe vhɨzgi fhuvara. Mbe ŋkasŋka bakɨme ki fhuvara, mbe zumgum ŋkasŋka ndigi. Mbe ŋkasŋka ndigap, mbe ntari ga mbui gumgir ŋkasŋkagi guarira ki. Mbe mba harigi ntari ga mbui gɨɨtɨvi vhɨrve, mbe mbe zɨtɨgi, mbe regi. 35  +Mbe mbigi mbari, mbe guigira Fhe Bakɨme khothɨgim, mben vhɨzgi gumgi mbari taagia khavgi. Mbe pana gumgi mbari, gumgi mbari ndigap, mbe ndi bɨna suegap, farfa mbatɨgar mben fhavi ga muuŋgi. Mben pana gumgi khaŋ nzuai, mbe maaŋ muuŋgip kɨr Fhe Bakɨme segɨrga, nza mbe thav ŋgegɨrga. Mbe wari won pana gumgi suaŋgi kameŋ daaŋgia mbur khɨngi, ne khaŋ muuŋgi. Mbe khueŋ ndɨkndɨgi, nza vhɨzgirga, nza taagi khavgirga. Mbe taagip khavgirga, mbe guigira mpirmpirɨga vhuuŋ guarara ndigirga.
36  +Mbe mbari, mben pana gumgi simtɨgir mbe ndɨɨv, mbe nzɨɨv, mbe shogap, phivɨgir mbe kharav, mbari mbe shenin mbe kav mbe ndi bɨna suegi. 37  +Mben pana gumgi ŋkɨɨar mbe si. Mbe khira gori sho ndiav, rɨgɨra mbe gora suim, mben tɨvi ri. Mbe ntari ga mbui kozir mbe shogim, mbe vhɨzi. Mba Fhe Bakɨme khothɨgi gumgi mbari, mbe sipsivi gu memeiŋ ndira, mbe shagi fara muuŋgiap, nta sharav wari rui. Mbe wari wo fhavi ganɨnga bigi, mbe guigira nta sosuagi. Mba gumgi simtɨgir mbe ndɨɨv, guigira tɨv mbatɨgi guarira mbe mbui. 38  +Maaŋ muuŋgiap, mbe ra vov, tamtam gumgi ki fhuv nuianan vegap, zomzorgi. Mbe vhɨra vov, mbɨkshɨɨr ndav zomzori. Mbe vov, ŋkɨɨ bakɨvir thoorir verav zomzori. Mbe vov, nuiana thoorir vhen verav zomzori. Harigi gumgi gu mbigi, mbe kha nuianan ki. Mbe kheiŋ mben rɨgar kav mbui tɨvi, nta guigira mbe kambarigi. Mbe guigira Fhe Bakɨme khothɨgi.
39 Mba Fhe Bakɨme khothɨgi gumgi gu mbigi, mbe Fhe Bakɨme rɨmani nɨman, mbe guigira zɨrir vhuuiŋ ki. Mbe kha nuianan ki tugen, mbe Fhe Bakɨme mba ndir zav suaŋgi bigir vhuuiŋ, mbe nta ndigi fhuvara. 40  +Ne khaŋ muuŋgi, Fhe Bakɨme fhum guarara, ana za nza nzuav bigɨna vhuuŋ guarara bevahegim, ana ki. Ana khueŋ vuzvugi fhu. Mba fhum kegi gumgi gu mbigi, mbe nza kharav, fharav guigira nzerarga fhu. Ana khueŋ vuzvugi, nza vhɨra mbe phorgɨp guigira nzerarga.
+ 11:1 Ro 8.24-25; 2 Ko 4.18; 5.7 + 11:3 Stt 1.1; Sng 33.6; 33.9; Zo 1.3; 2 Pi 3.5 + 11:4 Stt 4.3-10; Hi 12.24; 1 Zo 3.12 + 11:5 Stt 5.21-24 + 11:7 Stt 6.13-22; 7.1; Ro 3.22; 4.13; 1 Pi 3.20 + 11:8 Stt 12.1-5; FG 7.2-4 + 11:9 Stt 12.8; 13.3; 13.18; 18.1; 18.9; 26.3; 35.12; 35.27; Hi 6.17 a 11:9 Mba ŋgu bakɨme ana Hevenan ki Zerusarem ma. Ndu Hibru 12.22 ganɨri. + 11:10 Hi 3.4; 13.14; VB 21.2; 21.10 + 11:11 Stt 17.19; 18.11-14; 21.2; Ro 4.21; Hi 10.23 + 11:12 Stt 15.5; 22.17; 32.12; Lo 10.22; Ro 4.18-19 + 11:13 Stt 23.4; 1 Sto 29.15; Sng 39.12; 1 Pi 1.17; 2.11 + 11:16 Kis 3.6; 3.15; Mk 12.26; FG 7.32; Fi 3.20; Hi 13.14 + 11:17-18 Stt 21.12; 22.1-14; Ro 9.7; Ze 2.21-22 + 11:19 Ro 4.17-21 + 11:20 Stt 27.27-29; 27.39-40 + 11:21 Stt 47.31–48.20 + 11:22 Stt 50.24-25; Kis 13.19 + 11:23 Kis 1.22; 2.2; FG 7.20 + 11:24 Kis 2.10-12 + 11:26 Hi 10.34-35; 13.13 + 11:27 Kis 2.15; 10.28-29; 12.37; 12.51; 14.13; Ro 1.20; 1 T 1.17; Hi 11.1; 11.13 + 11:28 Kis 12.21-30 + 11:29 Kis 14.21-31 + 11:30 Jos 6.12-21 + 11:31 Jos 2.1-21; 6.22-25; Ze 2.25 + 11:32 Het 4.6–5.31; 6.11–8.32; 11.1–12.7; 13.2–16.31; 1 Sml 1.1–1 Kin 2.11 + 11:33 Het 14.5-6; 1 Sml 17.34-35; 2 Sml 7.11; Dan 6.1-27 + 11:34 Het 15.8; 15.15; 1 Kin 19.3; 2 Kin 20.7; Dan 3.1-30 + 11:35 1 Kin 17.17-24; 2 Kin 4.25-37; FG 22.25 + 11:36 1 Kin 22.26-27; 2 Sto 18.25-26; Jer 20.2; 37.15; 38.6 + 11:37 1 Kin 21.13; 2 Kin 1.8; 2 Sto 24.21; FG 7.58; 14.19 + 11:38 1 Kin 18.4; 19.9 + 11:40 Hi 5.9; 7.22; 8.6; VB 6.11