12
Zisas Sabatar ŋaara thɨvi ne nzuai.
Mak 2.23-28; Ruk 6.1-5
+Zumgum Sabat raa mben Zisas wit mɨni mbave shɨrav vui. Ana vuim, ana phorga rui gumgi ana phorga vov, mbe thihegap, mba wit vhɨgi mbari korav nta pav vui. +Mbe nta pav vuim, mba Fherasiŋ mbari mbe gangiap khaŋ Zisas ga nzuai, “Ndu khar ganɨ. Ndu phorga rui gumgi, mbe Sabatar muungeŋ thɨvigi tɨv, mbe ne mbui.” +Mbe maaŋ nzuaim, Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Ee, nde mba Devit fhum muuŋgi bigeŋ mbe ne khergim, ne ki, nde ne gangi fhuv thi? Devit fhum, won kɨvntogi kov, mbe thihegap muuŋgi. Devit mbaram vov Fhe Bakɨme Phena vhen vergap, mbe Fhe Bakɨme nɨma ndarigi vikntuu, ana nta pav, vhɨra won kɨvntogi kua mbegi. Mba vikntuu harigi gumgi mbɨrgeŋ thɨvigi vikntuu ma. Mba vikntuu Fhe Bakɨme rotu gari gumgi nduarira pi vikntuu ma. +Maaŋ muuŋgiap, nde vhɨra mba Moses Fhe Bakɨme ana suaŋgi tɨvi ki gap, nde vhɨra ana gangi fhuv thi? Mba tɨvi khaŋ suaŋgi, mba Fhe Bakɨme rotu gari gumgi, mbe Sabatar ŋgarɨri. Mbe mba tɨva mbuav, mbe Sabat tɨva khiŋgia thɨgi, mbe ne mbuav, mbe ne nzuav simtɨga ndi fhu. +Gu nde nzuai, ntige khar ki bigɨn, ana guigira Fhe Bakɨme Phena kambarigi. +Nde maaŋ muuŋgip, tuituigip Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gavar ana buni vhuuiŋ nɨɨŋge kaŋgirga, nde tuituigip mba bigi kaŋgirga, ‘Gu nde fhura Fhe Bakɨme nzuav shama mbui shaa, gu nta vuzvugi fhu. Gu vuzvugi, nde tɨvir vhuuin harigi gumgi gu mbigir muuŋgiri.’ Nde maaŋ muuŋv, nde fhura simtɨgar simtɨk ki fhuv gumgi gu mbigir nɨɨnga fhu. Ne khaŋ muuŋgi, Fhe Bakɨme Guma Guar, ana Sabat gari Guma Bakɨme ma.”
Zisas Sabatar hareŋ mbatɨgi guma mben kurigim, ana hareŋ taagia nzerigi.
Mak 3.1-6; Ruk 6.6-11
Zisas mba bunin mbe suaŋgia thugap, ana mba ŋaneŋ thav vov, mbe Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbararagi phena vhen vergi. 10  +Mba phena vhen hareŋ rimgi guma mbe ki. Mba tugen, gumgi mbari Zisas ga suaŋv suan zav tuavi ndi garav ki. Mbe maaŋ muuŋgiap, kha nzambaran ana muuŋgi, “Ndu Sabatar kha rɨɨi guman kurarga ne, ne Sabatar tɨva khiŋgia thɨgi o, fhu?” 11  +Mbe mba nzambaran Zisas ga muuŋgim, Zisas khaŋ mbe nzuai, “Maaŋ muuŋgip, nde rɨgar guma the, ana sipsip the Sabatar mbok thɨgɨrga, nde kaŋgi, mba guma ana Sabatar wo sipsip suirav ana sigirga. 12 Nde khueŋ kaŋgi, guma ana guigira sipsip kambarigi. Maaŋ muuŋgiap, nza Sabatar tɨvar vhuuaŋ mbui ne, ne Sabatar tɨva khiŋgi fhuvara.” 13 Ana maaŋ mbe suaŋgia thugap khaŋ mba hareŋ rimgi guma ga nzuai, “Ndu wo hareŋ ndegɨ.” Ana maaŋ nzuaim, mba guma wo hareŋ ndegim, ana hareŋ taagia nzerigi. Mba hareŋ nzerav, mba harigi hara vhuueŋra fara muuŋgi. 14  +Zisas ana kurigim, mba Fherasiŋ ne nzuav mba phena thav kɨrar hegap, wari fugap, Zisas shogirim, ana rimgirga tuavi ndi gari.
Zisas, ana Fhe Bakɨmen ŋaara Guma Guar ma.
15  +Zisas mba Fherasiŋ ana muun za mbui bigeŋ, ana ne kaŋgi. Ana maaŋ muuŋgiap, mba ŋgu thav vugi. Ana vuim, gumgi gu mbigi vhɨrve ana zɨn vui. Mbe ana zɨn vuim, ana rɨɨi gumgi gu mbigir vhɨrve, ana mben kurkurav mbe mbuim, mben rɨmrɨɨ vhɨzgi. 16  +Zisas mben kurkurav, kama havharan wo bun harigi ntɨɨri ga suangen mbe thɨvigi. 17 Zisas mba tɨvar mbe mbui, ne guigira mba Fhe Bakɨmen kamthooŋ guma Aisaia suaŋgi kameŋra zɨn vugi. Aisaia fhum khaŋ suaŋgi, 18  +“Khe nan ŋaara guma ma. Gu nduara ana farasarigi. Gu guigira ana vuzvugiap, nan ndava vhee guigira ana ndikndigi. Gu won Ŋina Ŋaarar ana nɨɨŋgirga. Ana harigi fhain ki gumgi gu mbigi, gu tɨvar vhuun mben muuŋv, taagi mbe ndirga ne bun mbe suanga. 19 Ana ntarar muuŋv kama bakɨmen fhura suanga fhuvara. Kha gumgi gu mbigi, mbe ana mbarararim, ana fhura tuavi rɨksɨgivigen kɨv buni suaŋgirga fhu. 20 Ne khaŋ muuŋgi, vurun mbɨrav phɨrɨ za mbuim, ana za ana phɨrgirga tuktɨgi fhuvara. Ana vhɨra tuituigiap shi fhuv ram, ana ana ŋguigirga fhu. Ana ŋgarɨv kɨv, ana guigira tɨvar vhuuŋ guarara ndi kɨra khɨngirga. 21 Ana maaŋ muunga mba harigi fhain ki gumgi gu mbigi, mbe ana khothɨgɨp ana rargɨ kɨrim, ana taagi mbe ndirga.”
Mbe khaŋ nzuai, “Bersebur Zisas phorga ŋgari.”
Mak 3.20-30; Ruk 11.14-23; 12.10
22  +Mba tugen, gumgi mbari, mbe ŋina mbatɨk vhen ndagi guma mbe ndigap ana han zi. Mba guma, ana rɨmani mbatɨgiap, vhɨra thɨni mpɨrav buni nzuai fhu. Mbe ana kov Zisas han zɨgim, Zisas ana kurigim, ana buni nzuav, vhɨra ana rɨmani nzerigim, ana gari. 23 Zisas maaŋ mba guma ga muuŋgim, mba gumgi gu mbigi ne gangiap, ŋgava mbatɨga muuŋgiap khaŋ nzuai, “Ana Devitan kam fhuve?” 24  +Mbe maaŋ nzuaim, mba Fherasiŋ mba bigeŋ mbararagiap, mbe khaŋ ana nzuai, “Mba guma, ana Bersebur ŋkasŋkan panan mba ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharvharigi. Bersebur ana ŋiniŋgi mbatɨgir guman pan ma.”
25  +Mbe mba suambarar Zisas ga mbuim, ana mbe ndɨkndɨgi kaŋgiap, khaŋ mbe nzuai, “Maaŋ muuŋgip, ŋgu bakɨ the rɨgɨra wari shɨrav wari shogɨrga, mba ŋgu bakɨme guigira mbatɨgirga. Maaŋ muuŋgip, vhɨra ŋgu bakɨ the o, phena bavira ki ntɨɨri, mbe rɨgɨra wari shɨrav wari shogɨrga, mba ŋgu bakɨme gum phen mbara muuŋgip za mbatɨgirga. 26 Mba khesharigi tɨvara, Satan taagip wora vharvhararga, ana ntɨɨri mbe rɨgɨra wari shararga. 27 Maaŋ muuŋgip, Bersebur guigira nan kurkurarga, gu kha ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharvhararga. Maaŋ muuŋgi, the nde ntɨɨrir kurkurigim, mbe ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharvharigi? Nde ntɨɨri, mbe nduarira nde suanga, nde buni, nta guigira nzerigi fhuvara. 28  +Maaŋ muuŋgip, Fhe Bakɨmen Ŋina Ŋaar nan kurkurigim, gu ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharvharigi, nde kaŋgiri, Fhe Bakɨme nde garim, nde ana piin ki tɨv nden hɨgi.
29  +“Guma the ram muuŋgip, guma ŋkasŋka the phena vhen ŋgirgɨp, ana phena vhen ki bigi kɨmgirie? Ana maaŋ muun saŋv, ana fharav mpiiŋ havhara ndigip, mba guma kegɨp, ana ndi khɨngirga. Ana maaŋ muuŋgip, ana za mba guma phenan ki bigi ndirga.
30  +“Guma nan kɨvntok fhuv, ana panan na ki. Guma nan kurav, kha gumgi gu mbigi fugfugi fhu, ana mbe zɨtɨgim, mbe rav tamtam vui.
31  +“Maaŋ muuŋgiap, gu nde nzuai, Fhe Bakɨme gumgi gu mbigi mbui tɨvi mbatɨgi gum mbe Fhe Bakɨme nzuai buni mbatɨgi, ana za nta vhɨzgirga. Maaŋ muuŋgip, guma the buna mbatɨga thuen Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaara suaŋgirga, mba buna mbatɨgeŋ, Fhe Bakɨme ne vhɨzgirga fhu. 32  +Guma maaŋ muuŋgip, buna mbatɨga thuen Fhe Bakɨmen Guma Guara suaŋgirga, Fhe Bakɨme mba guma buneŋ, ana ne vhɨzgirga. Guma buna mbatɨgen ana Ŋina Ŋaara suaŋgirga, mba guma, Fhe Bakɨme, ana ana Ŋina Ŋaara suaŋgi buna mbatɨgeŋ, ana ntige ne vhɨzgirga fhu, ana zumgum vhɨra ne vhɨzgirga fhu.”
Kha mbatɨk, ana vhɨgi mbatɨgi mbai.
Ruk 6.43-45
33  +Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ mbe nzuai, “Maaŋ muuŋgip, khan vhuuŋ, ana vhɨgi vhuuiŋ mbai. Maaŋ muuŋgip, kha mbatɨk, ana vhɨgi vhɨra mbatɨgi. Gumgi khira vhɨgi gangiap, mbe khaŋ nzuai, ana khan vhuuŋ ma o, ana kha mbatɨk ma. 34  +Nde gumgi mbatɨgi, nde kurigi mbatɨgi fara muuŋgi. Nde ram muuŋgip buni vhuuiŋ suaŋrie? Nde wari wo ndavi vheri givav ki buni, nde ntara nzuai. Guma, ana wo ndava vhen givav ki ndɨkndɨgi, ana nta nzuai. 35 Guman vhuuŋ, ana ndɨkndɨgi vhuuiŋ givav ana ndava vhen ki. Ana maaŋ muuŋgiap tɨvar vhuuaŋ mbui. Guma mbatɨk, ana ndɨkndɨgi mbatɨgi ana ndava vhen givav ki. Ana maaŋ muuŋgiap, ana tɨvi mbatɨgi ga mbui.
36 “Gu nde nzuai, mba Fhe Bakɨme za kha nuianan ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv mbe suanga tuga sarigi. Ana mba tugar, ana mba gumgi gu mbigi suaŋgi buni mbatɨgi ga ndɨkndɨgɨp mbe suanga. 37 Ndu nzuai bunira, Fhe Bakɨme khaŋ ndu suanga, ‘Ndu tɨvar vhuuaŋ mbui guma ma.’ Ndu nzuai bunira Fhe Bakɨme khaŋ ndu suanga, ‘Ndu guma mbatɨk ma.’ ”
Gumgi mbari, mbe mirikori muun zav Zisasan nzai.
Mak 8.11-12; Ruk 11.29-32
38  +Mba tugen Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi mbari gum Fherasiŋ gumgi mbari khaŋ Zisas ga nzuai, “Guman Rum, ndu Fhe Bakɨme nduara mbui bigɨna bakɨ thueŋ muuŋgirim, nza gangip kaŋgirga, ndu Fhe Bakɨmen ŋaara mbui.”
39  +Mbe maaŋ nzuaim, Zisas khaŋ mbe nzuai, “Ntige kha tugen ki gumgi gu mbigi, mbe gumgi gu mbigi mbatɨgi ma. Mbe mirikor the gangirga tuktɨgi fhuvara. Mbe za mirikor mbe gangi. Mba mirikor Fhe Bakɨme kamthooŋ guma Zona ne muuŋgi. 40 Zona raa phuni khegene, maaŋ phuni khegenen mba mbɨgama bakɨme ndava vhen kegi. Mba tɨvara Fhe Bakɨme Guma Guar, ana vhɨra raa phuni khegene maaŋ phuni khegenen kha nuiana vhen kegɨrga. 41  +Fhe Bakɨme zumgum kha nuianan ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv mbe suanga tuga sarigi. Ana zumgum mbe suanga tugar, mba fhum Ninivan kegi gumgi gu mbigi, mbe Fhe Bakɨme nɨman thivgip, mbe kha tugen kegi gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi bun suanga. Mba Ninivan ki gumgi, mbe khaŋ muuŋgi. Mbe Zona vov Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ bun mbe nzuaim, mbe ndavi dorgi. Nde ntigem guma mbe nde rɨgar ki, mba guma, ana guigira Zona kambarigi. 42  +Fhe Bakɨme mba tugen kha nuianan ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv mbe suanga, mba tugen saut fhain ki kuin, ana vhɨra hɨp Fhe Bakɨme nima thɨgɨp, ntige kha tugen ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi bun suanga. Ne khaŋ muuŋgi, mba kuin ana za kha nuian vhɨzi tɨva guarara ki kuin ma. Ana Soromon won ndɨkndɨgi vhuuiŋ bun suaŋrim, ana nta mbarara zav zɨgi. Ntigem, khar ki guma mbe, ana guigira Soromon kambarigi.”
Ŋina mbatɨk taagia zɨgi.
Ruk 11.24-26
43  +Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ mbe nzuai, “Ŋina mbatɨk guma mbe thav kɨrar hɨgap, vov ana gumgi ki fhu ŋanen vov, vhuksurga ŋani ndi gari. Ana maaŋ ganɨnga, ana ŋana vhuuŋ thueŋ gangi fhu. 44 Ana maaŋ ganɨvra thav, ana taagi khaŋ suanga, ‘Gu taagi ŋgɨp, fhum wo kegi phenara kɨrga.’ Ana maaŋ suaŋgip, ana taagi zɨp, mba fhum kegi phena ganɨrim, mbe ana bigap, ana sɨɨŋgi. Bigi thari ana vhen ki fhuvara. 45  +Ana ana gangip, taagi ŋgɨp, harigi harathɨgi ŋiniŋgi mbatɨgi, mbe guigira ana kambarav tɨvi mbatɨgi ga mbui ntɨɨri ma, ana mben kuv zɨrga. Ana mbe kuv zɨv, mbe mba phena vhen ŋgirgɨp, mba phena vhen kɨrga. Mba guma, ana fharav maneŋ mbatɨgia kegi, ana ntigem, ana guigira za mbatɨgirga. Kha khesharigi tɨvara kha nuianan ki gumgi gu mbigi mbatɨgir hɨrga.”
Theiŋ Zisasan niamuuŋ gu ŋgugi?
Mak 3.31-35; Ruk 8.19-21
46  +Zisas mba bunin mba gumgi gu mbigi vhɨrve ga nzuavra kim, ana niamuuŋ gum ana ŋgugi, mbe zav ana mba vhen ki phena thɨma thivi. Mbe ana suan za zegi. 47 Mbe zegim, guma mbe khaŋ Zisas ga nzuai, “Ndu mbarara! Ndun niamuuŋ gum ŋgugi, mbe ndu suan zav zegap kɨrar mbur ki.” 48 Mba guma maaŋ Zisas ga nzuaim, Zisas ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Theiŋ nan niamuuŋ, gu theiŋ nan ŋgugi?” 49 Ana nen ana nzuav, wo phorga rui gumgi gu mbigi farasarav khaŋ ana nzuai, “Ndu na niamuuŋ gu ntogi ganɨ. 50  +Ne khaŋ muuŋgi, na Ndia kha Hevenan ki, guma o mbik ana nzuai vuzvugi zɨn vui, mba guma gu mbik nan ŋguk, gu bip gum, nan niamuuŋ ma.”
+ 12:1 Lo 23.25; Mk 2.23-28; Ru 6.1-5 + 12:2 Kis 20.10; Mt 12.10; Ru 13.14; Zo 5.10; 7.23 + 12:3 Wkp 24.9; 1 Sml 21.1-6 + 12:5 Nam 28.9-10 + 12:6 Mt 12.41-42; Ru 11.31-32 + 12:7 Hos 6.6; Mt 9.13 + 12:10 Ru 14.3 + 12:11 Kis 23.4-5; Lo 22.4; Ru 14.5 + 12:14 Mt 26.4; 27.1; Mk 3.6; Ru 6.11; Zo 7.1; 7.19; 11.53 + 12:15 Mk 3.7-10 + 12:16 Mt 8.4; Mk 3.12 + 12:18 Ais 42.1-4; Mt 3.17; 17.5 + 12:22 Mt 9.32-33 + 12:24 Mt 9.34; 10.25; Mk 3.22; Ru 11.15 + 12:25 Mt 9.4; Zo 2.25; VB 2.23 + 12:28 Dan 2.44; 7.14; Ru 1.33; 17.20-21; FG 10.38; 1 Zo 3.8 + 12:29 Ais 49.24; Ru 11.21-23; 1 Zo 4.4 + 12:30 Mk 9.40; Ru 9.50; 11.23 + 12:31 Mk 3.28-29; Ru 12.10; FG 7.51; 1 T 1.13; Hi 6.4-6; 10.26; 1 Zo 5.16 + 12:32 Mt 11.19; Ru 12.10; Zo 7.12; 7.52; 1 T 1.13 + 12:33 Mt 7.16-20; Ru 6.44 + 12:34 Mt 3.7; 15.18; 23.22; Ru 3.7; 6.45 + 12:38 Mt 16.1; Mk 8.11; Ru 11.16; Zo 6.30; 1 Ko 1.22 + 12:39 Mt 16.4; Mk 8.12; Ru 11.29-32 + 12:41 Jna 3.5 + 12:42 1 Kin 10.1-10; 2 Sto 9.1-12; Mt 12.6 + 12:43 Jop 1.7; Ru 11.24; 1 Pi 5.8 + 12:45 Hi 6.4; 2 Pi 2.20-22 + 12:46 Mt 13.55; Mk 3.31; Zo 2.12; FG 1.14 + 12:50 Zo 15.14; Ro 8.29; Ga 5.6; 6.15; Kor 3.11; Hi 2.11