23
Mba Fherasiŋ gu Zudaiŋ tɨvi vhuuin kaŋgi gumgi, mbe tɨvi mbatɨgi ga mbui.
Mak 12.38-39; Ruk 11.43,46; 20.45-46
Zumgum, Zisas Fhe Bakɨme buni vhuuin mba gumgi gu mbigi ga nzuav, wo phorga rui gumgi ga nzuai. Ana mbe nzuav khaŋ mbe nzuai, “Mba Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu mba Fherasiŋ, mbe Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvir nde khɨvav, mbe Moses muuŋgi tɨva mbui. +Maaŋ muuŋgiap, mbe nde khɨvav nde nzuai buni, nde za nta zɨn ŋgɨri. Nde mbe mbui tɨvi, nde nta zɨn ŋgɨ thari. Mbe buni vhɨrver nde nzuav, mbe nduarira mba buni zɨn vui fhuvara. Mbe maaŋ mbuav, mbe bigi ntok bakɨme kegap, ana ndiav kha gumgi gu mbigi phɨgi ga suim, mbe ntan simtɨga ndiav kavtuigi. Mbe hara thanen mbe ndɨɨv, mben kurav mba simtɨgi ndi fhuvara. +Mbe mba mbui tɨvi, mbe mba gumgi gu mbigi, mbe ganɨ zav mbe mba bigi ga mbui. Nde kaŋgi, Fhe Bakɨme khaŋ muun zav nza suaŋgi. Nza Fhe Bakɨme buni thariveŋ khergip kovsɨk thaneŋ ga suegɨp wari won panin fegɨrga. Nza vhɨra thari khergip wani won hari phok kegɨrga. Nde mba buni thari wari won shagir mpeeiŋ tɨvi phorgɨp samgirga. Nza maaŋ muunga mba gumgi gu mbigi nza gangip kaŋgirga. Nza Fhe Bakɨmen ndikndigap ana piin ki. Mbe gumgi gu mbigi, mbe ne mbuav mbe kovsɨgi bakɨvi ga mbuiav mba kargir ŋkɨɨri vhuuiaŋ mbui. Mbe nta mbuim, nta kɨvgiap, harigi gumgi gu mbigi ntɨɨri kambarigi. +Mbe shaa bakɨvir vov, mbe zɨ ki gumgi piigi mpirmpirɨgira piigi. Mbe vhɨra Fhe Bakɨme buni mbararagi phenin vov, mbe vhɨra zɨ ki gumgi piigi mpirmpirɨgira piigi. Mbe vhɨra khueŋ vuzvugi, mbe mba phogi ga vhui ŋanin ŋgɨrim, mba gumgi gu mbigi raar vhuun mbe nɨɨŋv, vhɨra kha kakaman mben muunga, ‘Gumgir Ruua.’
“Mbe maaŋ nzuai, guma the ‘Guma Ruman’ nden kamgirga tuktɨgi fhu. Zakɨra fhuvara! Guman Ruma bavira nde gari, nde za fegi gu ŋgugira ki. Nde vhɨra kha nuianan, nde ‘ndiar’ guma then kamɨ thari. Nde Ndia bavira ki, ana mbu Hevenan ki. 10 Mbe vhɨra gumgir panin nden kamɨnga tuktɨgi fhuvara. Nde guman pana bavira ki. Mba guma, ana Fhe Bakɨme nduara ana farasarigi, ana za kha nuianan ki gumgi gu mbigi ndir zav zergi. Ana nduara nden guman pan ma. 11  +Nden guman pan, ana nden ŋaara guma kɨrga. 12  +Guma, ana nduara wo zɨ ndi vun fɨrga, ana zɨ guigira ŋgirgɨrga. Guma, ana wo zɨ mbevigi, mba guma, ana zɨ bakɨme ndirga.”
Zisas mba Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ mbui tɨvi mbatɨgi ga nzuav mbe nzuai.
Mak 12.40; Ruk 11.39-52; 20.47
13-14  +Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ mbe nzuai, “Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi ntɨɨri ma. Nde Fhe Bakɨme piin ki gumgi gu mbigi ki ŋgu Hevenan veri thɨmkamani mpɨri gumgi ma. Nde vhɨra, nde nduarira ana vhen veri fhu. Nde gumgi gu mbigi mba ŋgun vhen ŋgirɨ za mbuim, nde mba tuav mpɨri. a
15 “Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi ntɨɨri ma. Nde za kha mbasɨk gu nuiana ruav, nde gumgi bevbevira mbuim, mbe nde zɨn vov, nde phorga rui gumgi ki. Nde mbe muuŋgim, mbe Herar veri. Mbe ndera fara muuŋgi. Nde maaŋ mbe muuŋgim, mbe guigira nde kambarav Herar vheza bakɨ guarara ndir za mbui.
16  +“Nde rɨmgi mbatɨgi gumgi, nde tuavar harigi gumgi khɨvɨr za mbui, nde warir rɨvɨri. Nde kha khesharigi buni nzuai, ‘Guma buna thuen Fhe Bakɨme Phena suaŋgirga.’ Nde khaŋ nzuai, mba kameŋ, ne fhura ki kameŋ ma. Nde maaŋ muuŋgip guma the khaŋ suanga, ‘Gor Fhe Bakɨme Phena ki,’ mba guma maaŋ suaŋgirga, ana guigira mba suaŋgi kameŋ zɨn ŋgɨp mba bigen muuŋgiri. 17 Nde ŋanŋangiap, rɨmgi mbatɨgi ntɨɨri ma. Maaŋgi tɨv ana Fhe Bakɨme nɨman fharigi? Ee, gor ana fharigire? Ee, Fhe Bakɨme Phen ee? Nde kaŋgi, gor ana Fhe Bakɨme Phenan ki, ana Fhe Bakɨme bigɨn ma. 18 Nde vhɨra khaŋ nzuai, ‘Guma ana buna thuen artar ga suaŋgirga, nde khaŋ nzuai, ne fhura ki kameŋ ma. Ana maaŋ muuŋgip, Fhe Bakɨme suaŋv shaman muuŋgip mba artar tɨn naanga kameŋ suaŋgi. Ana mba khesharigi kameŋ suaŋgi, ana mba suaŋgi kameŋra zɨn ŋgɨgɨp guigira mba bigen muuŋgiri.’ 19 Nde rɨmgi mbatɨgi gumgi ma. Maaŋgi bigeŋ ne Fhe Bakɨme rɨmani nɨman fharigi? Fhe Bakɨme nzuav shama mbui ne o, ana artar? Artar mba Fhe Bakɨme nzuav shama mbui bigi ga muuŋgim, nta Fhe Bakɨme bigi ma. 20 Maaŋ muuŋgiap, guma mba artar zitav nzuai, ana mba artar gu anan tɨn ki bigi, ana nta havhara nzuai. 21 Guma Fhe Bakɨme Phena nzuav, ana won kameŋ havharav, ana vhɨra Fhe Bakɨmera nzuai, ana wo phenan ki. 22  +Guma vhɨra ana won bunai havharɨ zav nzuav vov Heven zitagi. Ana wo bunai havharav Fhe Bakɨme pigi mpirmpirɨk zitagi, Fhe Bakɨme nduara mba mpirmpirɨga pigi.
23  +“Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi gumgi ma. Nde wari wo mɨnin ki mpampari, nde za nta shama mbuav, phɨkthɨgi phogi ga vhuav, phok mbe, nde ana Fhe Bakɨme ndɨɨi. Maaŋ muuŋgiap, nde thira bisarirer kaŋgiap, nta zɨn vui. Nde maaŋ mbuav, nde Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi bakɨvi, nde nta zɨn vui fhu. Mba tɨvi khaŋ muuŋgi, tɨvi vhuuiŋ ga mbui tɨvi, gumgi tɨvi gari tɨvi, bigi khothɨgi tɨvi. Mba Fhe Bakɨme nzuai tɨvi bakɨvi, nde khaŋ tɨgɨp nta zɨn ŋgɨri. Nde nta zɨn ŋgɨv, nde vhɨra mba harigi tɨvi bisarire, nde vhɨra nta zɨn ŋgɨri. Nde nta thamtha thari. 24 Nde rɨmgi mbatɨgi gumgi, nde tuavar harigi gumgi khɨvɨr za mbuire? Nde phukshaaŋ bisaneŋ garim, ne nde mba rɨgim, nde ne ndigi. Nde mba kemor ruma gangi fhuvara. Nde mba pav ana khɨga mbegi.
25  +“Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi gumgi ma. Nde mba gu mbɨ pi tha gu thuuri, nde nta kɨri ruai. Nde nta sua pi mba, nde kɨkɨma panan nta ndiav, nde vhɨra warira ndɨkndɨgi. 26 Nde Fherasiŋ, nde rɨmgi mbatɨgi ntɨɨri ma. Nde fharav phara pi tha, nde nta vheri ruagirim, ntan kɨri vhɨra ŋgararga.
27  +“Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi gumgi ma. Nde guma rimgim, mbe ana ndi mbok ga tɨgi mbok fara muuŋgi. Mbe kɨrar pena hurar ana hɨvgim, ana gangan vhergi. Ana mbok vhen guma khurigim, ana hari, ana kim, ana guigira mbatɨgiap nzaŋnzaŋgi. 28  +Nde vhɨra mba khesharav ki. Kha gumgi gu mbigi nde fhavi garav khaŋ nde nzuai, nde tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgi ma. Nden ndavir vheri gu nde ndɨkndɨgi, nde bigi guiguigiap, Fhe Bakɨme nzuai tɨvi daasui gumgi ma.”
29 Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ mbe nzuai, “Nde Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi gu Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi gumgi ma. Nde Fhe Bakɨmen kamthooŋ gumgi ga nzuav mbogir vhuuiŋ korav, nde vhɨra tɨvar vhuuiŋ ga mbui gumgi, nde mbe mbogi nzɨɨi gumgi ma. 30 Nde maaŋ mbuav khaŋ nzuai, ‘Nza fhum wari won nzɨgi tugen kega kake, nza mben kurav Fhe Bakɨmen kamthooŋ gumgi shogɨrim, mbe vhɨzɨrga tuktɨgi fhu.’ 31  +Nde mba khesharigi kameŋ nzuai, ne khaŋ muuŋgi, nde nduarira wari ndi khɨvigi, nde mba Fhe Bakɨmen kamthooŋ gumgi shogi mbe vhɨzgi gumgir ŋkaa ma. 32 Aria, nde wari won nzɨgi muuŋgi tɨvi mbatɨgi, nde mbe zɨn ŋgɨp, mba tɨvir muuŋv za mba ŋaara vhɨzgiri. 33  +Nde kurigi mbatɨgi ma. Fhe Bakɨme nde muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv nde suanga, nde Herar ŋgegɨrga ntɨɨri ma. Nde ram muuŋgip Her ŋkɨɨarie?
34  +“Maaŋ muuŋgiap, nde mbarara! Gu Fhe Bakɨmen kamthooŋ gumgi, gum mba ndɨkndɨgi vhuuiŋ ki gumgi, gu mba Fhe Bakɨmen tɨvi vhuuin khɨvi gumgi, gu mbe sararim, mbe nde han zɨrga. Nde thari shogɨrim, mbe vhɨzɨrga. Thari, nde mbe ndiv khirararaiŋ ga tɨgɨp fukfugɨrga. Thari, nde Fhe Bakɨme buni mbararagi pheni vherir mpiiŋsɨgar mbe kharɨrga. Nde maaŋ mben muuŋv, nde wari wo ŋgui bakɨvir vhen mbe zɨtɨgɨp, mbe ndi kɨrar maaŋrim, mbe rɨv harigi ŋgui bakɨvir ŋgɨrga. 35  +Maaŋ muuŋgiap, za kha nuianan tɨvi vhuuiaŋ mbui gumgi shogim, mbe vhɨzgi gumgi, mben simtɨgi ndera ndarga. Mbe fhum mba tɨvir vhuuiaŋ mbui guma Aber kegi tugen, mbe mba tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgi shoga zav ntigem Sekaraia, Berekiar kam kegi tuge thɨgi. Nde mba tugen mba Fhe Bakɨme Phena gu artara kɨtɨgen, nde Sekaraia shogim, ana rimgi. Nde nduarira za mba tɨvi mbatɨgir simtɨgi ndirga. 36 Gu guigira nde nzuai, mba tɨvi mbatɨgi, nde ntige khar ki gumgi gu mbigi, nde mba tɨvi mbatɨgir simtɨgi ndirga.”
Zisas Zerusarem kora mbui.
Ruk 13.34-35; 19.41-44
37  +Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ nzuai, “O, Zerusarem, O, Zerusarem, ndu the Fhe Bakɨmen kamthooŋ gumgi shogim, mbe vhɨzgim, ndu mba Fhe Bakɨme sasarigi zi gumgi, ndu mbe ndiav ŋkɨɨar mbe sim, mbe vhɨzgi. Gu tugi vhɨrvera, ndun tari, gu mbe ndiav tuara meeŋ won ŋgugi ndi mbarɨva vhui tɨvar mben muun za mbui. Gu maaŋ mbe mbuim, mbe thamthagi. 38  +Ndu mbarara! Ndun ŋgu ntigem mbatɨgip fhura kegɨrga. 39  +Gu khaŋ ndu nzuai, ndu wom na gangirga fhu. Ndu fhura kɨv kɨv, ndu thav khaŋ suanga, ‘Fhe Bakɨme tɨvar vhuuŋra mba Guma Bakɨme zɨ muuŋgia zi guman muuŋri.’ Ndu mba tugen wom na gangirga.”
+ 23:3 Mal 2.7-8 + 23:5 Mt 6.1 + 23:6 Mt 6.5; Mk 12.38-39; Ru 11.43; 14.7 + 23:11 Mt 20.26-27; Mk 9.35; 10.43-44; Ru 22.26 + 23:12 Jop 22.29; Snd 15.33; 29.23; Ese 21.26; Ru 14.11; 18.14; Ze 4.6; 1 Pi 5.5 + 23:13-14 Ru 11.52 a 23:13-14 Bigi kaŋgi gumgi mbari kha ndɨkndɨga mbui. Harigi kama mueŋ phorgap kha vezar ki. Mba kameŋ khaŋ muuŋgi, “Nde bigi kaŋgi gumgi gum Fherasiŋ, nde warir rɨvɨri. Nde paaŋ ze gi ntɨɨri ma. Nde mani rimgi mbigi nde mbe guiguigap mbe pheni kɨɨv nta ndi. Nde maaŋ mbuav, fhura guiguigap Fhe Bakɨme phorga nzuav, buni mpeeiŋ nzuai. Nde zumgum Fhe Bakɨme za kha nuianan ki gumgi ga suaŋv suanga tugar, nde guigira simtɨga bakɨme ndirga.” Ndu Mak 12.40 ganɨri. + 23:16 Mt 5.33-34; 15.14 + 23:22 Ais 66.1; Mt 5.34 + 23:23 Wkp 27.30; Hos 6.6; Mai 6.8; Ru 11.42 + 23:25 Mk 7.4 + 23:27 Ru 11.44; FG 23.3 + 23:28 Ru 16.15 + 23:31 FG 7.52 + 23:33 Mt 3.7; 12.34; Ru 3.7 + 23:34 Mt 10.23; 1 Te 2.15 + 23:35 Stt 4.8; 2 Sto 24.20-21; Hi 11.4 + 23:37 2 Sto 24.21; Sng 17.8; 91.4; FG 7.59; 1 Te 2.15 + 23:38 1 Kin 9.7-8; Jer 12.7; 22.5 + 23:39 Sng 118.26; Mt 21.9