8
Yesu ya tondb nin bipiib biba pìɛreh wɔ
1 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu joh iducɛnciɛn nin iduwawaale ni, ki kpaandeh Uwien ya bɛl ya gbɛmɔnmɔnt, nɛ uʼtondb piik nin bile nnɔ pɛ uʼbo.
2 Bipiib bà u là cère' bi faake' nin u là ŋɔre' bà saan isɛnpol nnɔ mɔ pɛ uʼbo. Bɛn si: Mari wà bi yih wɔ Madelɛnn nnɔ, *Yesu là ŋɔre' isɛnpol ilole wɔn saan nɛ
3 nin Herod ya tonsɔnb ya ciɛn Kusa ya po Sann nin Susann nin bipiitɔb ligol, nɛ biʼkɛ taah biʼbont ki toreh wɔn nin uʼtondb.
Wà plè' tibonbuor ya bim ya kpɛnjɛnm
(Matie 13:1-9; Mark 4:1-9)
4 Tɔ, binib ñɛn' ní idu kɛ ni, ki baa' *Yesu saan, ki taan' ki tien' linigociɛnl, nɛ u pɔn' bɛ mikpɛnjɛnm ki ye:
5 «Ukpaal uba nɛ là jon' wɔ ń tì plè tibonbuor ya bim. U plèh ma nnɔ, miba lu' usɛngbɛ, nɛ binib tɛtɛ' miʼbo, nɛ inuɔn baa' ki lá jin' mɛ̀.
6 Mitɔm lu' kutɛntiɛku bo, ki pɛn'. Niʼsaan ŋa sɔnge ma nnɔ, nɛ mipiɛm nnɔ kuore'.
7 Mitɔm mɔ lu' kujɛgorku ni, ki pɛn'. Nɛ mipiɛm nnɔ nin kujɛgorku kɛ kpienh, nɛ kujɛgorku wɔbn', ki ku' mɛ̀.
8 Mitɔm mɔ lu' kitinmɔnmɔnk bo, ki pɛn' ki kpére', nɛ ki lùon' kokobk.» *Yesu len' ki pukn' ki ye: «Wà ŋmɔbe litubl la, wɔ ń cii.»
Bɛ tien' Yesu pɔh binib mikpɛnjɛnm-i?
(Matie 13:10-17; Mark 4:10-12)
9 *Yesu ya panpaankaab niire' wɔ mikpɛnjɛnm nnɔ ya tingi.
10 Nɛ u jiin' bɛ ki ye: «Uwien nɛ cère' ninbi bɛnde' uʼbɛl ya gbɛbɔlkaar. Ama bitɔb bɛn wɔn, nì yé mikpɛnjɛnm nɛ biʼbo ŋɔ
‹bɛ ń li likeh ka lɛnh,
kí li cengeh ka ciih niʼtingi.› »
Wà plè' tibonbuor ya bim ya kpɛnjɛnm ya tingi
(Matie 13:18-23; Mark 4:13-20)
11 «Mikpɛnjɛnm nnɔ ya tingi sɔ: tibonbuor nnɔ yé Uwien ya gbɛr nɛ.
12 Mibim mà lu' usɛngbɛ nnɔ yé binib bà ciih Uwien ya gbɛr, usɛnpol bàareh ki lá ñɛndeh tù biʼfɛ̀l ni ŋɔ bi la teke Uwien kí ji kí ŋmɛre nɛ.
13 Mibim mà lu' kutɛntiɛku bo nnɔ mɔ yé binib bà ciih Uwien ya gbɛr, ki teknh tù nin uyɛnsɔnge, ama ka cèreh tù kpaakeh ñaan biʼfɛ̀l ni nɛ. Bi teke' Uwien ki jin' nì wuɔke' waamu, mibiikm tu' bɛ la, bi pɔk kí wiɛ Uwien ya sɛn nɛ.
14 Mibim mà lu' kujɛgorku ni nnɔ mɔ yé binib bà ciih Uwien ya gbɛr nɛ ki cèreh uŋɛndun ya gbɛr nin lifaal ya yɛnmaale nin uŋɛndun ya ŋmaa wɔbndeh tigbɛr nnɔ ki cèreh ta fɔreh mɔnmɔnm biʼfɛ̀l ni nɛ.
15 Mibim mà lu' kitinmɔnmɔnk bo nnɔ mɔ yé binib bà ya fɛ̀l bo mɔn, bi ŋmɔbe tigbɛmɔ̀nt, ki cengeh tigbɛr nnɔ, ki taah tù ki blinh biʼfɛ̀l bo, ki ñikndeh ki cèreh tù sɔnh itùon nɛ.»
Yesu sureh binib bɛ ń li cengeh uʼgbɛr
(Mark 4:21-25)
16 *Yesu tí ye: «Uba ŋa ń sɛ frl kí taa lisɛnl kí cubn liʼbo bii kí taa lɛ̀ kí sien gado ya tingi. Ama u li taa lɛ̀ kí tuɔn likpɛnkpɛnl bo nɛ ŋɔ bà kɛ kɔh ní iden ni ń li lɛnh.
17 Kimɛ bonn ŋa te ki buɔ ŋɔ ba lá li lɛ nɛ̀, gbɛr mɔ ŋa te ki buɔ ŋɔ ka lá li ñɛ upaan bo.
18 Nɛn bo, liike mɛn niʼyul bo nin ni cengeh nʼgbɛr ma bo, kimɛ wà ŋmɔbe la, bi li de wɔ kí pukn, wà ŋa ŋmɔbe la, bi li tonde kí fie u maaleh ki teh u ŋmɔbe nà waamu nnɔ mɔnɔn nɛ.»
Yesu ya naa nin uʼninjiɛb
(Matie 12:46-50; Mark 3:31-35)
19 *Yesu ya naa nin uʼninjiɛb baa' ki nuunh wɔ. Linigol te ma nnɔ nɛ ba fre' ki kɔn' ki laa' wɔ.
20 Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Aʼnaa nin aʼninjiɛb te saali ki yíe bɛ ń lɛ ŋɛ.»
21 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Nʼnaa nin nʼninjiɛb si binib bà kɛ ciih Uwien ya gbɛr ki teh tù ye ma bo nɛ.»
Yesu cère' kutafaaku ŋmile'
(Matie 8:18, 23-27; Mark 4:35-41)
22 Lidaali liba nɛ *Yesu nin uʼpanpaankaab kɔn' buñɛrbu, nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Cère mɛn tí puore kí jo miñunciɛnm ya gbaatɔl bó.» Nɛ bi bure'.
23 Bi te miñunm bo ki joh ma nnɔ nɛ *Yesu duɔn' ki gɔh. Kutafaabiiku kuba pɔk ki fii' miñunm bo, ki cèreh miñunm fih ki kɔh buñɛrbu nnɔ ni ki gbiekeh. Nì là yé kinunbɔnk nɛ biʼbo.
24 Nɛ bi baa' ki lá fìnde' *Yesu ki tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, Cɛnbaa, ti benh tí luo nɛ.» *Yesu fìnde', ki tiɛn' kutafaaku nin iñungbegbel nnɔ bo. Kutafaaku go, iñungbegbel nnɔ lu' nɛ niʼkɛ ŋmile'.
25 Nɛ u niire' uʼpanpaankaab ki ye: «Ń lɛ niʼtekjim-i?» *Yesu tien' nà nnɔ cuo' bɛ miyɔkm, ki cuo' bɛ bujɛwaanbu, nɛ bi niireh tɔb ki teh: «U cinbe ki yé bɛ ya nitunbu sɔ nɔ? U tɛngeh kutafaaku nin miñunm mɔnɔn bo, nɛ niʼkɛ boh wɔ.»
Yesu ŋɔre' isɛnpol ujɛ uba saan
(Matie 8:28-34; Mark 5:1-20)
26 Bi tì baa' Gerasa yaab ya tinfɛnm ni. Mitinfɛnm nnɔ kuo Galile ya ñunciɛnm nɛ.
27 *Yesu ñɛh buñɛrbu ni uyo wà nnɔ, nɛ mitinfɛnm nnɔ ya jɛ uba cende' wɔ. Isɛnpol nɛ là ŋaake wɔ. U cuonh upuntenge nì wuɔke', ka ji te den, ki kɔ bi subeh bitɛnkpiib tijɔlulnt tà ni nnɔ ni.
28 Ujɛ nnɔ laa' *Yesu ma nnɔ nɛ ki gbaan' uʼnintuɔli, nɛ isɛnpol nnɔ cère' u wuure' ufaa bo ki ye: «Yesu, Uwien wà ŋa ŋmɔbe Nacentɔ ya Bijɛ, min nin sin tu lɛ nɛ? N gbáanh ŋɛ nɛ, la jɛ̀nde nni.»
29 Yesu tɔke' usɛnpol nnɔ kí ye wɔ ń siere kí dàan ujɛ nnɔ ma nnɔ nɛ cère' u len' nnɔ. Usɛnpol nnɔ cuo' ujɛ bugbɛn nì wuɔke'. Bi là kuɔndeh wɔ mugbiɛmu, ki lùoh wɔ tikudɔkr, u la jo niba saan nɛ, ama u cienh tikudɔkr nnɔ nɛ ki kɔ̀h mugbiɛmu nnɔ. Usɛnpol nnɔ tukeh wɔ ki joh nib ŋa te nà saan nɛ.
30 *Yesu niire' wɔ ki ye: «Bi yih ŋɛ ba?» Nɛ u ye: «Bi yih nni Ligol nɛ.» Isɛnpol ŋaake wɔ ki yɛbe ma nnɔ nɛ cère' u ye nnɔ.
31 Nɛ isɛnpol nnɔ gbáan' *Yesu ki ye u la wɔbn yɛ̀, yɛ̀ ń jo kubùoku kùa ñɔ ka ŋmɔbe biɛn nnɔ ni.
32 Tɔ, fangambɛ biba mɔ là te ligbɛngbɛnl bo ki yɛbe ka dindin, bi kpaah bɛ. Isɛnpol nnɔ gbáan' *Yesu ki ye wɔ ń cɛ̀be yɛ̀, yɛ̀ ń jo kí tì kɔ fangambɛ nnɔ. U tuo',
33 nɛ ì dàan' ujɛ nnɔ, ki jon' ki tì kɔn' fangambɛ nnɔ. Nɛ fangambɛ nnɔ kɛ sɛn' ki tinde' ligbɛngbɛnl nnɔ, ki tì lu' miñunm ni ki luo'.
34 Bà kpaah fangambɛ nnɔ laa' nà tien', nɛ ki sɛn' ki jon' udu ni nin idugbaan, ki tì tɔke' binib tigbɛr nnɔ.
35 Nɛ bi ñɛn' ki joh bɛ ń tì liike nà tien'. Bi tì baa', ki laa' ujɛ wà isɛnpol dàan' wɔ nnɔ ya yɛnm jire' u kɛ *Yesu saan, ki guo, nɛ bujɛwaanbu cuo' bɛ.
36 Binib bà là te niʼsaan ki laa' tibont nnɔ kɛ tentien' ma bo nnɔ tɔke' bɛ *Yesu cère' ujɛ nnɔ faake' ma bo.
37 Nɛ bujɛwaanbu cuo' Gerasa ya tinfɛnm yaab kɛ cɛɛn. Nɛn nɛ cère' bi tɔke' *Yesu ki ye wɔ ń jɛnde biʼsaan. *Yesu liɛbe' ki kɔn' buñɛrbu, wɔ ń bure,
38 nɛ ujɛ wà isɛnpol dàan' wɔ nnɔ gbáanh wɔ ki teh wɔ ń cère wɔ ń paan uʼbo, nɛ *Yesu ŋa tuo', ki tɔke' wɔ ki ye:
39 «Liɛbe kí kun kí tì tɔke binib Uwien tien' nà kɛ ki de' ŋɛ.» Nɛ u bure', ki cuonh udu ni niʼkɛ saan, ki tɔkeh binib *Yesu tien' nà kɛ ki de' wɔ.
Yesu cère' upii uba faake', ki mɛkre' kibupiik kiba mɔ
(Matie 9:18-26; Mark 5:21-43)
40 *Yesu liɛbe' ki baa' miñunciɛnm ya gbaatɔl, nɛ linigol teke' wɔ, kimɛ biʼkɛ là gu wɔ nɛ.
41 Nɛ *Sufmbɛ ya taanl ya duku ya ciɛn uba, bi yih wɔ Yayirus, baa' ki lá gbaan' *Yesu ya nintuɔli, ki gbáan' wɔ ki ye wɔ ń dɛn uʼden,
42 kimɛ uʼbubaabk nɛ bun, ki benh kɛ̀ ń kpo; kì ŋmɔbe ibin piik nin ile nɛ. Nɛ *Yesu paan' uʼbo ki bure'.
U joh ma nnɔ nɛ linigol pɛ uʼbo ki pɛbeh wɔ, wa ji tì freh ki fuoreh.
43 Upii uba mɔ te niʼsaan, ki laa' tifɛr ibin piik nin ile ta gben'. U jon' dɔktiɛmbɛ saan, ki ñɛnde' uʼlike kí tì gben'. Uba ŋa fre' ki buu' wɔ.
44 U baa' *Yesu ya puoli bó, ki lá mɛ' uʼwɛngolkaar ya ñɔgbɛn, nɛ uʼfɛr nnɔ pɔk ki gben' i ya tàan bo.
45 Nɛ *Yesu niire' ki ye: «Ŋmɛ mɛ' nni?» Biʼkɛ niɛ' ki ye ba mɛ' wɔ ma nnɔ nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, linigol là guɔn' ŋɛ nɔ nɛ pɛbeh ŋɛ.»
46 Nɛ *Yesu ye: «Unil uba mɛ' nni, kimɛ n laa' mituɔm miba ñɛn' nni.»
47 Upii nnɔ laa' wa ń fre kí bɔle, bujɛwaanbu cuo' wɔ, uʼgbɛnɛnt ŋɔh, nɛ u baa' ki lá gbaan' *Yesu ya nintuɔli, ki tɔke' wɔ binib kɛ ya nun bó, nà cère' u mɛ' wɔ nin u faake' i ya tàan bo ma bo.
48 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Nʼbisɛ, aʼtekjim nɛ ŋmiɛn' ŋɛ. Li joh nin uyɛnduɔn.»
49 *Yesu laan te ki lienh nɛ unil uba ñɛn' Yayirus donbó ki lá tuobe' bɛ usɛn ni, ki tɔke' Yayirus ki ye: «Aʼbisɛ kpo'-a! La ji ń li ŋmɔbe Cɛnbaa yɛnŋaabe.»
50 *Yesu cii' bi len' ma bo, nin nɛn kɛ ŋɔ u tɔke' Yayirus ki ye: «La fɛnge, teke nni kí ji baba, u li ŋmɛre.»
51 *Yesu tì baa' Yayirus den, nɛ ka cère' binib kɛ paan' uʼbo ki kɔn'. U cère' Piɛr nin San nin Saak nin kibupiik nnɔ ya naa nin kiʼbaa baba nɛ paan' uʼbo ki kɔn'.
52 Binib bà kɛ te niʼsaan nnɔ muɔh kiʼkuum bo nɛ ki kpìɛndeh. Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «La ji muɔh mɛn, ka kpo', kì gɔh nɛ.»
53 Nɛ bi lɛh Yesu, kimɛ bi bɛn ki ye kibuk nnɔ kpo'-a!
54 *Yesu cuo' kiʼnuɔ, ki tɔke' kɛ̀ ki ye: «Nʼbukɛ, fii.»
55 Nɛ kiʼnaank liɛbe' ní i ya tàan bo, kì fii' nɛ *Yesu ye bɛ ń de kɛ̀ tijier kɛ̀ ń ji.
56 Nì cuo' kiʼnaa nin kiʼbaa miyɔkm, nɛ *Yesu kpɛkpɛ' biʼbo ki ye bi la tɔke nil nà tien' nɔ.