17
Ḻakarama yukurra yätjpuy
Bala ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala nhanukalaŋuwu ŋayi ḻundu'mirriŋuwu walalaŋgu bitjarra, “Wiripunydja yurru yolŋu gatjpaḻ'yun yätjlilina ŋula yolkuŋu gur'-guryunara, yurru marina ŋurikiyinydja nhanŋunydja yurru buna yindina wal'ŋu, ŋunhi ŋayi ŋanya gatjpaḻ'maraŋala yätjlili galkinyamaraŋala. Liŋgu Godthunydja yurru yuwalkkuma yana dhä-ḏir'yun wirrki ŋunhinhanydja yolŋunha ŋunhi ŋayi ŋuli wiripunha yolŋunha galkinyamarama yätjlili. Bala yurru ŋayi ŋunhiyi yolŋunydja waŋa bitjanna, ‘Ye-e-e-e, wanhaka bini ŋarranha ŋula yolthu yolŋuyu ŋurrkanha mayaŋ'-guṉḏamirrinydja ŋunhana wal'ŋu dhulmulilina gapulili, märr bini ŋarra yakana bitjanayi djäma yätj,’ bitjanna yurru. Yurru biyaka gurrum'thurra yulŋunydja nhuŋuway nhe, märr nhe yurru yaka gatjpaḻ'marama galkinyamarama ŋula yolnha yolŋunha.
“Yo, ŋunhi yurru ŋula yolthu djäma ŋula nhä yätj, nhenydja ŋanya waŋiya ḏälyu dhärukthu raypirri'yurra, ga ŋuli ŋayi yurru djambinydja nhanŋuway ŋayi rom, nhenydja bäy-ḻakaraŋana nhanŋu. Wiripunydja mak ŋayi yurru djäma nhuna yätjkuma ŋula nhämunha'mirri 7-mirri waŋganydhunydja ḏaykun'thu, ga ŋuli ŋayi yurru bilyun ga waŋa bitjan, ‘Ŋarranydja nhuŋu wuyunna yukurra,’ bitjandja, ga dhunupana nhenydja yurru nhanŋu bäy-ḻakaramana.”
Ḻakarama yukurra märr-yuwalkthinyarawuy
Ga walalanydja ŋunhi ḻundu'mirriŋunydja waŋana nhanŋunydja bitjarra, “Garray djäma ŋanapurruŋgala ŋayaŋuŋura, märr ŋanapurru yurru märr-yaraŋan yuwalkkuma nhuna.” Ga ŋayinydja waŋana Djesunydja bitjarra, “Ŋuli nhe yukurra yuwalktja ŋarranha dhäruk märr-yuwalkthirri, märr-yaraŋandja manapan, bäyyi ŋunhi nhuŋu märr-yuwalkthinyara yutjuwaḻany'tja wal'ŋu balanyaranydja bitjan ḏawu ŋunhi ŋaraka, nhe yurru waŋa ŋunhiyi dharpanha wakinnhanydja, dhäruktja wekama bitjan, ‘Ma' ḏulŋurr'yunmiya nhunapinyay nhe, ga ŋurrkanhamiya nhunapinyay nhe ŋunha moṉuklilina gapulili, dhulmulilina wal'ŋu,’ bitjan, ga dhunupana ŋayinydja yurru ŋunhiyi dhäruknha märrama nhuna, bala yana giṯthunna yurru.”
Ḻakarama yukurra Godku djämamirrinha
Ga biyapul ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala mayali'kurruna dhäwu' bitjarra gam', “Yo, walu-ŋupan ŋayi ŋuli nhokala djämamirriyunydja yukurra djäma ŋunha warraŋul, yaw'yun marrtji munatha', ga djäka wäyingu malaŋuwu, ga ŋunhi ŋayi yurru marrtji wäŋalili roŋiyirrinydja, nhenydja yurru nhaltjan nhanŋu waŋa? ‘Nhiniya dhipala ga ŋatha ḻukiya?’... bitjan nhe yurru waŋanydja? Yaka warray. Ŋayinydja ŋunhi nhuŋu djämamirri yana, bala nhe yurru waŋa ŋanya bitjan, ‘Ma' ŋatha ŋarraku ŋunhi ŋäthilimirriyaŋa, ga gäŋa lili dhipala. Ŋarra yurru ḻuka ŋäthilinydja, ga nhenydja yurru djäma ŋarraku, ga dhäŋuru ŋuliŋurunydja ŋarrakalanydja, bala nhena yurru ḻuka,’ bitjan nhe ŋuli waŋa. Yakana nhe ŋuli buku-wurrpan nhuŋuway djämamirrinhanydja ŋunhi ŋayi ŋuli nhuna dhäruk märramanydja, liŋgu ŋunhiyinydja nhanŋu djäma muka. 10 Yo, ga nhumanydja dhuwala Godku djämamirriyi. Djäma ŋamathaŋa wal'ŋu nhanŋu ga dhäruk ŋanya märraŋa, ga yaka biyaka liŋgu ḻarruŋa buku-wurrpanarawunydja ga wokthunarawunydja, yana waŋiya Godkala biyaka, ‘Ŋarranydja dhuwala nhuŋu djämamirri yana. Ŋarra nhuŋu yurru djäma ga dhäruk ŋarra yurru märrama nhuna, liŋgu ŋunhiyinydja dhunupa ŋarraku djämawu bitjanarawuyinydja.’ ”
Djesuyu baḏarraŋ'kuŋala 10-nha burrpuymirrinha walalanha
11 Yo, Djesu mukthurruna yana yukurrana marrtjina dhukarr-ŋupara buku-djunamana Djurutjalamlilina, yurru ŋuliwitjarrana marrtjinanydja ŋayi yukurrana ŋunhiyi dhukarrkurruna, galkikurruna yana Djamariyakurru ga Galalikurru ŋuliwitjarrayina. 12 Ga ŋunhi ŋayi marrtjina galkithinanydja waŋganylili wäŋalili ŋunhimalayi, ga walalanydja bäy nhäŋala warray ŋanya 10-dhu yolŋu'-yulŋuyu burrpuymirriyunydja walalay, yurru walala dhärra'-dharrananydja yukurrana märr-barrku. 13 Bala walala yatjurrunana waŋananydja bitjarrana, “Djesu Garray, wuyurra ŋanapurruŋgu,” bitjarra.
14 Bala ŋayi Djesuyu nhäŋalanydja walalanha, ga waŋana bitjarrana, “Gatjuy marrtjiya walala ŋunha buku-ŋal'yunarawuylili buṉbulili, ga milkunhamiya walala ŋurikala yolŋuwala ḏalkarra'mirriwala walalaŋgala, märr walalana yurru nhumalanha nhäma'-nhamanydja, bala waŋa baḏarraŋ' ḻakaramana yurru.”
Ga dhunupana ŋunhiyi 10-dja burrpuymirri walala marrtjinana, ga ŋunhi walala marrtjina bala mukthurruna wäŋgaŋala dhukarrkurru, bala walala baḏarraŋ'thinanydja marrtjina ŋuliwitjarrayina ŋunhiyi 10-dja yolŋu'-yulŋu, marrtjinyarakurruna yana. 15 Ga ŋayinydja gonha waŋganydja yolŋu ŋunhiyi burrpuymirri nhänharamina ŋanyapinyay ŋayi, bala yatjurrunana waŋana bitjarrana, “Way baḏarraŋ'nha dhuwala ŋarranydja,” bitjarra, ga dhunupana yana ŋayi ŋanydjaḻa'yurrunanydja, bala waṉḏina roŋiyinana balayi Djesuwala. Waṉḏinanydja ŋayi nhinana bala yatjurrunana dhikana, wokthurrunana manapara Godkuna. 16 Ga ŋunhi ŋayi bunananydja nhanŋu, bala dhunupana yana ŋayi ŋurrkanhaminana ḻukulilina Djesuwala, buku-wurrparana ŋayi manapara. Ga ŋunhiyinydjayi yolŋu bäpurru' Djamariyawuy, yaka Djuw.
17 Ga ŋayi Djesunydja bilyurruna ga waŋana bitjarra, “Way, 10 muka ŋunhi yulŋunydja baḏarraŋ'thinanydja, ga wanhakana ŋunhi walala wiripu-guḻkuny'tja 9-dja? 18 Nhäku warray walala yakanydja roŋiyina buku-wurrpanarawunydja Godku? Dhuwalanydja gay' waŋganynha yolŋu marrtjina buku-wurrpanarawunydja lili?... mulkuruna wal'ŋu?”
19 Bala ŋayi Djesuyunydja waŋana ŋanya bitjarrana, “Gaŋgathiyanydja, bala marrtjiyana yana wäŋalilina. Dhiyaŋi nhokalay märr-yuwalkthinyarayunydja nhe baḏarraŋ'thinana wal'ŋu yana warrpam'thurrunana,” bitjarra.
Ḻakarama yukurra Godkalaŋuwuynydja Rombuy bunanharana
20 Yo, waŋganymirri yolŋu'-yulŋuyu Rom-dharraymirriyu walalay dhä-wirrka'yurruna ŋanya Djesunha bitjarra, “Way Garray, nhätha dhika yurru Godkunydja Rom buna? Nhäthana dhika ŋayi yurru nhina yukurra ŋurruŋunydja wal'ŋu dhiyakunydja wäŋawu?”
Ga ŋayinydja Djesuyunydja buku-wakmaraŋala, ga waŋana bitjarrana, “Ŋunhi ŋuli ŋayi buna ŋurruŋunydja wal'ŋu, yakana ŋuli yolŋu'-yulŋuyunydja nhäma Godkunydja ŋunhi Rom bunanharanydja walalaŋgalay walala maŋutjiyu. 21 Yakana yurru ŋula yol yolŋu waŋa bitjandja, ‘Way, dhuwalana ŋayi yulŋunydja,’ bitjandja, ga yakana yurru yolŋu waŋa ŋula yol, ‘Ŋunha ya' Godkunydja Rom,’ bitjandja. Liŋgu Godkunydja dhuwala rom liŋgu muka bunana dhiyalamina dhikana, ŋayi nhinana yukurra nhumalaŋgalana dhuwali ṉapuŋga'na.”
22 Bala ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala bitjarrana nhanukalaŋuwu ŋayi ḻundu'mirriŋuwunydja, “Yuwalk ŋarra nhumalaŋgu yukurra ḻakaramanydja. Walunydja yurru ŋunhi buna, nhumanydja yurru waŋa bitjanna, ‘Ye-e-e, nhätha ŋayi ŋuli Gäthu'mirriŋu Yolŋunydja ŋunhi buni?’ Bitjan nhuma yurru ŋonuŋdhu ŋayaŋuyunydja gatjpu'yun nhanŋu nhänharawunydja, yurru yakana nhuma yurru nhämanydja ŋanya ŋulinyaramirriyunydjayi. 23 Wiripunydja yurru yolŋu waŋa bitjan, ‘Ŋunha ŋayi ya',’ bitjandja, ga bitjan yurru walala waŋa, ‘Go, dhuwala ŋayi, liŋguna bunanana,’ bitjandja. Yurru yaka nhumanydja märr-yuwalkthiya ga marrtjiya ŋula ḻarruŋanydja nhanŋu. 24 Liŋgu ŋulinyaramirriyuna ŋunhi ŋayi yurru Yolŋunydja Gäthu'mirriŋu buna, ŋayi yurru yukurra marrtji lili djeŋarra'mirriyu wal'ŋu dhika yana, ga bukmakthuna ŋanya yurru nhämanydja, bitjandhina bitjan ŋuli yolŋu'-yulŋuyu bukmakthuna nhäma ŋunhi ŋayi ŋuli djaḻkarr'yundja djarraṯawun'kumanydja wäŋanhanydja bukmaknha dhuwala. 25 Yurru ŋäthilinydja ŋayi yurru ŋunhiyi burakirri ŋathili. Yo, yolŋu'-yulŋu ŋunhi yukurra dhiyaŋu-wala dhuwala nhina, walala yurru ŋarranha bukuyu-ŋurrkama gumurr-nherraṉ, bala bumana murrkay'kumana yurru.
26 “Yo, ŋulinyaramirriyunydjayi ŋunhi ŋayi yurru Yolŋu Gäthu'mirriŋu roŋiyirri lili, dhuwalanydja yurru wäŋa balanyara yana liŋgu bitjarra ŋunhi walu ŋunhi ŋayi Nowa yäku yukurrana nhinana be ŋäthili. 27 Yo, ŋulinyaramirriyunydja yolŋu walala yukurrana nhinana yana wawuna; bitjarrana liŋgu walala marrtjina ḻukanana ŋatha ga gapu, miyalk ga ḏarramu yukurrana märranharaminana, yana liŋgu-u-u ga ŋuriŋina waluyu ŋunhi ŋayi Nowa gulŋiyina marrtjina bala mitjiyalili. Bala dhunupana yana ŋunhi gapuyunydja ḻupmaraŋalana warrpam'thurrunana baḏuwaḏuyurruna, ga bukmaknha walala murrmurryurrunanydja ŋunhili gapuŋurana. 28-29 Ga ŋulinyaramirriyu Lotmirriyunydja waluyu, yolŋuyu walalay yukurrana bitjarrayi liŋgu ḻukana ŋatha ga gapu, bäyim ŋula nhä malanha ga ḻämu-nherrara marrtjina ŋatha malanha, ga buṉbu dhuḻ'yurruna marrtjina, yana walala yukurrana nhinana wawuna, yana liŋgu-u-u ga ŋuriŋina waluyu ŋunhi ŋayi Lotthu gonha'yurrunana ŋunhiyi wäŋanha Djudumdja. Ga dhunupana yana ŋulinyaramirriyunydjayi gurthana beŋuru djiwarr'ŋurunydja marrtjina, bala walala warrpam'nha nhärananydja gurthayuna. 30 Yo, ga bitjandhina yurru yolŋunydja walala nhina yukurra ŋulinyaramirriyunydja waluyu ŋunhi yurru Yolŋu Gäthu'mirriŋu ŋunhi maḻŋ'thun warraŋulthirri dhiyala.
31 “Yo, ŋuli nhe ŋula yol garrwarnydja bala'ŋuranydja nhokalay nhe nhina yukurra yurru ŋulinyaramirriyunydja waluyu ŋunhi ŋayi yurru ŋunhiyi buna, dhunupana waṉḏiyanydja-wala, ga yaka marrtjiya roŋiyiya djinawa'lilinydja ga girriny'tja nhuŋuway marrtjiya wapmaraŋa. Ga ŋuli nhe yurru yukurra djäma nhokalay nhe gädniŋura waluyu ŋulinyaramirriyunydjayi, yana dhunupa waṉḏiyana yulŋunydja, yakana marrtjiya roŋiyiyanydja bala'lilinydja nhokalay nhe ŋula nhäkunydja märranharawu. 32 Guyaŋiya bala roŋiyiya Lotku ŋunhi miyalknha.
33 “Yo, ŋuli yukurra ŋula yol yolŋu waŋa bitjandja, ‘Ŋarranydja yaka ḏukṯuk ŋula yolku yolŋuwu ŋayi yurru ŋarranha walŋakuma. Ŋarrapi marŋgi nhinanharawu ŋamakurru'wunydja,’ bitjan, ŋunhiyinydja yolŋu yurru buwayakthirrina, yakana yurru ŋayi walŋa nhina yukurra. Ga ŋunhi nhe yurru waŋa bitjan, ‘Ŋarranydja yurru ŋarranhawuynydja ŋarra wekanhamirri Garraywalana bay, bala djäma nhanukalaynha yana djälkurru,’ bitjandja, bala nhenydja yurru yana maḻŋ'maramana yuwalkŋunydja ŋunhi wal'ŋu rom, bala nhina walŋana yurru yana. 34 Yo, ŋulinyaramirriyunydjayi ŋunhi ŋayi yurru Gäthu'mirriŋu Yolŋunydja buna, yolŋu maṉḏa yurru mak nhina ŋorra waŋganyŋura, bala waŋganynhana ŋayi yurru djaw'yundja, ga waŋganynhanydja ŋayi yurru gonha'yunna ŋunhimalana bäymana. 35 Ga wiripunydja yurru märrma'yu dhäykayu maṉḏathu djäma nhina ŋatha gulkthun rrambaŋi yana, bala waŋganynhana ŋayi yurru märramanydja djaw'yundja, ga waŋganynhanydja ŋayi yurru gonha'yun ŋunhiwalana bäymana. 36 Ga bitjandhi liŋgu ḏarramuyu maṉḏathu nhina yurru warkthun gädniŋura, ga waŋganynhana yurru ŋayi djaw'yundja, ga waŋganynhanydja ŋayi yurru gananna ŋunhimalana bäymana.”
37 Ga walalanydja nhanukala ḻundu'mirriŋuyunydja walalay waŋana dhä-wirrka'yurruna bitjarra, “Wanhami dhika yurru bitjandhiyinydja wäŋaŋura?” Ga ŋayinydja Djesunydja buku-wakmaraŋala waŋana mayali'kurruna ḻakaraŋala bitjarrana, “Ŋunhili wäŋaŋura ŋunhi wäyin ŋorra yukurra rakuny, ŋunhiwalayinayi wäŋalili yukurra yurru wäktja walala marrtji waŋgany-manapanmirri ḻukanharawu ŋurikiyi ŋanakkunydja barrpa'wunydja.”