6
Ἐγένετο δὲ ἐνσαββάτῳ*διαπορεύεσθαι αὐτὸνδιὰσπορίμων, καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦκαὶ ἤσθιον τοὺς στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν. τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων ⸀εἶπαν§ Τί ποιεῖτε οὐκἔξεστιν*τοῖς σάββασιν; καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν Ἰησοῦς· Οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε ἐποίησεν Δαυὶδὁπότεἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετʼ αὐτοῦὄντες ὡς§εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεωςλαβὼν*ἔφαγεν καὶἔδωκεντοῖς μετʼ αὐτοῦ, οὓς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς ἱερεῖς; καὶ ἔλεγεναὐτοῖς Κύριός ἐστιντοῦ σαββάτου υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου§.
Ἐγένετοδὲ*ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν· καὶ ἦνἄνθρωπος ἐκεῖ καὶ χεὶρ αὐτοῦ δεξιὰ ἦν ξηρά· ⸀παρετηροῦντοδὲ§οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ ⸀θεραπεύει* ἵνα εὕρωσινκατηγορεῖναὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, ⸂εἶπεν δὲ τῷἀνδρὶ§τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα· ⸀Ἔγειρε*καὶστῆθι εἰς τὸ μέσον· ⸀καὶ ἀναστὰς ἔστη. εἶπενδὲ Ἰησοῦς πρὸς αὐτούς· ⸀Ἐπερωτῶ§ὑμᾶς, ⸀εἰ*ἔξεστιντῷ σαββάτῳ ἀγαθοποιῆσαι κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἀπολέσαι 10 καὶ περιβλεψάμενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ· Ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου· δὲ ἐποίησεν, καὶ ἀπεκατεστάθη χεὶραὐτοῦ§ 11 αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας, καὶ διελάλουν πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ.
12 Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταιςἐξελθεῖν αὐτὸν* εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι, καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ. 13 καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπʼ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, 14 Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν Πέτρον καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦκαὶἸάκωβον καὶ ἸωάννηνκαὶΦίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον 15 καὶ§Μαθθαῖον καὶ Θωμᾶνκαὶ*ἸάκωβονἉλφαίου καὶ Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτὴν 16 καὶἸούδαν Ἰακώβου καὶ Ἰούδαν ⸀Ἰσκαριὼθ§ὃς*ἐγένετο προδότης.
17 Καὶ καταβὰς μετʼ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλοςπολὺςμαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, 18 οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν· καὶ οἱ ⸂ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτωνἀκαθάρτων§ἐθεραπεύοντο· 19 καὶ πᾶς ὄχλοςἐζήτουν*ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρʼ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας.
20 Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν· Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν βασιλεία τοῦ θεοῦ. 21 μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε.
22 Μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου· 23 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰτὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. 24 πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις, ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν. 25 οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοινῦν ὅτι πεινάσετε. ⸀οὐαί§ οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε.
26 Οὐαὶ ὅτανκαλῶς ὑμᾶς* εἴπωσινπάντεςοἱ ἄνθρωποι, κατὰτὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
27 Ἀλλὰ ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, 28 εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένουςὑμᾶς§ προσεύχεσθεπερὶ*τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς. 29 τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱμάτιον καὶ τὸν χιτῶνα μὴ κωλύσῃς. 30 παντὶαἰτοῦντί σε δίδου, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει. 31 καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱἄνθρωποι ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως.
32 Καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσιν. 33 καὶ§ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; ⸁καὶ*οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. 34 καὶ ἐὰν ⸀δανίσητεπαρʼ ὧν ἐλπίζετελαβεῖν ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; ⸀καὶ§ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα. 35 πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανίζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες· καὶ ἔσται μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ Ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. 36 γίνεσθε*οἰκτίρμονεςκαθὼς πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν·
37 Καὶ μὴ κρίνετε, καὶοὐ μὴ κριθῆτε· ⸀καὶ μὴ καταδικάζετε, καὶ οὐ μὴ καταδικασθῆτε. ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε· 38 δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν· μέτρον καλὸν πεπιεσμένονσεσαλευμένον§ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν· ⸂ γὰρ μέτρῳ* μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν.
39 Εἶπεν δὲκαὶπαραβολὴν αὐτοῖς· Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγεῖν; οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον ⸀ἐμπεσοῦνται 40 οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸνδιδάσκαλον§ κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς διδάσκαλος αὐτοῦ. 41 τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς; 42 πῶς*δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου· Ἀδελφέ, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου, αὐτὸς τὴν ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ δοκὸν οὐ βλέπων; ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σοῦ, καὶ τότε διαβλέψειςτὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου ἐκβαλεῖν.
43 Οὐ γάρ ἐστιν δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν, οὐδὲπάλινδένδρον σαπρὸν ποιοῦν καρπὸν καλόν. 44 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται· οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα, οὐδὲ ἐκ βάτουσταφυλὴν τρυγῶσιν§. 45  ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίαςαὐτοῦ*προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ πονηρὸςἐκ τοῦπονηροῦπροφέρει τὸ πονηρόν· ἐκ γὰρπερισσεύματος§καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ.
46 Τί δέ με καλεῖτε· Κύριε κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε λέγω; 47 πᾶς ἐρχόμενος πρός με καὶ ἀκούων μου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος· 48 ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομοῦντι οἰκίαν ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν· πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἴσχυσεν σαλεῦσαι αὐτὴνδιὰ τὸ καλῶς οἰκοδομῆσθαι αὐτήν*. 49  δὲ ἀκούσας καὶ μὴ ποιήσας ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου, προσέρηξεν ποταμός, καὶεὐθὺς συνέπεσεν, καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα.
* 6:1 σαββάτῳ WH Treg NA28 ] + δευτεροπρώτῳ RP 6:1 διὰ WH Treg NA28 ] + τῶν RP 6:1 καὶ ἤσθιον τοὺς στάχυας WH Treg NA28 ] τοὺς στάχυας καὶ ἤσθιον RP § 6:2 εἶπαν WH Treg NA28 ] +αὐτοῖς RP * 6:2 ἔξεστιν WH Treg NA28 ] + ποιεῖν ἐν RP 6:3 ὁπότε RP ] ὅτε WH Treg NA28 6:3 ὄντες NA28 RP ] – WH Treg § 6:4 ὡς WH Treg RP NA28 ] – NIV * 6:4 λαβὼν WH Treg NA28 ] ἔλαβεν καὶ RP 6:4 ἔδωκεν WH Treg NA28 ] + καὶ RP 6:5 αὐτοῖς WH NA28 ] + ὅτι Treg RP § 6:5 τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου WH NA28 ] ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου Treg RP * 6:6 δὲ WH Treg NA28 ] + καὶ RP 6:6 ἄνθρωπος ἐκεῖ WH Treg NA28 ] ἐκεῖ ἄνθρωπος RP 6:7 παρετηροῦντο WH Treg NA28 ] Παρετήρουν RP § 6:7 δὲ Treg RP ] + αὐτὸν WH NA28 * 6:7 θεραπεύει WH Treg NA28 ] θεραπεύσει RP 6:7 κατηγορεῖν WH Treg NA28 ] κατηγορίαν RP 6:8 εἶπεν δὲ WH Treg NA28 ] καὶ εἶπεν RP § 6:8 ἀνδρὶ WH Treg NA28 ] ἀνθρώπῳ RP * 6:8 Ἔγειρε WH Treg NA28 ] Ἔγειραι RP 6:8 καὶ WH Treg NA28 ] Ὁ δὲ RP 6:9 δὲ WH Treg NA28 ] οὖν RP § 6:9 Ἐπερωτῶ WH Treg NA28 ] Ἐπερωτήσω RP * 6:9 εἰ WH Treg NA28 ] τί RP 6:9 τῷ σαββάτῳ WH Treg NA28 ] τοῖς σάββασιν RP 6:9 ἀπολέσαι WH Treg NA28 ] ἀποκτεῖναι RP § 6:10 αὐτοῦ WH NA28 ] + ὡς ἡ ἄλλη Treg; + ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη RP * 6:12 ἐξελθεῖν αὐτὸν WH Treg NA28 ] ἐξηλθεν RP 6:14 ⸀καὶ WH Treg NA28 ] – RP 6:14 ⸁καὶ WH Treg NA28 ] – RP § 6:15 ⸀καὶ WH Treg NA28 ] – RP * 6:15 ⸁καὶ WH NA28 ] – Treg RP 6:15 Ἰάκωβον WH Treg NA28 ] + τὸν τοῦ RP 6:16 καὶ WH Treg NA28 ] – RP § 6:16 Ἰσκαριὼθ WH Treg NA28 ] Ἰσκαριώτην RP * 6:16 ὃς WH NA28 ] + καὶ Treg RP 6:17 πολὺς WH NA28 ] – Treg RP 6:18 ἐνοχλούμενοι ἀπὸ WH Treg NA28 ] ὀχλούμενοι ὑπὸ RP § 6:18 ἀκαθάρτων WH Treg NA28 ] + καὶ RP * 6:19 ἐζήτουν WH Treg NA28 ] ἐζήτει RP 6:23 τὰ αὐτὰ WH Treg NA28 ] ταῦτα RP 6:25 νῦν WH Treg NA28 ] – RP § 6:25 οὐαί WH Treg NA28 ] + ὑμῖν RP * 6:26 καλῶς ὑμᾶς WH Treg RP ] ὑμᾶς καλῶς NA28 6:26 πάντες WH Treg NA28 ] – RP 6:26 τὰ αὐτὰ WH Treg NA28 ] ταῦτα RP § 6:28 ὑμᾶς WH Treg NA28 ] ὑμῖν RP * 6:28 περὶ WH NA28 ] ὑπὲρ Treg RP 6:30 παντὶ WH NA28 ] + δὲ τῷ Treg RP 6:31 ἄνθρωποι WH NA28 ] + καὶ ὑμεῖς Treg RP § 6:33 ⸀καὶ Treg NIV RP ] + γὰρ WH NA28 * 6:33 ⸁καὶ WH NA28 ] + γὰρ Treg RP 6:34 δανίσητε WH NA28 ] δανείζετε Treg; δανείζητε RP 6:34 λαβεῖν WH Treg NA28 ] ἀπολαβεῖν RP § 6:34 καὶ WH NA28 ] + γὰρ Treg RP * 6:36 γίνεσθε WH Treg NA28 ] + οὖν RP 6:36 καθὼς WH NIV ] + καὶ Treg RP NA28 6:37 καὶ WH NA28 ] – Treg RP § 6:38 σεσαλευμένον WH Treg NA28 ] καὶ σεσαλευμένον καὶ RP * 6:38 ᾧ γὰρ μέτρῳ WH Treg NA28 ] Τᾧ γὰρ αὐτῷ μέτρῳ ᾧ RP 6:39 καὶ WH Treg NA28 ] – RP 6:39 ἐμπεσοῦνται WH Treg NA28 ] πεσοῦνται RP § 6:40 διδάσκαλον WH Treg NA28 ] + αὐτοῦ RP * 6:42 πῶς WH NA28 ] ἢ πῶς Treg RP 6:42 τὸ κάρφος … σου ἐκβαλεῖν WH NA28 ] ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος … σου Treg RP 6:43 πάλιν WH Treg NA28 ] – RP § 6:44 σταφυλὴν τρυγῶσιν WH Treg NA28 ] τρυγῶσιν σταφυλήν RP * 6:45 αὐτοῦ Treg RP ] – WH NA28 6:45 πονηρὸς WH Treg NA28 ] + ἄνθρωπος RP 6:45 πονηροῦ WH Treg NA28 ] + θησαυροῦ τῆς καρδίας αὑτοῦ NIV RP § 6:45 περισσεύματος WH Treg NA28 ] τοῦ περισσεύματος τῆς RP * 6:48 διὰ τὸ καλῶς οἰκοδομῆσθαι αὐτήν WH Treg NA28 ] τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν RP 6:49 εὐθὺς συνέπεσεν WH Treg NA28 ] εὐθὲως ἔπεσεν RP