51
E Ratsu Goto Ba Gana Kede Na Vera ni Babilon
1 Na Taovia e tsaria, “Inau au alomaia kesa na guguri loki sosongo ke gadovia na Babilon migira nina tinoni.
2 Me sauba kau mologira na tinoni ni veratavosi kara ba toroutsania na Babilon, vaga kesa na guguri loki e puasalagira na rau matemate. Mi kalina ke labamai na dani ia, igira na gala sauba kara maiginigira pipi moa tabana, ma kara mangusi poponoa niqira butona kao.
3 Kamu laka na tamivaniaqira na mane vaumate ni Babilon kara tamani taguna na sageliana niqira tako, ma na gini vanavana niqira pipili. !Kamu laka goto na gaeaqira na mane vaolu! !Kamu matesiligigira sui lakalaka niqira alaala popono na mane vaumate!
4 Igira sauba kara boka sui, ma kara viri mate tana sautuna niqira verabau.
5 Minau na Taovia God Susuliga Sosongo au tau tsonikidaqira na Israel ma na Juda, atsa moa ti igira ara totu i laona na Babilon ara sasi sosongo i mataqu inau na God Tabu Loki ni Israel.
6 !Kamu tsogoligi tania na Babilon! !Kamu ulo tsaku kamu tau mate! Kamu laka na mate tana rongona nina sasi na Babilon. Kalina nogo ia ti inau au tangotuguqu mau kedea na verabau ia vaga e ulagana.
7 Tana idana inau au gini aqo na Babilon gana na kedeaqira na tinoni sui. Aia e vaga saikesa moa kesa na tseu qolumila na uaeni i laona tana limaqu inau, migira na vera sui tana barangengo popono ara inuvia nina uaeni mara viri bubulega sui.
8 Mi kalina ia, ma na Babilon e tavongani puka, me toroutsa saikesa nogo. !Kamu tangisia! Kamu lave sinagorena na bokana, me tau utu sauba ke mavu.
9 Migira na tinoni ni Israel mi Juda ara totu tsinogo i tana ara tsaria, ‘Igita a tovoa na sangaana na Babilon, me tau moa gini dou visutugua. Ida gita ma ka mololea kalina ia, ma ka visutugua i verada tatavosi. God e kedenogoa na Babilon tana susuligana popono me toroutsani saikesalia.’ ”
10 Na Taovia e tsaria, “Igamu niqu tinoni, kamu gudato ma kamu tsaria, ‘Na Taovia e totu tabana kolugita. Ida ma ka ba tsarivanigira na toga i Jerusalem na omea sui na Taovia nida God e naunogoa.’ ”
11 Na Taovia e tsavalagira na taovia tsapakae tana Media, rongona aia e padanogoa ke toroutsania na Babilon, gana ke gini tangotuguna nina Vale Tabu ara toroutsania.
Migira gaqira taovia na gala ara ketsaligira niqira tinoni, “!Kamu katsu vavangagira nimui pipili! !Ma kamu tangoli vangaraua nimui tako!
12 Kamu puâ na tavuli na ba bokiana na baravatuna na Babilon. !Mologira kara danga na mane matali kara matalidoua na verabau ia! !Kamu ketsaligira na mane vaumate kara taopoi gana kara labunovotia!”
Na Taovia e naunogoa na omea e tsaria laka sauba ke nauvanigira na tinoni ni Babilon.
13 I laona na butona kao ia ara totu danga sosongo na ko tatave ma na omea loki matena. Eo, mi kalina ia e laba nogo na danina gana matemate. Na maurina aia e vaga kesa na terete ara kutinogoa.
14 Na Taovia Susuliga Sosongo e gini vatsa na maurina segeni laka aia sauba ke alomaigira danga na mane kara baginia na Babilon, vaga moa na alaala popono na anelovo, me sauba kara gugû tana tangomana.
Na Linge na Tsonikaeana God
(Jeremia 10:12-16)
15 Na Taovia nogo e vusa na barangengo tana susuligana nogo aia;
mi tana nina sasaga loki e tatakatsinia na baragata.
16 E goko moa aia, me alevo na kô i gotu tana masaoka;
me naua mara maisai na parako na usa tû tana susuina na barangengo.
Maia e naua me kirapi na angaanga i laona na usa,
me molomaia na guguri loki talumai tana nina voki na mani mololaka omea levo.
17 Migira sui na tinoni ara bubulega mara tau saikesa sasaga.
Ara katsugira na titinonina na god peropero ara gini vangamâ,
rongona na nununa na god ara aqosia igira ara tau saikesa mana mara tau mamauri.
18 Ara tau saikesa tamani sa rongona, me ulagana nomoa ka reipeagira;
ma na Taovia sauba ke mai me ke toroutsanigira sui lakalaka.
19 Maia nina God a Jakob e tau saikesa vaga gira.
Aia nogo e aqosia pipi sui na omea,
me viligira nogo na Israel kara lia nina tinoni segeni nogo ia.
Na Taovia Susuliga Sosongo aia nogo na asana.
Nina Tupi na Taovia
20 Na Taovia e tsaria,
“Igoe Babilon, igoe nogo niqu tupi inau, niqu sagore na vailabu.
Au aqoginigo nogo igoe gana na tupi rapasiaqira na puku danga ma na veraqira na taovia tsapakae.
21 ma na pisa rapasiginiaqira na ose ma na mane ara sage i koniqira,
migira goto na terê ma na tinoni ara tagaovigira,
22 na matesiginiaqira na mane ma na daki,
na tuqatuqa, ma na dakidaki, ma na tinoni vaolu,
na baka mane, ma na baka daki,
23 ma na matesiginiaqira goto na mane reitutugusipi kolugira niqira sipi,
migira goto na mane ara qarikao kolugira niqira ose,
ma na tai rapasiginiaqira goto igira na tagaovera ma na tinoni lokiloki.”
Gana Kede na Babilon
24 Na Taovia e tsaria, “Igamu sauba kamu reiau inau kalina kau tuguvisu vania na Babilon migira nina tinoni tana rongona na omea seko sui ara nauvania na Jerusalem.
25 Igoe Babilon, o susuliga vaga saikesa moa na vungavunga, mo toroutsania na barangengo popono, bâ, minau nogo na Taovia au vaigalagi kolugo igoe. Sauba kau tangoligo, ma kau tsoni pukaligo i lao, ma kau molo lakemu, mo ko iru sui saikesa.
26 Me ke tagara goto sa vatu i laomu ke tugua na gini logovale tugua. Igoe sauba ko vaga saikesa moa na kaomate na dani ma na dani. Inau nogo na Taovia au tsaria na omea iani.
27 “!Kamu puâ na tavuli gana na vailabu ma kara rongomia igira na puku sui, ma kara vangarau segeniqira na ba vailabu koluana Babilon! Kamu tsarivanigira na Ararat, ma na Mini, ma na Askenas, kara baginia. Ma kamu vilia kesa ke raqa alaala vanigira. Kamu adimaia na alaala loki na ose, ma kara danga vaga moa na alaala na anelovo.
28 Kamu vangaraugira na puku tavosi sui na ba vailabu koluana Babilon. Kamu mologoko vano vanigira na taovia tsapakae tana Media, ma niqira tagaovera, ma niqira tinoni lokiloki, migira goto niqira mane vaumate pipi tana vera ara tagaovi kaputigira, kara vangaraua na baginiana Babilon.
29 Na barangengo e gagariri me kakasisi popono, rongona na Taovia e manalia na omea aia e padâ na nauana, laka na vera ni Babilon ke lia na kaomate i tana e tau tugua ke totu sa tinoni.
30 Migira na mane vaumate ni Babilon ara mololenogoa na vailabu, mara ba toturavi tana niqira valekakai. E puka lê rebona gaqira susuliga mara maluku vaga moa ti na daki. Migira na matsapakapuna na verabau ia ara viri tavui, mara iru sui na vale.
31 Migira na mane adigoko ara ulo vaimurigi na ba tsarivaniana na taovia tsapakae ni Babilon laka igira na gala ara sage nogo i laona nina verabau pipi moa tabana.
32 Mara tangoligira nogo na nauna na mani tulusavu i kô, mara tungigira pipi sui niqira valekakai ara barapoliginia na vatu. Migira sui na mane vaumate ni Babilon ara viri tsogo piriutsa bamai.
33 Me sauba ke tau oka migira na gala kara kavitsunagira ma kara tsogorigira vaga moa na uiti tana nauna na mani dudusiana. Inau nogo na Taovia Susuliga Sosongo na God ni Israel au tsaria na omea iani.”
34 Aia a Nebukadnesar na taovia tsapakae ni Babilon e kavitsunâ na Jerusalem
me gani gana.
Me mangusia na verabau ia vaga moa ti e korasia na popovatu;
me konomi poponoa vaga moa ti kesa na tuqana vigo na omea atsi.
Maia e adigira na omea sui e ngaoa na adiana,
me tsonilea na turina.
35 Na tinoni ni Sion kara tsaria,
“!God ke kedegira na tinoni ni Babilon,
tana rongona na omea seko loki ara naua vanigami igami!”
Migira na tinoni ni Jerusalem kara tsaria,
“!God ke kedegira na tinoni ni Babilon
tana rongona na rota loki ara molovanigami!”
Na Taovia Sauba Ke Sangagira na Israel
36 Mi tana, ma na Taovia e tsarivanigira na tinoni ni Jerusalem, “Inau sauba kau isutugumui, ma kau naua migira gamui gala sauba kara adimatena na omea seko ara naua vanigamu. Inau sauba kau korasia na uluna nina kô na Babilon, ma kau naua ma kara mamatsa takuti pipi sui nina ko tatave.
37 Ma na verabau ia sauba ke vaga moa na tsupu na vatu i tana ara mauri igira moa na omea tuavati atsi. Me sauba ke seko sosongo na rereina; me ke tagara goto sa tinoni ke totuvia, migira sui ara reia na omea e laba vaga ia, sauba kara gini matagu loki.
38 Migira sui na tinoni ni Babilon ara kanga vaga moa ti na laeone, mara nguru vaga moa ti na dalena laeone.
39 Minau sauba kau vangaraua kesa na kavomutsa vanigira, ma kau palaginigira na inu susuliga ke ulavigira ma kara gini bubulega, ma kara ba maturu saviliu, me utu goto kara mamata tugua.
40 Ma kau adigira ma kau ba labumatesigira i tana nauna ara labumatesigira na omea tuavati, vaga moa ti na sipi ma na naniqoti. Inau nogo na Taovia au tsaria na omea iani.”
Nina Kede na Taovia Vania na Vera ni Babilon
41 Na Taovia e tsaria na omea iani tana rongona na vera ni Babilon: “!Ara tangolinogoa na Babilon, aia na verabau ara tsonikaea tana barangengo popono! !Migira sui na puku tavosi ara reia e laba vaga ia, mara gini beke loki!
42 Na gala ara tsavu poponoa na verabau ni Babilon, vaga moa ti e longamai na tasi loki me tsavu poponoa na verana.
43 Igira sui na vera i laona ara moro mamataguniga sosongo, mara lia vaga saikesa moa ti na kaomate, i tana e tau nogo tugua sa tinoni ke totuvia, se ke liu bâ i konina.
44 Inau sauba kau kedea Bel niqira god peropero na Babilon, ma kau naua maia ke tusuvisugira na omea sui e komia i koniqira na tinoni; migira sui na puku na tinoni sauba e utu goto kara samasama vania.
“Ara viri puka sui nogo na baravatuna na Babilon.
45 !Igamu na tinoni ni Israel, kamu tsogoligi tania i tana! !Kamu ulo tsaku kamu tau mate tana niqu momosatoba loki.
46 Me ke laka puka lê rebona gamui susuliga, se kamu matagu, tana rongona na goko ni sautu amu rongomigira. E pipi moa na ngalitupa e dona ke tavosa bamai visana na goko ni sautu, tana rongona na vaisekoligi e laba tana butona kao iani, migira na taovia tsapakae ara viri vailabugi.
47 Me vaga ia, me maimai nogo na tagu i tana inau sauba kau kedegira na nunuqira na god peropero ni Babilon. Sauba kau paluvangamana nina kao popono, ma kau matesiligigira sui na tinonina.
48 Eo, pipi sui lakalaka na omea tana barangengo mi tana masaoka sauba kara gudato tana magemage, kalina kara reia e puka na verabau ni Babilon i limaqira na tinoni ara talumai i vava na toroutsaniana.
49 Eo, igira na tinoni ni Babilon ara tsukia gaqira matemate danga sosongo na tinoni ni Israel, migira goto na tinoni sui polia na barangengo, bâ, mi kalina ia, maia segenina nogo na verabau ni Babilon sauba ke puka. Inau nogo na Taovia au tsaria na omea iani.”
50 Ma na Taovia e tsarivanigira na tinoni ni Israel ara totu moa i Babilon: “!Igamu amu pitsa nogo tania na mate! !Bâ, mi kalina ia kamu tû ma kamu vano tsaku! !Kamu laka goto na pitu! Me atsa moa ti amu totu ao tania na veramui segeni, ma nimui aqo kamu padaau moa inau nimui Taovia, ma kamu padavisugotoa na Jerusalem.
51 Igamu amu tsaria, ‘Ara paluvangamamami sosongo igami, mami totu moa tana vangamâ. Ami tau saikesa dona nagua kami naua, rongona igira na tinoni ni veratavosi ara sagenogoa i laona na nauna tabu tana Vale Tabu.’
52 Me vaga ia, minau au tsaria laka e maimai nogo na tagu i tana sauba kau kedegira na nununa lê nina god peropero na Babilon, migira nina tinoni ara boka tana vailabu tana tagu ia, sauba kara kukungu i laona na kao popono.
53 Me atsa moa ti na tinoni ni Babilon tangomana kara dato tsau tana masaoka, ma kara logoa kesa niqira valekakai i tana, ma kara barapoliginia na vatu, minau sauba kau molovanogira moa na tinoni kara ba toroutsania. Inau nogo na Taovia au tsaria na omea iani.”
54 Ma na Taovia e tsarigotoa,
“Kamu rongomia na tatangina na ngangai tana Babilon,
ma na tangitangi matena na toroutsa loki e laba tana kao ia.
55 Inau au toroutsania na Babilon, mau mangusia.
Igira na alaala na mane vaumate ara ulo vailiusigi
vaga moa kalina e tabosa na panu,
mara baginia, mara guloki loki mara leleo sosongo.
56 Igira ara mai gana kara toroutsania na Babilon;
mara tangoligira nina mane vaumate,
mara bokua niqira parige.
Inau nogo na God au dona kau kedegira igira ara naua na omea tabaruga,
me sauba nomoa kau nauvania na Babilon na omea vaga e ulagana.
57 Inau sauba kau naua me ke ulavigira na inu susuliga igira sui nina taovia tagao,
migira goto nina mane sasaga loki, ma nina tinoni lokiloki, ma nina mane vaumate.
Igira sauba kara maturu saviliu me utu goto kara mamata.
Inau na taovia tsapakae au tsaria na omea iani,
inau nogo na Taovia Susuliga Sosongo.
58 Na baravatuna kakai ni Babilon sauba kara vui pukaligira saikesa,
ma kara tungigira nina matsapakapu datodato.
Na tinoni sui ara rota lê moa na aqo;
ma na omea ara aqo kakai matena ara viri iru sui saikesa.
Inau nogo na Taovia Susuliga Sosongo au tsaria na omea iani.”
A Jeremia e Mologoko Vano i Babilon
59 Tana vatinina ngalitupa nina aqotagao a Sedekia na taovia tsapakae, inau a Jeremia au marea kesa na papi mau ngaoa ke balaba i Babilon. Tana tagu ia, maia Sedekia na taovia tsapakae e pada na vano i Babilon, maia Seraia nina mane sasanga e dulikoluvanoa. Aia Seraia na dalena a Neria, ma na kukuana a Maseia. Te au tusua na papi ia vania a Seraia ke adivanoa.
60 Mi laona na papi iani, inau a Jeremia au maretsuna poponoa tana rongona pipi sui na toroutsa sauba kara laba vania na vera ni Babilon, vaga nogo na Taovia e tsarivaniau.
61 Mau tsarivania a Seraia, “Kalina ko ba tsau i Babilon, ma nimu aqo ko tsoko makalidoua vanigira na toga pipi sui na omea au maregira tana papi iani.
62 Mi muri mo ko nonginongi vaga iani, ‘Taovia, igoe o tsarinogoa laka sauba ko toroutsania na nauna iani, me ke tagara goto sa omea mamauri ke totu i laona, atsa moa na tinoni se na omea tuavati, me laka sauba ke lia saikesa na kaomate.’
63 Migoe a Seraia, kalina ko suilavaginia na tsokoana na papi iani vanigira na toga, mi muri mo ko sori bâ kesa na vatu i konina mo ko ba tsonitsunâ tana Kô Euprates,
64 mi kalina ko nauvaganana ia, mo ko tsarivaganana iani, ‘Na omea vaga nogo iani sauba ke laba vania na vera ni Babilon, aia sauba ke luvu me ke utu saikesa goto ke tsobokaetugua, tana rongona na toroutsa loki na Taovia sauba ke alomaia i konina.’ ”
Mi tana e sui nina goko a Jeremia.