Acts
1
Bu Njalekenh Luke Bimbom Nahni Djurra
Acts 1:1-5
Ngaye nawu Luke, dja ngabimbom nahni djurra ngudda ke nawu Theophilus. Nawu kerrngehkenhni ngabimbom djurra nayungkihni kore Jesus kurduhkurduyimi dja benhbukkabukkanikenh bedberre nawu bininj. Ngaye ngabimbom rowk bu Jesuskenh kore dedjingmey dja kore nungka yiburnbomkenh wanjh yerre kunu Ngabbard biwelengdurndiweng kore kaddum heaven. Bu balhwirleni durndi kaddum nungka benbukkabukkani apostles nuye nawu bendjarrngbom. Nawu Namalngmakkaykenh benedjarrkdi Jesus bu benbengdayhkeng.
Kaluk bu Jesus doweng yawoyhmimbinj, wanjh nawu apostles bedda birrinani bu nungka kunwernhkah benmarnekukbukkarreni kore birridjarrkrey kunkodjke forty kunbarnangarra ngarre. Wanjh bedda birrinani kore kurduhkurduyimi kunwern, wanjh birriburrbuni bu woybukkih duninjh yawoyhdarrkidminj. Dja mak nungka benhmarnemulewam bu God kawohrnankenh rowk.
Kunkudjihkenh bu birridjarrknguni manme, wanjh nungka benmarneyimeng bedberre, “Yuwn bu ngurribolkbawon Jerusalem. Dja ngurrimadbu nawu Ngabbard ngunberrebbom ngudberre kore kerrngehkenh ngamulewani ngudberre. Nawu John benkukdjuhkeyi kukkuwi nawu bininj, kaluk bu kunkodjkebubuyika ngurrimadbun, wanjh kaluk Ngabbard yiman ngunkodjdjuhke ngudberre Namalngmakkaykenh dorrengh.”
Jesus Djalwam Kore Kaddum Heaven
Acts 1:6-11
Nawu apostles birrimirndemornnamerrinj wanjh birridjawam Jesus, wanjh birriyimeng, “Nawu Yiwohrnan, bolkkime yiddok ngad kanyawoyhmarnbun ngadberre bininj ngarriwarlahkenh nawu Israel ngankebmawahmeng ba bu ngarriyawoyhwohrnankenh kondanjkunu kunred?” Wanjh Jesus benwokmey dja benmarneyimeng bedberre, “God nawu Kornkumo wanjh nakka nadjalkudji duninjh bu kawohrnan kore baleh kabolkyime bu nungan kaluk kakurduyime. Kuhni minj ngudda ngudberre bu ngurriburrbun. Dja nawu Namalngmakkaykenh kamre kangimen kore ngudda ngudberre, wanjh nungka ngunwon kundulkarre ngudberre ba bu ngurrbenmarnemulewan woybukkih duninjh bu ngayekah, kondah kore Jerusalem, dja mak kubolkwarlah ngarre Judea, dja mak kunred Samaria, dja mak kudjalbolkwarlahkenh rowk kore kondah kurorre.”
Bu kuhni balyimi bedberre, bedda wanjh birridjalnang bu wayhmiwayhmi rengehrey kaddum wanjh manbu kunkodjngol bikukbalabalhmeng. 10 Wanjh bu bedda birridjalngolnani bu Jesus wam kaddum, wanjh kundjalmekbe rerrih benemdjaldanginj bininj bokenh, benemdanginj kore birrihdi. Kaluk benemdjongbuyindi nawu madjbele duninjh. 11 Wanjh benemekbe bininj bindimarneyimeng, beneyimeng, “Bininj, ngudda nawu Galileebeh, njalekah ngudda ngurridjaldi dja ngurringolnan kaddum? Ngudda ngurrinang Jesus ngunbawong bu God bikang. Kaluk nungka kamyawoyhdurndeng kundjalkarewi kadjalrohrok bu yiman ngurrinang wam kaddum kore heaven.”
Nawu Apostle Birridurndi Kore Jerusalem Dja Birridjaldi Yiwarrudj
Acts 1:12-14
12 Kuhni wanjh yimerranj kore mandulum dulkmirnderri manbu olive kundulk. Kaluk minj djarrehniwirrinj kore kunred Jerusalem*. Wanjh nawu apostles birribolkbawong dja birridurnderrinj kore Jerusalem. 13 Wanjh bu birribalhbebmeng kore kunrurrk mirndewernni, wanjh birribaldjalwam birringimeng manbu kaddum rurrkdi kore birrihyoy. Wanjh naninjnanu bininj bedda birringeyyoy Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, Matthew, James nawu beywurd nuye Alphaeus, Simon nawu benwidnani Romebeh bininj, dja Judas nawu beywurd nuye James. Bedda wanjh birridjarrkdi.
14 Wanjh bedda munguyh birrimirndemornnamerreni bu munguyh birridjaldi yiwarrudj, dja mak birribuyika birridjarrkdi. Mary ngalbadjan nuye Jesus dja birribuyika daluk, dja mak nawu birridanginj Jesus birridjarrkdi.
Nawu Apostles Birridjarrngbom Matthias Bu Kabirriraworrenkenh
Acts 1:15-26
15-16 Kaluk bu bedda birrimirndemornnamerrinj nawu birriwoybukwoni Jesus, wanjh birriyolyolmi. Kaluk 120 bininj kumekbe birridi dja birriyolyolmi. Wanjh Peter dolkkang benmarneyimeng, “Ngudda nawu karridangerrinj, kandibekka. Kuninjkunu wanjh David bimbom kore djurra, bu Namalngmakkaykenh biyingkihmulewani Judas nawu bikukweykang Jesus bu bininj birridarrkidmey. Wanjh God djareminj bu kumyimerranj bolkkime. 17 Bu nungka wanjh ngarridjarrkdurrkmirri dja mak ngarriraworreni.”
18 (Ngurriburrbun bu Judas birrikarremulewam kunwardde bu kuninjkunu kunwarre kurduyimeng. Wanjh nungka kang namekbe kunwardde bolkbayahmeng kabbal nuye. Wanjh nungka djalkukmankang doweng kumekbe kore kunbolk nuye, dja kukbarrhbarrhmeng bu njambebmerrinj rowk. 19 Birridjalwern bininj nawu birrihni Jerusalem wanjh birriwobekkang bu bimarnekurduyimerranj nawu Judas, wanjh kumekbe kunred birribolkngeykurrmeng Akeldama. Kumekbe kunwok bedberre kayime, “Kabolkkurlbayo”.)
20 Wanjh Peter yawoyhwokdi, yimeng, “Kore djurra nawu Psalms kangeyyo, kore bimbuyindanj wanjh yimeng nuye, ‘Kumekbe kunred nuye, wanjh bolkwarremen, Dja minj nangale mak kani.’ [Psalm 69:25] Dja mak kubadbuyika bimbuyindanj kore yimeng nuye, ‘Wanjh nabuyika bininj kabimarnebolkmang kore nungka wohrnanikenh.’ ” [Psalm 109:8]
21-22 “Mah wanjh, kamak bu karringalke nawu nakerrnge bininj kamngimen ngarriraworren ngad nawu ngarrimulewan kore kunwoybuk bu Jesuskenh yawoyhdolkkang kumidjbeh. Ngarridjare bininj nawu ngarridjarrknani bu yimi Jesus nawu kawohrnan kankani ngadberre, bu dedjingmey kerrngehkenh kore John dedjingmey benkodjdjuhkeyi bininj, djahdjalwam kalukburrk God bidurndiweng Jesus kore heaven. Dja nangale kab bininj karringalke?” Wanjh kuninjkunu Peter benmarneyimeng rowk.
23 Wanjh bedda bindimarnedjareni bininj bokenh nawu Joseph Barsabbas, dja kunbuyika kunngey ngeyyoy Justus. Dja nawu nabuyika bininj ngeyyoy Matthias. 24-25 Wanjh birridjaldanginj yiwarrudj, birriyimeng, “Nawu Yiwohrnan Rowk, ngudda kankangeburrbun rowk ngadberre nawu ngarriwarlahkenh bininj. Nawu Judas warnyakmulewarrinj kore durrkmidurrkmirri ke, dja durndi kore nungan bolkdjareminj. Dja wanjh naninjnanu bininj benebokenh, kanbukka ngadberre nawu baleh nanu yimarnedjare yikurrme bu kayimerran nawu apostle, dja karrurrkmirri ke.” 26 Wanjh bedda bindibebbehngeybimbom berrewoneng kore djurra bokenh, dja bindimarnekurrmeng djurra kore birridahkendoy, wanjh nakudji djurra birribebkeng, dja birringeyngalkeng nawu Matthias. Wanjh nungka yimerranj apostle birriraworrinj birribuyika eleven bininj nawu apostle.
* 1:12 Nakudji kilometre. Nawu Jews birriyimi, “yuwn bu djarreh, ba bu yidjalre kurrenge bu kunbarnangarra manbu Sabbath”. 1:15-16 Greek kunwok kayime, “nawu birridangerrinj”.