15
Nawu Birriwohrnani Yiwarrudj Ngarre Birrimirndemornnamerrinj Kore Jerusalem
Acts 15:1-6
Wanjh yikahwi bininj birridolkkang kubolkkimuk Judeabeh dja birriwam kunred Antioch, wanjh birridedjingmey bindibukkabukkani nawu birrimunkekadjungi Jesus. Wanjh bindimarneyolyolmi kunbuyika bedberre. Kaluk bindimarneyimeng, “Kuhni bu kunkare Moses nganmarneyimeng ngadberre bu ngad wanjh karrilakkayenworren rowk. Wanjh bolkkime bu ngudda minj ngurrilakkayenworren, wanjh minj God kunukka ngunngehke ngudberre.”
Bu Paul dja Barnabas bindiwobekkang kuninjkunu birrihyimi bedberre bininj, wanjh bedda birridjaldangwerreni munguyh bu kuninjkunukenh. Kaluk bu birridangwerreni wanjh bedda bindimunkeweng Paul dja Barnabas dja mak birribuyika bininj birridjarrkwam Jerusalem bu kabindimulewarren kumirrk bedberre nawu apostles dja mak nawu birriwohrnawohrnani yiwarrudj ngarre.
Nawu bininj yiwarrudj bedberreni bindimunkeweng Paul dorrengh, bu birriwam. Wanjh bu bedda birribalhrey wanjh birriwohngimeng kore kunred kabolkngeyyo Phoenecia. Wanjh yerreh kunu birribalwam birriyawoyhbebmeng kunredbuyika kore kubolkkimuk Samaria. Bu bedda birribalhwohrengehrey wanjh bindibebmeng kore bininj nawu birridjarrkwoybukwoni Jesus, dja bindimarnemulewani bedberre nawu minj Jews bu birridedjingmey birrimunkekadjungi Jesus. Wanjh birridjalwern nawu birridangerrinj bedda birridjalnjilngmakminj duninjh bu bindiwobekkang bedberre.
Bu Paul dja Barnabas dja mak bininj birridjarrkrey birrimbebmeng kunred kunkimuk Jerusalem, wanjh nawu apostle dja nawu birriwohrnawohrnani yiwarrudjkenh, wanjh bindikimey bedberre dja mak birridjalwern bininj nawu yiwarrudj bedberre. Wanjh Paul dja mak nawu birridjarrkrey bininj bindimarneyolyolmeng kore God kurduyimi kore bedda bindiyolyolmi nuye kubolkbubuyika. Yikahwi bininj nawu birriwoybukwong Jesus, wanjh bedda nawu Pharisees. Bu bedda bindibekkang Paul dja mak birribuyika bininj bu birriyolyolmi, wanjh birridolkkang dja birriyimeng, “Birrimekbe nawu bininj ngurrbenmulewam nawu birrimarnedjaremulewarrinj Jesus, wanjh nakka minj Jews. Dja ngad karrbenlakkayenwo mak karrbenbukkabukka kore mankarre nuye Moses ba bu kabirrikarrmekenh.”
Wanjh nawu apostles dja mak nawu birriwohrnawohrnani birrimirndemornnamerrinj kumekbe bu birriyolyolmerrinj kuninjkunukenh.
Bu Peter Benmarnewokdanj
Acts 15:7-12
Bu bedda birridangwerreni bu kunkuyeng, wanjh Peter dolkkang wokdanginj, dja benmarneyimeng, “Nawu karridangerrinj, ngudda ngurriburrbun bu kerrngehkenh God ngandjarrngbom ngaye kore karrihnibeh, dja nganmunkeweng bu ngakang kunwok kunmak nuye kore bininj nawu minj Jews ba bu kabirriwoybukwon. God nawu kankangeburrbun karriwarlahkenh bininj wanjh ngaye kanbukkang bu woybukkih nungka kabenkimang bininj nawu minj Jews. Nungka kunu benwong nuye Namalngmakkaykenh yiman bu yimi ngad kanwong.
Kuhni bu karriburrbun bedda woybukkih bedmanwali kabirrikadjung Jesus. God nungka minj benmarnekurduyimeninj kunbuyika, dja kadjalrohrok kore ngad mak kanmarnekurduyimeng. Bu bedda birridjalwoybukwong, wanjh kunu nungka bendjalkangebelewong rowk. 10 Wanjh bolkkime njalekenh ngudda ngurridjare ngurrbenmarnbun kabirriwokmarrkmang manbu mankarrekare kahyo? Dja makka manu mankarrerayek. Ngad kunu minj munguyh karrimarrkmang mahni mankarre, dja mak nawu mawahmawah kadberre minj munguyh birrimarrkmayi, dja njalekenh ngudda ngurrhbenwon kuhni kunrayek? Bu kuhni ngudda ngurrikurduyime wanjh kunukka God ngundung ngudberre. 11 Dja burrkyak. Ngad wanjh karriburrbu bu God kabenngehke bedberre yiman kayime ngad bu kanngehkeng kadberre rowk. Jesus nawu kawohrnan rowk nungka kandjalkongibom kadberre, wanjh djal kunmekbekenh kunu God kanngehkeng kadberre yiman bu kabenngehke bedberre.” Kuninjkunu kunwok wanjh Peter bendjalmarneyimeng bedberre.
12 Birridjalwern bininj birridjalwokngurdmerrinj rowk bu birriwokbekkani Barnabas dja Paul bu bedmanwali benehmulewarreni kore God benbenemarnekurduyimeng kundulkare dorrengh, kore bininj nawu minj Jews birrinang dja birrikangebarrhmeng duninjh kore God nuye kundulkare.
Bu James Benmarnemulewam
Acts 15:13-21
13 Bu bedda beneyakwong benewokdi, wanjh James kumbadwokdanginj, dja benmarneyimeng nawu bininj birrimirndeni, wanjh yimeng, “Nawu karridangerrinj, wanjh kandibekka! 14 Simeon* nungka kandjalmarneyimeng kadberre bu God kerrngehkenh kanbukkang bu nungka kabennahnan benyikang bininj nawu bedda minj Jews bu bendjarrngbom yikahwi bedberre bu kabirriyimerran nungan nuyekih. 15-18 Nawu prophet birriwern birridjalyingkihmulewani rowk bu God kumekbe kakurduyime bedberre bu bolkkime. Dja ngurriburrbun kore kayingkihbimbuyindi, bu yimeng, ‘God nawu kawohrnan rowk yimeng, “Yerrekah kaluk ngaye ngamyawoyhdurndeng. Kaluk ngaye ngayawoyhrurrkname manbu David nuyeni rurrkbakmeng. Bu wanjh rurrkngarlahngarlmeng rowk, Dja wanjh ngaye kaluk ngayawoyhrurrkmarnbun. Kuhni ngakurduyime ba bu birridjalbuyika birriwarlahkenh bininj rowk ngandiyawan ngaye nawu ngawohrnan rowk. Birrimekbe bininj rowk nawu minj Jews bu ngandingeybun ngardduk. Nakka wanjh ngaye ngardduk.” Kuhni kayime nawu Kawohrnan Rowk nawu yingkihmulewarrinj kore bolkkime kakurduyime rowk.’ [Amos 9:11-12]
19 Dja wanjh marneyimeng ngudberre kore ngaye ngahburrbun. Yuwn bu kab karrbenmarnekarrerayekwon birrimekbe bininj nawu minj Jews nawu birrimarnekangeborledmeng nuye God. 20 Dja karrbenmarneyimen kore djurra, karrbenmarnebimbun bu karriyime, yuwn bu kabirringun manme manbu bininj birriwarrewoyi bu birriwoyi kore idols, dja wanjh makka kawarremen. Dja mak yuwn bu birriwohdjirdmarren. Mak yuwn bu kabirringun mayh nawu kunbidwi kabirrikukdjuyime bu kabirribun. Dja mak yuwn kabirrikurlbabongun mayh nuye. Kuninjkunu wanjh karrbenmarneyime bu karribimbun djurra bedberre.
21 Kuninjkunu ngayime bu kunmekbekenh. Ngurriburrbun bu Sabbath ngarre wanjh bininj kabirringimen kururrk kore synagogue dja kabirribekkan mankarre manbu Moses bimbom. Bu kunkare dja mak bolkkime bininj birriwern kabirridjalmulewan bu Moseskenh kore kubolkbubuyika rowk.” Kuhni wanjh James benmarneyimeng bedberre.
Bedda Birrikarremakwam Rowk Bu Birribimbom Djurra
Acts 15:22-29
22 Bu bedda birribekkang kuninjkunu, wanjh nawu apostles dja mak nawu birriwohrnawohrnani yiwarrudj ngarre, dja mak birribubuyika bininj bu birridjarrkkodjduhmeng bu birrikarremakwam. Wanjh bedda bindidjarrngbom bininj bokenh bu bindidjarrkmunkeweng Paul dja Barnabas birriwam kore Antioch. Benemekbe benengeyyoy Judas nawu ngeyyoy kunngeybuyika Barsabbas, dja mak nabuyika nawu ngeyyoy Silas. Bedda nawu benewohrnani bininj nawu birridangerrinj kore Jesus. 23 Wanjh bindiwong djurra bu kabirrikan Antioch. Kuhni wanjh kore djurra birribimbom bu yimeng, “Nawu karridangerrinj, ngad wanjh nawu apostles dja mak ngarriwohrnawohrnan ngalengngarre yiwarrudj. Ngad wanjh karridangerrinj ngudberre. Ngad ngarribimbom ngudberre nawu minj ngurribornayindangimeninj Jews bininj. Ngad wanjh ngarrinjilngmak ngudberre bu ngarribimbom ngudberre ngudda nawu ngurrihni kore Antioch, Syria dja mak Cilicia. 24 Ngad wanjh ngarrbenwobekkang bininj birrimdolkkang kondanjkunu Jerusalem bu ngundimarneyimeng kunbubuyika ngudberre bu ngundikangewarrewong dja ngundibengwarrewong. Ngad minj ngarrbenmunkewemeninj birrimekbe bininj.
25-27 Ngad wanjh bolkkime ngarrimirndemornnamerrinj bu ngarriwokdanginj dja ngarrikarremakwam. Wanjh ngad ngarrbenbenemey bininj bokenh nawu kabenengeyyo Judas dja Silas. Dja ngarrbenbenemunkewe kore ngudda ngurrihni. Kaluk bedda ngundimarnemulewan werrk kore kabimbuyindi naninjnanu djurra. Bedda wanjh kabirrimdjarrkre Paul dja Barnabas nawu karrbenbenemarnedjareminj. Kaluk benekuyindowimeninj darnkih bu benemarnedurrkmirri kore kunngey nuye Jesus Christ nawu Kawohrnan Rowk.
28 Ngad wanjh ngarrikarremakwan rowk kore Namalngmakkaykenh kadjare bu ngundimarneyime ngudberre kore yikahwi mankarre manbu mankuken ba bu ngurriwokmarrkmang rowk. Bu kuhni minj kunrayek. 29 Yuwn bu ngurringun manme manbu bininj kabirriwon nawu idols kabirrihmarnedi yiwarrudj, dja wanjh makka kawarremen. Mak yuwn bu ngurringun mayh nawu kunbidwi kabirrikukdjuyime bu kabirribun. Dja mak yuwn ngurrikurlbabongun. Dja mak yuwn bu ngurriwohdjirdmarren.
Bu ngudda kuninjkunu ngurriwarnyakmulewarren rowk, wanjh kunukka kunmak duninjh ngurridjalkurduyime. Bonj, kunmekbe ngundimarneyimeng ngudberre, dja wanjh bobo.”
Kuninjkunu kore birribimbom djurra.
Paul Dja Barnabas, Dja Mak Judas Dja Silas Wanjh Birridjarrkwam Kore Kunred Antioch
Acts 15:30-35
30 Wanjh nawu apostle dja nawu birriwohrnani yiwarrudj bedberre, bindibidkenwong nawu djurra dja bindimunkeweng birrikoluy kanjdji kore Antioch. Bu bedda birribolkmey kumekbe wanjh bindimirndenameng nawu yiwarrudj bedberreni rowk, dja bindiwong namekbe djurra. 31 Kaluk bedda bu birribimnang dja birribekkang kore djurra benmarneyimeng dja benkangerayekwong, wanjh kunukka birridjalwernhnjilngmakminj.
32 Nawu Judas dja Silas nakka wanjh bedda prophetni, dja bedman benehweykani kunwern kore Antioch, dja bindikangerayekwong dja bindimurrngrayekwong birrimekbe bininj nawu birridangerrinj kore Jesus. 33-34 Kaluk bu bedda beneyerrkang kunkodjkewern, wanjh nawu birridangerrinj kore Jesus bindimunkeweng bu kunmodmikenh birrimarneyimeng. Wanjh benedurndi kore Jerusalem birrihni nawu bindimunkeweng kerrngehkenhni.
35 Dja nawu Paul dja Barnabas benedjaldi kore Antioch bu birridjarrkraworrinj bininj birriwern bu bindibukkabukkani dja mak birriweykani bedberre birribuyika bininj manbu kunwok nuye nawu Kawohrnan Rowk.
Paul Dja Barnabas Benedangwerrinj
Acts 15:36-41
36 Bu bedda wanjh benedanginj kunkuyeng kore Antioch, wanjh kumekbe Paul bimarneyimeng Barnabas, “Ayh, kamak kab bu ngarrdurndeng kore kubolkbubuyika kore kerrngehkenh ngarrwam bu ngarrbenhmarneyolyolmi nawu Kawohrnan Rowk nuye kunwok. Ba bu ngarrbennan kunubewu kamak kabirrihni.” 37 Dja nungka Barnabas djareni bikayi John nawu kunngeybuyika ngeyyoy Mark bu kabirridjarrkre. 38 Dja nawu Paul minj burrbuyi bu kamak benekayi John Mark dja nakka nanu kerrngehkenhni benbenekukbawong kore kunbolk Pamphylia, bu minj birridjarrkdurrkmirriwirrinj. 39 Wanjh Paul dja Barnabas benedangwerrinj kunkimuk, wanjh kumekbe kunu benebebbehwam. Wanjh Barnabas nungan bikang John Mark, dja benebidbom kabbala benewam kore kubolkkimuk kabolkngeyyo Cyprus. 40 Dja nungan Paul bidjarrngbom nawu Silas. Wanjh nawu birridangerrinj kore Jesus birridjawam nawu Kawohrnan Rowk ba bu kabenbenenahnan bu kabenere. Wanjh benebolkbawong dja benewam. 41 Wanjh bedda benewohrengehgrey kunredbubuyika kore kubolkkimuk bokenh Syria dja mak Cilicia dja bindikangerayekwoni bininj nawu yiwarrudj bedberre kore kubolkbubuyika.
* 15:14 Simeon dja Peter, wanjh kangeyrohrok “Simon.” 15:20 Ngurrina kore Exodus 34:15-17; Leviticus 17:10-16; 18:6-23