32
Bu Birrimarneboddanj Idol Nawu Birrimarnbom
Exodus 32:1-35
(Deuteronomy 9:6-29)
Kaluk bininj nawu Israel benkebmawahmeng wanjh birrimadbom kunkuyeng nawu Moses, dja nungka minj kumkoluyi kore kuwarddebeh. Wanjh birrimirndeyikang nawu Aaron dja birrimarneyimeng, “Mah. Yimarnbu kadberre god ba kanmarnedokme kadberre. Dja namekbe bininj Moses nawu kanyibebmeng kadberre kore Egypt, minj karriburrbun bu baleh nungka bimarnekurduyimerranj.”
Wanjh Aaron benmarneyimeng, “Mah. Ngurriyerrkkemen dja ngurrimka nawu kabirrihkanemdjongbuyindikenh, manbu gold wirlmurrng nawu bedberre ngalbihbininjkobeng ngudberre dja mak ngalbebeywurd dja nabebeywurd ngudberre.” Wanjh birriwern rowk birriyerrkkerrinj kore kunkanemkenh, dja birrikang dja birriwong Aaron. Wanjh nungan Aaron mangimangi kore birriwong rowk, dja kinjeng bu mey gold wirlmurrng duninjh, wanjh kukmarnbom idol bedberre. Kaluk kukmarnbom wirlmurrng gold mandjawakwi bu kukyimi bulikki yaw. Wanjh birrimekbe bininj birriyimeng, “Ngurrina! Ngad nawu Israel kankebmawahmeng! Dja nahni wanjh god nawu kanbebkeng kadberre kore Egyptbeh!”
Kaluk bu Aaron nang baleh bu kurduyimerranj wanjh nungka marnbom altar kore kumirrk nuye namekbe bulikki yaw, dja yimeng bedberre, “Bu malaywi wanjh ngad karrimulilmang nawu Yawey.” Wanjh bu kumdungbebmi malaywi bedda birridolkarrinj. Wanjh birrimey mayh, dja yikahwi birrimokenkinjeng kore altar, dja yikahwi mak birribom bu birridjarrknguni kore kunmodmikenh nuye Yawey.+ Kaluk birriyerrkang, birridjarrknguneng dja birribonguneng, wanjh yerre birridolkkang dja birridedjingmey bu kunwarre duninjh birrikurduyimi.
Wanjh Yawey bimarneyimeng Moses kore kuwarddekimuk, yimeng, “Werrkwerrk yikolu kore kondahbeh! Birrimekbe bininj nawu yibenbebkeng kore Egyptbeh wanjh nakka birriwarreworrinj dja ngandibodmewong ngardduk. Bedda wanjh werrkwerrk ngandiwokbawong ngardduk kore ngabenwokrayekwong. Dja bedda wanjh birrimarnbom idol bu wirlmurrng goldwi, dja kakukyime nawu bulikki yaw. Wanjh birrihmarneboddangeni namekbe nawu idol, dja mak birriwoni nuye bu birrimarnebom mayh, dja mak birriyimeng, ‘Ngurrina! Ngad nawu Israel kankebmawahmeng! Dja nahni wanjh god nawu kanbebkeng kadberre kore Egyptbeh!’ ”
“Ngaye ngabennang birrimekbe bininj bu minj kandiwokmarrkmang ngaye dja kabirrikangerayek ngardduk. 10 Bonj, yuwn bu kandenghke, dja kanbawon ba wanjh ngayiddung duninjh bedberre bu ngabenbularrbun. Ngudda yiwid, dja ngaleng marnbun ngudda ba yibenkebmawahme birribuyika bininj birridjalwern, dja kabirrimirndewernmerren dja mak kabirringeykimuk.”
11 Wanjh Moses yimankek bimarnbuyi nawu Yawey, nawu God nuye, bu kabenkongibunkenh. Wanjh yimeng, “Ngudda nawu Yawey, bu kundulkarre dorrengh yibenbebkeng birrimekbe bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore Egyptbeh. Bu kore kubid ke dja kunngudjkimuk ke yibenbebkeng. Dja njalekenh bu yiyiddung dja yibenbun? 12 Dja bu kunmekbe yikurduyime, wardi bininj nawu Egyptbeh kabirriyime, ‘Njalekenh Yawey benbebkeng kore birrihbongdi dja benkang kore kuwarddewardde kumekbe benbularrbom rowk?’ Wanjh ngaye djawadjawan bu yuwn yiyiddung, dja yibawo. Yimayaliborledmen dja yuwn bu yibenbularrbun nawu bininj ngudda ke. 13 Yiburrbu kore ngudda yiwokkurrmerrinj bedberre Abraham, dja Isaac dja Jacob. Ngudda yingeykurrmerrinj bu yibenmarnewokkurrmerrinj, yiyimeng, ‘Kalukburrk ngaye wanjh ngabenmarnbun nawu mawahmawah ngudberre bu kabirrimirndeyimerran yiman kayime mankokkarrng kawernmerren kore kunngol, dja mak ngabenbolkwon kore ngabenbolkberrebbom, ba bu mawahmawah bedberre wanjh kabirribolkkarrme mahni kunred bu munguyh munguyh.’ ” Kuhni bu Moses bimarneyimeng nawu Yawey.
14 Wanjh kunmekbekenh nawu Yawey mayaliborledmeng, dja minj benbuyi birrimekbe bininj kore nungka benyingkihbengdayhkeng bu benbularrbuyikenh.
15-16 Wanjh Moses yawoyhkoluy kore kuwarddekimukbeh, kaluk kumyikoluy dja karrmi kubid nuye manwarddebalabala bokenh manbu bimbuyindi kumirrk dja kubodme ngarre manbu kunwok kunwoybuk nuye bu Yawey wokkurrmerrinj. Namekbe manwarddebala bokenh wanjh God nungan marnbom. Nungan mak bimbom mankarre nuye, bu warddedadjkeng kore maninjmanu kunwardde.
17 Kaluk Joshua benbekkang bu birrikayhkayhmi birrimekbe bininj, wanjh bimarneyimeng Moses, “Ngabekkan nakka yiman nuk kabirrihburren kore kured yiman nawu birriyidko bininj bindimarnebebmeng!” 18 Wanjh Moses yimeng “Burrkyak. Nakka minj kabirrihburren. Minj kabirrihkayhme bu bindibom birribuyika bininj. Dja nakka wanjh kabirrihdjalwayini kore ngabenbekkan.”
19 Bu Moses bebmihbebmi darnkih kore kured, wanjh nungka nang namekbe bulikki yaw idol, dja mak bennang nawu bininj birriborrkkeyi. Wanjh nungka yidduy duninjh dja mak wohburriweng manmekbe kunwardde bokenh dja warddebarrabarrmeng kore kurorre darnkih kore kanjdjikah kuwarddekimuk. 20 Wanjh mey namekbe bulikki yaw idol dja kinjeng ba wirlmurrng gold yawoyhyimerranj dja djulngdongohdoy marnbom yiman kundjulng, wanjh rawong kukku dorrengh, benmarnbom bininj nawu Israel benkebmawahmeng bu birribonguneng manmekbe kukku manbu gold dorrengh.
21 Wanjh Moses bidjawam Aaron, “Baleh nahni bininj birrikurduyimeng ke bu ngundimarnbom yibenkang kore kuhni birrikurduyimeng kunwarre duninjh?” 22 Wanjh biwokmey yimeng, “Nawu Kanmarnewohrnan, yuwn ngaye kandung! Ngudda yiburrbun bu birrimekbe bininj kabirridjare bu kabirrihdjalkurduyime kunwarre! 23 Bedda mak ngandimarneyimeng, ‘Namekbe Moses nawu nganbebkeng ngadberre kore Egyptbeh, wanjh minj ngarriburrbun bu baleh bimarnekurduyimerranj nuye. Kab ngudda yimarnbu kadberre god nawu kanmarnedokme kadberre.’ 24 Wanjh ngabenmarneyimeng bu birrimkang nawu kabirrihkanemdjongbuyindi. Wanjh bedda birrikanemyerrkyerrkkerrinj dja ngandiwong wanjh ngaburriweng kore kunak, dja wanjh nahni mayh kukbebmeng!”
25 Kaluk Moses wohburrbom bu Aaron benbawong birrimekbe bininj bu birridjalkurduyimi kore bedman birridjaldjareni, dja minj birriyawoyhwokmayi nuye. Dja bedda birriwarreworrinj dja benmarnbom nawu kabirriyidko bedberre bu bindidjekmiwong. 26 Wanjh Moses dolkkang danginj kore kurrangmaye ngarre kunbolk kore birrihni, dja kayhmeng, yimeng. “Birringalehngale nawu Yawey nuye bininj, wanjh nakka birrimray kondah kore ngaye!” Wanjh bininj rowk nawu Levi benkebmawahmeng birrimdolkkarrinj birridangerrinj kore Moses dingihdi.
27 Wanjh Moses benmarneyimeng birrimekbe bininj nawu Levi benkebmawahmeng, “Yawey nawu God nuye Israel benkebmawahmeng rowk, kuhni wanjh kayime, ‘Bininj rowk ngurrima sword dja ngurribarnkurrmen kore ngurringadmodukkarren. Wanjh ngurriray kore kurehrered ngudberre dja ngurrbenbu nawu ngurridanginj dja nawu djawirna ngudberre, dja mak nawu ngurriredbo bininj.’ ” 28 Wanjh nawu Levi benkebmawahmeng birrikurduyimeng kore Moses benwokrayekwong. Wanjh kunmekbe kunbarnangarra birriwern bininj birridoweng yiman 3000. 29 Wanjh Moses benmarneyimeng, “Bolkkime ngudda ngurrikurrmerrinj bu ngurriyimerranj djal Yawey nuye bininj. Ngudda ngurriwokmarrkmey dja ngurrbenbom beybeywurd dja nawu ngurridangerrinj ngudberre. Kunmekbekenh kunu nawu Yawey ngunmarneyimeng kunmak ngudberre bolkkime.”
30 Wanjh bu kunbarnangarrabuyika Moses benmarneyimeng bininj rowk, “Ngudda ngurrikurduyimeng kundjalwarre duninjh. Dja wanjh bolkkime ngabidbun kuwarddekimuk kore Yawey dja ngadjawadjawan nungka bu wardi ngunmarnebengmidjdan ngudberre.” 31 Wanjh Moses durndi kore Yawey dja bimarneyimeng, “Birrimekbe bininj bedda wanjh kunwarre kunkimuk birriyimeng. Bedda wanjh birrimarnbom idols manbu gold duninjh, nawu yimankek gods bedberre. 32 Dja bolkkime wanjh ngaye djawan bu yimarnebengmidjdan kunwarre bedberre. Dja bu burrkyak, wanjh kanngeybularrbu ngaye kore nawu djurra yibenngeybimbom ngudda ke bininj rowk.”
33 Wanjh Yawey bimarneyimeng Moses, “Ngaye ngabenngeybularrbun kore djurra ngardduk nawu kunwarre birrihyimi dja minj ngaye ngandiwokmarrkmayi. 34 Dja wanjh yiray, yibenka nawu ngaye ngardduk bininj kore ngabolkyolyolmeng ke, kaluk yiburrbu bu angel ngardduk karrokorrokme ngudberre. Kaluk bu rerrihkah ngaye wanjh ngabenbun birrimekbe bininj kore kunwarre birrihyimi.”
35 Kaluk yerrekah Yawey munkeweng kundjak kunkimuk bu benbuni nawu Israel benkebmawahmeng. Nungka benduy bu bedda birridjirrkkang Aaron bu benmarnemarnbom nawu bulikki yaw nawu gold wirlmurrng duninjh.
+ 32:6 1 Corinthians 10:7