29
Jacob Bolkmey Kore Laban Nuye Kunred.
Genesis 29:1-14
Wanjh Jacob dolkkang wanjh rengehrey dja bolkmey kubolkwarlah kore kabirrihni birrimudbubuyika bininj nawu birrikang koyek. Wanjh kumekbe kore kabbal nungka nang kunngad, dja kumekbe darnkih birriyoy birrimirndedanjbik nawu sheep, dja manmekbe kunngad bininj mayh birrimadbuni bindibowoyi. Wanjh kunmekbekenh kunu birrimekbe mayh birriyoy kumekbe. Kunwardde manbu birringadbalhmeng mahni kungad wanjh manwarddekimuk. Dja berrebboyen bu kumirndebubuyika rowk nawu sheep bindimirndemornnamerrinj, wanjh bininj nawu birrinahnani sheep birriwarddedjirrkkayi, dja sheep birribowoyi. Wanjh kunmekbe birriwarddedurndiweng kore ngaddangbalhmeng.
Wanjh Jacob bendjawam bininj nawu birrinahnani sheep kumekbe, yimeng, “Ngudda nawu karridabbolk, ngudda ngurrikang baleh?” Bedda birriyimeng, “Ngad ngarrikang kunbolk Haran.” Wanjh nungka yimeng bedberre, “Yiddok ngurriburrbun Laban nawu Nahor Mawah nuyeni?” “Yoh”, birriyimeng, “wanjh ngarriburrbun.” Wanjh Jacob bendjawam, yimeng, “Kaluk nungka kamak?” Wanjh bedda birriyimeng, “Yoh nungka kamak, dja yina, Rachel ngalbu ngalbeywurd nuye ngalih wanjh kamhre, kamhmirndekan sheep.”
Jacob yimeng, “Ngurrina, kaddum kahdjaldungdi, minj ngurribangmemirndemornname nawu sheep. Wanjh ngurrbenbowo dja ngurrimirndeka kabirridalkngun.” Bedda birriyimeng, “Minj kunukka ngarribangmeyime, dja med ngarrimadbun mayh kumirndebubuyika rowk kabindimirndemornname, wanjh kunu ngarriwarddedjirrkkan manbu kahngaddangbalhmiyindi. Kumekbe wanjh sheep ngarrbenbowon kukku.”
Wanjh bu nungka djahdjalwokdi, Rachel bebmeng sheep dorrengh nawu kornkumo ngarre nuye, dja ngalengbu bennahnani. 10 Wanjh bu Jacob binang Rachel ngalbu ngalbeywurd nuye Laban nawu badjan nuye, dja mak nang mayh nuye nawu sheep, Jacob wam warddedjirrkkang manmekbe kunwardde, dja benbowong mayh nawu nuye nawu Laban. 11 Wanjh Jacob bibunjhmey Rachel dja nalkbom wernkih. 12 Wanjh Jacob bimarneyimeng Rachel bu nungka nayaw nuye kornkumo ngarre, dja bu nungka wanjh nayaw ngarre Rebekah. Wanjh kunu ngaleng rlobmeng bimarneyimeng kornkumo.
13 Wanjh kunmekbe rerrih bu Laban biwobekkang Jacob nawu nayaw nuye, nungka dokorrokmeng birrabkeng. Nungka biwanjbimey, bibunjhmey dja bimkang kore kururrk nuye, wanjh kumekbe Jacob yolyolmerrinj dja bimarneyimeng rowk. 14 Wanjh Laban yimeng nuye, “Woybukkih ngudda wanjh yawmey duninjh.” Wanjh Jacob benehni bu dird nakudji.
Jacob Bimarnedurrkmirranginj Laban Nawu Biwong Leah Dja Rachelwali.
Genesis 29:15-30
15 Kaluk Laban bimarneyimeng Jacob, yimeng, “Bu ngudda ngarrmud minj nuk kunmekbekenh kanmarnedurrkmirri bu minj marnekarremulewan. Kanmarneyimen baleh yiyime karremulewan?”
16 Wanjh Laban benbenekarrmi ngalbebeywurd bokenh. Ngalwernwarre wanjh ngeyyoy Leah, dja ngalwalawalak ngaleng wanjh ngeyyoy Rachel. 17 Leah ngalmimwarreni dja Rachel ngalkukmakni dja ngalmakkaykenhni duninjh. 18 Jacob bimarnedjareni Rachel, wanjh yimeng, “Ngaye marnedurrkmirri seven mandjewk bu ngudda kanwon ngalbeywurd ke ngalwalawalak ngalbu Rachel.” 19 Laban yimeng, “Kunwernhmak bu won ngudda, minj ngadjare ngawon nabuyika bininj, wanjh kondah yinin kore ngaye.”
20 Wanjh kunu Jacob bimarnedurrkmirranginj bu mandjewk seven ba Rachel bimayi. Dja nungka bu bimarnedjareni Rachel bulkkidj, wanjh kunmekbekenh kunu nungka bekkarrinj bu yiman minj kunwern kunbarnangarra bu bimarnedurrkmirranginj.
21 Kaluk Jacob bimarneyimeng Laban, yimeng, “Kanwo daluk ngalbu ngardduk. Ngayakwong bu mandjewk seven marnedurrkmirranginj, dja ngadjare nganeyo.” 22 Wanjh Laban benmirndemornnameng birriwern rowk nawu kumekbe kured birrini, dja mulil marnbom benwong. 23 Dja bu ngokdanj nungka bikang ngalbeywurd nuye ngalbu Leah dja biwong Jacob, wanjh Jacob beneyonginj. 24 Dja ngalkudji ngalbu bimarnedurrkmirri Laban ngalbu ngeyyoy Zilpah, ngaleng wanjh Laban biwong ngalbeywurd Leah kabimarnedurrkmirri.
25 Wanjh yimankek bu barrhbom, kaluk Jacob bikuknang Leahni! Wanjh Jacob bimarneyimeng Laban, “Njale kuhni bu ngudda kanmarnekurduyimeng? Ngaye wanjh marnedurrkmirranginj bu Rachel ngamayi. Njalekah ngudda kankoweng?” 26 Laban biwokmey, yimeng, “Minj kondah ngarriyime kakarremak bu ngalwalawalak werrk bininj kabimang, dja ngalwernwarre werrk kabimang bininj. 27 Bonj wanjh, ngunedjalyuwn bu kunbarnangarra seven bu bimulilmang, wanjh kunu ngundiwon ngalbuyika warridj, bu kanyawoyhmarnedurrkmirri mandjewk seven.”
28 Wanjh Jacob kodjdukmeng, nungka benehyoy Leah bu kunbarnangarra seven, wanjh Laban biwong ngalbeywurd nuye ngalbu Rachel ngalbininjkobeng nuye. 29 Ngalkudji ngalbu bimarnedurrkmirri Laban ngalbu ngeyyoy Bilhah, wanjh Laban biwong ngalbeywurd nuye Rachel kabimarnedurrkmirri. 30 Wanjh Jacob benehyoy Rachel warridj, dja nungka biwernhmarnedjareni Rachel, dja Leah walakkih. Dja nungka biyawoyhmarnedurrkmirranginj Laban kunbuyika bu seven mandjewk.
Ngalbu Leah Benyawkani.
Genesis 29:31—30:24
31 Bu Yawey binang Jacob minj bimarnedjareniwirrinj Leah, wanjh nungka bimarnbom kamak kayawkan, dja Rachel ngaleng ngalwalirrngwarreni. 32 Leah yawkani dja yawmey narangem. Dja ngaleng yimeng, “Yawey nungka burrbom ngardduk bu kunnjilngwarre, dja woybukkih nuk wanjh nabininjkobeng ngardduk bolkkime nganmarnedjare bu kunmekbekenh.” Kunmekbekenh kunu bingeykurrmeng namekbe wurdyaw Reuben.*
33 Kaluk yawoyhyawkani dja bu narangem bimarneyawdanginj, wanjh yimeng, “Bu Yawey bekkang bu minj Jacob nganmarnedjare, kunmekbekenh kunu namekbe warridj nganyawwong.” Kunu wanjh ngaleng bingeykurrmeng Simeon.
34 Wanjh yawoyhyawkani, dja bu narangem bimarneyawdanginj, wanjh ngaleng yimeng, “Kaluk burrk wanjh nabininjkobeng ngardduk nuk nganbelbme, dja ngaye ngamarneyawmey danjbik bebeywurd.” Kunu wanjh ngaleng bingeykurrmeng Levi.
35 Wanjh yawoyhyawkani dja bu bimarneyawdanginj narangem, ngaleng yimeng, “Kuninjkunu wanjh ngaburlume Yawey.” Kunu wanjh bingeykurrmeng Judah.§ Wanjh Leah ngurdmeng, minj yawoyhyawmayi.
* 29:32 Mahni kunngey Reuben kunubewu kamenyime “Nungka kannang bu nganjilngwarre.” 29:33 Mahni kunngey kunubewu kamenyime, “Nungka kanbekkang.” 29:34 Mahni kunngey kunubewu kamenyime, “Belbmeng”. § 29:35 Mahni kunngey kunubewu kamenyime “Ngaburlume.”