35
God Yawoyhwokkerrngehmerrinj Kore Wokkurrmerrinj Biberrebbom Jacob.
Genesis 35:1-15
Wanjh God bimarneyimeng Jacob, yimeng, “Yirrolkka, yiray kore Bethel, kumekbe yibolkmarnbu yinin, dja altar kunwardde yiwarrudjkenh yimarnbu ngayekenh, nawu God nawu marnebukkarrinj bu ngudda yikelerlobmeng kore ngunedanginjbeh nawu Esau.”
Wanjh kunu Jacob benmarneyimeng nawu birrimud dja bininj rowk nawu birridjarrkrey, wanjh yimeng, “Ngurribawo rowk nawu birriwokbubuyika bedberre gods nawu ngurrikarrme, dja ngurrikukdjirridjburrimen ngurrikukbeleworrimen, dja kunmadjbele ngurridjongburrimen. Wanjh ngurrimray, wanjh karrire kore Bethel, ba kumekbe ngaye ngamarnbun altar kunwardde yiwarrudjkenh nuye God nawu nganbekkang bu ngaye ngakangewarreni, dja nawu mak nganehdjarrkrey bu baleh yarrkka ngarey.” Wanjh kunu bedda birriwong Jacob birriwokbubuyika bedberreni gods nawu birrikarrmi, mak kunkanemkenh nawu birrikanemdjongbuyindi, birriwong rowk, dja Jacob dudji rowk kanjdji kore oak kundulk kore Shechem. Wanjh birriwam, dja God benmarnbom birrikeleminj bininj nawu birrini kubolkkihkimuk rowk kumekbe darnkih, ba minj bindikadjuyi Jacob dja nawu birrihdjarrkrey.
Jacob dja bedda rowk nawu birridjarrkrey wanjh birrimbebmeng kore kunred Luz, kumekbe kore kabolkngeyyo warridj Bethel, kore kubolkwarlah Canaan. Wanjh kumekbe nungka marnbom altar kunwardde yiwarrudjkenh, dja kumekbe God korroko bimarnebukkarrinj bu nungka kelerlobmeng benedanginjbeh, wanjh kunmekbekenh kunu Jacob bolkngeykurrmeng “God nawu kunred Bethelkenh.”*
Kaluk Deborah ngalbu Rebekah binahnani wanjh doweng, dja birrikukdudji kanjdji kurrulk oak, kaluk walemkah Bethel. Wanjh kunu birridulkngeykurrmeng “Kundulk kore birrinalkbuni”.
Bu Jacob kumdurndi Paddan Arambeh God biyawoyhmarnebukkarrinj dja bimarneyimeng kunmak kunwok. 10 God bimarneyimeng, “Ngudda yingeyyo Jacob, wanjh minj munguyh mak ngundingeybun Jacob, dja Israel yidjalngeyyo.” Wanjh kunu bingeykurrmeng Israel. 11 Wanjh God bimarneyimeng, yimeng, “Ngaye wanjh God nawu Ngangudjkimuk Duninjh. Ngudda yibenborna birriwern wurdwurd, ngurrimirndewernworrimen. Nawu ngudda yibenkebmawahme kaluk kabirriyimerran birriredbo, dja mak birrimirndekihkimuk nawu birriredbo. Dja king kabirrimbebmerren kore nguddahbeh nawu yibenkebmawahme, kaluk kabindibebbehmarnewohrnan birribebbehmirndewern bininj. 12 Dja kunred nawu ngabenbenebolkwong Abraham dja Isaac, wanjh ngudda bolkwon warridj, dja ngabenbolkwon nawu ngudda kaluk yibenkebmawahme.” 13 Kaluk God bibawong bolkbawong kumekbe kore benehwokdi.
14 Wanjh Jacob warddedjabnameng kumekbe kore God benehwokdi, wanjh nungka boyakbom manbu bibowong God, dja mak mankalkkid oil yakbom kore manmekbe manbu djabnameng. 15 Kumekbe kore God benehwokdi Jacob bolkngeykurrmeng Bethel.§
Rachel Doweng Bu Benjamin Danginj.
Genesis 35:16-20
16 Wanjh bedda birribolkbawong Bethel. Bu birrimhboyenrey kaluk Ephrath djarrehni rerrih, Rachel wurdyaw bihbuni, dja baraburreni. 17 Bu ngaleng barahbaraburreni bu wurdyaw bihbuni, wanjh daluk ngalbu bibidyikarrmi wurdyawkenh wanjh bimarneyimeng, “Yuwn yikele, dja yiyawmey narangem nabuyika.” 18 Wanjh Rachel kuyindoweng, dja bu ngolekyakmeni ngaleng bingeykurrmeng, “Nayaw ngardduk bu ngakangewarre.” Dja kornkumo nuye bingeykurrmeng Benjamin. Kunekke kunngey kayime “Wurdyaw kunbidkunkenh ngardduk.”
19 Wanjh kunu Rachel doweng dja birrikukdudji kore darnkih manbolh manbu kahre kore Eprath. Kumekbe Eprath kabolkngeyyo warridj Bethlehem. 20 Kaluk kaddumkah kore kumidj ngarre Jacob warddedjabnameng, manmekbe manbu kadjalwarddedjabdi munguyh, kabimidjmulewan Rachel ngarre kumidj.
Jacob Nuye Bebeywurd.
Genesis 35:21-26
21 Israel yawoyhwam dja dabburlin nameng bewhkah ngarre kunred Migdal Eder. 22 Bu Israel ni kumekbe kubolkwarlah, kaluk Reuben bimarnengimeng beneyonginj Bilhah, ngalbu kornkumo nuyeni daluk ngalbu benedjalwohni, dja Israel wobekkang bu kunmekbe yimeng. Jacob benbornang twelve bebeywurd. 23 Nawu nayayaw ngarreni Leah wanjh Reuben nawu nadjdjaman nuye Jacob, dja mak Simeon, Levi, Judah, Issachar dja Zebulun. 24 Nawu nayayaw ngarreni Rachel wanjh Joseph dja Benjaminj. 25 Nawu nayayaw ngarreni Bilhah ngalbu Rachel bimarnedurrkmirri, wanjh Dan dja Naphtali. 26 Dja nawu nayayaw ngarreni Zilpah ngalbu Leah bimarnedurrkmirri, wanjh Gad dja Asher. Bedda wanjh birribebeywurd nuye Jacob nawu birrimarnedanginj kore Paddan Aram.
Bu Isaac Doweng.
Genesis 35:27-29
27 Jacob kumdokmeng kured kore kornkumo nuye nawu Isaac kore kunred Mamre, darnkih kore Kiriath Arba. Kumekbe mak kabolkngeyyo warridj Hebron kore Abraham ningihni korrokoni, dja mak Isaac kumekbe ni. 28 Isaac djahdjalmimbini bu mandjewk 180. 29 Wanjh nungka ngolekdadjmeng doweng, dja malngwam kore mawahmawah nuye birriyingkihmalngdokmeng. Bu nungka doweng wanjh nungka wernhkohbanjminj duninjh. Dja bebeywurd nuyeni nawu Esau dja Jacob benekukdudji.
* 35:7 Hebrew kunwok kayime, “El Bethel”. 35:8 Hebrew kunwok kayime, “Allon Bacuth”. 35:10 Mahni kunngey kamenyime “Kabeneburren God”. § 35:15 Mahni kunngey kamenyime, “Kunrurrk nuye God”.