11
Karrbenngunjdjikan Bininj Nawu Birridjalwoybukwoni God Bu Kunkareni
Hebrews 11:1-39
Yiddok karriwernhwoybukwon God? Minj karrikuknan, dja kunubewu minj nungka bangmekurduyimeninj kunwern kore nungka kanmarnewokkurrmerrinj, dja bonj, karridjalmadbun, karridjalburrbun nungka munguyh. Kunkare, wanjh yikahwi bininj birriburrbuni nawu God, dja mak birridjalmadbuni, wanjh kunu nungka benmarneyimi bu benmakwam bedberre.
Wanjh ngad kuhni karridjalwoybukwon dja mak karriburrkburrkna bu kuninjkunu kunred dja kunngol bolkmarnbuyindanj kore nungan God nuye kunwokbeh. Nungka marnbom yehyeng nawu karrinan kore manbu bolkyakni, manbu kerrngehkenh ngokko minj nangale nayi.
Ngurriburrbu nawu Abel. Nungka bidjalwoybukwong God, wanjh burrbuni bu mayh nawu namakkaykenh kinjeyi dja biwoni God. Dja nawu benedanginj nuye, nawu ngeyyoy Cain, nakka minj kunmekbe kurduyimeninj. Wanjh nawu God bidjalmarnenjilngmakni Abel kore biwoni nawu kinjeyi mayh dja warridj bimarneyimeng nungka nawu bininj namakni. Kaluk bu Abel kohbanjminj dja doweng, wanjh kore nungka biwoybukwoni wanjh bolkkime yiman ngad bininj karrikurdunang nuye dja mak yiman kanbengdayhke. [Genesis 4:3-10]
Dja nawu Enoch bidjalwoybukwong God, djal wam kore kaddum heaven nawu nungka darrkidni, dja mak minj nangale biyawoyhngalkemeninj. Nawu God bikang. Kaluk bu yerreh wam, dja kore djurra kahyime nungka namakni dja binjilngmarnbuni nawu God. [Genesis 5:21-24] Bininj nawu minj kabiwoybukwon God, wanjh kunukka minj God kanjilngmak nuye. Dja bu nangale kadjare kamre kore God wanjh nungan kayime, “Yoh, God wanjh woybukkih kahdi!” Dja kabimarneyime God, “Ngaye ngaburrbun ngudda yidjare bininj nawu ngunwernhyawan, ba bu ngudda yiwon namakmak ke.”
Dja mak ngurriburrbun nawu Noah bu nungka bidjalwoybukwoni nawu God. Nungka bidjalbekkani kore bibengdayhkeyi dja minj binayi kore God nungan djalkurduyimeninj. Nungka biwokmarrkmey God wanjh marnbom mankimukkenh manbu kabbala bu benngehkeng nawu nuye namud. Noah bidjalwoybukwoni God, dja mak benbukkang bininj rowk nawu birridjarrkni kondah kurorre, nawu bedda wanjh bedmandeleng birriwarreworrinj. Nawu Noah nadjalkudjini biwoybukwong God, wanjh kumekbekenh nawu God bimakwam bu namakni bininj. [Genesis 6:13-22]
Dja mak ngurriburrbu nawu Abraham warridj nawu bidjalwoybukwoni. Nungka wanjh biwokmarrkmangi nawu God bu bikayhmeng, dja wam kore kubolkbuyika kore nungan God biyingkihbolkberrebbom. Abraham wanjh bolkbawong kore nuyeni kunred, kaluk nungka minj burrbuyi kore baleh rengehrey. [Genesis 12:1-5] Bu nungka bidjalwoybukwoni God, wanjh wabmeng yonginj munguyh kore kumekbe kunred manbu God biyingkihbolkberrebbom. Kaluk nungka yoy kumekbe yiman kayime nakka nakang bolkbuyikabeh. Dja nungka yongohyoy kore kunrurrk manbu dabburlin dja mak birridjarrkyoy Isaac dja Jacob bu bedda dorrengh birridjarrkmangi kore God benberrebbuni bedberre rowk. [Genesis 35:27] 10 Abraham wanjh djalwernhburrbuni manbu kunred kunrurrkwern manbu nungan God kore bolkmarnbom dja mak rurrknameng, manbu manmekbe wanjh kahrurrkdi munguyh munguyh. Dja Abraham bidjalmadbuni nawu God.
11 Kaluk Abraham nungka wanjh nakohbanjni dja mak minj karrmeninj wurdyaw, mak ngalbu ngalbininjkobeng Sarah minj ngaleng mak karrmeninj wurdyaw, dja bedda beneyawyakni. Bonj, nawu Abraham djalwoybukwoni God bu biberrebbom wurdyawkenh, wanjh kunmekbekenh kunu wanjh God bimarnbom bu nungka biyawbornang wurdyaw. [Genesis 18:11-14; 21:2] 12 Nawu Abraham nakka djal nakudji bininj, nawu kohbanjminj bu darnkih yakmeninj, wanjh marnbuyindanj nuye nawu benkebmawahmeng wanjh nakka mirndemarnbuyindanj yiman mankokkarrng nawu kahdi kore kungol dja mak kunkayalanj manbu kore adjbud kahyo manbu minj nangale karohrokme. [Genesis 15:5; 22:17; 32:12]
13 Ngabenyolyolmi bininj nawu birriyungkihni nawu birriwoybukwoni God. Bedda wanjh birridowerrinj rowk, wanjh birridjalwoybukwoni. Kaluk minj birrimayi nawu God nungan benberrebbuni bu bedda birridarrkidni. Dja ngaleng birridjalnani bu kumhrey bedberre djarrehbeh kore yingkihyoy wanjh kunu bedda birrinjilngmakmeni. Kaluk bedda kuhni birriyimulewarreni bu yiman birridjalwohni waken kore kondah kurorre. Dja yiman kayime bininj nawu bininj nawu birrikang kubolkbuyikabeh. 14 Bu kuhni bininj kabirriyime, wanjh kunukka yiman bedmandeleng kabirribolkyawan kunred bu munguyh kabirriyo. 15 Minj birridjareniwirrinj bu birridurndeyi kore kunred bedberre. Bu birridjareniwirrinj, wanjh kunukka birriyawoyhdurndeyi. 16 Dja ngaleng birridjalmadbuni manbu kunred manmakkaykenh duninjh. Kaluk manbu kore kaddum kunred kahdi. Kunmekbekenh kunu God minj mak kayeme bu bedda kabirrimarneyime nungka nawu bedberre God duninjh. Kaluk nungka yingkihrurrknameng bedberre kore kubolkmak kaddum heaven.
17 Kaluk ngad karriyawoyhyolyolme Abraham nawu nungka bidjalwoybukwoni God. Bu God birohrokmeng nawu nungka nawu Abraham yimankek bikanjkurrmeninj nawu Isaac, bu bidurndiwemeninj kore God. Abraham mangi rowk kore God nungan bimarnewokkurrmerrinj bu biberrebbom, wanjh Isaac danginj nuye. Dja bonj, Abraham biwokmarrkmey God dja bikuyinjbuyinj Isaac, nawu nadjalkudji beywurd nuye. 18 Bu kuhni kurduyimerrangeni Abraham burrbuni kore God ngokko bidjalmarnewokdi nungka, “Ngudda nawu yibornan nawu Isaac, wanjh nungka kabenkebmawahme birridjalwern nawu bininj rowk ke.” [Genesis 21:12] 19 Kaluk Abraham yingkihburrbuni bu God kabendolkkayhwe nawu kabirridowen bininj, mak yiman kayime Isaac dorrengh bu God kabidurndiwe kore kundowikenh. [Genesis 22:1-18]
20 Kaluk yerrekah, wanjh Isaac benbenemarnedi yiwarrudj kore beybeywurd nuye benebokenh nawu Jacob dja Esau, bu bidjawani ba bu God kabenbenemarnekurduyime bu kunmakkenh. Kuhni yimeng nawu Isaac kore nungka bidjalwoybukwoni God. [Genesis 27:27-29, 39-40]
21 Nahni Jacob nawu nungka warridj bidjalwernhkangewoybukwoni nawu God. Wanjh bu nungka darnkih baldoweni, wanjh nungka bidjawam God bu kabenbenemarnekurduyime kunmak berrewoneng nawu benbenekebmawahmeng nawu bokenh beybeywurd nuye Joseph. Kaluk nungka danginj yiwarrudj kore kunberl karrmi nuye kore kunkarndudj dorrengh. [Genesis 47:31; 48:1-20]
22 Joseph warridj, bidjalkangewoybukwoni God. Wanjh kunu nungka mak balngolekwarremeni, wanjh nungka yingkihburrbom dja mak benmarneyolyolmi bininj nawu Israel benkebmawahmeng bu kalukburrk kabirribolkbawon kore Egypt, dja mak benwokrayekwong bu baleh kabirrimurrngyimowon manbu kunmurrng nuye. [Genesis 50:24-25]
23 Ngurriburrbun warridj nawu Moses. Nuye nawu ngalbadjan dja nakornkumo wanjh bedda benewoybukwoni God warridj, dja mak bu beneyawwarlkkang Moses bu dird danjbikni. Bu bedda beneyimi bu nungka wanjh nayawmakkaykenhni. Dja bedda minj benekelemeninj kore Pharaoh nawu king nuye kunwok bu wokkurrmerrinj. [Exodus 2:2]
24 Moses bu nungka djordminj wanjh nungka wirrihmerrinj bu nungka minj nayaw ngalengngarreniwirrinj ngalbu ngalbeywurd nawu Pharaoh nuye. Dja nungka Moses bidjalwoybukwoni God. 25 Kuhni nungan djareminj bu birriraworrinj nawu God nuye bininj bu kore Egyptbeh bininj bindibuni. Kaluk Moses minj djareniwirrinj bu nungan njilngmarnburrimeninj kundjalwohdedjdjumbungkenh, wanjh nungka kurrmerrinj birriraworrinj birrimekbe nawu bedda birriwoybukwoni God. 26 Moses burrbuni nawu namakmak namekbe birrikarrmi kore Egyptbeh, minj nakka nawernmakniwirrinj, dja nungka kunu djaldjareni bu djakbekkani kore Christkenh, dja mak burrbuni bu yerrekah bu kamang nawu nawernmakkaykenh duninjh nawu kabiyingkihmarnedjedjenyo kore God.
27 Moses wanjh bidjalwoybukwoni God, wanjh kunmekbekenh bu bolkbawong kore kunbolk Egypt, dja mak minj bimarnekeleniwirrinj nawu king bu yidduhyiddungi. Nungka Moses minj bimarnemarrkbaworrimeninj, bu kunmekbekenh nungka yiman binang God nawu minj nangale kabidarrkidnan. 28 Bu God biyingkihbengdayhkeng Moses bu mulilkenh manbu bendarrkidbawongkenh kunkare, wanjh nungka bidjalwoybukwong God, dja mak bidjalwokmarrkmangi. Wanjh nungka marnbom mulil dja mak delkkeng kunkurlba dorrengh kore kunrurrkdangmaye rowk, wanjh bu angel nawu kundowikenh kumwam bu benbuni nawu birriwernhwarreni bininj, wanjh bendarrkidbawong nawu bininj nuye Israel benkebmawahmeng rowk. [Exodus 12:21-30]
29 Kaluk yerrekah, bininj nawu Israel benkebmawahmeng bedda manbu birridjowkkeng kurrula manbu manbokurlbani kore wernhbolkbukni rowk. Kuhni benmarnekurduyimerranj rowk kore bedda birridjalwoybukwoni God. Dja bininj nawu Egyptbeh birrirohrokmeng bu yimankek birridjowkkemeninj dja wanjh bedda birridjalkebngakmeng rowk. [Exodus 14:21-31]
30 Dja warridj, kaluk yerrekah, bininj nawu Israel benkebmawahmeng bedda birribolkmey kore kunredkimuk kabolkngeyyo Jericho. Bedda birriwoybukwong God, dja birrimirndewohrewohrey kore birriborledminguni kumekbe kunred kore kubolkkimuk, wanjh yerre kunu kunkodjke balyimerranj bu kunbidkukudji dja bokenh kunbarnangarra, wanjh kunwardderayek kore warnawarnamyoy, wanjh djalwarrhmerrinj rowk, dja bedda birridjalngimerrinj rowk kunmekbe. [Joshua 6:12-21]
31 Kaluk ngalkudji daluk ni kore kumekbe kunred Jericho, ngalbu ngeyyoy Rahab. Ngalbu ngalwarreni dja munguyh kukweykarreni kore bininj bedberre. Dja ngaleng bidjalwoybukwong God dja ngaleng benbenewarlkkang bininj bokenh nawu Israelbeh nawu benemolkngimeng kore Jericho. Wanjh kunmekbekenh nawu Israel bedberre djuram bu birringimeng, wanjh minj birribuyinj ngalmekbe daluk Rahab. Kaluk bedda bindibuni birridjalwern bininj nawu minj birriwokmarrkmayi God. [Joshua 6:22-25]
32 Yiddok ngaye birribuyika mak ngabenyolyolme? Ngaye minj munguyh bengdayhke ngudberre, dja wardi mak ngabenyolyolmeninj nawu birriwern bininj yiman kayime nawu Gideon, dja mak nawu Barak, dja mak Samson, dja mak Jephthah, dja mak David, dja mak Samuel dja mak nawu birriwern prophets. 33 Bedda wanjh birridjalwoybukwoni God, dja mak kunukka kore kubolkbubuyikabeh kunred bindibuni bindikukyakwoni rowk, wanjh birrimangi kore God nungan benberrebbuni. Yikahwi mak birridangbalhmi kundang nawu nabang mayh nakimuk lions. [Daniel 6:1-27] 34 Yikahwi bininj manbu rungi manbirlukimuk kunak bedda birribirludombom. Dja mak bedmandeleng birringehkerrinj wardi bindibuyi nawu bininj birribang mandjawak dorrengh. Yikahwi mak birringudjyawarrinj, wanjh yerre kunu birriyawoyhngudjdanginj bu birrimurrngrayekminj dja bindibom nawu birribangni bininj kore kubolkbubuyikabeh, dja mak bindikukyakwong. 35 Nawu yikahwi mak daluhdaluk birridjalwoybukwoni God, nawu bedberreni bininj bu birridoweng, wanjh bedda birriyawoyhdarrkidminj.
Dja nawu birribuyika minj birridjaremeninj bu birrikelerlobmeninj dja bedmandeleng birridjareminj kore mankimuk kundjak birrikarrmi kaluk bedman kabirridolkkan kore kundowikenhbeh wanjh kunukka kundjalmak kabirrimimbi kore kubolkmakkaykenh.
36 Kaluk bininj nawu birribang wanjh bindikukdjekmiwoni dja mak bindiwidjbihkeyi nawu birriwoybukwoni God, mak yikahwi bindidukkani nawu wirlmurrng chains dja mak bindikurrmi kore kunrurrk prison. 37 Dja mak yika bindikodjdongi kunwardde wanjh birridoweni, yika mak bindikukdjobkeyi, dja yika nawu bindidjalbuni mandjawak dorrengh bu birridowerrinj. Kaluk yika nawu bindidjongbuni kunkulah mayh sheep dja nenikud, bu bedda birriyimerrangeni birrimarladjni. Bininj rowk wanjh bindidjalbuni, bu kuhni bedda bindidjalmarnekurduyimi kore kundjalwernhwarre duninjh.
38 Kaluk mahni kunred bu kondah kurorre, minj kunmakniwirrinj kore bedberre nawu birridjalmakni bininj. Dja bedda birridjalwohrey kore kubolkdarleh dja mak kore kuwarddehwardde, dja mak birridjalyoy kore kuwardderurrk dja mak kore kubolkdjorlokdjorlok.
39 Naninjnanu binihbininj birridjalwoybukwoni God, wanjh kuhni ngad karrbenburlumekenh nawu bedda bedberre, dja ngaleng bedda minj njale mak birrimayi kore God benberrebbuni. 40 Dja med. God yingkikarremarnbom nawu kaluk kanwon kadberre nawu namakkaykenh duninjh, bu kaluk karridjarrkmang ngad dorrengh dja mak birrimekbe bininj warridj. Kuhni bu yerrekah kabolkyimerran kore God nungan kayakwon kore kandjarrkmarnbun bu karriyimerran rowk bu karridjalmak kore God kadjare.