14
Yawey Kabenkongibun Dja Kabendjarrngbun Nuye Bininj
Isaiah 14:1-3
Nawu Yawey kabenyawoyhkongibun nawu Jacob nuye bininj. Nungka kabenyawoyhdjarrngbun nawu Israel nuye bininj. Kabenkurrme rowk kore bedberre kunbolk. Wanjh nawu birridjenbubuyika bininj kabirrimre dja kabirriraworrren bininj nawu Jacob benkebmawahmeng dja kabirriyimerran namud bedberre. Birribuyika bininj nawu kubolkbubuyikabeh nakka kabindibidyikarrme nawu bininj nuye Jacob dja nuye Israel, dja kabindikan kore kunred bedberre. Bu kunmekbe wanjh Israel nuye bininj kabindidarrkidmang bedda nawu birribolkbubuyikabeh bininj dja kabindimarnbun ba bu bedda kabindimarnedurrkmirri. Daluk dja bininj rowk kabirryimerran yiman kayime kabindidjalmarnedurrkmirri bedberre kore kunbolk nuye Yawey. Kaluk bu kunkareni bininj birribang bindibongkurrmeng nawu Israel nuye bininj, dja bolkkime wanjh bedmanwali kabindimarnewohrnan birrimekbe nawu birribangni ba bu kabirribongdi.
Bu kuhni kunbarnangarra kamre nawu Yawey ngunngehke ngudberre kore kundjak dja kunrayek ngurrikarrme kore bedda ngundibongkarrmi kore ngurrbenmarnedurrkmirri.
Kaluk Yawey Kabimalngmunkewe Nawu Nawarre King Kore Kanjdji
Isaiah 14:4-21
(Isaiah 47:1-15, Jeremiah 50:1-51:64)
Bu kunmekbe kunbarnangarra, ngudda ngurrimarnewayini mahni mankarre nuye bu ngurriwiddjung king nawu kawohrnan kore Babylon. Ngurriyime, “Nahni nawu kanbuni wanjh kayakmen! Nungka minj kayawoyhyiddung! Nawu Yawey dulkbakkeng mankole bedberre nawu birriwarre bininj. Dja mak bakkeng kundulk manbu scepter bedberre nawu birriwohrnani kumekbe. Nawu nabangni king wanjh benbuni birriwern bininj kundulkwi manbu scepter. Benbuhbenbuni bedberre munguyh. Nungka wanjh yiddungi munguyh dja bendjalbuni bininj kore kubolkbubuyika, wanjh benmarnbom birridjalkeleminj. Dja bolkkime wanjh bedda kabirrihni kamak rowk dja kabirringehme. Kabirridjalwayini bu kunnjilngmak dorrengh. Yiman kundulk yiman pine dja cedar, makka kabirrinjilngmak bu ngundinan! Bedda yiman kabirriyime, ‘Ya! Bolkkime wanjh Yawey ngunkukburriweng kurorre. Wanjh minj nangale nabuyika kamre ngankukdadjke ngadberre.” ’
“Mak kore birridowerrinj kabirrihkukyo kanjdji, nakka ngundikimang bu yingimen. Nawu birriwohrnani kondah kurorre bu birridarrkiddi, wanjh bedda kabirrimalngdolkarren ba ngundidabke. Bedda kings nawu kunkare birriwohrnani kore kubolkwarlahkenh rowk, wanjh kabirridolkarren kore thrones bedberre. 10 Bedda rowk ngundikukmarnmarnbun bu kabirriyime, ‘A, ngudda yiyimerranj yiman ngad! Minj karrikarrme kundulkarre dja karridjalngudjyak rowk.’ 11 Bininj rowk ngundiburlumi bu yikarrmi kundulkarre, wanjh bonj, yimwam kondah kore kumidj, dja kayakmen rowk kore yikarrmi. Minj nangale ngunyawohmarnedirri instrument nawu harp. Kondah wanjh dja yolk dja bod ngunkukbarrkbun kanjdji dja kaddum.”
12 “Ngudda yimankang kanjdji duninjh yiman kayime mankokkarrng kawarrhme kore heavenbeh. Ngudda yiman yimi mankokkarrng nawu kambarrhbunkenh, dja bolkkime yimankang. Ngudda yibenmarnewohrnani birriwarlahkenh bininj rowk, wanjh Yawey ngunkukburriweng dja yimankang kore kurorre.+ 13 Ngudda yimarneyimerrinj kore kukange ke, ‘Ngaye wanjh ngabidbun kore heaven. Ngaye ngakurrmerren kore throne ngardduk kaddum duninjh bu ngabenyurrhke mankokkarrng God nuye. Ngaye wanjh ngayerrkan kore throne ngardduk kaddum kore kuwarddekimuk bedberre nawu gods. Yoh, ngaye ngakurrmerren kore kaddum duninjh kore kunwarddekimuk djang. 14 Ngaye wanjh ngarrolkan dja ngadjalyurrhke kunngol rowk. Ngaye ngamarnburren bu ngayimerran nganerohrok God nawu nawernhkimuk duninjh.’ 15 Dja bonj, ngudda wanjh God ngunkoluyhweng kanjdji duninjh, kore kumidj.+
16 “Bolkkime wanjh bininj ngundiwernhkuknan, dja kabirridjawarren bu baleh kurduyimerranj ke, dja kabirridjawarren, ‘Yiddok naninjanu bininj nawu bolkrokayhweyi? Yiddok nungka nawu benmarnbuni birriwarlahkenh bininj birrikeleni? 17 Yiddok naninjanu bininj nawu bolkmarnbom kunred rowk bu bolkyakminj, dja kunredbubuyika benmarnebularrbom? Yiddok nungka nawu kunyid kunirey nawu benmangi dja minj benbawoyi bu birridurndeyi kunred bedberre?’ ”
18 “Yoh. Birriwern kings nawu birriwohrnawohrnani, nakka birridoweng dja kabirrikukyo bebbehbeh kore kumidj manbu manrurrkmak bedberre. 19 Ngudda nakka ngundikukbebkeng kore kumidj, yiman kayime bininj kabirribakke manyendewarre dja kabirridjalyendeburriwe. Dja ngudda nakka ngundidjalkukburriweng kanjdji duninjh kore kubolkdjorlok. Ngudda yidjalkukyo kore kuwarddewardde. Dja bininj bindikukburriweng nawu birriburreni mandjawakwi dja birridowerrinj, wanjh ngundidjalkukbarrhbom. Ngudda yiman kakukyo bu bininj kabirridjalkukmelmelme bu kabirrire. 20 Ngudda minj ngundikukdudjeng yiman kings duninjh kabindikukmarnmarnbun. Burrkyak. Ngudda nakka kunbuyika ngundikukkurrme, dja kunmekbekenh kunu ngudda yibolkwarrewong kore ngudda ke kunred, dja namud ke yibenbuni. Bininj kabirriyime ke, ‘Nahni nawarreni, dja nawu nungka benkebmawahmeng wanjh minj karrbenyawoyhyolyolme. Minj mak kabalngeyyirriyo kunngey nuye. 21 Mah, karriyingkihbolkmarnbun kore karrbenbun bebeywurd rowk nuye, dja kornhkornkumo bedberre wanjh birridjalwarreni bininj. Minj kabirriyawoyhkimukworren bu kabirribolkdjirdmang dja kabirrimarnbun bedberre kunredwern kore kubolkwarlahkenh rowk.” ’
Kaluk Yawey Kabolkbularrbun Kunredkimuk Babylon
Isaiah 14:22-27
22 Wanjh Yawey nawu narrulkarrekimuk duninjh kayime, “Ngaye ngarrolkkan dja ngabenbun bedberre. Ngangeybularrbun kunbolk Babylon, dja ngabenburriwe bininj nawu kabirridjalyo kunmekbe. Ngabenbun bedberre warridj ngalengngarre wurdwurd dja mawahmawah rowk. Kuhnikenh ngaye ngadjalwokdanj ngaye nawu Yawey. 23 Ngabolkwarrewon kukadje Babylon ba minj bininj kabirrihyo. Djal mayhmayh yiman djurrul kabirrihni, dja kunbolk kumekbe ngabolkmarnbun ba kukku kabobarlme rowk. Ngabolkwarrewon yiman kayime ngabolkbirrhme kunyid dorrengh.” Kuhni yimeng Yawey nawu nadjalkarekimuk duninjh.
24 Yawey nawu narrulkarekimuk duninjh wokkurrmerrinj, bu yimeng, “Woybukkih. Kore ngaye ngakarremarnbom, wanjh nakka kadjalkurduyimerran. Ngaye wanjh ngayingkihkarremarnbom, wanjh kadjaldi. 25 Ngaye ngabenkukberelhme nawu birrikang Assyria kore ngardduk kunred. Ngabenkukmelhmelme kore kuwarddekihkimuk ngardduk. Ngaye ngabenngehke bininj ngardduk nawu nungka benkomdukkani kunrayek, dja benngorrkenwoni kundulmukkenh. 26 Ngabenmarnekarremarnbom bininj birriwarlahkenh kore kubolkbubuyika rowk. Ngaye ngabidyirriyongen bedberre nawarlahkenh bininj rowk. 27 Ngaye Yawey nawu ngarrulkarekimuk duninjh, wanjh ngayingkihkarremarnbom, dja minj nangale nganngurdke. Ngaye ngabidyirriyonginj, dja minj nangale ngandabke.”+
God Kabendung Bininj Nawu Philistines
Isaiah 14:28-32
28 Mahni kunwok kumwam kore nganwong nawu Kawohrnan Rowk. Kaluk namekbe mandjewk bu king Ahaz doweng.+ 29 Ngudda bininj nawu ngurrihni kore Philistia! Yuwn ngurribangmenjilngmak! Namekbe nawu wohrnawohrnani nawu ngunhbuni ngudberre, wanjh nakka doweng. Dja nakka nabuyika kamngalme nawu nabang rerrih. Wanjh namekbe nawu nakerrnge ngunbun ngudberre yiman nayin nabang duninjh.
30 Kaluk bininj ngardduk nawu birrimarladj duninjh, nakka kunmak rowk bu kabirringun manme, dja kabirrikodjkekurrmerren kore kunyidyak. Dja nawu namud ngudda ke, nakka ngabenbun dja warridj bedda kabirrimarrwedowen. Bedda wanjh kabirriyakmen rowk. 31 Yoh, ngudda nawu ngurrihyo darnkih kore kururrkdangmaye mankimuk, wanjh ngurridjalkelekayhmen! Ngudda nawu ngurrihyo kore kururrk kunwern, wanjh ngurridjalwernhnalkbu. Ngudda bininj rowk nawu Philistia ngurrihyo, wanjh ngurridjalwarlkarrimen. Ngurrina! Kundjulng karrolkkan kore bininj birriwern kabirrimre kakbibeh. Birridjalbang rowk kabirrimre bu ngundihkuniyikan.+ 32 Kaluk njale ngurriyolyolme bedberre bininj nawu birrimdolkkang kunmekbe kunred? Mah, ngurriyimen, “Nawu Yawey bolkmarnbom Zion kabolkrayek rowk, dja wanjh bininj nuye nawu kabirrinjilngwarre, wanjh kabirringime kunmekbe ba bu nungka kabenmarnedjurruddi.”
+ 14:12 Revelation 8:10, 9:1 + 14:15 Matthew 11:23, Luke 10:15 + 14:27 Isaiah 10:5-34, Nahum 1:1-3:19, Zephaniah 2:13-15 + 14:28 2 Kings 16:20, 2 Chronicles 28:27 + 14:31 Jeremiah 47:1-7, Ezekiel 25:15-17, Joel 3:4-8, Amos 1:6-8, Zephaniah 2:4-7, Zechariah 9:5-7