EGETABU KI’RITANGANI
KI’ABARWOTI
Ogochaakera
Egetabu Ki’ritangani ki’Abarwoti nigo gekogendereria omogano bw’obogambi bw’Abaisraeli oria ochagete ase egetabu gia Samweli. Nigo kerabagwe ase chinsemo isato. (1) Ogonchoreria kw’oborai bwa Israeli n’Abayuda korwa ase Solomoni buna omorwoti, na ogokwa gwa Daudi ise Solomoni. (2) Okogamba gwa Sulemani na biria aikeranetie buna omorwoti. Kobua mono eki’engencho mono n’okwagacha Hekalu eria Yerusalemu. (3) Okobagekana gw’ense ya Israeli ase chinsemo ibere, Israeli na Juda, n’emegano igoro y’abarwoti abwo bagambete goika emiaka ya gati ya 9 nyuma Yeso ataraiborwa.
Ase egetabu ki’Abarwoti y’eritangani neria ya kabere, kera omorwoti nigo arenge korengwa korengana buna amoirogete Nyasae, n’okogenderera gw’ense nigo kware koba rioka onye abanto basemeretie Nyasae. Ogosasiima emegwekano na gotaigwera nigo kware kobaretera emechando. Abarwoti bonsi ba Israeli nigo bagwete amatemwa korende Abayuda nigo babwate omogano oochogaine.
Eki kere eki’engencho mono ase Abarwoti yeritangani niigoro y’ababani ba Omonene, Abakuani abwo abaremu ba Nyasae abwo bakuurerete abanto tibasasiima emegwekano na boigo tibatiga koigwera Nyasae. Kobua mono oyo bw’engencho mono ase bonsi Elija oyio emegano yaye buna arwanete n’ababani ba Baal.
Okobagwa kw’egetabu eke:
Omoerio bw’okogaamba kwa Daudi 1:1—2:12
Sulemani okobekwa koba omorwoti 2:13-46
Okogamba gwa Sulemani 3:1—11:43
a. Emiaka ye ritang’ani 3:1—4:34
b. Hekalu ekoagachwa 5:1—8:66
c. Emiaka y’omoerio 9:1—11:43
Oborwoti bogwatananeka 12:1—22:53
a. Ogotaigwera kw’ebisaku bia sugusu 12:1—14:20
b. Abarwoti b’Abayuda na ab’Abaisraeli 14:21—16:34
c. Omobani Elija 17:1—19:21
d. Omorwoti Ahabu bw’Abaisraeli 20:1—22:40
e. Yehosafati bw’Abayuda na Ahasia bw’Abaisraeli 22:41-53
Omorwoti Daudi ase obogotu bwaye
Ⅰ Ekero omorwoti Daudi konya ogotire mono, nonya abakori emeremo baye bare komobisia amarangeti amange, tareenge koigwa riberera. Ⅱ Ase igo abasomba baye bakamoteebia: “Tiga aye omorwoti, omonene oito origerigwe omoiseke omwekuungi; ere abe ogokorenda na kogokorera. Boigo abe ogokorarisia, akobeekere riberera.” Ⅲ Ase ayio bakarigia ase ense yonsi y’Abaisraeli, banyore omoiseke omwekuungi omonyakieni. Bakanyora Abisagi Omosunemu, bakamorenta ase omorwoti. Ⅳ Omoiseke oria nigo areenge omonyakieni mono kegima: ere akaba omokoreri bw’omorwoti, korende omorwoti tamenyanete nere.
Adonia okogania ekerogo ki’oborwoti
Ⅴ +Adonia, omwana omomura bwa Hagiti, moga Daudi, akeimokereria igoro omonyene, ogoteeba: “Ninche ndabe omorwoti.” Akenyorera chigari na abanto abariini chibarasi, na abanto emerongo etano (50) barabe bagotang’ana bosio bwaye. Ⅵ Ise konya tana komotogonyera nonya ng’ake ase okomobooria: “Nase ki gwakora aya na aya?” Boigo Adonia nigo areenge omonto omonyakieni; ere nigo aiboretwe magega Abisalomu kaiboirwe. Ⅶ Adonia agakwana na Yoabu, omomura bw’omokuungu Seruya, na Abiatari Omokuani; barabwo bagancherana komokoonya. Ⅷ Korende Zadoki Omokuani, na Benaya, mosinto o Yehoyada, na Nathani omobani, na Simei, na Rei, na abarwani chituoni ba Daudi, barabwo tibabwatanete n’Adonia.
Ⅸ Adonia akanyenya ching’ondi, ne chiombe, ne chimori chinoru, chikaba ekeng’wanso agwo ang’e n’Egetare gie Ching’iti kere ase ensoko y’Eni‐Rogeli, akarangeria abamura bamwabo bonsi, abwo abamura b’omorwoti, na abanto bonsi abanene b’obogaambi bwa Yuda. Ⅹ Korende tarangeretie Nathani omobani, gose Benaya, gose abanto baria baarenge abarwani chituoni, gose Sulemani, momura omwabo.
Sulemani okobekwa okoba omorwoti
Ⅺ +Nathani akagenda ase Batiseba, akamoteebia: “Inee! Aye toraigwa ng’a Adonia, omwana o Hagiti, obeire omorwoti, na Daudi, omonene oito, taramanya amang’ana ayio? Ⅻ Ase ayio, bono tiga ngosemie, erinde otoorie obogima bwao obonyene, na obw’omwana oo Sulemani. ⅩⅢ Bono genda, osoe ara rimo ase omorwoti Daudi, omoboorie: Inee! Aye omonene one omorwoti, tikwandierete inche, omosomba oo, eira y’ogotiana, ogateeba: Sulemani, omwana oo omomura, nere oragaambe magega yane; ere naikaranse ase ekerogo kiane ki’oborwoti? Nase ki rende Adonia abeire omorwoti? ⅩⅣ Bono nebe ekero aye ogendererete gokwana nomorwoti, nainche boigo ninsoe mbeeke amang’ana ao chinguru ase okoenekia ng’a nekeene.”
ⅩⅤ Batiseba akagenda ase omorwoti, agasoa akanyomba k’omorwoti. (Bono omorwoti konya obeire omogotu mono, na Abisagi, Omosunemu, nere orenge omokoreri oye.) ⅩⅥ Batiseba agatugama inse ase okoorokia amasikani ase omorwoti, na omorwoti akamobooria: “Ninki oganetie?”
ⅩⅦ Batiseba akamoteebia: “Aye omonene one, nkwandierete inche, omosomba oo, eira y’ogotiana ase Omonene, Nyasae oo, ogateeba: Sulemani, omwana oo omomura, nere oragaambe magega yane, nere oraikaranse ase ekerogo kiane ki’oborwoti. ⅩⅧ Na bono rora, Adonia bweeire oborwoti, na aye omonene one omorwoti, tomanyeti amang’ana ayio. ⅩⅨ Okorire ekeng’wanso, onyenyire chieri chinyinge, ching’ondi, ne chimori chinoru; naende orangeirie abana abamura bonsi b’omorwoti, na Abiatari Omokuani, na Yoabu, omochiki bw’abarwani b’esegi, korende tarangereti Sulemani, omosomba oo. ⅩⅩ Na bono, omonene one omorwoti, amaiso yabaanto bonsi b’Abaisraeli naye arigereretie, obateebie ng’a ning’o oraikaranse ase ekerogo kiao ki’oborwoti, aye omorwoti one, magega gokwarureo. ⅩⅪ Onye taibo, nebe ekero aye, omonene one omorwoti, gwakuure na koraraare ase chisokoro chiao chiaraarete, inche na omwana one Sulemani toche kobarwa koba abamochi abanene.”
ⅩⅫ Ekero omokungu oria agendererete gokwana nomorwoti, Nathani omobani agacha aroro agwo. ⅩⅩⅢ Omorwoti agatebigwa: “Nathani omobani, oyo aiga.” Na ekero achete ase obosio bw’omorwoti, agatugama inse akaumama. ⅩⅩⅣ Nathani agakwana, akamobooria: “Omonene one omorwoti, Inee, nabo gwateebete ng’a, Adonia nere oragaambe magega yao, aikaranse ase ekerogo kiao ki’oborwoti? ⅩⅩⅤ Reero ere otirimbokire, onyenyire chiombe, ne chimori chinoru, ne ching’ondi, ase obonge, naende orangeirie abana abamura bonsi b’omorwoti, na abachiki b’abasikari, na Abiatari Omokuani; na rora, igo bakoria na konywa ase obosio bwaye bagoteeba: Adonia omorwoti ochie kare! ⅩⅩⅥ Korende inche, omosomba oo, na Zadoki Omokuani, na Benaya, mosinto o Yehoyada, na Sulemani, omosomba oo, intwe tatorangereti. ⅩⅩⅦ Inee! Ring’ana eri igo riakorirwe, naye omonene one omorwoti toratotebia intwe abasomba bao ng’a ning’o oraikaranse ase ekerogo kiao abe omorwoti magega yao?”
ⅩⅩⅧ Omorwoti Daudi akairaneria: “Rangeria Batiseba achiche ase ’nde.” Ase ayio Batiseba agacha ase obosio bw’omorwoti, agatenenao. ⅩⅩⅨ Na omorwoti akaria eira y’ogotiana, agateeba: “Ekeene, buna Omonene are moyo, oria otooretie obogima bwane korwa ase emechando yonsi, ⅩⅩⅩ buna nakorierete eira y’ogotiana ase Omonene, Nyasae bw’Abaisraeli, ngateeba: Sulemani omwana oo, nere oragaambe magega yane, na reero boigo ngokoriera inde eira eyio eyio.”
ⅩⅩⅪ Erio Batiseba agatugama inse, akaumama ase okoorokia amasikani ase omorwoti, agakwana: “Tiga aye omonene one, omorwoti Daudi, ochie kare!”
ⅩⅩⅫ Omorwoti agateeba: “Indangererie Zadoki Omokuani, na Nathani omobani, na Benaya, mosinto o Yehoyada.” Erio abanto abwo bagacha ase obosio bw’omorwoti. ⅩⅩⅩⅢ Ere akabateebia: “Imoka mogende nabasomba baane, moriinie Sulemani, omwana one, ase ebarasi yane, erio momotirimbokie gochia Gihoni. ⅩⅩⅩⅣ Aroro agwo Zadoki Omokuani na Nathani omobani bamoake amaguta ase okomwatanana abe omorwoti okogaambera Abaisraeli. Erio mobugie ebitureeri bi’omochengo, motebe: Sulemani omorwoti ochie kare! ⅩⅩⅩⅤ Magega y’ayio momokoobe gocha aiga nka ase ’nde, nere aikaranse ase ekerogo kiane ki’oborwoti, ekiagera nere orabe omorwoti ase ribaga riane; nere nachorire agambere Abaisraeli na Abayuda.” ⅩⅩⅩⅥ Benaya, mosinto o Yehoyada, akairaneria omorwoti: “Amina. Tiga Omonene, Nyasae bw’omonene one omorwoti, anchere ayio. ⅩⅩⅩⅦ Buna koreng’an’Omonene abeire amo naye, omonene one, naboigo abe amo na Sulemani, erio akore ekerogo kiaye ki’oborwoti kebe ekenene goetania ekerogo kiao aye omorwoti Daudi, omonene one.”
ⅩⅩⅩⅧ Ase ayio, Zadoki Omokuani, na Nathani omobani, na Benaya, mosinto o Yehoyada, na Abakereti, na Abapeleti bagatirimboka, bakariinia Sulemani ase ebarasi y’omorwoti, erio bakamoira Gihoni. ⅩⅩⅩⅨ Aroro agwo Zadoki Omokuani akabogoria orogunchara rw’amaguta korwa ase Eema y’Omosangererekano, agaaka Sulemani amaguta ayio ase okomwatanana. Erio bakabugia egetureeri, na abanto bonsi bagateeba: “Omorwoti Sulemani ochie kare!” ⅩⅬ Abanto bonsi bagatiira bakamotunyana, bakobugia ebiroria, bakaba nomochengo omonene mono, goika riroba rigatitira ase amariogi abo.
ⅩⅬⅠ Adonia na abageni bonsi baria baarenge amo nere, ekero bakoorire omoyega obo, bakaigwa amariogi aria. Na ekero Yoabu ayaigwete amo nebiroria, akabooria: “Ninki engencho y’amariogi aya amanene are ase omochie?” ⅩⅬⅡ Ekero agendererete gokwana, rora, Yonathani, mosinto bw’Abiatari Omokuani, agacha agwo. Adonia akamoteebia: “Inchuo aiga ime, ekiagera aye nomonto omuya, okorenta amang’ana amaya.”
ⅩⅬⅢ Yonathani akairaneria Adonia: “Taibo, amang’ana tari amaya, ekiagera omonene oito, omorwoti Daudi, obekire Sulemani obeire omorwoti. ⅩⅬⅣ Omorwoti otomire amo nere Zadoki Omokuani, na Nathani omobani, na Benaya, mosinto o Yehoyada, na Abakereti, na Abapeleti, nabarabwo bariinirie Sulemani ase ebarasi y’omorwoti. ⅩⅬⅤ Zadoki Omokuani na Nathani omobani bamoakire amaguta agwo Gihoni engaki y’erigesa, nere obeire omorwoti. Barabwo batiirire korwa agwo, bagochenga, goika omochie bwonsi obeire namariogi amanene ay’omochengo; nayio naro kwaigure. ⅩⅬⅥ Sulemani nere oikaransire ase ekerogo ki’oborwoti. ⅩⅬⅦ Nonya naboigo, abasomba b’omorwoti nigo bacha kogokera omonene oito, omorwoti Daudi, bagoteeba: Nyasae oo akore erieta ria Sulemani rimanyekane mono kobua eriao, naende akore ekerogo ki’oborwoti gia Sulemani kebue ekiao. Ere omorwoti nigo asasimete kare borere bwaye, ⅩⅬⅧ agateeba: Atogigwe Omonene, Nyasae bw’Abaisraeli, oyo oeire oyomo ase oroiboro rwane ribaga goikaransa ase ekerogo kiane ki’oborwoti rituko ria reero, nainche neroreire ayio namaiso aane.”
ⅩⅬⅨ Erio abageni bonsi b’Adonia bakaiguswa ase omoondoko, bakaimoka, na kera omonto akagenda enchera yaye. Ⅼ Adonia akoboa Sulemani mono, akaimoka, akagenda kobwata ching’unchara chi’egesasiimero. ⅬⅠ Omorwoti Sulemani agateebigwa ng’a Adonia omoirokire na obwatire ching’unchara chi’egesasiimero, ogoteeba: “Ritang’ani tiga omorwoti Sulemani andiere eira y’ogotiana ng’a takong’ita inche, omosomba oye, n’omoro.”
ⅬⅡ Omorwoti Sulemani agateeba: “Karanyorekane ore omonto bw’ekeene, nonya nagatukia akamo k’omotwe oye tigakogwa inse; korende obobe koboranyorekane asare, goika akwe.” ⅬⅢ Erio omorwoti Sulemani agatoma abanto nabarabwo bakamorusia agwo ase egesasiimero, bakamorenta. Ere agacha agatugama, akaumama ase okoorokia amasikani ase omorwoti Sulemani, na Omorwoti Sulemani akamoteebia: “Genda nka bwoo.”
+ Ⅰ:Ⅴ 2 Sam 3:4 + Ⅰ:Ⅺ 2 Sam 12:24