41
OYusufu avuunula ebirooto bya Falaawo
1 Awo ngʼemyanka mibiri mirambirira gibitirewo, oFalaawo nʼaloota. Yalootere ngʼayemereire oku mbale kwʼomwiga oKiyira.
2 Era omu kirooto nʼabona ente musanvu egiboneka kusani era egyageizere, nga gizwa omu mwiga ogwo, ni gitandiika okulya eisubi.
3 Oluzwanyuma nʼabona ente egindi musanvu egiboneka obundi era ennyondi, nga gyona gizwa omu mwiga ogunanyere ogwo. Ni gyemerera oku mbale kwa mwiga nago, okumpi nʼente gidi egyageizere.
4 Ente egiboneka obundi era ennyondi ni girya gidi egiboneka kusani era egyageizere. Awo oFalaawo nʼasisimuka.
5 Era tete nʼagona nʼaloota ekirooto ekindi. Omu kirooto nʼabona ebigala byʼengaano musanvu ebijimu era ebisa, nga bisanswirye biri oku kikolo kimo.
6 Era nʼabona ebigala byʼengaano ebindi musanvu, nga bisanswirye, nga bitontono neye nga bibabukire olwʼempewo yʼeibbugumu ezwa omwidungu.
7 Ebigala byʼengaano ebitontono ni bimira bidi ebijimu era ebisa. Awo oFalaawo nʼasisimuka, nʼategeera ati abbaire aloota.
8 Atyanu eizo amakeezi oFalaawo ni yeeraliikirira, kale nʼalagira ni beeta abalaguli bonabona nʼabasaiza bonabona abʼomu Misiri. Nʼabakobera ebirootobye, neye ni watabbaawo kadi moiza ayezya okumuvuunulira amakulu gaabyo.
9 Awo eyaawanga oFalaawo ebyokunywa nʼakoba oFalaawo ati, “Sengwa, olwatyanu njebukiirye ensobi eginakolere.
10 Enyumaku watusunguwaliire iswe abaweereryabo, nze nʼomusumbi omukulu, nʼotwigalira omu mabbuusu agali omu kisito kyʼomukulu wʼabaisirikale abakuumi bʼolubiri.
11 Lwabbaire lumo omu kiire nga tuli omu mabbuusu omwo, nabuli moiza kwiswe ababiri nʼaloota ekirooto, era nga nabuli kimo kiri nʼamakulu gʼenjawulo.
12 Atyanu twabbaire omwo nʼomwisuka oMwebbulaniya, era eyabbaire omuweererya wʼomukulu wʼabaisirikale abakuumi bʼolubiri. Ni tumukobera ebirooto byaiswe, nʼatuvuunulira amakulu gaabyo ngʼekirooto kya buli moiza owekyabbaire.
13 Era buli kimo ni kituukirira ngʼoweyabituvuunuliire. Ekikoba kiti, nze wanjiriirye ekifo kyange ekyokubba omukunguwo akuwa ebyokunywa, era odi iye ni bamwita ni bamwanika oku musaale.”
14 Awo oFalaawo nʼalagira batwale oYusufu, kale ni bamutoola mangu omu mabbuusu. Era oYusufu ni bamumwaku enziri, nʼazwala ebizwalo ebindi, kaisi nʼayaba e gyali.
15 OFalaawo nʼakoba oYusufu ati, “Nalootere ekirooto, neye aanu mpaawo muntu ayezya okuvuunula amakulu gaakyo. Neye bankobeire bati oyezya okuvuunula ebirooto.”
16 OYusufu nʼairamu oFalaawo ati, “Tininze, neye oKibbumba niiye eyakuvuunulira nʼowuumula omwoyo.”
17 Awo oFalaawo nʼakoba oYusufu ati, “Omu kirooto kyange, nʼaboine nga njemereire oku mbale kwʼomwiga oKiyira.
18 Ente musanvu egiboneka kusani era egyageizere, ni gizwa omu mwiga ogwo, ni gitandiika okulya eisubi.
19 Nʼente egindi musanvu egiboneka obundi era ennyondi ni gisenjaaku. Era mbaire timbonangaku ente ennyondi ngʼegyo omu kyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.
20 Awo ente egyo egiboneka obundi era ennyondi, ni girya gidi egiboneka kusani era egyageizere.
21 Neye owegyamalire okugirya, mpaawo muntu eyabbaire ayezya okumanya ati gigiriire, olwʼokubba gyasigaire nnyondi ngʼowegyabbaire omu kusooka. Awo ni nsisimuka.
22 “Atyanu omu kirooto ekindi, ni mbona ebigala ebyʼengaano musanvu ebijimu era ebisa, nga bisanswirye biri oku kikolo kimo.
23 Oluzwanyuma ni mbona ebigala ebindi ebyʼengaano musanvu ebisanswirye, nga biwotoki, bitontono, nga bibabukire olwʼempewo yʼeibbugumu ezwa omwidungu.
24 Ebigala ebitontono ni bimira bidi omusanvu ebijimu. Ebirooto ebyo nabikobeire abalaguli, neye nandi ni wabbaawo ayezya okubinsonzolera.”
25 Awo oYusufu nʼakoba oFalaawo ati, “Ebirootobyo byombi biri nʼamakulu gamo. Era oKibbumba akulagire ebyayaba okukola.
26 Ente omusanvu egiboneka kusani, niigyo emyanka omusanvu. Nʼebigala omusanvu ebijimu, niigyo emyanka omusanvu. Ebirooto byombi biri nʼamakulu gamo.
27 Atyanu ente omusanvu egiboneka obundi era ennyondi, egyairire ku gidi egyasookere, era nʼebigala omusanvu ebibabukire olwʼempewo yʼeibbugumu ezwa omwidungu, egyo myanka musanvu egyʼenzala.
28 “Ekyo niikyo ekinkukobeire Falaawo nti, oKibbumba akulagire ebiyatira okukola.
29 Waabbaawo emyanka musanvu egyʼamakungula amangi omu kyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.
30 Neye oku myanka egyo kwasenjaaku emyanka musanvu egyʼenzala. Era emyanka gyʼamakungula amangi abantu baligyerabira, era enzala yalibbuuca kumalawo abantu.
31 Era ekiseera kyʼamakungula amangi abantu balikyerabirira nakimo, olwʼokubba enzala eyalisenjaaku, yalibba nene ino.
32 Era ekigirire Falaawo nʼosuna ekirooto omu ngeri eibiri, kitegeeza kiti oKibbumba akakasire ekintu ekyo, era ayaba kukituukirirya mangu ino.
33 “Kale atyanu Falaawo oli nʼokulonda omusaiza owʼamalabuki era omutegeeri, kaisi era omuwe obwezye okufuga ekyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.
34 Era oli nʼokulonda abakungu abandi okukumbaania ekitundu kimo oku bitundu ebitaanu oku byokulya byonabyona ebibalima omu kyalo kyʼe Misiri, omu myanka omusanvu egyabba egyʼamakungula amangi.
35 Obalagire bakumbaanie ebyokulya omu myanka egyo egyʼamakungula amangi egiiza. Obawe nʼobwezye bakubisire ebyokulya ebyo omu bibuga, era babikuume.
36 Ebyokulya ebyo, niibyo ebyalibba ebyʼokwekuumisya omwigwanga, omu myanka omusanvu egyʼenzala eyalibbaawo omu kyalo kyʼe Misiri, kaisi abantu tibaafa enzala.”
OYusufu bamusuuca mufugi omu Misiri
37 Atyanu oFalaawo nʼabaweereryabe bonabona, ni basiima amalabuki ago.
38 Kale oFalaawo nʼakoba abaweereryabe ati, “Twezya okuzuulayo omusaiza aali ngʼonu, omusaiza aizwire omwoyo wa Kibbumba?”
39 Awo oFalaawo nʼakoba oYusufu ati, “NgʼoKibbumba owakulagire ebyo byonabyona, atyanu kimanye nti mpaawo muntu owʼamalabuki, era omutegeeri nga iwe.
40 Nakuwa obwezye okufuga ekyalo kyange, era abantu bange bonabona bagonderanga biragirobyo. Era ninze zenkani, enakukirangaku okubba nʼobwezye olwʼokubba ninze oFalaawo.”
41 Kale oFalaawo nʼakoba oYusufu ati, “Atyanu nkuwaire obwezye okufuga ekyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.”
42 Awo oFalaawo ni yeetoola oku ngalo empetaye eriku eraama yʼobwakabaka, nʼagizwalisya oYusufu oku ngalo. Nʼamuzwalisya amaganduula aga lineni omusa eino, nʼazwalisya oYusufu omu mamiro akajegere akʼezaabbu.
43 Nʼamuwa ekigaali ekiiririra oku kikye obusa mwabba atambulira, era nga kiraga kiti niiye airirira oku Falaawo omu bwezye. Era abaisirikalebe ni bamwekubbembera nga bakooka bati, “Muzwe omu nzira.” Era oFalaawo nʼawa oYusufu obwezye okufuga ekyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.
44 Awo oFalaawo nʼakoba oYusufu ati, “Newankubbaire nga ninze oFalaawo, mpaawo muntu omu kyalo kyʼe Misiri eyakolanga ekintu kyonakyona nga tasunire olukusa kuzwa gyoli.”
45 Era oFalaawo nʼawa oYusufu eriina ati, Zafenansi Paneya, nʼamuwa Asanansi omwala wa Potifera okabona wʼomu kibuga Oni, okumufumbirwa. Era oYusufu nʼabba nʼobwezye oku kyalo kyʼe Misiri kyonakyona.
46 Atyanu oYusufu yabbaire wʼemyanka 30 oweyatandiikiire okuweererya oFalaawo. Nʼazwa omu lubiri lwa Falaawo, nʼatambula omu kyalo kyonakyona ekyʼe Misiri.
47 Omu myanka omusanvu egyʼamakungula, ekyalo ni kibalya ebyokulya bingi.
48 Kale oYusufu nʼalagira abakoli ni bakumbaania ebyokulya byonabyona, ni babiteeka omu bibuga. Era mu buli kibuga nʼabisa ebyokulya ebyʼomu misiri egikyeruguuliriirye.
49 OYusufu nʼalagira abantu ni babisa ebyokulya bingi ino ooti musenye ogwʼoku nyanza, era nʼalekeraawo okupima, olwʼokubba byabbaire nga tibikaali bipimika.
50 Atyanu emyanka egyʼenzala nga gikaali okutuuka, oYusufu nʼabyala nʼAsanansi omwala wa Potifera okabona wʼomu kibuga Oni abaana abaisuka babiri.
51 OYusufu nʼawa omwanawe omubere eriina ati, Manase, ngʼakoba ati, “OKibbumba agirire ni neerabira okugada kwange kwonakwona nʼabantu bʼomu kisito kya bbaabba bonabona.”
52 Nʼawa omwanawe owokubiri eriina ati, Efulaimu ngʼakoba ati, “OKibbumba ampaire abaana omu kyalo omu ngadiire.”
53 Atyanu emyanka omusanvu egyʼamakungula owegyabbairewo omu kyalo kyʼe Misiri ni giwaaku.
54 Awo emyanka omusanvu egyʼenzala ni gitandiika, ngʼoYusufu oweyabbaire akobere. Ni wabbaawo enzala omu kyalo kyonakyona. Neye omu kyalo kyʼe Misiri, imwo mwonamwona ni mubbaamu ebyokulya.
55 Enzala oweyatandiikire okuluma abantu bʼomu Misiri mwonamwona, ni beekungirira oFalaawo olwʼebyokulya. Awo oFalaawo nʼabakoba ati, “Mwabe e giri oYusufu, era ekiyabakoba kimwakola.”
56 Atyanu enzala nʼebba nene, nʼemalaku ekyalo kyʼe Misiri kyonakyona. Kale oYusufu nʼaigulawo esitoowa gyonagyona, nʼagulyanga aBamisiri ebyokulya.
57 Era abantu ni bazwanga omu kyalo kyonakyona, ni baaba omu Misiri egiri oYusufu okugula ebyokulya, olwʼokubba enzala yabbaire nene omu kyalo kyonakyona.