6
OMusengwa wʼeSaabbaato
(Mat 12:1-8; Mak 2:23-28)
Awo olwatuukire oku Saabbaato, oYesu oweyabbaire ngʼabita omu kasinde akabbaire omu musiri gwʼengaano, abeegibe ni bawululaku ebigala byʼengaano, kaisi ni ba giirirya omu bigalabaayo byabwe, era ni balya empeke gyamu.+ ABafalisaayo abamo ni bababuulya bati, “Lwaki abeegibo bakolere omulimo, ekintu aMateeka ga Musa ekigagaana oku Saabbaato?”
Awo oYesu nʼabairamu ati, “Inywe timusomangaku omu Biwandiike kwekyo okabaka oDawudi nʼabeyabbaire nabo ekibakolere enzala oweyabalumire? ODawudi yaingiire omu nyumba ya Kibbumba, nʼatoola era nʼalyaku emigaati egibabbaire bawongere eeri oKibbumba, era nʼawaaku nʼabeyabbaire nabo, aate ngʼaMateeka ga Musa gabbaire tigaikirirya abantu abandi okulyaku emigaati egyo, okutoolaku abakabona bonkani.”++
Awo oYesu nʼakoba aBafalisaayo ati, “OMwana wa Muntu ali nʼobwezye okusalawo abantu ekibasaaniire okukola oku Saabbaato.”
OYesu alamya omuntu oku Saabbaato
(Mat 12:9-14; Mak 3:1-6)
Awo oku Saabbaato olundi, oYesu nʼayaba omwikumbaaniro okwegesya. Omwikumbaaniro oomwo mwabbairemu omuntu owʼengalo endiiro eyanyolere. Abakugu omu byʼaMateeka ga Musa nʼaBafalisaayo ni bamwekalikica babone ooba nga yalamya omuntu oyo oku Saabbaato kaisi basunire okwo ekyʼokumuwaabira. OYesu iye yamanyicirye ebiseego byabwe, neye era nʼakoba omuntu nago owʼengalo eyanyolere ati, “Osetuke oyemerere abantu bonabona e gibayezya okukubonera.” Era omusaiza oyo nʼasetuka nʼayemerera. Awo oYesu nʼabakoba ati, “Ndi nʼekibuulyo ekimbabuulya. Niki amateeka ekigaikirirya okukola oku Saabbaato? Kukola busa ooba bubbibubbi? Kulamya bwomi, ooba kubujigirica?”
10 Awo nʼabeeruguulyamu bonabona amaiso, kaisi nʼakoba omuntu oyo ati, “Waama iswe ogolole engaloyo.” Era nʼagigolola, era nʼeramirawo! 11 Neye abalabe ba Yesu ni baizula obusungu, era ni beebuulyangana ekibakola oYesu.
OYesu alonda abatume eikumi na babiri
(Mat 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 Lwabbaire lumo omu naku egyo, oYesu nʼayaba oku lusozi okusaba oKibbumba, era nʼamala ekiire kyonakyona ngʼasaba. 13 Obwire owebwaceire, yayetere abeegibe. Omu beegi abo nʼalondamu eikumi na babiri, era nʼabeeta batume, nga niibo banu: 14 OSimooni, oguyawaire erya Peetero, nʼAndereya omuganda wa Peetero nago, nʼoYaakobbo, nʼoYokaana, nʼoFiripo, nʼoBbantulumaayo, 15 nʼoMatayo, nʼoTomasi, nʼoYaakobbo omutaane wʼAlufaayo, nʼoSimooni ogubeetanga oMulwaniriri wa kwefuga kwʼeigwangalye, 16 nʼoYuda omutaane wa Yaakobbo, nʼoYuda oIsikalyoti, eyamuliiremu olukwe.
Okwegesya nʼokulamya abalwaire
(Mat 4:23-25)
17 Awo oYesu nʼaserengeta nʼabatume abo, kaisi nʼayaba nʼayemerera omu kifo ekitereeri, era omu kifo ekyo wabbaire wakumbaaniirewo abeegibe bangi aamo nʼekiziima kyʼabantu abandi. Abantu abo babbaire bazwire omu kyalo kyʼe Buyudaaya mwonamwona nʼomu kibuga e Yerusaalemi, era nʼomu kitundu ekyʼoku mbale mbale kwʼenyanza, ekirimu ebibuga oTiiro nʼoSidoni. 18 Abantu abo bonabona babbaire baizire okuwulisisya oYesu era nʼokubalamya endwaire gyabwe. Era abo ababbaire bakaanya emizimu, oYesu nʼabalamya. 19 Nabuli muntu yagezeryeku okumukwataku olwʼokubba obwezye wamuzwangamu era ni bubalamyanga bonabona.
20 Awo oYesu nʼaira oku beegibe, kaisi nʼabakoba ati:
“Muli bʼenkabi inywe abadoobi, olwʼokubba obwakabaka bwa Kibbumba bwanywe. 21 Muli bʼenkabi inywe enzala abeeruma atyanu, olwʼokubba balibaikutya.
“Muli bʼenkabi inywe abali omu maliga atyanu, olwʼokubba mwalisangaala.
22 “Muli bʼenkabi singa abantu owebabacaawanga, era owebabagudyanga, era owebabazumanga, era owebabeetanga okubba abakola ebibbibibbi, nga babalanga oMwana wa Muntu.+
23 “Musangaalenge nga bababitirye batyo, era mujuukajuukenge olwʼeisangaalo, olwʼokubba oKibbumba yalibawa empeera eyʼamaani omwigulu. Ibo bababitya batyo, era ngʼabazeiza baabwe owebabitirye abanaabbi.+
24 “Wobe! Ala inywe abasuni, nga mulabire! Ekyo kityo olwʼokubba inywe mumalire okusuna eisangaalo eryanywe.
25 “Wobe! Ala inywe omwikutire, nga mulabire! Ekyo kityo olwʼokubba inywe enzala yalibaluma.
“Wobe! Ala inywe abaseka atyanu, nga mulabire! Ekyo kityo olwʼokubba inywe enima yalibakwata era mwalikunga.
26 “Wobe! Ala inywe nga mulabire, singa abantu babawuujanga! Ekyo kityo olwʼokubba nʼabazeiza bʼabantu abo ibo batyo niiye owebawuujanga abanaabbi abʼobubbeyi.”
Okutaka abalabe
(Mat 5:38-48; 7:12a)
27 “Neye inywe abampulisisya mbakoba nti mutakenge abalabe baanywe, era abo ababacaawa mubakolerenge ebintu ebisa. 28 Musabirenge enkabi abo ababalaama. Nʼabo ababazuma mubasabirenge enkabi eeri oKibbumba. 29 Omuntu owakukubbanga okwitama, omucuusiranga nʼerindi lidi lyona nʼakubba. Era omuntu owakutoolangaku ekizibaawokyo, omulekeranga nʼesaatiyo yona nʼatwala. 30 Nabuli abbaaku nʼekyakusaba omuwanga, era owebakutoolangaku ebibyo, tosabanga okubikwirirya. 31 Mukolerenge abantu ebintu ebyo nywena ebimutaka abandi babakolere.+
32 “Singa owemutaka baabo ababataka bonkani, mubba mukolere niki awo ekibasiimisya? Nʼababbibabbi bona bataka baabo bonkani ababataka! 33 Era singa mukolera ebisa bantu abo bonkani ababakolera ebisa, mubba mukolere niki awo ekibasiimisya? Mbona nti nʼababbibabbi bona bakola batyo! 34 Era singa mukoopa baabo bonkani abemusuubira okubasasula, mubba mukolere niki awo ekibasiimisya? Nʼababbibabbi bona bakoopa babbibabbi banaabwe, nga babasuubira okubasasula mu bwizulye ekibabeekoopereku. 35 Neye inywe mutakenge abalabe baanywe, era mubakolerenge ebisa. Mukoopenge nga timufiireyo ooba tibabasasule. Olwo kaisi empeera yaanywe ebbe nene, era mubbe baana ba Kibbumba oNambulaku aMwagaagana, olwʼokubba iye wʼekisa eeri abatasiima nʼababbibabbi. 36 Muli nʼokubba bʼekisa ngʼoItewaanywe aali omwigulu.”
Okusalira abandi emisango
(Mat 7:1-5)
37 “Timusaliranga abantu emisango, kaisi nywena mulame oKibbumba okubasalira. Timusaliranga abantu emisango okubasinga, kaisi nywena oKibbumba tiyabasingisya. Singa mwasoniyanga abantu, nywena oKibbumba yabasoniyanga. 38 Owemwagabanga, nywena mwalisuna. Ebimwalisuna balibapimira omu kipimo ekituuce ekibasiinyire, kaisi ni bakitengeetyamu, era ni kiizulira nakimo nʼomutwe. Kale ekipimo ekimukolesya okupimira abantu, era niikyo ekibalikolesya okubapimira nywena.”
39 Awo oYesu nʼabagerera olugero lunu ati, “Omwofu takubbembera omwofu omwinaye. Singa amwekubbembera, bonabona bagwa omu kiina.+ 40 Ogubeegesya takiraku amwegesya, wazira nabuli ogubeegesya owaamala okwega nakusani, abba ooti yoodi amwegeserye.+
41 “Era lwaki ofaayo ku kasubi akali oku liiso lyʼomugandawo, kaisi nandi nʼofaayo oku gusubi oguli oku liisolyo? 42 Oyezya otya okukoba omugandawo oti, ‘Muganda wange, oleke nkutooleku akasubi oku liiso,’ kaisi nga iwe onyere tofaayo oku gusubi oguli oku liiso eriryo? Iwe omunanfunsi, osooke kutoola gusubi oguli oku liiso eriryo, kaisi oyezye okubona nakusani okutoola akasubi akali oku liiso lya mugandawo.
Omusaale nʼebineneka byagwo
(Mat 7:16-20; 12:33-35)
43 “Omusaale omusa tiguneneka ebineneka ebibbibibbi, nʼomusaale omubbimubbi tiguneneka ebineneka ebisa. 44 Nabuli musaale bagutegeerera ku bineneka byagwo. Ebineneka byʼomutiini tibabinokola oku namuswata, nʼebineneka byʼemizabbibbu tibabinokola oku mukamirya.+ 45 Omuntu omusa, atoola ku bisa ebiri omu mwoyogwe okukola ebisa, nʼomuntu akola ebikole ebibbibibbi, atoola ku bibbibibbi ebiri omu mwoyogwe, okukola ebikole ebibbibibbi. Ebintu ebibba omu mwoyo gwa muntu, omunwagwe niibyo ebigutumula.+
Abombeki ababiri
(Mat 7:24-27)
46 “Lwaki munjeta muti, ‘Musengwa, Musengwa,’ kaisi nandi ni mukola ebimbakoba? 47 Oleke mbalage omuntu ngʼowaafaanana, iye oyo buli aiza egyendi, kaisi nʼawulisisya ebibono byange, era nʼabikoleraku. 48 Omuntu oyo afaanana ooti yoodi eyayombekere enyumba ngʼakuuliire nakimo omusingi mwabiriri, era ni gwabira nakimo ansi paka kwibbaale. Kaisi ogwikendi ogunene owegwatoonyere, nʼamaizi gaizula nabuli wantu, era nʼomukula ni gubandya okuteeba enyumba eyo, neye nandi ni gwezya kuginyeenya, olwʼokubba bagyombekere kusani. 49 Wazira oodi awulira ebibono byange nandi nʼabikoleraku, ali ooti muntu eyayombekere enyumba okwitakali eryʼoku ngulu nga takwire kadi musingi. Kaisi oikendi oweyatoonyere, nʼalandirya omukula okugiteeba, kale awo nʼegwa era nʼeweera okwitakali.”
+ 6:1 Ama 23:25 + 6:4 Lee 24:9 + 6:4 1Sa 21:1-6 + 6:22 1Pe 4:14 + 6:23 2Mi 36:16; Bik 7:52 + 6:31 Mat 7:12 + 6:39 Mat 15:14 + 6:40 Mat 10:24-25; Yok 13:16; 15:20 + 6:44 Mat 12:33 + 6:45 Mat 12:34