6
The Question about the Sabbath
(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28)
1 Noqw nasuṅwintalöṅnit aw pituqw, Jesus put aw nánatuwnayaqamuy amumum söhövos’uyit aṅ nö́ṅakwisa. Noqw put aw nánatuwnayaqam söhövosit talayat mawtiwisk̇ahk̇aṅw, put mapqölpeq murik̇ahk̇aṅw nōnoptiwisa.
2 Noqw hakim Pharisee‐sinom pumuy amumi paṅqawu: Ya uma hinoqw nasuṅwintöṅnit ep hihta mewniwtaqat hintsatsk̇a?
3 Noqw Jesus lavayhtiqe pumuy amumi paṅqawu: Ya ura hisat David suṅwámuy amumum tsöṅmokqe hinhtiqat uma put pantaqat pas aṅ qa ṅas’ew tuṅwáya?
4 Ura pam God kīyat aw pákihqe, pölavikit God aw noiwhqat ömahtat, aṅqw nöst, pu ámumyaqamuy put huyta; pas ura God awwat momṅwit‐sa put aṅqw nȫnösaṅwuqat put’a.
5 Pu Jesus pumuy amumi paṅqawu: Pay nu’ Sinot Tiat piw nasuṅwintalöṅnit aw móṅw’iwta.
The Man with a Crippled Hand
(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6)
6 Pu hisat pam nasuṅwintalöṅnit ep tsotsvalkimi pákihqe ep tūtutuqayna. Noqw hak tāqa putvaqw mālakiwtaqa pep nuhtuma.
7 Noqw tutavot tutuqaynayaqam Pharisee‐sinmuy amumum Jesus aw tunatyawyuṅwa, mātaq pi kurs pam nasuṅwintalöṅnit ep put qalaptsinaniqw ōviy’o; nen puma hihta ep put nēveltoynayani.
8 Noqw pay pam pumuy tunatyayamuy amumi mātsi’taqe, lākiwtaqat may’taqat aw paṅqawu: Wunuptut, sinsonve wunuwtaa. Noqw pam panhti.
9 Pahsat pu Jesus pumuy amumi paṅqawu: Kurs nu umuy hihta tūviṅtani. Ya hak nasuṅwintalöṅvaqat ep hihta lolmat, sen qalolmat hinhtiniqw pam súanta? Sen qatsit ayo táviniqö’, sen hovalaniqö’?
10 Pu pam pumuy sohsokmuy amuhpa’ yorikt, tāqat aw paṅqawu: Uhmay tsihkwaa. Noqw pam panhti; noqw māat put ayaṅqwat māyat an pās powalti.
11 Noqw puma itsívuhonaqtotiqe, hin as Jesus hintsatsnaniqey nānami yuaatota.
Jesus Chooses the Twelve Apostles
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
12 Noqw pay ephaqam piw pam nāwaknaniqe haqami tsomomiq’a; nihqe tōk̇ep God aw nāwakna.
13 Noqw tālawvaqw, pam put aw nánatuwnayaqamuy wáṅwayhqe, pumuy amuṅaqw pakwt lȫq sihk̇ay’taqamuy namorsta; nihqe pam pumuy Ayaiwyuṅqamuy yan tuṅwa,
14 Imuyu: Simon, ura pam put Peter yan túṅwa, pu tupkoyat Andrewt, pu James‐nit pu John, pu Philip‐nit pu Bartholomewt,
15 Pu Matthewt‐nit pu Thomas, pu Alpheus tiyat James‐nit pu Simon, Zelotes yan túṅwantiwhqata,
16 Pu James tupkoyat Judas‐nit pu Judas Iscariot Jesus momṅwituy amumi kurs mātapniqata.
Jesus Teaches and Heals
(Mt 4.23-25)
17 Pu pam pumuy tsamk̇aṅw, paṅqw hawhqe, haqam suntutskway’taqat ep wunu, k̇aysiwhqamuy put aw nánatuwnayaqamuy amumuma. Noqw qaan’ewakw hintaqam sinom put aw tūqayyuṅwniqe, pu hīhihta tūyay aṅqw qalaptuyaniqe öki, Judeat aṅqw‐nik̇aṅw, pu Jerusalem aṅqw sohsokivaq’ö, pu pātuwaqatsit qalaveq Tyre aṅqw‐nīk̇aṅw pu Sidon aṅq’ö.
18 Pu ima tuyoy’ewakw hīhikwsimuy akw okiwhinyuṅqam piw ö́kihqe powaltoti.
19 Noqw sinom sohsoyam as put aw tóṅokyaniqey nānawakna, pas pi put aṅqw suyan öqala yámakiwtaqe sohsokmuy qalaptsintaqw ōviy’o.
Happiness and Sorrow
(Mt 5.1-12)
20 Noqw pam put aw nánatuwnayaqamuy amuhpa’ yorikt, amumi paṅqawu: Pas uma aṅ ōokiwyaqam hahlayhpit epya, pi uma God moṅwtunatyayat himuy’yuṅwa.
21 Uma aṅ pu’ tsöṅsoiwtaqam hahlayhit epya, pi uma nāt ȫöyyani; pas uma aṅ pu’ tsaykitaqam hahlayhpit epya, pi uma nāt tsutsúyni.
22 Ason sinom nuy Sinot Tiyat atsviy umumi qa suhtaq’ewye’, nahpiy umuy lālayye’, umumiq hīhiṅqaqwe’, umuhnatṅwaniy himu itséheetnihqat pan ayo tūvayaqw, uma hahlayhpit epyani.
23 Hisat panhtotiqw, uha hahlayhtote’, pas hahlaytso’tinumyani, ispi meh, uma ōveqatsit ep qaan’ewakw ahsatit makiwyaniqee; pi pay pan pumuy namat hapi God lavay’aymuyatuy hintsatsna.
24 Nīk̇aṅw is ókiwa, uma aṅ k̇ahaksinomu, pi uma umuhhahlayhpiy pay ömahtota.
25 Is ókiwa, uma aṅ ȫyiwyuṅqamu, pi uma nāt tsöṅso’ni; is ókiwa, uma aṅ pu’ tsutsúyyaqamu, pi uma nāt qahahlayk̇ahk̇aṅw tsaykitani.
26 Pas sinom sohsoyam umuy lomayuaatotaqw, umuṅem is óhini; pi pay pan hapi pumuy namat hakimuy nawip’ew God lavay’aymuyatuy yuaatota.
Love for Enemies
(Mt 5.38-48; 7.12a)
27 Nīk̇aṅw nu umuy inumi tūqayyuṅqamuy umumi paṅqawni: Uma umuhtuwqamuy amumi unaṅway’yuṅwni; sinom umumi qa suhtaq’ewyaqamuy uma lolmat amuṅem hintsatsk̇ani.
28 Sinom umuy qalomáyuaatotaqw, uma pumuy amumi lomayuaatotani; pu umuy qaanhintsahtsanyaqw, amuṅem uma nāwakinwisni.
29 Ason hak uhtayway sutsvaqw wuvahtaqw, um ayaṅqwat piw aw ītamantani; pu hak uh’usimniy uṅ nawhk̇e’, uhnapnay enaṅ nāwaknaqw, um qa aw rohomnumni.
30 Hakiy ūmi hihta tūviṅtaqw, um put máqamantani, pu hihta uhhimuy kímahqat um aw ahoy qa tūviṅtamantani.
31 Pu sinom umuy pāsyaniqat uma nānawakne’, pay uma piw pan pumuy pāsyani.
32 Ispi kurs pay uma umumi unaṅway’yuṅqamuy‐sa amumi unaṅway’yuṅqw, hak sen put ep umuy hahlayhtini? Pay pi qaanhinwisqam pumuy amumi unaṅway’yuṅqamuy amumi tuwat unaṅway’yuṅwa.
33 Pu kurs hak umuṅem hihta lolmat hintsakq, uma tuwat put eṅem lolmat hintsatsk̇aqw ya sen hak put ep umuy hahlayhtini? Pay pi aṅ qaanhinwisqam piw pan hintsatsk̇a.
34 Pu kurs pay um hakiy aṅqw hihta ömahtaniqey wūwank̇aṅw, hakiy sīvat nasimokmaqaqw hak put ep ūmi hahlayhtini? Pay pi aṅ qaanhinwisqam piw qaanhinwisqamuy nasimokhuylalwa, piw aw ahsatit ömahtotaniqey tuṅlay’k̇ahkaṅwo.
35 Tis pi uma umuhtuwqamuy amumi unaṅway’yuṅwni; nen lolmat hintsatsk̇ani; pu tūnasimokhuylalwani, qa hihta put ep tuṅlay’k̇ahk̇aṅwo. Nen uma qaan’ewakw ahsatit makiwyani; piw Sus’oveqnihqat tímatni. Pi pam aṅ qa tsúyakyaṅwuqamuy, qalōlolmatuy enaṅ pās’i.
36 Paniqw ōviy uma nun’okwatni, Umunay hin núokwaniqw pan’i.
Judging Others
(Mt 7.1-5)
37 Uma qa tūovelantotani; nen uma qa pantsaniwyani. Uma hakiy qa paysoqtotani, nen qa pantsaniwyani. Ason hak umuhpe qaanhtiqw, uma put pantaqat ep aw pöhikyamantani, noqw sinom tuwat umumi pö́hikyani.
38 Uma hihta kuwahtotimantani, noqw pu tuwat umumi himu kuwahtiwni. Sinom wukotuwanit aṅqw móo’taqat hihta kuytotat, put hūrs aqw ṅúṅuyvut, pu wīlaniwhput, pu pas aṅ wahohotaqat umumi o’yamantani. Pi uma hakiy eṅem hin tuwantotaqw, pay piw pan umuṅem tuwantiwmantani.
39 Noqw pam tūwutsit hihta tuawi’taqat lavayhtiqe, amumi paṅqawu: Ya sen hak qapostalqa hakiy qapostalqat haqami wikni? Ya puma qa nāma haqami pövamiq posni?
40 Pay hakiy aw tutuqayhqa put tutuqaynaqat epnihqe qa pavan pasniṅwu. Nīk̇aṅw ason pam pās tutuqaye’, pep pu’ pam put tutuqaynaqat pay antani.
41 Noqw ya um hinoqw uhtupkoy posmiq hihta hihsaq tuway’k̇aṅw, uhposveq lestavit pakiwtaqat qa aw unaṅwtavi’ta.
42 Noqw pantaqw um hin uhtupkoy aw paṅqawni: Itupko, nu as uhposkiy uṅem hóroknani, kítani, susmataqpi uhposveq lestavi pakiwtaqö’? Um nawip’ew hinmaqa, um mohti uhposṅaqw lestavit hórokne’, pahsat pu um suyan tālat tayk̇aṅw, uhtupkoy poskiyat hóroknani.
A Tree and its Fruit
(Mt 7.16-20; 12.33-35)
43 Pi lomasipaltsoki soon hin’ewakw sipalat himuy’vaṅwu; piw qalomásipaltsoki soon nukṅwat sipalat himuy’vaṅwu.
44 Sinom himutsokit hímunihqat aniwniyat akw tuwi’yuṅwa. Soon hihta kūtay’taqat aṅqw nönvospalat hak mawni; soon hak yöṅötskit aṅqw ōvat tsovalani.
45 Sino lolma lomatunatyawtaqa unaṅṅaqw hihta lolmat nȫṅantoynaṅwu; noqw pam piw hak qalolma qalomátunatyawtaqa unaṅṅaqw hihta qalolmat nȫṅantoynaṅwu. Pi hak hin tunatyay’te’, pan hapi yuaataṅwu.
The Two House Builders
(Mt 7.24-27)
46 Uma nuy Tutuyqawhqa, Tutuyqawhqa, yan túṅwantota. Nīk̇aṅw uma hinoqw ilavayiy qa aṅ hinwisa?
47 Inuminihqa ilavayiy aw tūqayk̇aṅw put aṅ hinmaqa hakiy antaqat nu umuy āawnani.
48 Pam hakiy tāqat anta. Pam hak a’nö háṅwahqe owat ep kīhut yayhna. Noqw a’nö wukomunvaqw, pāhu kīhut aqw a’nö yēvantak̇aṅw, soon put wayáyaykinani, pam owat ep wunuqw ōviy’o.
49 Pu i’ hak navotk̇aṅw put qa aṅ hinmaqa hakiy tāqat anta. Pam hak qa qaqatspitaqat, pisave kīta. Noqw mūnaṅw put kīhut aqw a’nö yēvantaqw, pam āpiy sahpu; noqw pam kīhu qaan’ewakw kīqöti.