13
Abô loŋ kapô hathak anyô hapaliv yaŋvêk
(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)
Wak êŋ iyom ma Yisu hatak unyak atu ma hi hayô kasukthôm anêŋ daŋ ma halôk hamô biŋ. *Ma avômalô bêŋ anôŋ ekalabu yani siŋ ba intu hathak yeŋ te ba hi hamô, ma avômalô imiŋ liŋdaŋ habup hathak. Ma hadôŋ avômalô hathak abô loŋ kapô bêŋ anôŋ. Ba hanaŋ nena, “Anyô te hi hapaliv anêŋ yaŋvêk halôk anêŋ ku. Yani hapaliv yaŋvêk takêŋ ma vi halôk loŋôndê. Êŋ ma menak êpôm ba eyaŋ. Ma doho halôk valu kikiliŋ ba intu hapup ketheŋ ek malê nena pik dokte iyom. Ma doŋtom wak habi hayô hêk ma hakapok ek malê nena anêŋ ŋgalôk ma bidoŋna. Ma vi halôk loŋ yak lôkmaŋgiŋ kapô ba yak êŋ halumbak hayô yaŋvêk takêŋ vôv. Ma doŋtom vi halôk pik mavi ba hik anôŋ ba vi hatôm 100 ma vi 60 ma vi 30. Aêŋ ba môlô ŋê lôk lemôndôŋ ma nodaŋô abô êntêk katô!”
Aisê ka Yisu hanaŋ abô loŋ kapô?
(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)
10 Yisu anêŋ ŋê ku i hadêŋ yani ma enaŋ hik yani liŋ, “Aisê ba hothak honaŋ abô loŋ kapô hadêŋ avômalô?”
11 Ma Yisu hanaŋ viyaŋ nena, “Wapômbêŋ lêk hik anêŋ auk loŋ kapô hathak anêŋ loŋ lôkliŋyak thô hadêŋ môlô. Ma miŋ hik thô hadêŋ thêlô ami. 12  *Ba anyô te hayala auk êŋ, ma tem Wapômbêŋ nêm auk doho imbiŋ ba imbitak bêŋ anôŋ. Ma doŋtom anyô te hathôŋ auk êŋ, ma anêŋ auk dokte atu ba ôpêŋ havaloŋ loŋ tem yani nêm vê. 13  *Ba intu yahanaŋ abô loŋ kapô hadêŋ thêlô ba
“Êyê, ma doŋtom miŋ êyê katô ami.
Elaŋô, ma doŋtom miŋ elaŋô katô ba eyala abô êŋ anêŋ ôdôŋ ami.
14-15  *Aêŋ ba Wapômbêŋ anêŋ abô hik anôŋ hatôm bôk ba Aisaia hanaŋ,
“ ‘Avômalô iniŋ auk bôk thekthek
ba ibi leŋôndôŋ siŋ
ma ivuliv maleŋiŋ siŋ.
Wak nômbêŋ intu ma tem nedaŋô abô,
ma doŋtom miŋ hatôm neyala anêŋ ôdôŋ ami.
Ma wak nômbêŋ intu ma tem nêgê nômlate,
ma doŋtom miŋ hatôm nêpôm anêŋ ôdôŋ ami.
Ba intu etak kambom êŋ
ma tem nêgê esak maleŋiŋ
lôk nedaŋô êndôk leŋôndôŋ
ma neja ênjêk iniŋ auk
ma nede i liliŋ ek yandum thêlô mavi.’ Aisaia 6:9-10
16  *Ma môlô lêk ôyê ya hathak malemim daluk lôk olaŋô ya halôk lemim ôndôŋ. Ba intu lêk ômô mavi. 17 Odaŋô! Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô! Sêbôk ma plopet lôk ŋê thêthôŋ bêŋ anôŋ leŋiŋhiki ek nêgê nôm êntêk ba lêk môlô ôyê, ma doŋtom miŋ êyê ami. Ma leŋiŋhiki ek nedaŋô abô takêntêk ba lêk môlô olaŋô, ma doŋtom miŋ elaŋô ami.
Abô loŋ kapô hathak yaŋvêk anêŋ ôdôŋ
(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)
18 “Aêŋ ba tem yanaŋ abô loŋ kapô hathak epaliv yaŋvêk anêŋ ôdôŋ bêŋ êndêŋ môlô. 19 Anyô te halaŋô abô hathak Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma doŋtom miŋ hayala anêŋ ôdôŋ ami, êŋ ma Sadaŋ hayô ba hawa yaŋvêk atu ba Wapômbêŋ havatho halôk yani kapô vê. Êŋ ma hatôm yaŋvêk atu ba halôk loŋôndê.
20-21 “Ma ôpatu halaŋô abô ba hêvhaviŋ ketheŋ lôk lamavi ma doŋtom malaiŋ lôk vovaŋ hapôm yani hathak Wapômbêŋ anêŋ abô ma hatak anêŋ hêvhaviŋ ketheŋ oyaŋ, êŋ ma hatôm yaŋvêk atu ba hêv yak halôk valu kikiliŋ ba miŋ habi ŋgalôk ami.
22  * “Anyô te halaŋô abô ma doŋtom lahiki bêŋ anôŋ hathak anêŋ lôkmala pik êntêk lôk nômkama lomaloma lôk valuseleŋ. Ma auk takêŋ intu hasivuŋ Wapômbêŋ anêŋ abô ba ôpêŋ miŋ hik anêŋ anôŋ ami. Êŋ ma hatôm yaŋvêk atu ba halôk yak lôkmaŋgiŋ kapô.
23 “Ma anyô halaŋô Wapômbêŋ anêŋ abô ba hayala anêŋ ôdôŋ êŋ ma tem indum ku ba injik anôŋ mavi êtôm 100 mena 60 mena 30 la. Êŋ ma hatôm yaŋvêk atu ba halôk pik mavi.”
Abô loŋ kapô hathak kamuŋ kambom
24 Yisu hanaŋ abô loŋ kapô yaŋ nena, “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma aêntêk. Anyô te havatho yaŋvêk mavi halôk anêŋ ku. 25 Ma avômalô i êk sôm, ma ôpêŋ anêŋ anyô lamaniŋ te halêm havatho kamuŋ kambom halôk ku kapô êŋ haviŋ ma hi. 26 Vêm ma nôm anôŋ hadum ek êyôk, ma kamuŋ kambom êŋ havuak haviŋ. 27 Ma ŋê eyabiŋ ku i hadêŋ ku alaŋ ma enaŋ hadêŋ yani, ‘Anyô bêŋ, bôk hovatho yaŋvêk mavi halôk anêm ku iyom. Aisê ka kamuŋ kambom habitak haviŋ?’
28 “Ma yani hanaŋ hadêŋ thêlô, ‘Anyô te lamaniŋ hathak ya ba hadum nôm êŋ.’
“Ma ŋê ku enaŋ hik yani liŋ, ‘Lemhaviŋ yêlô nayavovoŋ ku êŋ e?’
29 “Ma doŋtom ku alaŋ hanaŋ, ‘Mi. Yahakô môlô noyavovoŋ ba nosapu nôm mavi vê imbiŋ kamuŋ kambom. 30 Môlô nôndô luvi êmô endeba avômalô nedav nôm am. Êŋ ma tem yanaŋ êndêŋ ŋê ku takatu ba tem nedav nôm nena, “Môlô nusup kamuŋ kambom sapêŋ ba nokak lôkulôku ba nôndô êmô loŋ nêmbôk esak atum. Ma nusup nôm anêŋ anôŋ ba notak êmô unyak nôm hamô.” ’ ”
Abô loŋ kapô hathak ava yaôna
(Mak 4:30-32; Luk 13:18-19)
31 Yisu hanaŋ abô loŋ kapô te nena, “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma aêntêk. Anyô te hawa ava yaônate ba havatho halôk anêŋ ku kapô. 32 Ava êŋ ma yaôna lôk, ma doŋtom habitak alokwaŋ daim ba hamôŋ ek nômkama ku kapô vi. Ma menak ethak elav iniŋ unyak halôk anêŋ ŋauŋ.”
Abô loŋ kapô hathak yis
(Mak 4:33-34; Luk 13:20-21)
33 Yisu hanaŋ abô loŋ kapô te nena, “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma aêntêk. Avi te hawa yis dokte ba hayelaŋ halôk palawa bêŋ anôŋ kapô, ma haveŋ yam ma palawa sapêŋ hathiŋ bêŋ.”
34 Abô takêntêk ba Yisu hanaŋ hadêŋ avômalô ma hanaŋ hathak abô loŋ kapô iyom ma miŋ hathak hadôŋ i hathak abô yaŋda ami 35 ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet nena,
“Yaveŋbôlêk tem ekyav ba yanaŋ abô loŋ kapô êndêŋ môlô.
Ma yanaŋ Wapômbêŋ anêŋ auk lomaloma takatu ba havuŋ hadêŋ sêbôk ba yani hapesaŋ pik êntêk aleba lêk bêŋ.” Kapya Yeŋ 78:2
Yisu hanaŋ kamuŋ kambom anêŋ ôdôŋ bêŋ
36 Yôv ma Yisu hatak avômalô ba i ma hi unyak kapô. Ma anêŋ ŋê ku i ek yani ma enaŋ, “Nuŋgwik abô loŋ kapô atu ba hathak kamuŋ kambom habitak ku kapô anêŋ ôdôŋ thô êndêŋ yêlô.”
37 Êŋ ma hanaŋ, “Ôpatu ba havatho yaŋvêk mavi, êŋ ma Anyô Anêŋ Nakaduŋ atu. 38 Ma ku kapô ma pik êntêk, ma yaŋvêk mavi ma loŋ lôkliŋyak anêŋ avômalô, ma kamuŋ kambom ma anyô kambom anêŋ avômalô. 39 Anyô lamaniŋ atu ba havatho yaŋvêk kambom, yani ma Sadaŋ. Avômalô takatu ba elav nôm, thêlô êŋ ma hatôm aŋela. Nôm hayôk, êŋ ma pik lo leŋ anêŋ daŋ.
40-42  * “Pik lo leŋ anêŋ daŋ hayô ma Anyô Anêŋ Nakaduŋ atu tem nêm anêŋ aŋela ba ini anêŋ loŋ lôkliŋyak atu ba hamô pik êntêk ek neja avômalô kambom takatu ba êvôv avômalô ek nindum kambom lôk avômalô sapêŋ atu ba ethak idum kambom ba nimbi êndôk loŋ atum lôkmala. Thêlô tem nedaŋ kambom ba nesaŋ veŋiŋbôlêk ôdôŋ loŋ. Nôm êŋ hatôm avômalô takatu ba isup kamuŋ kambom ba êbôk hathak atum.
43  * “Ma doŋtom avômalô thêthôŋ tem nimbitak êtôm wak anêŋ deda ba nêmô Lambô anêŋ loŋ lôkliŋyak. Aêŋ ba môlô ŋê lôk lemôndôŋ ma nodaŋô abô êntêk katô!”
Abô loŋ kapô hathak ivuŋ nôm mavi te
44 “Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma hatôm ku kapo te ba ivuŋ nôm mavi te hamô. Ma anyô te hapôm nôm mavi êŋ. Ma havuŋ halôk loŋbô. Yani lamavi ba hêv anêŋ nômkama sapêŋ ek nênêm vuli. Ma hawa valuseleŋ ba hêv hadêŋ ku atu ba nôm mavi êŋ hamô anêŋ alaŋ ek enja ku êŋ.”
Abô loŋ kapô hathak kômkôm mavi
45 “Abô loŋ kapô te haviŋ nena Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma aêntêk. Anyô hadum ku valuseleŋ te habôlêm kômkôm kêkêlô ek nêm vuli. 46 Yani habôlêm aleba hapôm kômkôm kêkêlô anêŋ dôêŋ te ba anêŋ vuli bêŋ anôŋ. Êŋ ma hi hêv anêŋ nômkama sapêŋ ek nênêm vuli. Ma hawa valuseleŋ ba hi hêv kômkôm kêkêlô êŋ hathak.”
Abô loŋ kapô hathak yakseŋ
47 “Abô loŋ kapô te hathak loŋbô nena Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak ma hatôm aêntêk. Ŋê ibi yakseŋ halôk kasukthôm êvôv alim lomaloma aleba putup. 48 Êŋ ma êvôv yakseŋ hathak liŋdaŋ. Ma êlôk êmô ma isup alim mavi halôk vak sam doho. Ma doŋtom alim kambom ma ibi hi. 49 Ba intu waklavôŋ pik lo leŋ anêŋ daŋ ma Wapômbêŋ tem indum aêŋ iyom. Ba anêŋ aŋela tem nêlêm neja ŋê kambom vê ênjêk ŋê thêthôŋ malêvôŋ 50  *ba nimbi êndôk loŋ atum lôkmala. Thêlô tem nedaŋ kambom ba nesaŋ veŋiŋbôlêk ôdôŋ loŋ.”
51 Ma Yisu hanaŋ hik anêŋ ŋê ku liŋ nena, “Môlô lêk oyala abô sapêŋ anêŋ ôdôŋ e?”
Ma thêlô enaŋ hadêŋ yani, “Intu êŋ.”
52 Êŋ ma yani hanaŋ hadêŋ thêlô, “Anyô lôkauk hathak abô balabuŋ te halaŋô abô ba hawa auk hathak Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak, yani êŋ hatôm unyak te anêŋ lambô. Yani hi unyak kapô ba hawa nôm mavi lukmuk lôk bô haviŋ ba hêv hadêŋ avômalô.”
Plopet ma athêŋ mi hêk anêŋ malak ôdôŋ
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53 Yisu hanaŋ abô loŋ kapô takêŋ yôv ma yani hatak loŋ êŋ. 54  *Ma hi yanida anêŋ malak ôdôŋ. Ma hadôŋ avômalô hamô iniŋ unyak yeŋ aleba esoŋ kambom ba enaŋ, “Ôpêntêk hawa auk êntêk anêŋ êsê? Aisê ba yani hatôm idum nômbithi? 55  *Ôpêŋ ma anyô halav unyak te anêŋ nakaduŋ ma anêŋ talêbô ma Malia. Ma anêŋ iviyaŋ ma Jems lo Josep ma Saimon lo Judas. 56 Ma anêŋ livi êmô loŋ êntêk haviŋ. Ma aisê ka anyô êŋ hatôm idum nôm takêŋ?” 57  *Ma thêlô enaŋ aêŋ, ma êpôlik hathak yani. Ba intu Yisu hanaŋ hadêŋ thêlô, “Plopet hawa athêŋ bêŋ hêk malak yaŋ. Ma doŋtom anêŋ malak ôdôŋ lôk anêŋ thalaleŋ ma hatôm anyô athêŋ mi.”
58 Aêŋ ba intu miŋ hadum nômbithi bêŋ anôŋ hêk loŋ êŋ ami ek malê nena thêlô miŋ êvhaviŋ yani ami.
* 13:2 Luk 5:1-3 * 13:12 Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26 * 13:13 Lo 29:4; Jer 5:21 * 13:14-15 Jon 12:40; Ap 28:26-27 * 13:16 Luk 10:23-24 * 13:22 Luk 12:16-21; 1Ti 6:9-10,17 * 13:40-42 Mat 8:12; 24:31; 25:31; Mak 13:27; Jon 15:6 * 13:43 Dan 12:3 * 13:50 Mat 13:42; Luk 13:28 * 13:54 Jon 7:15 * 13:55 Jon 6:42 * 13:57 Jon 4:44