25
Ekerenjo cha abhaacha ikumi
Neho Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra abhɨɨga bhaazɨ ekerenjo ɨkɨndɨ, “Ribhaga riyo, ʉbhʉtɨmi bhwa mwisaarʉ bhʉratuubhana na abhaacha ikumi, bhanʉ bhaagɨgirɨ ɨbhɨmʉrɨ bhyabhʉ kuja kʉsʉngʼaana umukwɨri. Bhataanʉ mwikumi bhayo, bhaarɨ abhageege na bhataanʉ abhandɨ bhaarɨ bha amangʼɨɨni. Abhageege bhayo, bhakagega ɨbhɨmʉrɨ bhyabhʉ, nawe bhataagɨgirɨ na amaguta gu ukwongera. Nawe bha amangʼɨɨni bhakagega ɨbhɨmʉrɨ bhyabhʉ, hamwɨmwɨ na amaguta gu ukwongera mʉbhɨmʉrɨ bhyabhʉ mobhegero.
“Hanʉ umukwɨri aakɨzɨɨrɨ kuuza, abhaacha bhayo bhʉʉsi bhakasundagɨra, bhakahindɨra zendooro za turu. Nawe ubhutikʉ gatɨgatɨ, abhaatʉ bhakarɨgɨsa, ‘Rora, umukwɨri araaza! Muuzɨ, mʉhʉrʉkɨ mujɨ kʉmʉsʉngʼaana!’
“Rogendo rʉmwɨ, abhaacha bhayo bhʉʉsi bhakabhʉʉka, bhakatenga ɨbhɨmʉrɨ bhyabhʉ. Abhaacha abhageege bhakabhʉʉrɨra bha amangʼɨɨni, ‘Tʉrasabha mʉtʉsakiryɨ amaguta gaanyu hasuuhu, kʉ kʉbha ɨbhɨmʉrɨ bhyɨtʉ bhɨrarima.’
“Nawe bha amangʼɨɨni bhakabhagarukirya, ‘Zɨyi, tʉtakʉtʉra kʉbhasakirya, kʉ kʉbha amaguta ganʉ tʉnagʉ, gatakʉtʉra kutwisa itwɨ na niimwɨ. Mujɨ kʉbhanʉ bhakugurya amaguta, mwigʉrɨrɨ imubheene.’
10 “Hanʉ abhaacha abhageege bhaagiirɨ kʉgʉra amaguta, umukwɨri akahika. Abhaacha bha amangʼɨɨni bhaarɨ bhabhanwirɨ, bhakasikɨra hamwɨmwɨ nawe mubhuryakari, ikisikʉ kikiigarwa. 11 Akʉmara abhaacha abhageege bharya bhakagarʉka, bhakabhona ikisikʉ chigɨɨrwɨ. Neho bhakiimɨɨrɨra igʉtʉ bhakabhɨrɨkɨra, ‘Ʉmʉkʉrʉ! Ʉmʉkʉrʉ! Twigʉrɨrɨ!’
12 “Nawe umukwɨri akabhagarukirya, ‘Nɨrabhabhʉʉrɨra amaheene, nɨtabhɨɨzɨ imwɨ!’ ”
13 Yɨɨsu akamara kwa kubhuga, “Mmbe motengeeze, kʉ kʉbha mʉtɨɨzɨ urusikʉ nʉʉrʉ ɨɨsa yɨnʉ nɨkʉgarʉka.”
Ekerenjo cha bhambʉʉsa bhanʉ bhaahɨɨrwɨ zimpirya
(Ruuka 19:11‑27)
14 Yɨɨsu akangʼeha kuhurucha ekerenjo ɨkɨndɨ, akabhuga, “Nʉ ʉbhʉtɨmi bhwa mwisaarʉ bhutuubhɨɨnɨ nʉ ʉmʉʉtʉ wʉnʉ ɨɨndirɨ kuja orogendo. Hanʉ aarɨ akɨɨrɨ kʉtanga orogendo rwazɨ, akabhabhɨrɨkɨra bhambʉʉsa bhaazɨ, akabhaha ebhegero bhyazɨ korereke bhabhyimɨɨrɨrɨrɨ. 15 Akabhaha bhambʉʉsa bhʉʉsi kʉrɨngʼaana nʉ ʉbhʉnaja bhwabhʉ. Akamoha we embere zɨtaranta* isaanʉ, wa kabhɨrɨ zɨtaranta ibhɨrɨ na wa katatʉ ɨtaranta yɨmwɨ. Akʉmara akabhʉʉka.
16 “Hayohayo, wʉnʉ ahɨɨrwɨ zɨtaranta isaanʉ, akaja nazʉ kusuruja na akobhona zɨtaranta ɨzɨndɨ isaanʉ. 17 Ɨbhuɨbhu, wʉnʉ aahɨɨrwɨ zɨtaranta ibhɨrɨ, akaja nazʉ kusuruja na kobhona zɨtaranta ɨzɨndɨ ibhɨrɨ. 18 Nawe wʉnʉ aahɨɨrwɨ ɨtaranta yɨmwɨ, ewe akaja akatuka umwobho na kurindɨra ɨtaranta yʉ ʉmʉkʉrʉ waazɨ.
19 “Hanʉ zaahitirɨ sikʉ nzaru, ʉmʉkʉrʉ waabhʉ akagarʉka. Akabhabhɨrɨkɨra bhambʉʉsa bhaazɨ, korereke ahɨtɨrɨ nabhʉ chɨmbu bhaakʉrɨɨrɨ ebhegero bhyazɨ. 20 Mbʉʉsa wʉnʉ aahɨɨrwɨ zɨtaranta isaanʉ, akaaza na zɨtaranta ɨzɨndɨ isaanʉ, akamʉbhʉʉrɨra ʉmʉkʉrʉ waazɨ, ‘Ʉmʉkʉrʉ, ʉkangʼa zɨtaranta isaanʉ korereke nezekorere emeremo. Rora, nibhwɨnɨ zɨtaranta ɨzɨndɨ isaanʉ.’
21 “Ʉmʉkʉrʉ waazɨ akamʉbhʉʉrɨra, ‘Ʉkʉrirɨ bhwaheene bhʉkʉngʼu. Awɨ nɨ‑mbʉʉsa mʉzʉmu na moheene! Waarɨ moheene kubhisuuhu bhɨnʉ nakʉhɨɨrɨ, nangʉ nɨrakʉtʉʉra kʉbha umwimiiririri we ebhegero ibhyaru. Nauzɨ tozomerwe hamwɨmwɨ.’
22 “Mbʉʉsa wʉnʉ ahɨɨrwɨ zɨtaranta ibhɨrɨ, nawe akaaza na zɨtaranta ibhɨrɨ ɨzɨndɨ, akabhʉʉrɨra ʉmʉkʉrʉ waazɨ, ‘Ʉmʉkʉrʉ, ʉkangʼa zɨtaranta ibhɨrɨ korereke nezekorere emeremo. Rora, nibhwɨnɨ zɨtaranta ɨzɨndɨ ibhɨrɨ.’
23 “Ʉmʉkʉrʉ waazɨ akamʉbhʉʉrɨra, ‘Ʉkʉrirɨ bhwaheene bhʉkʉngʼu. Awɨ nɨ‑mbʉʉsa mʉzʉmu na moheene! Waarɨ moheene kubhisuuhu bhɨnʉ nakʉhɨɨrɨ, nangʉ nɨrakʉtʉʉra kʉbha umwimiiririri we ebhegero ibhyaru. Nauzɨ tozomerwe hamwɨmwɨ.’
24 “Nawe mbʉʉsa wʉnʉ ahɨɨrwɨ ɨtaranta yɨmwɨ, akaaza na kʉmʉbhʉʉrɨra ʉmʉkʉrʉ waazɨ, ‘Ʉmʉkʉrʉ, nɨkamenya kʉbha awɨ nɨ‑mʉʉtʉ mʉkʉngʼu bhʉkʉngʼu. Wahaagesa hanʉ ʉtaahambirɨ, na kubhiringa hanʉ ʉtaanyaragɨɨnʼyɨ. 25 Nɨkʉʉbhaha kurimirya ɨtaranta yaazʉ, nɨkayitukɨra haasɨ. Nangʉ gega ɨtaranta yaazʉ.’
26 “Ʉmʉkʉrʉ waazɨ akamʉgarukirya, ‘Awɨ, nɨ‑mbʉʉsa mʉbhɨ na mʉtʉbhu! Arɨɨbhɨ ʉkamenya kʉbha inyɨ nɨhaagesa hanʉ nɨtaahambirɨ na kubhiringa hanʉ nɨtaanyaragɨɨnʼyɨ, 27 mmbe kwakɨ ʉtantɨɨrɨɨrɨ ɨtaranta yaanɨ kʉbhasuruja? Sumba zibhwirɨ, hanʉ naarɨ nɨkʉgarʉka ɨwaanɨ, naarɨ nɨragega nzaru kʉkɨraho.’ 28 Neho ʉmʉkʉrʉ waazɨ akaswaja abhandɨ, ‘Mogege ɨtaranta yiyo, mohe mbʉʉsa wʉnʉ ana zɨtaranta ikumi. 29 Ʉmʉʉtʉ wʉwʉʉsi wʉnʉ akokorera emeremo rɨnʉ nɨmʉhɨɨrɨ, nɨramwongereerera maaru. Nawe ʉmʉʉtʉ wʉwʉʉsi wʉnʉ atakokora emeremo amasuuhu ganʉ nɨmʉhɨɨrɨ, nʉʉrʉ ikisuuhu kɨnʉ anachʉ, nɨramuruusha. 30 Mbʉʉsa wʉnʉ ataana bhwera. Momorekere igʉtʉ mukiirimya iyo kʉrabha nɨ ɨkɨrɨrʉ na kokepeha.’ ”
Ɨtɨnɨrʉ ya abhaatʉ urusikʉ rwɨ ɨtɨnɨrʉ
31 Yɨɨsu akangʼeha kʉgambana na abhɨɨga bhaazɨ, akabhabhʉʉrɨra, “Hanʉ Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ ariizɨ nʉ ʉbhʉkʉrʉ bhwazɨ, hamwɨmwɨ na bhamaraika bhʉʉsi abharɨndu, neho ariikarɨ nchʉ ʉmʉtɨmi kukitumbɨ chazɨ, mʉʉsɨ iihya. 32 Abhaatʉ bhi ibhyarʉ bhyʉsi bhariibhiringa mʉbhʉtangɨ bhwazɨ. Arabhaahʉra nchu umuriisha akwahʉra zɨngʼʉndu kurwa muzimburi. 33 Chɨmbu umuriisha ahaatʉʉra zɨngʼʉndu ʉrʉbhaara rwazɨ rwu ubhuryʉ na zimburi ʉrʉbhaara rwazɨ rwʉ ʉbhʉmʉsi, ɨbhuɨbhu, wʉʉsi arabhatʉʉra abhaatʉ abhandɨ ʉrʉbhaara rwazɨ rwu ubhuryʉ na abhandɨ ʉrʉbhaara rwazɨ rwʉ ʉbhʉmʉsi.
34 “Neho Ʉmʉtɨmi araabhabhʉʉrɨrɨ bhanʉ bharɨ ʉrʉbhaara rwazɨ rwu ubhuryʉ, ‘Muuzɨ, bhanʉ mʉhɨɨrwɨ ʉrʉbhangʉ na Bhaabha. Musikɨrɨ mʉbhʉtɨmi bhʉnʉ mwakʉrɨɨrwɨ kwɨma okoteemwa kwi icharʉ. 35 Hanʉ naarɨ nɨ ɨnzara, mʉkangʼa ibhyakurya. Hanʉ naarɨ ne enyoota, mʉkangʼa amanzi gu ukunywa. Hanʉ naarɨ umugini, mʉkanginihya. 36 Hanʉ naarɨ tʉʉhʉ, mʉkanyiibhohya. Hanʉ naarɨ murwɨrɨ, mʉkandwarya. Na hanʉ naarɨ mokebhoho, mʉkaaza kondora.’
37 “Ɨbhu, abhaatʉ bhayo bhe eheene mʉbhʉtangɨ bhwa Mungu bharangarukirya kʉbha, ‘Ʉmʉkʉrʉ, ni‑ryʉrɨ twakʉrʉʉzɨ ʉnɨ ɨnzara tʉkakoha ibhyakurya? Hamwɨ one enyoota tʉkakoha amanzi gu ukunywa? 38 Na ni‑ryʉrɨ twakʉrʉʉzɨ umugini tʉkakuginihya? Hamwɨ ʉrɨ tʉʉhʉ tʉkakwibhohya? 39 Na ni‑ryʉrɨ umurwɨrɨ tʉkakurwarya? Hamwɨ ʉrɨ mokebhoho tʉkaaza kokorora?’
40 “Neho Ʉmʉtɨmi araabhagarukiryɨ, ‘Nɨrabhabhʉʉrɨra amaheene kʉbha, ryʉryʉsi rɨnʉ mwakʉrɨɨrɨ wʉwʉʉsi gatɨ wa abhahiiri bhanʉ bhataana ubhwɨndi, mʉkankorera inyɨ.’
41 “Akʉmara, arabhabhʉʉrɨra bhanʉ bharɨ ʉrʉbhaara rwazɨ rwʉ ʉbhʉmʉsi, ‘Murwɨ hanʉ, imwɨ bhanʉ mwihiimirwɨ! Mujɨ momorero gwa kemerano gʉnʉ aakʉrɨɨrwɨ Shɨtaani na bhamaraika bhaazɨ. 42 Murwɨ hanʉ, kʉ kʉbha hanʉ naarɨ nɨ ɨnzara, mʉtaangʼɨɨrɨ ibhyakurya. Hanʉ naarɨ ne enyoota, mʉtaangʼɨɨrɨ amanzi gu ukunywa. 43 Hanʉ naarɨ umugini, mʉtanginihiryɨ. Hanʉ naarɨ tʉʉhʉ, mʉtanyiibhʉhiryɨ. Hanʉ naarɨ murwɨrɨ, mutiizirɨ kundwarya. Na hanʉ naarɨ mokebhoho, mutiizirɨ kondora.’
44 “Neho abhaatʉ bhayo bhʉʉsi bharaangarukiryɨ, ‘Ʉmʉkʉrʉ, ni‑ryʉrɨ twakʉrʉʉzɨ ʉnɨ ɨnzara, hamwɨ one enyoota, hamwɨ waarɨ umugini, hamwɨ waarɨ tʉʉhʉ, hamwɨ waarɨ murwɨrɨ, hamwɨ waarɨ mokebhoho, na tʉtakʉsakiiryɨ?’
45 “Neho arabhagarukirya, ‘Nɨrabhabhʉʉrɨra amaheene kʉbha, ryʉryʉsi rɨnʉ mʉtakʉrɨɨrɨ wʉwʉʉsi gatɨ wa abhiisirirya wʉnʉ ataana ubhwɨndi, mʉtankʉrɨɨrɨ inyɨ.’
46 “Mmbe, abhakʉri bhʉ ʉbhʉbhɨ bhayo, bharaja kusikɨra mʉnyaakʉ ya kemerano. Nawe bhe eheene, bharaja mʉbhʉhʉru bhwa kemerano.”
* 25:15 Zɨtaranta ni‑zimpirya zɨ ɨkarɨ. Ɨtaranta yɨmwɨ yaarɨ ya amarihi gi imyaka merongo ɨbhɨrɨ komohocha we emeremo. 25:32 Rora Isaaya 66:18.