Ɨnyarʉbha ya Paaurʉ kwa
Abharuumi
Ʉbhʉkangati
Ɨnyarʉbha yɨnʉ ya Abharuumi yandikirwɨ na Paaurʉ. Ribhaga ryu ukwandɨka ɨnyarʉbha yɨnʉ, Paaurʉ aarɨ akɨɨrɨ kʉtaarɨra ʉrʉbhɨri rwa Ruumi. Abhakiriisitʉ bha Ruumi bhayo, bhaarɨ Abhayaahudi hamwɨmwɨ na abhaatʉ bhanʉ bhatarɨ Abhayaahudi. Paaurʉ akaandɨka ɨnyarʉbha yɨnʉ korereke iijɨ Abhakiriisitʉ bha Ruumi chɨmbu ikwenderwa kwisirirya Kiriisitʉ kwikara kubhwisirirya, na komenya amangʼana amakʉngʼu ganʉ gakʉtʉra komobhona kʉrɨngʼaana nu ubhwisirirya bhuyo.
Mʉnyarʉbha yɨnʉ kʉBharuumi, Paaurʉ ariija ɨngʼana yu ubhutuurya bhʉnʉ tokobhona kʉhɨtɨra kwa Yɨɨsu Kiriisitʉ. Ubhwɨndi bhwazɨ ʉbhʉkʉrʉ bhu ukwandɨka ɨkɨtabhʉ kɨnʉ ni kwerekeererya kʉbha eheene nɨ mʉbhanʉ kurwa kwa Mungu yɨnʉ ikuuza kʉhɨtɨra ukwisirirya Yɨɨsu. Areerekeererya Abhakiriisitʉ Abhayaahudi kʉbha amangʼana gʉ ʉbhʉsabhuri bhʉnʉ gari Mwiragɨ ryɨ Ɨkarɨ. KʉBhakiriisitʉ bhanʉ bhatarɨ Abhayaahudi, arabheerekeererya ubhwɨndi bhwa Mungu kʉbhakora abhaatʉ bhaazɨ. Mʉkɨtabhʉ kɨnʉ Paaurʉ ariija kʉbha Mungu amarirɨ kʉtʉbhɨngukya na atʉbharirɨ bhe eheene mʉbhʉtangɨ bhwazɨ. Kuriyo itwɨ toreenderwa komozomera ku kutuna imigirʉ jazɨ kwa nguru zʉʉsi. Mungu atʉhɨɨrɨ Ekoro Ɨndɨndu kʉkangata ubhwikari bhwɨtʉ, korereke twikarɨ chɨmbu Mungu akwenda.
1
Amakeerenʼya
Ɨnyarʉbha yɨnʉ nandikirɨ inyɨ Paaurʉ, omohocha wa Yɨɨsu Kiriisitʉ. Inyɨ nɨkabhirikirwa nɨbhɨ umutumwa* waazɨ, nɨkarobhorwa nɨbhɨ nɨraraganʼya Ɨngʼana Ɨnzʉmu kurwa kwa Mungu. Ɨngʼana Ɨnzʉmu yiyo, neyo yɨnʉ Mungu aaragɨɨnʼyɨ kwɨma ɨkarɨ, kʉhɨtɨra kʉbharʉʉtɨrɨri bhaazɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu. Ɨngʼana Ɨnzʉmu yiyo ni igʉrʉ wu Umwana waazɨ, wʉnʉ iibhwirwɨ mukishoko chʉ ʉmʉtɨmi Daudi.§ Nawe koKoro Ɨndɨndu,* Mungu akamenyeekererya kʉbha Umwana waazɨ wʉ ʉbhʉnaja bhwʉsi, hanʉ aamuryurirɨ kurwa mʉbhaku. Yɨɨsu Kiriisitʉ wuyo newe Ʉmʉkʉrʉ wɨɨtʉ. Nɨ‑kʉhɨtɨra kwawɨ Mungu akangʼa ʉrʉbhangʉ rwʉ ʉkʉbha umutumwa waazɨ, korereke nɨraganʼyɨ abhaatʉ bhʉʉsi bhanʉ bhatarɨ Abhayaahudi, bhiisiriryɨ na kwigwa, ni iriina ryazɨ rikumibhwɨ. Imwʉsi mʉrɨ gatɨ waabhʉ na mubhirikiirwɨ kʉbha abhaatʉ bha Yɨɨsu Kiriisitʉ.
Nɨrabhaandɨkɨra imwɨ abhiisirirya bhʉʉsi bhanʉ mʉrɨ Ruumi. Mungu abhasɨɨgirɨ bhʉkʉngʼu, na abharʉbhwɨrɨ korereke mʉbhɨ abharɨndu bhaazɨ.
Ɨbhɨgʉngi no omorembe kurwa kwa Bhaabha Mungu na kʉMʉkʉrʉ Yɨɨsu Kiriisitʉ, bhɨbhɨ na niimwɨ.
Paaurʉ ariigomba kʉtaarɨra abhiisirirya bha Ruumi
Nɨrakumya Mungu kʉhɨtɨra Yɨɨsu Kiriisitʉ igʉrʉ waanyu imwʉsi, kʉ kʉbha amangʼana igʉrʉ wu ubhwisirirya bhwanyu gamɨnyɨkɨɨnɨ kʉʉsɨ yʉʉsi. Mungu wʉnʉ nekohokerya kumwʉyʉ gwanɨ gwʉsi kʉ kʉraarɨka abhaatʉ Ɨngʼana Ɨnzʉmu yu Umwana waazɨ, amɨnyirɨ chɨmbu nɨkʉbhasabhɨra ibhaga ryʉsi. 10 Nɨramʉsabha ibhaga ryʉsi, araasɨɨgɨ, angʼɨ umweya gu ukuuza kwa niimwɨ. 11 Nɨna amɨɨga bhʉkʉngʼu kurumana na niimwɨ, korereke nɨnajɨ ubhwisirirya bhwanyu kʉ kʉbhaha ʉrʉbhangʉ rwa mokoro. 12 Kɨnʉ nikwenda nɨ‑kʉbha, twinajɨ, ubhwisirirya bhwanyu bhʉʉnajɨ, nu ubhwisirirya bhwanɨ bhʉbhanajɨ.
13 Abhahiiri bhaanɨ, nereenda momenye kʉbha, manga kaaru naarɨ nereenda kʉbhataarɨra, nawe kuhika nangwɨnʉ nɨrɨkiibhwɨ. Nereenda niizɨ kwa niimwɨ, korereke nirutɨ abhaatʉ gatɨ waanyu bhatunɨ Ʉmʉkʉrʉ Yɨɨsu, chɨmbu nakʉrirɨ kʉbhaatʉ abhandɨ bhanʉ bhatarɨ Abhayaahudi. 14 Mungu antumirɨ nɨbhɨ nɨraraganʼya Ɨngʼana Ɨnzʉmu kʉbhaatʉ bhʉʉsi, Abhagiriki na bhanʉ bhatarɨ Abhagiriki, kʉbhasʉmi na kʉbhanʉ bhatarɨ abhasʉmi. 15 Necho kiyo nikwigomba bhʉkʉngʼu niizɨ na kwa niimwɨ Ruumi kʉbharwazɨra Ɨngʼana Ɨnzʉmu.
Ʉbhʉnaja bhwɨ Ɨngʼana Ɨnzʉmu ya Mungu
16 Inyɨ nɨtakorora zɨsʉni kʉraganʼya Ɨngʼana Ɨnzʉmu yiyo, kʉ kʉbha nɨ‑bhʉnaja bhwa Mungu bhwʉ ʉkʉsabhʉra bhanʉ bhakwisirirya Yɨɨsu, kʉtangɨra Abhayaahudi kuhika bhanʉ bhatarɨ Abhayaahudi. 17 Ɨngʼana Ɨnzʉmu yiyo, ereerecha habhwɨrʉ chɨmbu Mungu akʉbharɨra abhaatʉ kʉbha bhe eheene mʉbhʉtangɨ bhwazɨ. Abhaatʉ bharabharirwa kʉbha bhe eheene kʉnzɨra yu ubhwisirirya ubhwene, chɨmbu Amaandɨkʉ Amarɨndu gakubhuga, “We eheene, ariikara kubhwisirirya.”§
Mungu arabhatɨnɨra abhaatʉ igʉrʉ wʉ ʉbhʉbhɨ bhwabhʉ
18 Mungu umwene aheerecha kurwa mwisaarʉ kʉbha, ahaatɨnɨra abhaatʉ bhanʉ bhahaamwanga na kokora ʉbhʉbhɨ. Abhaatʉ bhayo bhahaanga amaheene gaazɨ kʉbhʉbhɨ bhwabhʉ, 19 nawe ɨtarɨ kʉbha bhatɨɨzɨ amangʼana ga Mungu. Mungu umwene akabheerecha amangʼana gaazɨ, nangʉ gamɨnyɨkɨɨnɨ kʉbhaatʉ. 20 Ʉbhʉtangɨ bhwɨ ɨɨsɨ, Mungu akateema ebhegero bhyʉsi. Kwɨma ribhaga riyo, abhaatʉ bharatʉra komenya chɨmbu Mungu arɨ, nangabha bhatakomorora. Ebhegero bhɨnʉ aatɨɨmirɨ bhereerekanʼya Mungu ana amanaga gʉʉsi ga kemerano, ne ewe ni‑Mungu umwene, atareeho wʉndɨ. Kwɨbhu, abhaatʉ bhatakʉtʉra kwibhagɨra kʉbha bhatamwɨzɨ. 21 Nangabha bhamwɨzɨ Mungu chɨmbu arɨ, nawe bhatakumukumya chɨmbu ikwenderwa naabha kubhuga azʉmiryɨ. Bhana amiisɨɨgi amabhɨ, na amangʼɨɨni gaabhʉ gari mukiirimya cha ndi. 22 Bhariiyʉnga kʉbha nebho bha amangʼɨɨni, nawe nɨ‑bhageege. 23 Bhatigirɨ kukumya Mungu umugungwa wa kemerano, bhakasengera amasambwa ganʉ gatuubhɨɨnɨ na abhaatʉ bhanʉ bhahaakwa, ibhityɨnyi, ibhinyunyi ni ibhityɨnyi bhɨnʉ bhekogendera zɨnda.
24 Igʉrʉ wa gayo, Mungu akabhatiga bhabhɨ bharatuna umwʉyʉ gwabhʉ ʉmʉbhɨ, bhariikorera amangʼana ga zɨsʉni kʉmɨbhɨrɨ jabhʉ. 25 Bhachurirɨ amaheene ga Mungu, kʉbha ʉrʉrɨmɨ. Bharasengera ibhityɨnyi na kobhehokerya, nawe bhatigirɨ kokora gayo kwa Mungu Umubhumbi wʉnʉ akwenderwa kukumibhwa kemerano. Garamɨ.
26 Igʉrʉ wa riyo, Mungu akabhatiga bhakore amangʼana ga zɨsʉni chɨmbu bhakwenda. Abhakari bhakatiga kokorera ɨmɨbhɨrɨ jabhʉ chɨmbu jabhumbirwɨ, na bhakagekorera chɨmbu ɨtakwenderwa.* 27 Ɨbhuɨbhu abhasubhɨ bhʉʉsi bhatigirɨ kokorera ɨmɨbhɨrɨ jabhʉ chɨmbu jabhumbirwɨ umusubhɨ nʉ ʉmʉkari. Abhasubhɨ bhakiiyigomba abheene kobheene, bharakora amangʼana ga zɨsʉni. Ko kokorabhu, bhakiirobhorera abheene amarihi ganʉ garɨngʼɨɨnɨ na amahocha gaabhʉ amabhɨ.
28 Na chɨmbu abhaatʉ bhaangirɨ komenya Mungu, Mungu wʉʉsi akabhatiga bhatunɨ amiisɨɨgi gaabhʉ gu ukwirimirya. Bhakakora amangʼana ganʉ gatakwenderwa kokorwa. 29 Bhiizwirɨ ʉbhʉbhɨ bhwa teemwa zʉʉsi, bharakora ʉbhʉbhɨ, umwʉyʉ gwe ebhegero, bhaana rihari. Bhareenda iryʉmana, ubhwiti nu ubhugwatanʼya. Bharagamba ʉrʉrɨmɨ na bhaana ubhwɨndi bhʉbhɨ. Nɨ‑bhagambi bha abhaatʉ, 30 bhu ukwigobha, na bhu ukubhiihirirwa Mungu. Bhatakʉdɨɨrɨɨra amangʼana ga abhakɨndichabhʉ, nɨ‑bhaatʉ abhiiyungi na abhiirʉri. Ibhaga ryʉsi bharamohya ɨnzɨra iihya yo okokora amabhɨ. Bhatakwigwa abhiibhuri bhaabhʉ, 31 nɨ‑bhageege, bhatakuhicha ʉbhʉragɨ bhwabhʉ, bhataana ʉbhʉsɨɨgi naabha ɨbhɨgʉngi. 32 Abhaatʉ bhɨɨzɨ bhwaheene kʉbha, abhaatʉ bharaakore amahocha amabhɨ ncha gayo, bhareenderwa kurichwa. Ɨtarɨ gayo ageene, nawe bharakaja kokora amabhɨ, na bhariisiriranʼya na abhaatʉ bhanʉ bhakokora amahocha ncha gayo.
* 1:1 Umutumwa. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana abhatumwa muKiniibhasa. 1:1 Rora Amahocha ga Abhatumwa 9:15; Abhagaraatiya 1:1, 15. 1:3 Umwana waazɨ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana Umwana wa Mungu muKiniibhasa. § 1:3 Daudi. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. * 1:4 Ekoro Ɨndɨndu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. 1:7 Abharɨndu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. 1:14 Hanʉ ɨnyarʉbha yɨnʉ yandikirwɨ, ɨkɨgambʉ cha Abhagiriki isimʉka yaabhʉ ɨkamenyekana mubhyarʉ bhyaru. Abhaatʉ bhanʉ bhaamɨnyirɨ kʉgambana ɨkɨgambʉ chi Ikigiriki bhaarɨ bhararega abhaatʉ bhʉʉsi bhanʉ bhataamɨnyirɨ kʉgamba ɨkɨgambʉ kiyo na kokora amangʼana ganʉ garɨngʼɨɨnɨ ni isimʉka yiyo. § 1:17 Rora Habhakuuki 2:4. * 1:26 Abhakari bhakatiga kokorera ɨmɨbhɨrɨ jabhʉ chɨmbu jabhumbirwɨ, na bhakagekorera chɨmbu ɨtakwenderwa. Enzobhooro yaku abhakari bhatigirɨ kuhindɨra na abhasubhɨ bhaabhʉ, na bharahindɨra na abhakari abhandɨ.