31
Jekoptä äwäŋi Laban kaŋumuntaŋ metäŋpeŋ kuŋkuk
1 Jekoptä kädet ude täŋ yäpmäŋ äbäŋtäyon Laban täŋo nanakiyetä kaŋpäŋ yäŋkuŋ; Jekoptä nan täŋikŋatpäŋ nan täŋo tuŋum kudup yäyomägatak. Tuŋum äma täyak uwä nan täŋo tuŋum terak täyak yäk. Man ude yäŋirä Jekoptä nadäŋkuk.
2 Täŋpäŋ ŋode imaka kaŋpäŋ nadäŋkuk; Äwo apiŋo not säkgämän nämo täŋ namik täyak uwä bian nämo täŋ namik täŋkukopäŋ udewä täyak yäk.
3 Ude nadäŋirän Yawetä Jekop iwetkuk; Gäk äneŋi äyäŋutpeŋ nankaye nägät moräkkayetä kome kujatken kaŋ ku! Kuŋiri watä api it gamet yäk.
4 Anututä ude iwetkuko unita Jekoptä webeniyat Resel kenta Lea ŋode yäwetkuk; Näk tom epänaken kuŋira ek ätu itkaŋ kaŋ äbun yäk. Eruk man ude yäwetpäŋ kuŋirän ätu itkaŋä yarä uwä päŋku ahäŋ imiŋkumän.
5 Ahäŋ imänä yäwetkuk; Näk ŋode käyat yäk. Nanjek u bian not täŋ namiŋpäŋ kuŋatkuko udegän apiŋo nämo täŋ namitak. Upäŋkaŋ nana täŋo Anututä näk täŋkentäŋ namik täyak yäk.
6 Näk nanjekta watä piä kehäromi täkinik täŋ yäpmäŋ äbäk täyat u nadäkamän, ei yäŋ?
7 Ude täk täyat upäŋkaŋ nanjektä piä täŋ imik täyat unitäŋo gwäki namikta yäŋnäkŋat yäpmäŋ äbäŋirän kadäni 10 täreŋkuk. Upäŋkaŋ nanjektä waki ude täŋ namayäŋ täŋirän Anututä ukätpipik ŋode täŋ imik täŋkukonik;
8 Nanjektä tom yäput-toroktorok ikek piä gwäkita kaŋ yäpmäŋ yäŋ näwerirän eruk Anututä nadäŋirän tom miŋitä nanaki yäput-toroktorok ikekgän bäyaŋkuŋ. Täŋ tom gwärärek kudän ikek gäkŋata yäpmäŋ yäŋ näwerirän eruk Anututä nadäŋirän tom miŋitä nanaki gwärärek kudän nikekgän bäyaŋkuŋ yäk.
9 Ude täŋ yäpmäŋ äbätäŋgän Anututä nanjek täŋo tom kudup yomägatpäŋ näkŋata biŋam naniŋ kireŋkuk yäk.
10 Ude yäŋpäŋ ŋode yäwetkuk; Kadäni kubä yawaktä iniken täŋirä däpmonken ŋode täŋkut; Kadäni uken meme ämanitä webeni yäwatkuŋo uwä yäput-toroktorok, gwärärek kudän ikek yäk.
11 Täŋpäŋ Anutu täŋo aŋerotä däpmonken ŋode näwetkuk; Jekop! yäk. Jekop yäŋ yäwänä Itat ŋo yäŋ iniŋ yäŋkut.
12 Yäwawä näwetkuk; U yabä! yäk. Meme ämanitä webeni yäwatkaŋ u yäput-toroktorok, gwärärek kudän ikekgän yäk. Äwäŋka Labantä yäŋgäkŋat yäpmäŋ äbuko u kak täyat unita nadäŋira udewä ahäkaŋ yäk.
13 Täŋpäŋ nadätan? Gäk Betel komeken näka yäŋpäŋ mobä änok kubä buŋätkaŋ olip gakŋi uterak piŋ ibatpäŋ yäŋkehäromtak man yäŋkun. Eruk, kome uken iriri ahäŋ gamiŋkuro uwä Anutu näk ŋo yäk. Unita akuŋkaŋ äyäŋutpeŋ kome kujatkaken kaŋ ku yäk. Man ude näwetkuk.
14 Eruk, ude yäweränä webeniyattä iwetkumän; Nanta butewaki nämo nadäkamäk yäk. Nekta biŋam tuŋum kubä nämo iwoyäŋ nimiŋkuk.
15 Nan uwä äbani bumik nibäk täyak yäk. Gäkken moneŋ yäpmäkta niniŋ kireŋkuk. Upäŋkaŋ moneŋ yäpuko uwä kudup naŋkuko unita imata ŋo itde?
16 Ude yäŋpäŋ yäŋkumän; Anututä nannek täŋo tuŋum kuduptagän yomägarirän nin ba nanakniye ninta biŋam täyak yäk. Unita Anututä gäwetak ude kaŋ tä yäk.
17 Ude yäwänä Jekop komeniken äneŋi kukta tuŋum täŋpäŋ webeniye nanakiye kamel terak yepmaŋkuk.
18 Ude täŋpäŋ sipsip, bulimakau, tuŋum ba imaka kudup Mesopotemia komeken irirän ahäŋ imiŋkuŋo u yäpmäŋpäŋ Kenan komeken nani Aisaktä itkukken kwa yäŋpeŋ kuŋkuk.
19 Akumaŋ kunayäŋ täŋkuŋo kadäni uken tuŋum ŋode täŋkuŋ; Labantä sipsip pujiŋi madäwa yäŋkaŋ kuŋirän Resel nanitä yotken äroŋpäŋ nani täŋo äboriyeta watä irani yäwik kubo täŋpäŋ yäpmäŋ äpämaŋ kuŋkuk.
20 Täŋ Jekoptäwä äwäŋi Laban, Aramtä äbotken nanik u täŋikŋatpeŋ nämo iwerän nadäŋirän kuŋkuk.
21 Eruk tuŋum ude täŋ paotpäŋä tuŋumi kuduptagän kobet täŋ yäpmäŋ Yufretis ume weŋpeŋ Gileat pom käda kuŋkuŋ.
Labantä Jekop iwat yäpmäŋ kuŋkuk
22 Jekop kuŋirän kepma yaräkubä tärewänkaŋ Jekoptä metäŋpeŋ kuŋkuko unita manbiŋam Laban iwetkuŋ.
23-25 Eruk manbiŋam u nadäŋpäŋä ämaniye yämaguränkaŋ Jekop iwat yäpmäŋ kuŋtäyon kepma 7 tärewänkaŋ Gireat pom Jekoptä ahäŋpäŋ yottaba täŋpäŋ itkuko u ahäkta keräp taŋkuŋ. Uken ahäŋpäŋ Laban ba ämaniye yottaba täŋpäŋ patkuŋ. Parirä Anututä Laban däpmonken ŋode iwetkuk; Laban! Gäk Jekop man kädäp ikek kubä iwerentawä! yäk.
26 Patkuŋo yäŋewänkaŋ Labantä Jekop ahäŋ imiŋpäŋä iwetkuk; Ima kudän täŋ namitan? Imata jop täŋnäkŋatpäŋ iwan täŋ gamapäŋ bumik äpetnayat nomägatpäŋ yäpmäŋ äbätan?
27 Yäŋahäŋpäŋ näwetkuno uyaku kap teŋpäŋ gepmana yäpmäŋ äbim yäk.
28 Näk äpetnayat oranaye nämo yäniŋ orerira yämagut yäpmäŋ äbän. Gäk guŋ kudän tän yäk.
29 Näk gäk gutnaŋipäŋ nanka täŋo Anututä bipani däpmonken ŋode näwetpäŋ naniŋ bitnäk; Gäk Jekop man kädäp ikek kubä iwerentawä yäŋ näwetkuk.
30 Gäk komekata nadäwätäk täŋpäŋ ämetpeŋ äbäno uwä täga upäŋkaŋ näkŋo äbotnayeta watä irani yäwik imata kubo täŋpäŋ yäpmäŋ äbän?
31 Ude yäŋirän Jekoptä Laban man kowata ŋode iwetkuk; Gäka umuntaŋkuro uwä ŋodeta; Gäkä äpetkayat nomägaren yäŋ yäŋpäŋ unita nämo gäwetkaŋ äbämäŋ yäk.
32 Upäŋkaŋ itkamäŋ ŋo kubätä yäkken yäwikka u kaŋ-ahäwayäŋ täno uwä äma ba webe u kumäkta biŋam täŋpän. Ämaniye iŋamiken tuŋum päke yäpmäŋ kuŋatat ŋo gäkŋata biŋam kubä kaŋpäŋä kaŋ yäpmäŋ yäk. Jekop uwä webeni Reseltä yäwik kubo täŋkuko u nämo nadäŋkaŋ man kehäromi u yäŋkuk.
33 Eruk, Laban Jekoptä yottaba gänaŋ äroŋpäŋ yäwik ukeŋonita kawän wawäpäŋ, Leatä yottaba gänaŋ äroŋpäŋ udegän kawän waŋkuŋ. Täŋpäŋ piä watä webe yarä unitä yottaba gänaŋ udegän kawän waŋkuŋ. Ude täŋkaŋ kumaŋ Reseltä yottaba gänaŋ äroŋkuk.
34 Reseltä yäwik kubo täŋkuko ukeŋo kamel täŋo yäk tuŋum pewani u gänaŋ käbop daiŋkukopäŋ uterak maŋirirän Labantä yottaba u gänaŋ wäyäkŋewän waŋkuŋ.
35 Ude täŋkaŋ Reseltä nani iwetkuk; Nana, gäk näka kokwawak nadäweno. Näk täga nämo akwayäŋ. Webetä nininken käyäm ahäŋ namitak unita täga nämo akwayäŋ yäk. Iweränkaŋ nanitä päŋku yot kudup gänaŋ yäwikta wäyäkŋewän waŋkuŋ.
36 Ude täŋirän Jekoptä koki wawäpäŋ Laban ŋode kaŋ yäŋkuk; Oi! Näk waki jide täŋ gamiŋkuro unita tom bumik nurayäŋ näwarän täyan?
37 Gäkä näkŋo tuŋum päke ŋo yabäwi tärekaŋ. Unita gäkä imaka kubä gäkŋopäŋ näk ba äbotnaye ŋo bämopninken käyan u täŋpäwä notniye täŋo iŋamiken kwawak pewipäŋ kaŋkaŋ nek täŋo mebäri kaŋ yäpmäŋ daniwut!
38 Näk gäka watä piä täŋ gamiŋira obaŋ 20 ude täreŋkuk. Kadäni u bämopiken gäkŋo yäwakaye watäni ket irira sipsip ba meme nanaki kubä nämo dätdät maŋkuŋ. Ba gäkŋo sipsip äbotken nanik sipsip ämani kubä nämo utpäŋ naŋkut yäk.
39 Ba tom ägwäritä gäkŋo sipsip yewa gänaŋ äroŋpäŋ sipsip kubä utpäŋ naŋpänä näkŋakenpäŋ komenita peŋ gamiŋkut. Täŋkaŋ kepma ba bipani kubäta gäkŋo sipsip kubä kubo täŋkuŋo unita komenita näkŋakenpäŋ gamikta näwet täŋkunonik.
40 Näk gäkŋo sipsipta watä irira edaptä bumta nek täŋkukonik. Bipaniwä mänit nadäŋpäŋ däpmon säkgämän nämo pat täŋkuronik yäk.
41 Näk komi piä ude gäka obaŋ 20 täŋkut. Obaŋ 14 äpetkayatta nadäŋpäŋ watä piä täŋ gamiŋkut. Ba obaŋ 6 äneŋi tom ätu näka biŋam täneŋta watäni it gamiŋkut. Täŋpäŋ kadäni u bämopiken piä täŋ gamiŋkuro unitäŋo gwäki namikta täŋnäkŋariri kadäni 10 ude täŋkuk.
42 Gäk ude täŋ namiŋkuno upäŋkaŋ nana täŋo Anututä näka watä it namiŋkuk. Anutu uwä orana Abraham ba nana Aisak unitäŋo Anutu pähap. Anututä näka watä nämo itkuk yäwänä jopinik nepmaŋpi äbätet. Upäŋkaŋ Anututä butewaki terak komi piä täŋ yäpmäŋ äburo u kaŋpäŋ imaka kubä näka nämo täŋ namenta däpmonken man kehäromi gäwetkuko u yäk.
Laban Jekopkät bänep kubägän täŋkumän
43 Jekoptä man ude yäwänä Labantä iwetkuk; Webekayat ŋowä äpetnayat, ba nanakaye ŋowä näkŋaken äbeknaye oranaye. Ba tom kuduptagän päke ŋo u imaka, näkŋakengän. Imaka kuduptagän iŋamnaken itkaŋ ŋowä näkŋakengän. Upäŋkaŋ apiŋowä jide täŋpäŋ äpetnayat ba äbeknaye oranaye äneŋi yäpet? U täga nämo.
44 Unita nek bänep kubägän täda yäk. Täŋpäŋ bänep kubägän täkamäk ŋonita nämo guŋ tädeŋta mobä änok kubä ŋo peda yäk.
45 Man ude yäwänkaŋ Jekoptä mobä käroŋi kubä yäpmäŋpäŋ siwoŋ yäputkuk.
46 Täŋpäŋä noriye yäwet-pewän mobä u dubiniken mobä ätukät buŋätkuŋ. Ude täŋpäŋä mobä änok u dubiniken ketem naŋkuŋ.
47 Täŋpäkaŋ Labantä mobä änok peŋkumäno iniken Mesopotemia man terak wäpi Jega-Sahaduta yäŋ iwetkuk. Täŋpäŋ Jekop uwä iniken Hibru man terak wäpi Galet yäŋ iwetkuk. (Ninin man terak “nämo guŋtakta”.)
48 Täŋpäŋ Labantä Mobä änok pekamäk ŋo kaŋpäŋ bänep kubägän täkamäk unita nämo api guŋ täde yäŋ Jekop iwetkuko mebäri unita mobä änok unitäŋo wäpi Galet yäŋ iwetkumän.
49 Täŋä Labantä kome u wäpi kubä Mispa iwetkuko uwä man ŋode yäŋkuko unita; Yawetä gäk gäkŋagän, näk näkŋagän kuŋaritda nek nibäŋpäŋ nadäwän.
50 Täŋpäkaŋ Labantä Jekop äneŋi kubä ŋode iwetkuk; Gäk äpetnayatta gaŋani nadäŋpäŋ komi yämeno, ba näkä nämo nadäŋira webe kodaki ätu yäpeno uwä ŋodeta ket nadäwen; Anutu nibätak yäŋ nadäwen yäk.
51-52 Mobä käroŋi yäputat ŋo ba mobä änok bämopnekken peyat ŋo ka! Ŋowä kaŋpeŋ kuŋatpäŋä bänep kubägän täkamäk ŋonita nämo api guŋ täde yäk. Näk ŋo irepmitpäŋ nämo guret. Gäk udegän, ŋo irepmitpäŋ nämo nuren.
53 Täŋpäŋ gäk ba näk bänep kubägän täkamäk ŋopäŋ irepmitdawä Anutu, Abraham kenta Naho täŋo Anutu unitä kowata kaŋ nimän yäk.
Ude yäwänkaŋ Jekoptä Anutu, nani Aisaktä gämoriken kuŋarani unitäŋo wäpi terak yäŋkehärom taŋkuk.
54 Täŋpäŋ Anutu iniŋ oretta pom terak äroŋpäŋ gupe ijiŋ ima yäŋpäŋ tom kubä utpäŋ ijiŋ imiŋkuk. Ude täŋpäŋ äboriyekät ketem bok näna yäŋkaŋ yämagutkuk. Yämaguränpäŋ ketem naŋkaŋ pom terak ini ugän patkuŋ.
55 Patkuŋo yäŋewänä Laban akuŋpäŋ äperiyat, oraniye äbekiye yeŋpäŋ yäniŋ oretpäŋ kon man yäwetkaŋ komeniken äyäŋutpeŋ kuŋkuk.