7
Ọnu, Sutívinu eye
1 Eze onye ishi ndu achịjeru Nchileke ẹja ajị Sutívinu: “?Dukwanuphu; ?bụ iphe ndu-a kfuru bụ iphe meru nụ?”
2 Sutívinu asụ ẹphe: “Ndu nke mu; unu gebekpoduaphu-o! Lẹ Nchileke ọphu gbaru t'aatụkoje kwabẹ iya ugvu meru t'onyiche ayi, bụ Ébirihamu phụa ya. Teke ono bẹ Ébirihamu bukwadua lẹ Mesopotémiya. Ẹ tọ ladụa Háranu.
3 Ya ndono; Nchileke asụ t'ọ haa alị iya; haa ụnwunna iya; tụgbua jeshia alị, ya e-koshi iya.
4 Yọ haa alị Kalúdiya; tụgbua jeshia je eburu lẹ Háranu. Nna iya anwụhulephu; Nchileke emee ya; yọ bya eburu l'alị-a, unu bu ntanụ-a.
5 Ẹ to nwekwa alị ono ọphu Nchileke nụru iya t'ọ bụru nk'iya teke ono; mbụkpo m'ọ bụ alị, ha l'ọ bụ ntụ-ọkpa lanụ. Obenu lẹ Nchileke kweru iya ụkwa lẹ ya a-nụ iya ẹya t'ọ bụru nk'iya; bụru kẹ nwanwanwaranwa iya. Teke Nchileke kfuru Ébirihamu iphe-a bẹ Ébirihamu te gbe amụtakwaa nwa.
6 Nchileke sụru Ébirihamu: ‘L'awa iya e-mekochakwaa laa alị ọdo je abụru ohu. Ụnu afa mgburumgburu; bẹ ee-mee ẹphe aphụ.
7 Ọ bụ lẹ ndu ono, gbaru ẹphe ohu ono; bẹ ya a-hụ̀ àhụ̀hù. Ẹphe eshikwa nụ l'alị ono lụfuta; bya abaaru iya ẹja l'ẹke-a.’
8 Nchileke abya ekwe Ébirihamu ụkwa; bya edobe ome-l'alị kẹ obu útsù t'ọ bụru iphe-ọhubama k'iphe ono, o kweru ụkwa iya ono. Ya ndono; Ébirihamu abya amụta Áyizaku. Áyizaku anọlephu abalị ẹsaa; yo be k'ẹsato iya; yo bua ya ugvu. Ọ kwaphu ẹge ono bẹ Áyizaku buru Jékọpu. Yọ bụkwaruphu ẹge ono bẹ Jékọpu bukwaru iya phụ ochechoroche ayi phẹ; ẹphe iri l'ẹbo.
9 “Ochechoroche ayi phẹ ono egude ẹnya-kfụrukfuru; ree Jósẹfu ndu Íjiputu. Obenu lẹ Nchileke nọdu swiru Jósẹfu ọhuma ọhuma;
10 dzọkota iya l'iphe-ẹhuka iya l'ọ ha; bya anụ iya umere ọma; mẹ mmamiphe lẹ k'onye eze ndu Íjiputu, bụ iya bụ Fero. Fero emee Jósẹfu; yọ bụru iya bụ onye achịkota alị Íjiputu l'ophu; bụkwaru iya phụ bụ ishi l'iphe bụ ufu Fero l'ọha.
11 “A nọnyaa; ẹjo-ẹgu abya abya l'alị Íjiputu mgburumgburu; mẹ l'alị Kénanu. Iphe ono abụru eze iphe-ẹhuka. Ochechoroche ayi phẹ te nwehe iphe ẹphe e-ri.
12 A nọnyaa; Jékọpu abya anụa lẹ nri nọ lẹ Íjiputu; bya ezi ochechoroche ayi phẹ t'ẹphe jee. Yọ bụru ejeje k'ọdungu ndono.
13 Yo be lẹ k'ugbo ẹbo; Jósẹfu emee t'ẹphe maru lẹ ya bụ nwunne ẹphe. Fero eshikwaphu ẹge ono maru ndu ufu Jósẹfu.
14 Tọ dụ iya bụ; Jósẹfu abya ezia ozi t'e je asụ nna iya; mbụ Jékọpu t'ọ lata Íjiputu yẹle ndibe iya l'ẹphe ha, bụ ndu kpakọru dụ ụkporo madzụ ugbo ẹto l'ụmadzu iri ise.
15 Tọ dụ iya bụ; Jékọpu alaa Íjiputu, bụ iya bụ ẹke yẹle ochechoroche ayi buru jeye ẹphe anwụshihu.
16 E vukotaru odzu ẹphe laa Shékemu je elia l'ili, Ébirihamu gudehawa okpoga iya zụta ndu ikfu Hamọ lẹ Shékemu l'ẹke ono.
17 “Yo rudelephu teke ono, Nchileke e-meru Ébirihamu iphe ono, o kweru iya ụkwa iya ono; ndibe ayi, bu lẹ Íjiputu azụwanu ha l'ọ bụ ngụnu.
18 A nọnyaa; onye eze ọdo, ẹ-ta madụ onye Jósẹfu bụ achịlahaa ndu Íjiputu.
19 Yọ gbàláháárú ndibe ayi ono ẹjo ẹregede; wata ome nna ayi oche phẹ aphụ; k'ọphu ọ tụru ẹphe ekemu t'e tufajee nwẹgbu teke a mụru iya; k'ọphu ẹ tọo nọdudu ndzụ.
20 “Ọ bụ teke ono b'a mụru Mósisu. Mósisu abụru ẹgiri nwata, dụ mma l'ifu Nchileke. E hee ya l'ime ụlo ime ụlo ọnwa ẹto.
21 Yo be teke a pataru iya je edobe; gbado iya; nwatibe Fero kẹ nwanyi eje eheta iya; hee ya; hefuta. Yọ bụru nwatibe iya.
22 E zikota iya iphe, bụ ẹkwo, aamụje amụmu lẹ Íjiputu teke ono. Yo shi ẹge ono bụru eze madzụ l'okfu-ọnu; mẹ l'iphe, eeme l'ẹka.
23 “Mósisu anọlephu ụkporo afa labụ; rịlahaa lẹ ya e-je ajịa ndu alị iya, bụ iya bụ ndu Ízurẹlu.
24 Yọ phụa onye lanụ l'ẹke onye Íjiputu eme iya ẹji. Yo jekfu ẹphe; je agbalahaaru onye kẹ Ízurẹlu ọdzori. Yo gude okfu iphe ono chigbulekwaphu onye kẹ Íjiputu ono l'ẹke ono; shi ẹge ono melata ụgwo iphe o meru onye Ízurẹlu ono.
25 Mósisu etubesu lẹ ndu nk'iya a-maru lẹ Nchileke e-mekochaa shi l'ẹka iya mee t'ẹphe nweru onwẹphe. Obenu l'ẹ to dodu ẹphe ẹnya.
26 Yo be echile iya; yọ phụa ẹke ndu Ízurẹlu labụ alụ ọgu; jeshia tẹ ya je egboo ẹphe; doshiaru ẹphe iphe adaru ẹphe. Yọ sụ ẹphe: ‘Unu gebe! ?Unu ta madu l'unu bụ unwunne lanụ? ?Ngụnu meru iphe unu eme t'unu meka onwunu iphe?’
27 “Onye onanu, achọ okfu ono enwufu Mósisu; sụ iya: ‘?Bụ onye meru ngu onye ishi; mẹ onye ikpe ẹphe?
28 ?Tọ bụ l'i mewa t'i gbua ya ẹge i gburu onye Íjiputu ụnyaphua?’
29 Mósisu anụlephu iphe ono; gbafụ l'alị Íjiputu; gbalaa; je eburu l'alị Mídiya. Yọ nọdu l'ẹke ono mụta ụnwegirima ẹbo.
30 “A nọlephu ụkporo afa labụ; Mósisu aphụa ojozi Nchileke l'echi-ẹgu Ugvu Sáyịnayi. Ojozi ono nọkwanu l'ọku, enwu l'iru.
31 Mósisu ele iya ẹnya; yọ dụ iya biribiri. Yo jekfubedele iya phụ tẹ ya je amaru iphe ọ bụ; nụa olu Nnajiufu l'ọku ono. Olu ono asụ iya:
32 ‘Ọo yẹbedua bụ Nchileke kẹ nna ngu oche phẹ; bụ iya bụ Nchileke kẹ Ébirihamu; bụru Nchileke kẹ Áyizaku; bya abụru Nchileke kẹ Jékọpu.’ Mósisu awata ọtsu egvu; tọ tụhe ama ole ẹnya l'ẹke ono ọdo.
33 “Ya ndono; Nnajiufu asụ iya: ‘T'o yefu akpọkpa iya; l'ẹke ono, oovudo ono; bẹ bụkwa alị, dụ nsọ.
34 Ya lewaru ẹnya; phụ egbe aphụ, eeme ndibe iya lẹ Íjiputu. Ya nụwaru ude, ẹphe atsụ; byaakwanua tẹ ya dzọo ẹphe. Ngwaa; bya tẹ ya zi ngu t'i je Íjiputu.’
35 “Yọ bụkwaru-a Mósisu-a, ndu Ízurẹlu jịkaru; jị iya onye meru iya onye ishi; mẹ onye ikpe ẹphe-wa. Nchileke shi l'ẹka ojozi iya, Mósisu phụru l'iru, enwu ọku; fọta iya; zi ya t'o je abụru onye ishi; mẹ onye a-gbafụta ẹphe.
36 Mósisu emeshia iphe-ọphulenya, dụgbaa biribiri lẹ Íjiputu bya eshi lẹ Íjiputu ono dufuta ẹphe; bya emeshikwaaphu iphe-ọphulenya, dụgbaa biribiri lẹ Eze Ẹnyimu Uswe; mẹ l'echi-ẹgu, ẹphe nọru ụkporo afa ugbo ẹbo.
37 “Ọ kwa iya bụ Mósisu ono, sụru ndu Ízurẹlu: ‘Lẹ Nchileke e-shikwa l'unu zifu onye nkfuchiru iya; ẹge-a, o ziru Iya-a.’
38 Yọ bụru Mósisu ono bẹ nọ-chiru ẹnya ndu Ízurẹlu teke ono, ẹphe dzukoru lẹ Ugvu Sáyịnayi l'echi-ẹgu ono. Ọo ya shi anatajẹ iphe ojozi-imigwe ono, byakfutaru iya l'ugvu ono shi ekfuje; kfuaru ochechoroche ayi phẹ. Ọo ya shi l'ẹka Nchileke; nata okfu ono, anụ ndzụ ono kfuaru ayi.
39 “Obenu lẹ ndiche ayi phẹ nyịlerua nchị ẹphe manụ l'iphe ono; jịka iya. Yọ dụ ẹphe t'a sụ l'ẹphe gbe laphu azụ lẹ Íjiputu;
40 sụ Érọnu: ‘T'o metaru ẹphe nte, e-vutaru ẹphe ụzo. Lẹ Mósisu-a, bụ iya shi lẹ Íjiputu dufuta ẹphe-wa; bẹ ta mahẹdu ẹge o jeru iya.’
41 Ọ bụ teke ono bẹ ẹphe kpụru ntẹkpe, dụ l'ọ bụ nweswi; wata iya agwagwa. Ẹphe awata ogworu iphe ono ẹja; l'emeru iya ẹ́swà; mbụ iphe, bụ ẹphebedua gude ẹka ẹphe kpụa ya.
42 Tọ dụ iya bụ; Nchileke ewofu ẹphe ẹnya; ẹphe awata ọgwa mkpọ-kpodo, nọgbaa l'igwe, bụ iya bụ iphe, e deru l'ẹkwo ndu nkfuchiru Nchileke lẹ Nchileke sụru:
‘Ụkporo afa labụ;
bẹ unu gbushiru anụ
gude gwaa nte l'echi-ẹgu.
?O nweru ọphu unu gude
gwaa yẹbedua.
43 ?Tọ bụdu ụlo nte Mólẹ̀ku; bẹ unu vutaru;
bya evuta mkpọ-kpodo, unu kpụru;
yọ dụ l'ọ bụ kẹ nte Réfanu?
Iphe ono bụ iphe unu gude ẹka unu meshia;
t'unu bajẹru iya ẹja.
Ọo ya kparu iphe ya a-chịta
unu chịghaa Bábyilọnu.’
44 “Ndiche ayi phẹ shi nweru ụlo-ẹ́kwà ndzuko, ẹphe shi egvubeje l'iphe, bụ ẹke ẹphe jeberu l'echi-ẹgu ono. Yọ bụru ụlo-ékwà ndzuko ono, ekoshije lẹ Nchileke nọ-a swiru ẹphe. E meru ụlo-ẹ́kwà ono ẹge Nchileke sụru Mósisu t'e mee ya, bụkwanu iya bụ egbe iya ọphu o koshihawaru iya.
45 Ndiche ayi phẹ eworu ụlo-ẹ́kwà-dụ-nsọ ono; ye ọgbo ọphu etso ẹphe l'ẹka. Ọgbo onanu agwọta iya; tsoru Jóshuwa je anaa ndu mbakeshi alị ẹphe; mbụ alị, Nchileke l'onwiya chịshihawaru ndu bu iya nụ. Ụlo-ẹ́kwà-dụ-nsọ ono anọdu l'ẹke ono jeye l'ọgbo kẹ Dévidi.
46 Dévidi abụru onye yẹle Nchileke dụ lẹ mma. Yọ sụ Nchileke t'ọ haa tẹ ya kpụaru yẹbe Nchileke kẹ Jékọpu ụlo.
47 E mekochaa; yọ bụru Sólomọnu kpụru Nchileke ụlo ono.
48 “Obenu lẹ Nchileke, bụ Ọkaribe-Kakọta-Nụ te ebujedu l'ụlo, madzụ gude ẹka kpụa, bụ iya bụ iphe Azáya, bụ onye nkfuchiru Nchileke, kfuru sụ lẹ Nchileke sụru:
49 “ ‘Igwe bụ aba-eze iya;
eliphe abụru oshi-ọdzobe-ọkpa iya.
?Bụ egbe ụlo ngụnu bẹ unu a-kpụru iya?
?Bụ egbe awe bẹ ya a-nọduje iya
tụta ume ọbu?
50 ?Tọ bụdu yẹbedua
gude ẹka iya mee iphe ono l'ọ ha?’
51 “Unubẹ ndu ẹjo ọkpoma-wa; unubẹ ndu-wa, l'adagbu okfu Nchileke lẹ nkịchi-wa; unubẹ ndu, kpọ-chiru obu; kpọ-chia nchị t'unu ba nụ ozi Nchileke; l'ajịkakwaphu Ume-dụ-Nsọ ẹge ndiche unu jịkaru iya.
52 ?O nweru ndu nkfuchiru Nchileke m'ọ bụ onye lanụ, ndiche unu ẹ-ta kpadu ẹhu? Ndu ọphu Nchileke ziru ozi bẹ ẹphe gbukotaru egbugbu; mbụ ndu bụ ẹphe raru iya arara teke ono; l'onye lanụ ono nwẹnkinyi, bụ iya doberu ẹka ndoo ono e-mekochakwaa bya. Yo be nta-a; yọ bya abya; unu ederu iya ye; woru iya gbua.
53 Ọ bụ unu bẹ Nchileke shi l'ẹka ụnwu ojozi-imigwe iya tụaru ekemu iya; unu ta ngaru ekemu ono nchị.”
Aatugbu Sutívinu lẹ mkpuma
54 Ndu ọgbo ikpe ono anọdu anụ okfu ono; yọo ta ẹphe ẹra lẹ nchị. Ẹphe atagbaa ikireze; l'ẹke ẹhu eghu ẹphe eghughu.
55 Obenu lẹ Ume-dụ-Nsọ bya eji Sutívinu ẹhu; yọ palia ẹnya lee l'imeli; phụa ogbu nwịinwii kẹ Nchileke; phụkwaaphu Jisọsu l'ẹke o vudo Nchileke l'ẹka-ụtara.
56 Yọ sụ ẹphe: “Unu phụkpoduaphu imigwe ẹge o gheru ọnu; Abụbu-Ndiphe evudo l'ụzo ẹka-ụtara Nchileke!”
57 Ẹphe echishia mkpu; gude mkpụshi-ẹka swọ-chishia nchị ẹphe; wụ-lihu ugbo lanụ; je azugude Sutívinu;
58 kpụta iya kpụfu lẹ mkpụkpu ono t'ẹphe je atugbua ya lẹ mkpuma. Ndu, eje iya atugbu achịru uwe ẹphe wụshiru nwoke, eeku Sọlu.
59 Ẹphe awata iya ọtu mkpuma ono; yo kua Nchileke; sụ iya: “Nnajiufu, bụ Jisọsu; natakwa ndzụ mu!”
60 Yo byishi ikpere; chia mkpu; sụ: “Nnajiufu; ba agụkwaru ẹjo iphe-a, ẹphe eme iya-a yeru ẹphe.” Yo kfuebe ẹge ono; ike agvụ iya.