No Libro A Daniel
No Pakatonngan so Paytābwan no Nya Libro
Nya libro a Daniel, ki myan dadwa partis na. No dāmo (1-6), ki maynamot di Daniel kan tatdo saw a rārayay na a babbaro a yapo do trībo no Joda. Naakaw sa a nabahod a naiyangay do nasyon a Babilonya do tawen a 605 B.C. (mana sakbay no kaiyanak ni Jeso-Kristo). Si Daniel kan rārayay na saw a mapodno do Dyos, ki nasōot sa a maynamot do kapanganohed da do Dyos (1:8-16, 3:1-30, kan 6:1-28).
Do kayanaw ni Daniel daw, tinorohan ni Āri Nebokadnessar so matohos a toray do syodad a Babilon a sintro no Babilonya maynamot ta myan sīrib kan panakabalin ni Daniel a yapo do Dyos a mangibahey so chakey na batahen no taytayēnep saw. (Tinongtong naw nagsīrbi ni Daniel a matohos a opisyalis do nakapangābak no nasyon a Persya so Babylonia.)
Naypirwa si Daniel a nangibahey di Āri Nebokadnessar so chakey na batahen no tinayēnep na saw (2:24-45 kan 4:19-33). Inbahey na paw chakey a batahen no kakamayaw a nagparang a naytolas so chirin saw do dyinyinaw no palasyo do kachimpo ni Āri Belsassar. (5:1).
No somarono a partis no nya libro (7-12), ki maynamot do inpaiparmata saw no Dyos di Daniel do taytayēnep. Do dāwri, laklakayan dana si Daniel. Naparin saw parmata do tawen a mag-536 B.C.
Siraw parmataw a naipakatoneng di Daniel, ki padto sa an āngonchiw maparin do masakbayan do tanaya. Manma, nagparmata so apat a animal. Siraw animalaw, ki ladāwan dan nasnasyon a nagsarsarono a mangitoray, kan iyaw no kasday no bīleg da (7:1-28).
No chadadwa naw a parmata na, ki iyaw tōro a karniro kan kalding (8:1-9:27) a siraw nasnasyon a Medya kan Persya.
No chatatdo naw a parmata na, ki maynamot do anghil a yapo do hanyit (10:1-11:45). Myan naibahey dya maynamot dyirad āri do ammyānan kan do abagātan a nasnasyon a Sirya kan Egipto.
As no manawdyi a parmata na, ki maynamot do chimpo no panongpalan (12).
No kasisitāan saw a birsikolo, ki 6:26-27.
No Naychakarwan no Nya Libro
Si Daniel kan rārayay na saw (1-6)
Siraw parmata a maynamot do masakbayan (7-12)
Daniel
1
No Kapachinanawo ni Daniel do Babilonya
Do chatatdo naw a katawen no kapagāri ni Jehoyakim* a āri no Joda, nangay si Nebokadnessar a āri no Babilonya do Jerosalem, kan linakob naw nawri a syodad. Inparawat ni Āpo si Jehoyakim a āri no Joda do toray ni Āri Nebokadnessar kontodo kadwan saw a masantwan a longlongan a yapo do timplo no Dyos. Inyangay na sa ni Nebokadnessar do timplo no dyos na do Babilonya, as pinangay na saw longlonganaw do pangapyanaw do timplo no dyos na.
Sinpangan na, binilin ni Āri Nebokadnessar si Aspenas a pangōlo dan opisyal na saw a iyangay na sa do palasyo kadwan saw dyirad naakawaw a nabahod a tawotawo a Israelita a yapo do kaliposan no āryaw no Joda kan yapo dyirad mabigbigbig saw a pamilya. Machita a babbaro sa a abo pakapilāwan no inawan da kan matataer. Machita pa a malisto sa a makananawo do tabo a kīta no kinasīrib, nananawo sa a maganay, masiglat do kapakaāwat, kan kombini a magsīrbi do palasyo ni āri. As si Aspenas, ki inanawo na sa do kapaychirin kan kapaytolas dan taga Babilonya.§ Inbilin pa no āryaw a matorohan sa so kararaw a kanen kan palek a akmas maidasaraw a para do āryaw. Machita a mainanawo sa so tatdo a katawen. As katayoka na, machita sa a magparang do salapenaw no āri.
Siraw nya napidi, ki sa Daniel, Hananyas, Misael, kan Asaryas. Tabo sa, ki yapo do trībo no Joda. Tinorohan sa ni Aspenas so bayo a ngaran da. Beltesassar iyaw inpangaran na di Daniel, Sadrak di Hananyas, Mesak di Misael, as kan Abednego di Asaryas.
Ki si Daniel, ki pinanggep na a dya laposan inawan naw a maynamot do kakan na so kanen mana palek a akmas dyiraw no āryaw. Dawa, nangdaw di Aspenas so palōbos a dyi na laposan inawan na. As pinayparin no Dyos si Apenas a mahwahok kan māsisyen di Daniel. 10 Ki binata ni Aspenas di Daniel a kāna, “Mamo akwaya di āpo a āri ko a nangikeddeng so kanen kan inomen mo. Ta an maboya naymo a gomolang kan siraw kadwan saya babbaro a kasādar mo, imonchiw mapagdilikādo so oho ko di āri.”
11 Sinpangan na, inchirin ni Daniel do manyidechidebaw a tinongdo ni Aspenas a mangaywan da Daniel, Hananyas, Misael, kan Asaryas a kāna, 12 “Sintiren mo pa yamen do irahem no asa poho a karaw. Tod mo pa yamen a torohan so yapod rakarakanen kan ranom a inomen namen. 13 Sinpangan na, ipariho monchiw langa namen do langa daw no kadwan saya a babbaro a komninan so akmas kanen naw ni āri. Dāwrinchi, parinen mo dyamen a pachirawatan mo chakey mwaw sigon do kapakaboya mo.” 14 Nakey manyidechidebaw do binataw ni Daniel a sintiren na sa do irahem no asa poho a karaw.
15 Katayoka no asa poho a karaw, maboya na a masalsalon-at kan mayīyit sa kan tabo babbaro a komninan so akmas kanenaw ni āri. 16 Dawa, inyangayan na pa saba no manyidechidebaw so kanenaw kan palekaw a nairanta a para dyira, kan tinorohan na sa so yapo do rakarakanen.
17 As siraw nya apat a babbaro, ki tinorohan na sa no Dyos so kapakatoneng kan kapakaāwat do tabo a kīta no kapachinanawo kan kinasīrib. Narohnwan pa a myan kapakaāwat ni Daniel do tabo parmata kan taytayēnep saw.
18 Do katayoka danaw no naikeddeng a chimpo, do inbilinaw no āri a machita a maiyangay saw babbarwaw do salapen na, inyangay sa ni Aspenas a pangōlo dan opisyalaw di Nebokadnessar. 19 Kinasarīta sa tabo no āryaw, ki abaw nadongso na a maipariho da Daniel, Hananyas, Misael, kan Asaryas. Dawa, napasdep sa a magsīrbi do āryaw do palasyo. 20 As do kāda kapanahes no āryaw dyira maynamot do kinasīrib kan kapakaāwat, ki nachichwasan na a pay-asa pohwen daw kaganaganay da kan tabo magmadmādyikaw* kan mammālad a myan do intīro a pagāryan na.
21 Tinongtong ni Daniel nagsīrbi di āri a manda do nanōma a tawen no nakasākop ni Syros a impirador no Persya so Babilonya.
* 1:1 2 Ār. 23:36-24:6; 2 Kron. 36:5-7 1:2 No bata dan kadwan, ki “inyangay na saw kadwan a sibabahod kan kadwan saw a masantwan a longlongan.” 1:2 Mana “tana no Sinar.” Gen. 10:10; Sak. 5:11 § 1:4 Siraw taga Babilonya mana siraw Chaldean. * 1:20 Gen. 41:8; Eks. 7:11 1:21 2 Kron. 36:22-23; Ers. 1:1-3