11
Iyaw Kapanganohed
Āngo paro chakey na batahen kapanganohed? No kapanganohed, ki pamaneknek so kayan hahawen ta kan pangsigorādo so dyi ta pa saya maboya. Ta maynamot do kapanganohed daw no kapoonan ta saw, naparin da nahwahok iyaw Dyos.
Maynamot do kapanganohed, natonngan ta a yapo do chirin no Dyos, ki naparswaw hanyit kan tana a siraw nyayaw inahtotan daya no maboya saya a yapo do dyi saya maboya.*
No Maynamot Da Abel, Enok, kan Noyi
(Gen. 4; 5:24; 7:1-8:22)
Maynamot pad kapanganohed, nangidāton si Abel so ad-adda maikari a dāton kan dātonaw ni Kain. As maynamot do dyaya, narawat naw pammadāyaw dya no Dyos a iya, ki asa malinteg a tawo a maynamot ta rinawat no Dyos dāton naya. On, aran nadiman dana, ki akmay maychiychirin pa dyaten a maynamot do kapanganohed naya.
Maynamot pa do kapanganohed do Dyos, nakadichan si Enok do kadiman. Inpahap no Dyos do yanan naw do hanyit. As dawa, abaw nakadongso so inawan naw. Binata no Dyos do Masantwan a Tolas a do sakbayaw a nakahap na sya, ki nahwahok dana dya. Amnan abo kapanganohed ta do Dyos, ki aba polos matarek a pangahwahok ta sya. Ta aran sino a makey a maypasngen do Dyos, ki machita a anohdan na a myan danaw Dyos a manggon-gona so omchichwas dya.
Maynamot pa do kapanganohed ni Noyi, ki inanohdan naw ballāag no Dyos a maynamot do maparinaw anchi do manam a araw a aran dyi na pa naboya. Tinongpal na a maynamot do nakapamarin naw so biray a nawriw nakaisalakānan da asa kapamilyaan. Maynamot do dawri a kapanganohed ni Noyi, naokom lōbongaya, ki inbidang na si Noyi a malinteg a maynamot do kapanganohed na dya.
Abraham kan Sara
(Gen. 12:1-4; 17:17; 18:11-14; 21:1-2)
Maynamot pa do kapanganohed do Dyos, nagtongpal si Abraham do katawagaw sya no Dyos. Maynamot do dawri, kinarwan naw tana na, kan nangay do tanaw a inkari dya no Dyos a tawiden na a aran dyi na pa chapatak an dino kwanan na. Maynamot do anohed na, minyan do tanaw a inkari dya no Dyos a aran akmay asa istranghiro do dawri a tanan matarek. Tolda lang naginbirnan da, kan minyan sa daw sa Isaak kan Jakob. Ta aran sira, ki nangnanaya sa a machipagtawid so inkaryaw no Dyos. 10 Ta do dawri, panapanayahen ni Abraham syodadaw a inranta kan patneken ni Āpo Dyos, iyaw syodadaya a mapatnek a dya polos a mabdibdis so pondasyon.
11 Maynamot do anohed, nangīnaw si Sara a aran oltimo a baket dana. On, naparin nyaya a maynamot ta rakoh kapanganohed ni Abraham a tongpalen no Dyos inkari na. 12 Dawa, aran malkem dana taywara si Abraham do dawri, ki maynamot dya, iyaw inahtotan āro a kapotōtan a akmas kāro daya no bitohen do hanyit kan akmas kārwaya no anay do payis no kanayan a dya mabidangan.
13 Siraw nyaya āro a tawotawo, ki nadiman sa tabo a nāw dad kapanganohed a aran dyi da pa narawat inkaryaya no Dyos do kayan daya a mabyay do tanaya. Aran mahay pa do dawriw katongpal no kari naya dyira, ki akmay naboya da, as kan alit na chinasoyosoyot da a pinanaya, ta masyirto da a myan anchiw araw a katongpal na tabo. Dawa, inpodno da a inbidang da a istranghiro sa do tanaya, ta tod sa naginbirna dya. 14 An komwan inpodno da, ki no chakey na batahen, panapanayahen daw matarek paw a yanan da a kabokbokōdan da a abos pandan a dyira da. 15 Ki iyabaw tanaw a kinarwan daw iniktokto da. Ta an nawriw iniktokto da, ayket na, myan paw chansa da a nakapaybidi, 16 ki basbāli a chinakey daw kagaganayan a tana a iyaw yananaya a myan do hanyit. Nyayaw paynamotan na a masnekan aba si Āpo Dyos a tawagan da so Dyos da, kan insaganāan na sa so syodad dad hanyit.
Sa Abraham, Isaak, Jakob, kan Jose
(Gen. 22; 27; 47:31; 48:10-16; 50:24-25)
17 No asa pa pakaboyan tas kayit no kapanganohed ni Abraham, ki iyaw nakasōotaw sya ni Āpo Dyos. Ki aran myan kari no Dyos a maynamot di Isaak, alit na nakasagāna dana si Abraham a omdiman sya so moybohaya a anak na a idāton na do Dyos. 18 On, sitotolok a dimanen na a aran inkari ni Āpo Dyos dya a si Isaak danaw pakatongpalan kari naw a payparwan nanchin kapotōtan na. 19 Nakasagāna a omparin so nyaya, ta sitatalek si Abraham di Āpo Dyos a myan so panakabalin a mapagōngar so tawo, as kan bāli, akma naranay rinawat si Isaak a yapo do kadiman.§
20 Maynamot pa do kapanganohed, ki binindisyonan ni Isaak sa Jakob kan Isaw tan rawaten danchiw bindisyon no Dyos do manam a chimpo.
21 Maynamot pa do kapanganohed ni Jakob, ki binindisyonan na saw dadwaw a pōtot ni Jose do kakalo naw a madiman. Do dawri, ki nagsanggiran naw iigpetan naw no sarokod naw a nagdaydāyaw do Dyos do nakabindisyon naw sira.
22 Maynamot pa do kapanganohed, do kakalo naw a madiman ni Jose, ki inbahey na a komaro sanchiw Israelita saw do Egipto. Inbahey na paw parinan danchi so bangkay na.
No Maynamot Da Moyses kan Rahab
23 Maynamot pa do kapanganohed da, do nakayanakaw ni Moyses, ki intayo da no inyapwan na saw so tatdo a kabohan. Maynamot do nakaboya daw sya a dya sinsinan a adekey, chināmo daba kinontraw bilinaw ni Paraon.*
24 Maynamot pa do kapanganohed, do kabaro danaw ni Moyses, chinakey nabaw maibidang a anak no mabakesaw a anak ni Paraon, 25 basbāli a chinakakey naw nachipaylilidyat dyirad tawotawo saw no Dyos kan iyaw kadidiw naw so ragsakaya a malisto a mabo a mapawnot do gatos. 26 On, basbāli a ginanaganay naw maysabhay so kapang-oyaw daw no tawotawo kan tabo iyaw kinabaknang saya do Egipto. On, chinakakey naw nyaya a maynamot ta myan kapanganohed nad karyaw no Dyos a mangay anchi si Kristo, ta nawriw pirmi a yanan aktokto naw masakbayan saya a gon-gona.
27 Maynamot do rakoh a kapanganohed na, kinarwan ni Moyses Egipto kan abaw kāmo na do solyaw ni Paraon. Inibtoran naw lidyat, ta akmay nāw na chichiban iyaw Dyos a dya maboya. 28 Maynamot do kapanganohed nad Āpo Dyos, iyaw siniknanan no nanoma a Pistan Nakahabasaw no Anghil do sakbayaw no kakaro dad Egipto. On, inbilin na dyirad Israelita saw a pawasitan da so rayan karniro iyaw pantaw da saw tan dya madiman matotoneng saw a anak da an homabas anghilaw a mangyangay so kadiman.
29 Maynamot pa do kapanganohed da, ki nayam saw no Israelitaw do mabkoh a tana a iyaw naysyayan naw no Mabayaw a Tāw. Ki siraw taga Egipto saw, do kapādas daw so monot, ki nahmes sa, ta naybidiw tāwaw do sīgodaw a kayayan na.
30 Maynamot pa do kapanganohed, nalday matohosaw a ahad do omdibon no syodad a Jeriko do katayokaw no papito a karaw a nakadibon da sya no Israelita saw.§ 31 Maynamot pa do kapanganohed, si Rahab a asa naglaklāko so asi na, ki nairāman aba a nadiman do nakadiman daw no nagsōkir saw do Dyos, ta inanohdan naw chirin daw no pinadagos na saw a Israelita a nangay a nagispya do dawri a syodad.*
Siraw Kadwan Saw a Manganohed
32 Āngo paw ibahey ko? Apabayaw ōras ko a mangistorya sa Gideon, Barak, Samson, Jepte, Dabid, Samwel, kan siraw propīta saw. 33 Ta maynamot do kapanganohed da, ki inābak da saw kadwan saw a pagaryan. As siraw kadwan, ki malinteg sa do kapagtoray da, as kan rinawat daw inkari no Dyos dyira. Pinanyitem dan kadwan dangoy daw no lion saw. 34 Inosep dan kadwanaw no magilgilayabaw a apoy. Nadichanan daw kadiman do ispāda, kan naybadiw a kayit iyaw kakapsot daw. Nayparin sa masiglat do gobat, kan inābak da saw bōyot daw no istranghiro saw a nangay a nachigobat dyira. 35 Maynamot do kapanganohed, myan saw mababakes a minirwa a nangrawat siras minatay da do nakapagōngar da a yapo do kadiman. Ki maynamot do kapanganohed dan kadwan, ki chinakakey daw nalala a nandad nakadiman da kan iyaw kayan wayawaya da a maygatos, ta chinakakey daw mapagōngar do maganaganay pa a byay. 36 Maynamot do kapanganohed dan kadwan, ki naoy-oyaw sa kan nasanosanot sa. As siraw kadwan saw, ki nakadinaan sa, as nakaposek da sirad bahodan. 37 Nadiman saw kadwan a maynamot ta naagsidan sa so bato, kan naragadi saw kadwan a pinaybebehak da, as kan napotohan saw kadwan so ispāda. Maynamot do kapanganohed dan kadwan, ki naybibyay sa a makakāsi, as kan laylay da, ki lālat no karniro kan kalding. Mapopobri sa a nalala kan nairoromen do tabo byay da. 38 Akma saw minidibidi a dyi da chapatak longolongohen da, kan tod sa minidibidi do katokotokonan kan do letlet-ang. Minyan pa sa do aschischip kan aboabot no tana. Maynamot ta komwan kapanganohed da, maikari abaw lōbongaya a myan so tawotawo a akma sira.
39 Tabo saw nyaya a tawotawo, ki si Āpo Dyos a mismo mangpaneknek do Masantwanaya a Tolas a myan mayit a kapanganohed da. Ki aran komwan, ki alit na narawat dabaw no inkaryaw no Dyos dyira do kayan da pa do tanaya. 40 Naparin nyaya a maynamot ta myan maganaganay a plāno no Dyos dyaten. Ta no plāno na, ki iyaw kapangnanaya daya so kapachirayay da dyaten a mangrawat so komplitwaya makaskasdāaw a kari no Dyos tan māsa ta na mangrawat so inkari naw, as kan tan payparinen na yaten a tabo a tawotawo na a aba polos so pakapilāwan.
* 11:3 11:3 Gen. 1-2 11:11 11:11 Mana “Maynamot do kapanganohed da Abraham, nangīnaw si Sara a aran taywara malkem kan baket dana sa, kan hopes pa si Sara.” 11:17 11:17 Myan pa saw kadwan a pōtot ni Abraham a akma si Ismael, ki si Isaak lang nayanak a maynamot do kari ni Āpo Dyos. Roma 9:7-9 § 11:19 11:19 Ta an dyi na pinenpen ni Āpo Dyos, ki sigorādo a diniman Abraham. * 11:23 11:23 Do dawri a chimpo, no āwag no āri daw do Egipto, ki “Paraon.” Myan bilin na a dimanen da no soldādo naw tabo anak da a mahahakay no Israelita saw. Eks. 1:22 11:28 11:28 Eks. 12 11:29 11:29 Eks. 14:16-17 § 11:30 11:30 Jos. 6 * 11:31 11:31 Jos. 2:11-22; 6:22-25 11:32 11:32 Jos. 23:9-10; Ok. 4:14-16; 7:22-25 11:35 11:35 1 Ār. 17:19-24; 2 Ār. 4:18-37