No Maganay A Dāmag A Intolas Ni Lokas
No Pakatonngan So Paytābwan No Nya Libro
No nangitolas so nyaya a libro, ki si Lokas a iyaw pinangarananaw ni Pablo so “chadaw namen a doktor” (Kol. 4:14), as kan iya paw nangitolas so librwaw a Aramid. No nanoma a naibahey a maynamot di Lokas do Masantwan a Tolas, ki iyaw kapachirayay na di Pablo a yapo do Troas a asa syodad do Asya (Ara. 16:10-12). Yapo do dawri, nāw na nachirayay di Pablo do kangay ni Pablo do probinsya a Akaya a nangikasaba so Maganay a Dāmag a mandad kasngenaw no kadiman ni Pablo do Roma (Ara. 6:10-17; 20:5-15; 21:1–27:14; 2 Tim. 4:6-11).
Mapatak a maboya a yapod Kolosas 4:11-14 a Jodyo aba si Lokas, ta inrāman aban Pablo do ngarangaran daw no Jodyo saw a manganohed a nachipaytarabako dya. Maynamot ta Jodyo aba si Lokas, sinidongan na saw kapayngay naw a Dya–Jodyo a makapatak so maynamot do loglogar saw a dyi da chapatak do Jodya (4:31; 24:13).
Inpaboya ni Lokas a iyaw kaisalakānan taya a myan di Jesos, ki dyira no tabo a tawotawo a yapod Jerosalem a mandad kaiwaras na do intīrwaya a lobong (24:47). Do kanta naw do Timplo, binata ni Simeon maynamot di Jesos a iya, ki iyaw mangsedang so aktokto dan Dya–Jodyo (2:32). Inpaboya pa ni Lokas a si Jesos, ki yapo aba lang do kapotōtan Abraham, an dyi pa yapod Adan (3:23-38) a kapoonan dan tabo tawotawo do lobongaya.
Myan dadwa a panggep ni Lokas a nangitolas so nyaya a libro. No asa, ki chakey na a mapatakan Teopilo iyaw maynamot do kapanganohed na tan sakangwan mapatakan na a oyod iyaw no nainanawo saya dya (1:4). No asa pa a panggep ni Lokas, ki maynamot ta kinaganay na kan binisado na sa ninanawo tabo nya napariparin a yapo do kasiknan da, naktokto na pa a maganay an itolas na saw nyaya sigon do kosto a kasarosarono da (1:3).
Myan saw matatarek a tima do librwaya ni Lokas. No asa, ki maynamot do kapagbabāwi. Intolas ni Lokas a nawriw kangay ni Juan a mangnanawo tan magbabāwi saw tawotawo do gatogatos da (3:3), as kan myan toray ni Jesos do tanaya a mamakawan so naygaygatos (5:24). Naybibidi si Lokas a nangitolas so maynamot do kapakawan (6:37; 7:47; 11:4; 12:10; 17:3-4; 23:34; 24:47).
No chadadwa a tima ni Lokas, ki iyaw maynamot do kapaydasal. Maipaboya do dya saya birsikolo a nasanyib a naydasal si Jesos: 3:21; 5:16; 6:12; 9:18, 28; 22:32, 40–41. Intolas pa ni Lokas iyaw bilinaw ni Jesos dyirad nanawhen na saw a dyi sa maopay do kapaydasal da (18:1-8).
No chatatdo a tima do nyaya a libro, ki maynamot do soyot a myan dyirad tabo saw a nanganohed a si Jesos, ki Anak no Dyos. Akmas binataw no anghil di Sakaryas a āmang ni Juan a kāna, “Ay, āngo nchya kasoyot mo, as kan aro sanchiw masoyot do kaiyanakaw ni Jesos!” (1:14; 8:13; 10:17; 15:5, 9, 32; 19:6, 37).
Maynamot di Jesos, no paytābwan no chakey na batahen do dya libro, ki maboya do 19:10 a kānan Jesos, “Iyaw nyaw nangayan ko dya lobong, iyaw kangay kwa omchichwas siras nabo saw tan isalākan ko sa.” Asa pa, “Myan dyaken Ispirito no Dyos, ta pinidi na yaken a mangikasaba so Maganay a Dāmag dyirad mapopobri. Tinoboy na yaken a mangibahey so kapakakaro dan nabahod, kan kapakaboya dan bolsek, kan kapanoroh so kalibryan dyirad malidyatan, as kan kapangibahey ko so chimpo a kapangisalakan Āpo Dyos so tawotawo na” (4:18-19).
No Naychakarwan No Nya Libro
No Panggep No Nya Tolas 1:1-4
No Kaiyanakaw Ni Juan Kan Si Jesos A Mismo 1:5–2:52
No Kapagsagāna Ni Jesos Do Tarabako Na 3:1–4:13
No Kapangnanawo Ni Jesos Do Galilya 4:14–9:50
No Kangayaw Ni Jesos Do Jerosalem 9:51–19:27
No Kapangnanawo Ni Jesos Do Jerosalem 19:28–21:38
No Kadiman Kan Kapagongar Ni Jesos 22:1–24:53
No Maganay A Dāmag A Intolas Ni
Lokas
1
Pakatoneng
1 Dyimom madayaw a Teopilo,
Aro dana saw nangpadas a naytolas so maynamot do natongpalaya do payayahatangan taya.
2 On, no intolas daw, ki akmas nakaiparawat daw dyamen yapod kasiknan na pa no mismo saw a nakaboya kan nangasaba so maynamot di Jesos.
3 Aran yaken, maynamot ta kinaganay ko kan nabisado ko a nachinanawan a tabo nya saya napariparin a yapo do kasiknan da, naktokto ko pa a maganay an itolas ko sa dyimo nyaya sigon do kosto a kasarosarono da,
4 tan sakangwan mapatakan mo a oyod iyaw no nainanawo saya dyimo.
No Kaipakatoneng No Kayanak Ni Juan A Mamonyag
5 Do chimpwaw no kapagāri ni Herodes do Jodya, ki myan daw asa a padi a mayngaran so Sakaryas a asa mimbro no bonggoy no papadi saw a inpangpangōlwan Abias do kaychowa. Iyaw nyaya Sakaryas, ki myan baket na a mayngaran so Elisabet a yapo do kapotōtan ni Aaron.
6 Siraw nya maychabahay, ki mayengay sa malinteg do salapen no Dyos, as kan kinapyā da a inononotan tabo bilbilin kan paglintegan no Dyos.
7 Ki abaw anak da, ta hopes si Elisabet. Asa pa, malkem kan baket dana sa.
8 Asa karaw, narapit arawaw a batang no bonggoy da Sakaryas, kan iyaw magsirbi do Dyos do Timplo do dawri.
9 Sigon do dadakay daw no papadi, si Sakaryas nabonot a somindep do Timplowaw ni Āpo a maysosoh so insinso.
10 Do nakarapitaw no oras a kapaysosoh na so insinso, naychipeh saw aro a tawotawo a maydaydasal do gaganaw no Timplo.
11 Sinpangan na, myan nagparang di Sakaryas asa a anghil ni Āpo, kan naytēnek do makanawanaw no altar a paysosohan so insinso.
12 Ki do nakaboyaw syan Sakaryas, sominryam, as kan oltimo nakamo na.
13 Ki binata dya no anghilaw a kāna, “Mamo kabam Sakaryas, ta nadngey no Dyos dasal mwaw. Dawa, maymanganak anchis Elisabet a kabahay mo so mahakay, kan pangaranan monchis Juan.
14 Ay, āngo nchya kasoyot mo, as kan aro sanchiw masoyot do kaiyanak naw!
15 Ta iya, ki maibidang anchi a masisita do salapen no Dyos. Machita dya polos a minom so palek mana aran āngo a makabok, as kan makneb anchi so panakabalin no Ispirito Santo a aran myan pad bodek ni ānang na.
16 Aronchi dyirad kapotōtan Israel paybidyen na di Āpo a Dyos da.
17 Manmanmanchi kan si Āpo, as kan iyaw panakabalin na, ki akmas intorohaw no Masantwan a Ispirito di propīta Elyas do kaychowa. Paychachapyahen na sanchiw may–aāmang. Pagbabawyen na sanchiw masosokir saw a tawotawo tan mangtokto sanchi a akmas siras malinteg saw. On, nyayaw parinen nanchi tan isagāna na saw tawotawowaw do kawara ni Āpo.”
18 Ki binata ni Sakaryas do anghilaw a kāna, “Maypangonchiw kapatak ko sya a maparin saw nya, ta malkem ako naya kan koribetbet danaw si baket ko?”
19 Ki tinbay no anghilaw a kāna, “Yaken si Gabriel a pachirawatan ni Āpo Dyos, kan maytēnek ako do salapen na. Tinoboy na yaken a mangay a mangibahey so nya maganay a dāmag dyimo.
20 Maynamot ta inanohdan mwabaw binata ko saya, makapaylilyak ka paba a mandan arawaw a maparin saw inbahey kwaya, ta sigorādo a maparin anchi anchan marapit oras na.”
21 Ki siraw tawotawo saw do gagan a mangnanaya di Sakaryas, chinasdaaw da an āngo chinahay na do irahemaw no Timplo.
22 Sinpangan na, do nakahtot naw, oyod a omel dana, ta makapaylilyak paba. Nyaw nakatonngan da sya a myan naipaboya no Dyos dya do irahem. Yapo do dawri, sininsinyasan na saw tawotawo, ta polos a dya makapaychirin dyira.
23 Do nakakabos danaw no arawaw no nakapagsirbi nad Timplo, somnabat danad bahay na.
24 Oyod a nahay aba, as nakapanginaw ni Elisabet a baket na, as kan do dawri, minohbot paba do bahay na do dadima a kabohan.
25 Binata na do inawan na, “Pinarin no Dyos dyaken nya sichangori a maynamot do kāsi na dyaken. Sichangori, pinakaro naw nya pakasnesnekan ko do salapen tawotawo.”
No Kaipakatoneng No Kayanak Ni Jesos
26 Do chanemaw a kabohan bogyaw ni Elisabet, tinoboy no Dyos si anghil Gabriel do idi a Nasaret do probinsya a Galilya.
27 Nangay do asa balāsang a birhin a naitolag a machikabahay di Jose a kapotōtan ni simna Āri Dabid. No ngaran nya birhin, ki si Maria.
28 Do nakapagparangaw no anghilaw di Maria do bahay na, binata na dya a kāna, “Komosta ka! Masoyot ka, ta machitatārek parabor dyimo no Dyos, kan ay–aywanan naymo.”
29 Maynamot do dyaya naparin, taywara chinariribok ni Maria an āngo inbaheyaw no anghilaw, kan iniktokto na an āngo chakey na batahen.
30 Ki binatan anghilaw dya a kāna, “Mamo kabam Maria, ta pinidi naymo ni Āpo Dyos a kaipaboyan parabor na.
31 Mabogi kanchi kan iyanak monchiw asa mahakay, kan pangaranan monchis Jesos.
32 Mabīleg anchi, kan matawagan anchi so Anak no Katotohosan. Pagārihen anchi ni Āpo Dyos a akmas kapoonan na a si Āri Dabid.
33 Itorayan na sanchi a abos pandan kapotōtan sayan Jakob, kan abanchiw pandan kapagāri na.”
34 Ki tinbay ni Maria iyaw anghilaw a kāna, “Maypāngo a maparin nyaya dyaken a asa kwa birhin?”
35 Tinbay no anghilaw a kāna, “Mangay anchi dyimo Ispirito Santo, as kan pongosan nanchimo so panakabalin no Manakabalin a Dyos. Nyaw paynamotan na a iyaw masantwanaya a adekey a iyanak monchi, ki matawagan anchi so Anak no Dyos.
36 “Chiban mo pas Elisabet a kabagyan mo a aran batabatahen da a hopes, ki maymanganak anchi. Changori, anem dana kabohan kabogi na a aran bakbaketan dana.
37 Ta aba polos dya maparin ni Āpo Dyos.” Nawriw binatan anghilaw.
38 Ki binatan Maria a kāna, “Cha ko dya a pachirawatan Āpo Dyos. Maparin pakono sa dyaken akmas binata mo saya.” Sinpangan na, komnaro danaw anghilaw.
No Kasarongkar Ni Maria Di Elisabet
39 Do dawri, nahay aba as nakapagrobwat ni Maria, kan nakalyalisto a nangay do katokotokonanaw do asaw a idi do Jodya.
40 Nangay a somindep do bahay daw da Sakaryas, kan kinablaawan na si Elisabet.
41 Ki do nakadngeyaw ni Elisabet so kablaawaw ni Maria, minlon adekeyaw do bodek na, as kan nakneb si Elisabet do panakabalin no Ispirito Santo.
42 Do dawri, nakalyak a kāna, “Ay, imo kagagasātan do tabo a mababakes, as kan magasat anchiw iyanak mo a adekey!
43 Chasdaaw kwaya, ta sino ako a yangay a sarongkaran ānangayan Āpo ko?
44 Chiban mo, do nakadngey kwaw so nakakablaaw mwaw dyaken, ki minlon adekeyaya do bodek ko do kasoyot na.
45 On, magasat ka, ta nanganohed ka a matongpal sanchiw inbaheyaw no Dyos dyimo!” binata ni Elisabet.
No Kanta A Pagdayaw Ni Maria
46 Sinpangan na, naychirin si Maria a kāna,
“Daydayāwen ko Āpo ko do tābo a aktokto ko.
47 Ayso kasoyot ko maynamot do Dyos a Mangisalakan ko,
48 ta nanakem na yaken a mabodis a pachirawatan na! Mangrogi sichangori, batabatahen danchin tabo a tawotawo a magasat ako
49 maynamot do kataywara a kapakasdaaw a naparin dyaken a pinarin no manakabalin kan masantwan a Dyos.
50 Asa pa, chāsi na saw manganyibaw sya a mangrogi dyirad kapoonan ta saw a mandanchi dyirad somarsarono pa saya a kapotōtan.
51 Inpaboya naw panakablin na, kan pinaychaket na saw plano dan mapapangas saw a tawo.
52 Pinakaro naw toray dan matotohosaw a aāri, as pinatohos naw saad dan mabobodis saw a tawotawo.
53 Inapnek na sas maganay makachitaw, ki siraw mabaknangaw, ki pinayam na sa a kaynaynawan da.
54 Sinidongan na saw tawotawo na a kapotōtan Israel a pachirawatan na, ta nāw na nanakem iyaw kari na a kāsi dyira.
55 On, inpaboya naw kāsi na di simna Abraham kan dyaten a tabo a kapotōtan na a abos pandan a akmas inkari naw dyira kaychowa.” Nyaw binatan Maria.
56 Minyan si Maria so malabit a tatdo a kabohan do yanan da Elisabet, as nakapaybidi nad bahay naw do Nasaret.
No Kaiyanak Ni Juan A Mamonyag
57 Sinpangan na, do nakarapit danaw so orasaw a kapaymanganak ni Elisabet, inyanak naw asaw a mahakay.
58 Do nakadamag daw syan karoba da saw kan siraw kakabagyan da saw so makaskasdaawaya a pinarin Āpo Dyos dya, ki nachipagragsak sa dya.
59 Do chawawaho naw a araw no adekeyaw, yangay da inpakogit, ta nyaw sigod a dadakay da, kan chakey da pangaranan so Sakaryas tan mayengay sa kan āmang na.
60 Ki nachiengga si Elisabet a kāna, “Engga, Juan ngaran na.”
61 Ki binata da dya a kon da, “Naon, ki abayaw mayngaran so Juan a kabagyan nyo.”
62 Do dawri, sininyasan das Sakaryas, ta yahes da an āngo chakey na ngaran adekeyaw.
63 Sinpangan na, nangdaw si Sakaryas so paytolasan na, as kan nyaw intolas na: “Juan iyaw ngaran na.” Chinasdaaw da a tabo no myan saw daw.
64 Do dawri, nyeng a napakaro kaomelaw ni Sakaryas, kan naychirin so pangidayaw na so Dyos.
65 Nasdaawan sa tabo karoba da saw daw, as kan nakarakarapit nya dāmag do tabo a tawotawo do songesonget no Jodya.
66 Nyaw iniktokto dan tabo tawotawo saw a nakadngey sya a, “Āngo paronchiw payparinan nyaya a adekey anchan mayparakoh?” Nyaw binata da, ta madlaw da a myan panakabalin ni Āpo do dawri a adekey.
No Kanta A Pagdayaw Ni Sakaryas
67 Do dawri a nakapakalilyak dana ni Sakaryas a āmang ni Juan, nakneb dana do panakabalin no Ispirito Santo, kan inpadto na a kāna,
68 “Madaydayaw si Āpo a Dyos dan kapotōtan Israel, ta yangay na yaten a sarongkaran tan wayawayaan na yaten a tawotawo na.
69 Tinorohan na yaten so mabīleg a Mangisalakan a yapo do kapotōtan Āri Dabid a pachirawatan na.
70 On, nyaw am–āmang dana inpaibahey na dyirad masantwan saw a propīta na do kaychowa
71 a isalākan na yaten dyirad kabosor ta kan sira tabo mangipsokaw dyaten.
72 Binata na pa a chāsi na saw kapoonan ta, kan naknakmen naw masantwanaw a tolag na dyira.
73 On, inkari na di Abraham a kapoonan ta
74 a isalākan na yaten dyirad kabosor ta tan abo kāmo ta a magsirbi dya
75 a nāw na masantwan kan malinteg do salapen na do tabo araw do kabyay taya.
76 Ki imo a anak ko, matawagan kanchi a propīta no Katotohosan a Dyos. Nanmanma ka kan si Āpo tan isagāna mo ayaman na.
77 On, ipakatoneng monchi dyirad tawotawo na a maisalakan sa a maynamot ta napakawan dana sa do gatogatos da,
78 ta oltimo a masisyen iyaw Dyos ta, as kan toboyen nanchiw asaw a yapod hanyit a kayarig no domadaw a araw a mangay a mangisalakan dyaten.
79 Ta anchan mangay, ki sedangan na sanchiw myan saya do kasarisaryan a mangay danad kadiman a abos pandan, as kan palongohen nanchi yaten do rarahan a mangay do kaydamnayan no kapangtokto.” Nawriw binatan Sakaryas.
80 Do dawri, nayparakoh kan naypayit adekeyaw do inawan kan do kapakatoneng so maynamot do naispiritwan a byay. Minyan do let–ang a nandad nakapaboya naw a nangnanawo dyirad tawotawo saw a kapotōtan Israel.