QꞌU BꞌAꞌNLA CHAJ CHUSBꞌALTETZ U JESUUS ITZꞌIBꞌA U LUCAS
Yol tiꞌ u uꞌ tzaꞌ
Aatz u uꞌ tzaꞌ, aꞌ tzꞌibꞌan maꞌl u vinaj Lucas ibꞌii. Aa tzꞌakich u taqꞌon u vinaj tziꞌ. Ech nital Qꞌu Niman Tetz U Jesuus Tu Colosa 4.14. Aꞌich imol u Pablo paal tiꞌ ipaxsal itziiul u yolbꞌal Tioxh. Tiira kꞌujlebꞌalich kꞌuꞌl ilochon u Lucas iꞌan kꞌatz u Pablo. Antu itzꞌibꞌa u uꞌ vaꞌl Qꞌu Bꞌaꞌnla Chaj Kam Bꞌanel (Hechos) ibꞌii. Nimnaꞌl tu viyoloneꞌ aas tekꞌ tootzaj u yolbꞌal griego. Pek yeꞌ ootzajibꞌe til tenam jejlichku u Lucas tziꞌ.
Nitalcheꞌ aas kamal tixoꞌl u yaꞌbꞌ 58 — 63 m.t.J. itzꞌibꞌava. Kamal tu Greecia.
Taꞌntioxh tu u Lucas aas itzꞌibꞌa u Yolbꞌal Tioxh tzaꞌ. Utz loqꞌ koꞌnkoxh itzꞌibꞌa. Pek itxakunsa vitxumbꞌal tiꞌ itzꞌibꞌataꞌ. Tan bꞌaxal nal ichok inujul bꞌaꞌnil vixeꞌal qꞌu kam itzꞌibꞌa tziꞌ. Ikꞌuti jeꞌ ikꞌuti kuꞌ vinujul, kꞌuxh yeꞌt tila tabꞌi. Aꞌ tokeꞌ niyolonka aas nojchit aꞌ isaꞌ aꞌ satal qꞌu bꞌaꞌnla chusbꞌal ichus u Jesuus tu qꞌu aanima. Yitꞌ taꞌxh koj titzꞌa itzꞌibꞌaleꞌ kam bꞌanel tu u vatz iqꞌii isaj u Jesuus iꞌana, pek nojchit aꞌ titzꞌa qꞌu chusbꞌal vaꞌl satxakun tu qꞌu aanima kajayil. Atil kam nital u Lucas tzaꞌ aas yeꞌxhkaꞌt tu U Tio nikoꞌxh tu U Kuxh. Aꞌ u uꞌ vaꞌl nim vatz oxvaꞌt qꞌu uꞌ tetz bꞌaꞌnla chusbꞌal tzꞌibꞌali.
Aatz qꞌu yol itzꞌibꞌa u Lucas tzaꞌ, tetz maꞌl u tamiigo Teoofilo ibꞌii. Nimanich tetz u Jesuus u Lucas tziꞌ, pek kamal yitꞌ oknajich koj tiꞌ u tuqꞌaybꞌal qꞌu Israeel. Ech tiira aꞌ ibꞌoꞌqꞌol siatz u Lucas vipaxsal u yolbꞌal Tioxh xoꞌl qꞌu puera aanima. Utz ibꞌoꞌqꞌol majte, kam qꞌu kam iꞌan u Tioxhla Espiiritu.
Aꞌ u jatxbꞌal tibꞌ qꞌu yol tu u uꞌ tzaꞌ.
1) 1.5—2.52 Niyolon tiꞌ u titzꞌpebꞌal u Xhan, bꞌanol vautiismo, tuchꞌ u titzꞌpebꞌal u Jesuus. Niyolon tiꞌ u aanjel vaꞌl Kap ibꞌii, aas yolon tuchꞌ u Zacarias utz, tuchꞌ u Liꞌ. Niyolon tiꞌ vibꞌitzat Tioxh u Liꞌ utz, vibꞌitzat Tioxh u Zacarias. Utz niyolon tiꞌ qꞌu kostuumbre bꞌanax tu u tal Jesuus tuchꞌ u tal Xhan aas analich koꞌxh titzꞌpeꞌ.
2) 3.1—4.13 Niyolon tiꞌ vaꞌl iꞌan u Xhan, bꞌanol vautiismo, tiꞌ u Jesuus utz, tiꞌ u tok u Xhan tu tzeꞌ. Nital tiꞌ vibꞌant ivautiismo u Jesuus, tiꞌ vibꞌanax provaal isubꞌax tu u txꞌiꞌliꞌinaj utz, tiꞌ qꞌul ikꞌuy imam u Liꞌ, vinan u Jesuus.
3) 4.14—9.50 Aꞌ tek niyolonku tiꞌ qꞌu kam iꞌan u Jesuus tu Galilea. Nitaleꞌ til chusunka; til imolvu tibꞌ tuchꞌ qꞌul ichusulibꞌ; til ibꞌanvu txaichil. Nitaleꞌ aas paal u Jesuus tu tzaꞌl; kami utz; qꞌaavitzꞌpi. Nital tiꞌ u qꞌaavtitzpixsat unjolol kamnaj; tiꞌ vijalpixsat tibꞌ u Jesuus utz; tiꞌ vibꞌen u Jesuus tu atibꞌal xeꞌ u Xhim, u fariseo.
4) 9.51—19.27 Aꞌ nital tiꞌ qꞌu kam qꞌuꞌl ikꞌam tiꞌ u Jesuus tu vichusuneꞌ: tiꞌ u vinaj aa Samaaria vaꞌl itxum iatz u kꞌaxbꞌinaj; tiꞌ u viikuxh vaꞌl yeꞌ nichichee ivatz; tiꞌ u mam echbꞌubꞌal vaꞌl iꞌan maꞌl u vinaj; tiꞌ u kꞌaola vaꞌl itzꞌejxixsa tibꞌ, loqꞌ qꞌaavuꞌl xeꞌ vitat; tiꞌ u txꞌiiol iqꞌii tuchꞌ u Laazaro; tiꞌ u txakay ixoj tuchꞌ u aa paavla juees; tiꞌ u fariseo tuchꞌ u kꞌulul jaꞌmel alkavaar utz; tuchꞌ tiꞌ itxakunsal u puaj.
5) 19.28—24.53 Tiyaꞌtebꞌal tanul, aꞌ tek niyolonku tiꞌ qꞌu yaꞌtebꞌal kam iꞌan u Jesuus tu u vatz iqꞌii isaj tu Jerusaleen. Echaꞌ u toksal iqꞌii tu u tenam aas opon tu Jerusaleen. Niyolon tiꞌ teesal iqꞌii tu qꞌu qꞌesala; tiꞌ vitxaypu u Jesuus, vixochpeꞌ, vijeꞌ vatz kurus, viyatzꞌpeꞌ, vimujleꞌ, u qꞌaavtitzꞌpeꞌ utz, vibꞌenjeꞌ tu Amlika.
1
QꞌU BꞌAꞌNLA CHAJ CHUSBꞌALTETZ U JESUUS ITZꞌIBꞌA U LUCAS
Viqꞌilal u Teoofilo
Sibꞌax koꞌxh aanima motx tzꞌibꞌan qꞌu kam qꞌuꞌl nojchit uchnaj tu kuxoꞌl. Tziꞌtzoch talax niꞌaneꞌ, kam chit echaꞌ talax qe iꞌan qꞌuꞌl ilon tixeꞌtebꞌal. Tan antu motx alon paal u yolbꞌal Tioxh. Pek aatz cheel bꞌaꞌnla vinaj Teoofilo, vetvitzꞌa majte aas bꞌaꞌn tziꞌtzoch itzꞌibꞌal talax qꞌu kam sunbꞌan see tziꞌ. Tan maꞌxh unchokl inujul bꞌaꞌnil. Kuentachitꞌin tiꞌ ichꞌotileꞌ aas kam qꞌu kam qꞌuꞌl uch tixeꞌtebꞌal. Ech sootzaji vinujul qꞌu kam bꞌaꞌnil qꞌuꞌl chusel see.
Viqꞌilal u Zacarias tu u aanjel
Uncheeꞌ aatz iꞌana, aas atich ok u Herodes tu ijlenalil tikuenta Judea, atich maꞌl u oksan yol vatz Tioxh, Zacarias ibꞌii. Aꞌ atichk ok xoꞌl untanul qꞌu oksan yol vatz Tioxh qꞌuꞌl “Abias” chu teꞌleꞌ. Atich tixoj u Zacarias tziꞌ; Xheꞌp ibꞌii, ituꞌxh ixalam u Aroon.* Utz tiira jikomich tatin vatz Tioxh sikaꞌbꞌil. Yeꞌxhkam nichiyolpu tiꞌ inimal qꞌul imantaar u kuBꞌaals Amlika. Pek jolol yeꞌkich initxaꞌa. Tan yeꞌ nichtitzꞌnan u Xheꞌp. Utz sibꞌich tek iyaꞌbꞌ sikaꞌbꞌil.
Uncheeꞌ aatz atich ok u Zacarias titurno tiꞌ toksal yol vatz Tioxh tuchꞌ qꞌul imol, kavaal kuꞌ tiꞌ u Zacarias tziꞌ aas aꞌ sabꞌenoꞌk tu tuul u totztioxh vatz u kuBꞌaals Amlika tiꞌ en ikꞌachax u kaxhlaan pom. Tan ech u kostuumbre nichibꞌanaxeꞌ. 10 Ech tuul nichitzꞌeꞌ u kaxhlaan pom, nichiqꞌila sikꞌle Tioxh qꞌu mam tenam qꞌanal. Tan echich u oora nitzꞌeꞌsal u kaxhlaan pom vatz Tioxh jun qꞌii.
11 Utz chee maꞌl viaanjel u kuBꞌaals Amlika vatz u Zacarias. Txakeꞌ tisebꞌal u nachbꞌal Tioxh tu vaꞌl nikꞌachlik u kaxhlaan pom. 12 Ech taꞌxh til u aanjel u Zacarias, yakich sotzoj ikꞌuꞌl. Utz techalich tek ixoꞌveꞌ.
13 Pek aatz u aanjel, tal te ech tzaꞌ: —Zacarias, yeꞌ koꞌxh xoꞌvaxh. Tan vettabꞌilaxh u Tioxh tiꞌ vaqꞌilat asikꞌletaꞌ. Ech aatz u Xheꞌp, val iixoj, sachee maꞌl tal titzꞌin. Utz Xhan ibꞌii looksa. 14 Ech sachiꞌbꞌaxh, satxuqꞌtxunaxh. Utz sibꞌal aanima satxuqꞌtxun tiꞌ u titzꞌpebꞌal majte. 15 Tan sibꞌ tatin vatz Tioxh siꞌaneꞌ. Yitꞌ saꞌkojtukꞌa txꞌamla taꞌl uuva tuchꞌ qꞌabꞌansabꞌal. Pek aꞌ saok u Tioxhla Espiiritu kꞌatza bꞌaꞌnil tuul ankoꞌxh atil tu tuul vinan.§
16 Utz sibꞌal qꞌu Israeel saok kꞌatz u kuBꞌaals Amlika taqꞌo. Ayaꞌ viTioxh. 17 Ech sabꞌaxabꞌ vatz u Tioxh. Utz ech tijleꞌm, ech itxumbꞌal u Elias siꞌaneꞌ, u alol tetz u yolbꞌal Tioxh. Tan saok ibꞌaꞌn qꞌu txutxa bꞌaala tuchꞌ qꞌul ikꞌaol imeꞌal taqꞌo. Utz saok qꞌu qelol tu jik taqꞌo. Sinima vitxumbꞌal qꞌuꞌl jikom. Ech sichꞌiansa maꞌl tenam aas nojchit tiira ayaꞌl ikꞌuꞌl tiꞌ u kuBꞌaals Amlika.— Texh u aanjel.*
18 Ech tal tek u Zacarias tu u aanjel ech tzaꞌ: —¿Kam techlal aas satiqꞌo tibꞌ u kam naaleꞌ tziꞌ? Tan in tek qꞌes utz, qꞌestu u vixoj majte.— Texhtuꞌ.
19 Tzaqꞌbꞌu u aanjel utz, tal te ech tzaꞌ: —In Kap. Bꞌenamen atilin vatz u Tioxh. Utz vetichajin tiꞌ talax u bꞌaꞌnla yol see tziꞌ. 20 Pek yeꞌn koꞌn anima. Ech aatz cheel, samemtꞌaxh. Utz yeꞌkan satxꞌol yol. Analen sayolonaxh aas latiqꞌo tibꞌ u kam tziꞌ tan, yeꞌn koꞌn anima vunyol vaꞌl nojchit satzojpu titiempoil.— Texh u aanjel.
21 Tuul aatz qꞌu tenam tan, nichmotxichꞌia teluꞌl u Zacarias. Utz nichtekmotxisotz ikꞌuꞌl tan, yeꞌxh nichteluꞌl tu u totztioxh. 22 Ech aatz eluꞌl u Zacarias, yeꞌ nichitxꞌol veꞌt yol. Tu xheenya texh nichiqꞌilav qꞌu aanima. Tan memich tekuꞌen. Ech motx el itxumbꞌal qꞌu aanima tuul aas visioon til tu u totztioxh. 23 Utz taꞌxh tzojpu u taqꞌon vatz Tioxh, bꞌen tek tu tatibꞌal.
24 Uncheeꞌ xamtich tek tiꞌ qꞌu qꞌii tziꞌ, iꞌan tek tiichajla yaabꞌil u Xheꞌp, u tixoj u Zacarias. Utz oꞌvaꞌl ichꞌ atich koꞌxh tu atibꞌal. Yeꞌxhat nichelka. 25 Utz tal ech tzaꞌ: —¡Ech vuntzaqꞌbꞌel vetiꞌan u kuBꞌaal atziꞌ! Yaꞌy tek tel unqꞌii xoꞌl qꞌu aanima. Tan saꞌtekatin vitzꞌin.— Texhtuꞌ.
Viqꞌilal u Liꞌ tu maꞌl u aanjel
26 Uncheeꞌ taꞌxh el vaajil ichꞌ tuul, chajax paj bꞌen u Kap viaanjel u Tioxh, tu maꞌl u tenam Nazareet tikuenta Galilea. 27 Opon xeꞌ maꞌl u ixviak yeꞌ tootzaj vinaj, Liꞌ ibꞌii. Oknajich maꞌl u xiak tiꞌ, Xhep ibꞌii, ituꞌxh ixalam u Daviid.
28 Ech taꞌxh okoꞌp u aanjel tu vaꞌl atichku u Liꞌ, tal te ech tzaꞌ: —Cheentzikꞌaxh ixviak. Atil u kuBꞌaal sakꞌatza. [Utz chiꞌbꞌebꞌal eetz vatz tereꞌn qꞌu ixoj.] Tan vetitzꞌal maꞌl bꞌaꞌnil u Tioxh saiꞌ.— Texh te.
29 Pek taꞌxh tabꞌi u yol u Liꞌ tziꞌ, xaan taanima taqꞌo. Utz nichtektitzꞌa aas kan chaj tokeꞌ ech alax te.
30 Ech aatz u aanjel, tal te ech tzaꞌ: —Liꞌ yeꞌ koꞌxh xoꞌvaxh tan, vetitzꞌal maꞌl bꞌaꞌnil u Tioxh saiꞌ. 31 Ech saꞌan tiichajla yaabꞌil. Sachee maꞌl iitzꞌin, tal xiak. Utz Jesuus ibꞌii looksa.
32 Tan techal talcheꞌ siꞌaneꞌ. IKꞌaol u Tꞌankin Tioxh saꞌalchi. Tan ijlenal saꞌaqꞌaxku bꞌen tu u Tioxh u kuBꞌaals Amlika, echaꞌ u tijleꞌm u Daviid tan, ikꞌuy imam. 33 Utz bꞌenamen saꞌatin tu viQꞌesalail xoꞌl qꞌul ituꞌxh ixalam u Jacoob. Yeꞌk iyaꞌebꞌal viQꞌesalail siꞌaneꞌ.— Texhtuꞌ.§
34 Ech aatz u Liꞌ tan, tal tek tu u aanjel ech tzaꞌ: —¿Kam tokeꞌ tan, aal yeꞌ vootzaj vinaj?— Texhtuꞌ.
35 Tzaqꞌbꞌel tu u aanjel ech tzaꞌ: —U Tioxhla Espiiritu suꞌul saiꞌ utz, visulich u tijleꞌm u Tꞌankin Tioxh sakuꞌ saiꞌ. Ech tokeꞌ xaannaj el kꞌatz paav u tal nitxaꞌ vaꞌl saitzꞌeꞌi. Utz iKꞌaol Tioxh siꞌaneꞌ.
36 Tan echaꞌ val iitzꞌin aatzik u Xheꞌp, vaꞌl yeꞌ nititzꞌnaneꞌ chu teꞌleꞌ, sachee maꞌl titzꞌin majte, kꞌuxh qꞌeste. Vaajix ichꞌ tatin tu tiichajla yaabꞌil. 37 Tan kam koj yeꞌ saveet vatz u Tioxh.— Texh u aanjel.
38 Ech tal tek u Liꞌ ech tzaꞌ: —Aꞌtzii. Uchoj sunkꞌatza vaꞌl naaleꞌ tziꞌ. Txꞌajaꞌm koꞌxh vetz tan, atilin tiqꞌabꞌ u kuBꞌaals Amlika.— Texhtuꞌ. Ech eltekbꞌen u aanjel siatz.
Vibꞌen u Liꞌ tiꞌ en iqꞌilal u Xheꞌp
39 Uncheeꞌ aatz iꞌan tu qꞌu qꞌii tziꞌ, oojeꞌl chit ibꞌen u Liꞌ, bꞌen tu maꞌl u tenam tikuenta Judea xoꞌlaj muunte. 40 Utz opon tu totzotz u Zacarias. Ech tal ichajlichil u Xheꞌp.
41 Pek taꞌxh tabꞌi u Xheꞌp u chajlichil, yakich yuqꞌuꞌpanoj u tal nitxaꞌ vaꞌl atich kꞌatza. Ech ok u Tioxhla Espiiritu kꞌatza bꞌaꞌnil. 42 Ech qetun taltu u Xheꞌp ech tzaꞌ:
 
—Chiꞌbꞌebꞌal eetz vatz tereꞌn qꞌu ixoj. Utz chiꞌbꞌebꞌal tetz val iitzꞌin vaꞌl saala.
43 ¿Kam vijleꞌm aas nuꞌlaqꞌilaꞌin tan, axh inan vunBꞌaal?
44 Tan taꞌxh vetvabꞌi vetaal unchajlichil, yakich vetyuqꞌuꞌpanoj u tal nitxaꞌ sunkꞌatza tu txuqꞌtxunchil.
45 Ech techal axh tan, nimanyaxh aas saꞌnaltzojpi kam vaꞌl vettallu u kuBꞌaals Amlika see.—
Texh te.
Vibꞌitzat u Tioxh u Liꞌ
46 Aatz u Liꞌ tan, tal tek ech tzaꞌ:
 
—Nuntꞌanbꞌaꞌ vunBꞌaals Amlika tu vaanxelal.
47 Utz nitxuqꞌtxun vaanima tiꞌ vunTioxh u Chitol vetz.
48 Tan vettillin u Tioxh aas in niman tetz.
Ech chiꞌbꞌebꞌal vetz
satal kajay qꞌu aanima qꞌuꞌl saꞌatin taabꞌaꞌbꞌen.
 
49 Tan sibꞌ mamaj bꞌaꞌnil vetiꞌanlu u Mam Tioxh sunkꞌatza.
Techal vibꞌii tan, tzian kꞌatz paav.
 
50 Tan ibꞌenaꞌ ibꞌen koꞌxh vitxumt iatz qꞌu aanima
qꞌuꞌl atil tatin u Tioxh siatz.
51 Mamala chaj kam bꞌanel taqꞌo.
Sotzsamal ikꞌuꞌl qꞌu aanima taqꞌo qꞌuꞌl tꞌeꞌsunibꞌ tiꞌ qꞌu kam nititzꞌa tu taanima.
 
52 Bꞌajel el taqꞌo qꞌu jeꞌsanibꞌ qꞌuꞌl atil mamaj tijleꞌm.
Utz tꞌanbꞌaꞌmal taqꞌo qꞌuꞌl yitꞌ jeꞌsanibꞌ koj.
 
53 Tzꞌajel iatz tetz taqꞌo qꞌuꞌl nivaꞌyeꞌ.
Utz maalieꞌl tetz qꞌu txꞌiiol iqꞌii taqꞌo.
54 Lochel vitenam taqꞌo, qꞌu niman tetz, ayaꞌ oꞌ Israeel.
Aꞌ nitzojpi vaꞌl tala aas saꞌchititxum kuvatz.
55 Tan ech vaꞌl alel nal tu u kukꞌuy kumam Abrahaam taqꞌo,
tuchꞌ tu qꞌul ituꞌxh ixalam yeꞌk iyaꞌebꞌal.—*
Texh u Liꞌ.
 
56 Utz kamal oxvaꞌl ichꞌ iꞌan u Liꞌ xeꞌ u Xheꞌp. Ech qꞌaavtekbꞌen tu tatibꞌal.
U titzꞌpu u Xhan
57 Uncheeꞌ aatz tek tzꞌaj u tiempo aas sachee u titzꞌin u Xheꞌp, itzꞌpu maꞌl tal titzꞌin, xiak. 58 Utz motx chit txuqꞌtxun qꞌu titzꞌin tatzik tuchꞌ qꞌu tetz tzꞌalol aas tabꞌi u mam bꞌaꞌnil iꞌan u Tioxh kꞌatza.
59 Utz aatz tek tzꞌaj vaaxajil qꞌii titzꞌpeꞌ, motx tiqꞌo bꞌen u tal nitxaꞌ tu viqꞌanalil u totztioxh, tiꞌ satzokꞌax el bꞌiil ichiꞌl. Utz aꞌ siꞌchtaqꞌvu bꞌen sichꞌexel vitat. Zacarias ibꞌii siꞌchiꞌaneꞌ. 60 Pek tal vinan u tal nitxaꞌ ech tzaꞌ: —Yeꞌka, Xhan ibꞌii soꞌoki atziꞌ.— Texhtuꞌ.
61 Utz ech alax te tzaꞌ: —¿Kam tokeꞌ tan, keꞌch koj maꞌj iitzꞌin aatzik aas ech ibꞌii tziꞌ?— Texh qꞌu aanima.
62 Uncheeꞌ bꞌanax tek xheenya tu vitat. Chꞌotil te aas kam ibꞌii isaꞌ satoksa. 63 Ech ijajtu maꞌl tal aqꞌen u Zacarias. Utz itzꞌibꞌa kuꞌ siatz ech tzaꞌ: —Xhan ibꞌii atziꞌ.— Texhtuꞌ. Ech kajay qꞌu aanima nichtexhisotz ikꞌuꞌl taqꞌo.
64 Utz tu koꞌxh u muꞌkꞌul tziꞌ, yakich tepaj itxꞌol yol u Zacarias. Aꞌ bꞌaxa toksa iqꞌii u Tioxh. 65 Yakich xoꞌvoj qꞌu tetz tzꞌalol. Utz pax chit itziiul qꞌu kam vatz qꞌu aanima tziꞌ qꞌuꞌl jejlel tulaj muunte tikuenta Judea. 66 Aatz kajay qꞌu aanima qꞌuꞌl abꞌin, nichtekipensaarin taqꞌo. Utz nichtal ech tzaꞌ: —¿Kam tek tijleꞌm u tal xiak siꞌaneꞌ nitaleꞌ tziꞌ?— Chia. Tan Tioxh chit atil kꞌatz u tal nitxaꞌ tziꞌ.
Vibꞌitzat u Tioxh u Zacarias
67 Aatz u Zacarias, vitat u tal nitxaꞌ, ok u Tioxhla Espiiritu kꞌatza bꞌaꞌnil. Ech tal unjolol yol taqꞌo ech tzaꞌ:
 
68 —Techal u kuBꞌaals Amlika,
u kuTioxh oꞌ Israeel.
Tan vetꞌuliqꞌilaloꞌ, oꞌ itenam;
vetꞌulteesaloꞌ tu tzaꞌl.
69 Vettaqꞌluꞌl maꞌl Mam Chitol qetz,
maꞌl ituꞌxh ixalam u Daviid, u niman tetz.
 
70 Kam chit echaꞌ vaꞌl alel nal taqꞌo titziꞌ qꞌu alol tetz viyolbꞌal koꞌxtene qꞌuꞌl txaael el taqꞌo.
71 Tala aas aꞌ saeesanoꞌ
vatz qꞌu kukoontra utz,
vatz qꞌuꞌl nichiꞌnaꞌn ikꞌuꞌl qiꞌ.
72 Tala aas saꞌchititxum kuvatz.
Ech sitzojpixsa viyol iꞌan tu u tioxhla nukꞌuꞌm
alel nal taqꞌo tu qꞌu kukꞌuy kumam.
 
73 Tan aꞌ vaꞌl talaꞌtziꞌi tu u Abrahaam u kukꞌuy kumam.
74 Silochꞌoꞌ tala.
Saeloꞌ vatz qꞌu kukoontra taqꞌo.
Ech yeꞌk kuxoꞌval sakunima saqoksa.
75 Sakubꞌan vijikomal siatz.
Utz xaannajeloꞌ kꞌatz paav sakubꞌaneꞌ
jatvaꞌl vatz kuqꞌii kusaj saꞌatini.
 
76 Pek aatz axh tal neꞌ tan,
axh alol tetz viyol u Tꞌankin Tioxh siꞌaneꞌ.
Sabꞌaxabꞌaxh vatz u kuBꞌaal.
Seꞌnapaxsa itziiul u tulebꞌal.
77 Ech satabꞌi vitenam aas
saꞌatin chitpichil tu paav,
saꞌatin kuybꞌal.
 
78 Ech tu vimam bꞌaꞌnil nitxum kuvatz u Tioxh,
kꞌuxh nitaqꞌuꞌl maꞌl u txijtxubꞌal quxeꞌ
vaꞌl aꞌ vetkꞌaskuꞌl tu Amlika.
79 Ech sitxijtxu qꞌuꞌl atil tu elqꞌej
tuchꞌ qꞌuꞌl atil texh ok vatz kamchil.
Ech sitxijtxu kubꞌey,
bꞌey tetz u paas sukuvatzaj.—
Texh u Zacarias.
 
80 Uncheeꞌ aatz u tal xiak, chꞌiichil chit nichiꞌaneꞌ. Yakꞌinchil chit niꞌan itxumbꞌal kꞌatz Tioxh. Aatz chꞌii tekuꞌen, aꞌ atinku tu u tzꞌinlich tzaji txꞌavaꞌ. Anal kꞌasuꞌl tziꞌ aas xeꞌt ul tal u yolbꞌal Tioxh xoꞌl qꞌu Israeel.
* 1:5 Choktaj u Croonicas I 24.10; u Eexodo 28.1. 1:9 Choktaj u Eexodo 25.6; 30.1, 7-9; Qꞌu Kam Ibꞌaxabꞌsa Ikꞌuchax U Tioxh (Apocalipsis) 8.3-5. 1:10 Aatz u pom nital tzaꞌ, aꞌ nikꞌam tiꞌ viqꞌilal sikꞌlel Tioxh. Nibꞌen jeꞌ u yol xeꞌ Tioxh, echaꞌ ibenjeꞌ u sibꞌel kaxhlaan pom vaꞌl nital tu Qꞌu Kam Ibꞌaxabꞌsa Ikꞌuchax U Tioxh (Apocalipsis) 8.3-4. Aꞌ nichibꞌanax u kam tziꞌ aas nichikꞌachax u txꞌoloꞌm tetz qꞌalaꞌm alas 7.30. § 1:15 Choktaj u Nuumeros 6.1-4. * 1:17 Choktaj u Malaquias 3.1; 4.5-6; u Isaias 40.3-5. 1:19 Choktaj u Danieel 8.16; 9.21. 1:28 Aatz qꞌu yol qꞌuꞌl atoꞌk tu corchete [] tzaꞌ, aꞌ tokeꞌ atil bꞌiil kaꞌtziiunchil tiꞌ. Tan bꞌenchimal atil tu unjolol qꞌu oꞌtla manuscrito utz, atil unjote aas yeꞌk tuul. Jalel tibꞌ tu qꞌu coopia tetz qꞌu manuscrito niyolonka. § 1:33 Choktaj u Samueel II 7.12-13, 16; u Isaias 7.14; 9.6-7. * 1:55 Choktaj u Samueel I 2.1-11; u Salmos 111.9; 48.3; 113.5-9; u Isaias 61.10; u Geenesis 17.7; 30.13. 1:59 Aatz nitzokꞌax el bꞌiil ichiꞌl qꞌu talaj xiak iꞌan qꞌu Israeel utz, aꞌ nitzokꞌeꞌl bꞌiil vijuꞌtebꞌal u tzꞌuꞌmal vichukꞌubꞌal. Ayaꞌ vaꞌl “circuncisión” chu tu kastiya. Choktaj u Geenesis 17.10-14; u Leviitico 12.3. 1:79 Choktaj u Malaquias 3.1.