24
Áyizaku waa Ribeka
1 Ébirihamu kahụwaru bụru ọgerenya shii; tẹme Chipfu kebewa iya l'ọma l'ụzomuzo.
2 Ọ bya ekua onye ọphu bụ onye-ishi lẹ ndu-ozi iya; mbụ onye ọphu eletakọta iphemiphe, o nweru ẹnya; bya asụ iya: “Dẹe mu ẹka l'ehe.
3 Gude ẹpha Chipfu, bụ Chileke ọphu bu l'imigwe; bya eburu l'eliphe; ria nte l'ị tịi lụtaduru nwa mu Áyizaku nwanyị, shi l'ibe ndu Kénanu, anyi l'ẹphe bu l'ẹka-a.
4 L'ii-je l'alị mu; mbụ l'ibe abụbu mu gẹdegede je alụtaru nwa mu, bụ Áyizaku nwanyị.”
5 Onye-ozi iya ono sụ iya: “?Ọ -bụkwanuru lẹ nwanyị ọbu te ekwedu l'ootsoru mu alwa ẹka-e; ?mu duta nwa ngu gude lashịa alị ono, i shi ono tọo?”
6 Ébirihamu sụ iya: “Be dutakwaphọ nwa mu laa alị ẹka ono ọzo!
7 Chipfu, bụ Chileke k'imigwe, bụ onye dufutaru mu l'ọkpoku ibe nna mu; waa l'alị, a nwụru mu anwụnwu; mbụ onye pfuru yeru mu nụ; bya ekwee mu ukwe-iphe ribua ya l'angụ sụ l'awa mu bẹ ya a-nụ alị-a; Chileke ono e-zia ojozi iya g'unu l'iya swịru; k'ọphu ịi-lụta nwanyị l'ẹka ono dulataru nwa mu.
8 Ọ -bụru lẹ nwanyị ọbu te ekwedu ngu etsoru; ẹvu ngu ogodogo. Ọo ẹpho g'i ti dukwaru nwa mu laa alị ẹka ono ọzo!”
9 Ọo ya bụ; onye-ozi iya ono bya eye nnajịuphu iya ẹka l'ehe; bya eria angụ l'opfu ono.
10 Onye-ozi iya ono bya achịta anụ-ije, bụ ịnya-kamẹlu nnajịuphu iya iri gude tụgbua. Nnajịuphu iya ono hakwarụpho nụ iya iphe, dụgbaa ree; o gude; ọ bụru iya eje alị Mesopotémiya. O jerwua bya abahụ mkpụkpu ẹka Nahọ bu.
11 O mee g'ịnya-kamẹlu ono g'ẹphe ha gbushichaa ikpere lẹ mgboru wẹlu, nọ l'azụ mkpụkpu ono k'ọphu ọ-nyizeta. Teke ono bụwaa ụzenyashi; bya abụru teke ụnwanyi awụfuje lẹ mkpụkpu je eseta mini.
12 Tọbudu iya bụ; onye-ozi Ébirihamu ono pfuru nụ Chileke sụ: “Jiko Chipfu, bụ Chileke kẹ nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu. Menaa g'ije mu ntanụ-a nweru ishi! Goshinu l'i yeru nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu obu!
13 Mbụ-a; ọ kwa wẹlu bẹ mu nọ-kube-a; tẹme ụnwumgboko shi lẹ mkpụkpu-a wụfuta abya eseta mini.
14 Menaa g'ọ bụru; teke o nweru ụnwumgboko ono onye ọphu mu sụru: ‘Jiko phozetanu ite ngu gẹ mu ngụta mini’; o -kweta chebe mu iya; bya asụ lẹ ya e-jekwa echebefua ịnya-kamẹlu mu; g'onye ono bụkwaru onye ị họtaru onye-ozi ngu, bụ Áyizaku. Noo iphe, l'e-me gẹ mu maru l'i yeru nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu obu.”
15 Ọ nọdu epfukwadu anụ Chileke ono; Ribeka nọdu abyawaa yẹ l'ite, ọ nmako l'ukuvu. Ọ bụru nwatibe Bituwẹlu. Bituwẹlu bụkwanuru nwatibe Milika, bụ nyee Nahọ. Nahọ ono bụkwanuru nwune Ébirihamu.
16 Nwamgbọko ono nọdu ama ntụmatu; tẹme o dobe onwiya ọ̀rù; kẹle o to nwedu nwoke, yẹe ya kwajẹwaru. Ọ bya eje lẹ wẹlu ono je esejia ite iya mini nmakoru lụfuta.
17 Onye-ozi ono bya emee ẹgwegwa bya agbapfu iya sụ iya: “Jiko chebenu mu mini l'ite ngu ono nwanshịi gẹ mu ngụa.”
18 Ọ sụ: “Ngụaro nnajịuphu mu!” Ọ bya ezia ite ono ẹgwegwa bya apata iya l'ẹka gude chebe iya mini ono.
19 O chebechaa ya mini ọbu ọ sụ: “Mu e-setafụkwaru ịnya-kamẹlu ngu g'ẹphe ngụa jasụ ẹphe angụ-dzuru iya.”
20 O mee ẹgwegwa bya awụfu mini l'ite iya ono woru ye l'iphe, eeyejeru anụ mini; bya agbaphu azụ lẹ wẹlu je esetaba mini ọzo. O seẹ ya phọ gbiriri jasụ ọ sụ-dzuru ịnya-kamẹlu ono angụngu.
21 Ọphu onye-ozi ono epfukpọdaru mẹ akpụru opfu lanụ. Ọ nọdu egekpọe ya phọ g'ọ maru ?Chipfu kabẹ mewaa ije iya; o nweru ishi tọo?
22 Ịnya-kamẹlu ono ngụghechaepho mini ọbu; nwoke ono bya achịfuta eregede-imi, e gude mkpirikpu mkpọla-ododo mee; waa mgbalẹka labọ, e gude mkpọla-ododo, ẹrwa iya dụ shẹkelu iri mee woru chiẹ ya.
23 Ọ jịa nwamgbọko ono sụ iya: “?Ị bụ nwatibe onye? Jiko mu sụru-a: ?o nweru ẹka anyi a-zẹ l'ibe nna ngu g'anyi je akwaa l'ẹnyashi-a?”
24 Ọ sụ iya: “Mu bụkwa nwatibe Bituwẹlu; nwa, Milika yeru Nahọ.”
25 Ọ bya epfufua ya sụ: “Anyi nweru ẹswa oyii; yẹle k'ọkponku shii; waa ụlo, ịi-kwa l'ẹnyashi-a.”
26 Nwoke ono bya ephureta bya abaarụ Chipfu ẹja sụ:
27 “G'ajaja bụru kẹ Chipfu, bụ Chileke kẹ nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu. Mbụ Chipfu ahadụru Ébirihamu; o yeẹ ya phọ obu g'o yeru iya ya; bya apfụshikwapho ike l'iphe, oomeru iya. A bya lẹ mbẹdua bẹ Chipfu duwaru ije durwuta ibe abụbu nnajịuphu mu phẹ.”
28 Nwamgbọko ono bya agbaru laa unuphu je atụko iphemiphe ono kọkotaru ndu bu l'ụlo ne iya.
29 Ribeka nweru nwune nwoke, aza Lebanụ. Lebanụ gbagbụa jeshia nwoke ọbu ndzuta lẹ wẹlu l'ẹka ono;
30 kẹle ọ hụmaru eregede-imi phọ; waa mgbalẹka, nwune iya nwanyị gba l'ẹka; bya anụmakwapho iphe ono, Ribeka pfuru sụ l'ọo iphe, nwoke ono pfuru iya ono. Ọ tụgbua jepfushia nwoke ọbu; o jeshia ọ pfụwaru pfụ-kube ịnya-kamẹlu iya lẹ mgboru wẹlu ono.
31 Tọbudu iya bụ; Lebanụ sụ iya: “Bata abata-o! Gụbe onye Chipfu gọru ọnu-ọma nụ! ?Ọ nwụru ịnwu-agha bẹ i jeru apfụru l'ẹka ono? Mu doziakwaru ngu ụlo; bya edoziwaa ẹka ịnya-kamẹlu ngu a-dọru.”
32 Ọo ya bụ; nwoke ono bahụ l'ụlo ono. Lebanụ bya atọshia ịnya-kamẹlu iya iphe, o shi vuru. Ọ bya achịtaru ịnya-kamẹlu ono g'ẹphe ha ẹswa oyii; waa k'ọkponku; bya apataru yẹbedua yẹe unwoke, ẹphe l'iya swị mini g'ẹphe kwọo ọkpa.
33 A bya akwata nri doberu iya l'atatiphu. Ọ sụ lẹ ya te erikwa nri jasụ teke ya pfuadaru iphe, ya byaru.
Lebanụ sụ iya: “Ngwanụ; pfunaa ya!”
34 Ọo ya bụ; ọ sụ: “Mu bụkwa onye-ozi Ébirihamu.
35 Chipfu mewaru nnajịuphu mu iphe-ọma, parụ ẹka. Ọ bụwaru onye nweru iphe ntụmatu. Ọ nụru iya atụru; waa eswi; waa mkpọla-ọchaa; yẹle mkpọla-ododo; waa ohu, dụ igwerigwe; unwoke mẹ ụnwanyi; waa ịnya-kamẹlu; waa nkapfụ-ịgara.
36 Nyee nnajịuphu mu, bụ Sera nwụtaru iya nwa lẹ nka. Ébirihamu wowaru iphemiphe, o nweru nụkota nwata ọbu.
37 Nnajịuphu mu ono mee; mu riaru iya nte kweta lẹ mu ta alụtaduru nwa iya ono nwanyị, shi l'alị ono, o bu ono, bụ iya bụ alị Kénanu.
38 “Lẹ mu e-je l'ẹnya unuphu ibe nnajịuphu mu ono; mbụ l'ọkpa-ipfu iya gẹdegede; je alụtaru nwa iya ono nwanyị.
39 “Mu jịa nnajịuphu mu ono sụ iya: ‘?Ọ -bụkwanuru lẹ nwanyị ọbu te ekwedu l'ootsoru mu alwa ẹka ono-e?’
40 “Ọ sụ lẹ Chipfu ono, bụ onye ono, yẹ l'iya l'anọ ono bẹ e-duru-a ojozi iya ye gẹ mu l'iya swịru; k'ọphu oo-me g'ije mu nweru ishi. Ọo ya bụ; k'ọphu mu a-lụta nwanyị, shi l'ọkpa-ipfu phẹ; waa l'ẹnya unuphu phẹ gẹdegede dulataru nwa iya nwoke.
41 Lẹ mu -jekpọwaa l'ọkpa-ipfu phẹ; ọ bụru l'ẹphe jịkaru bẹ ẹnwa iya te egudehẹdu mu; l'ọoburu ẹvu mu ogodogo.
42 “Ọ bụru iya bụ; mu byarwuta lẹ wẹlu-a ntanụ-a; mu sụ: ‘Jiko gụbe Chipfu, bụ Chileke kẹ nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu; ọ -bụru l'ọ dụ ngu ree; jiko menaa g'ije-a, mu byaru-a nweru ishi.
43 Nta-a bẹ mu pfụru lẹ mgboru wẹlu-a; ọ -bụru l'o nweru nwamgbọko, byaru eseta mini; mu sụ iya: “Jiko gẹ mu ngụtanu nwa mini, ha nwanshịi l'ite ngu ono!”
44 Ọ -bụru l'o kwetarụ chebe mu iya; bya asụ lẹ ya e-jekwa echebefua ịnya-kamẹlu mu; g'onye ono bụkwaru onye gụbe Chipfu họtaru nwatibe nnajịuphu mu.’
45 “Mu nọdu epfukwadu anụ Chileke ono l'ime obu; Ribeka nọdu abyawaa yẹ l'ite, ọ nmako l'ukuvu. Ọ bya eje lẹ wẹlu ono je eseta mini. Mu sụ iya: ‘Jiko chebenu mu mini!’
46 “O mee ẹgwegwa pazeta ite ono, ọ pa l'ukuvu ono; bya asụ mu: ‘Nggẹ; ngụa; gẹ mu je esetafụaru ịnya-kamẹlu ngu g'ẹphe ngụa.’
47 “Mu jịa ya sụ iya: ‘?Ị bụ nwatibe onye?’
“Ọ sụ lẹ ya bụ nwatibe Betuwẹlu, bụ iya bụ nwatibe Nahọ; onye ọphu Milika nwụtaru iya.
“Mu bya eworu eregede-imi ye iya l'imi; bya agbabẹ iya echi-ẹka.
48 Mu bya ephureta bya abaarụ Chipfu ẹja; bya ajaa Chipfu, bụ Chileke kẹ nnajịuphu mu, bụ Ébirihamu ajaja; mbụ Chipfu, onye duru mu; mu shia ọkpobe ụzo byarwuta ẹka mu hụmaru nwamgbọko, bụ nwanwa nwune nnajịuphu mu, mu a-lụta dularu nwatibe nnajịuphu mu.
49 Ọ -bụru l'unu e-goshi l'unu yeru nnajịuphu mu obu; l'ọ gbaru g'o gude ire unu ẹka; unu pfunaa ya gẹ mu nụma. Teke ọ dụdu; unu pfukwaphọ; gẹ mu maru ọphu mu e-shi eshishi.”
50 Lebanụ yẹe Betuwẹlu yeru iya ọnu sụ: “Ọ kwa Chipfu du ngu bya; ọphu anyi enweẹkwa ọnu opfu k'asụ l'ọwa-a meru; ọphu ọwa-a emeduru.
51 Wakwa Ribeka baa; duta iya gude laa g'o je alụru nwatibe nnajịuphu ngu; eshinu ọ bụ gẹ Chipfu sụru l'ọo-dụ bụ ono.”
52 Onye-ozi Ébirihamu nụmaepho ọnu, ẹphe yeru; o phozetaru Chipfu.
53 Ọ bya egwefuta ngwa, e gude mkpọla-ododo; yẹe mkpọla-ọchaa mee bya achịe Ribeka; bya achịekwaa ya phọ ẹkwa. Ọ nụkwapho nwune iya; ẹphe lẹ ne iya iphe, vu oke aswa.
54 Ẹphe lẹ ndu ẹphe l'iya swị gbẹ teke ono bya atụko ria nri; bya angụa iphe, angụngu; bya akwaa ẹka ono l'ẹnyashi ono.
Ẹphe tehuẹpho lẹ nchita-abọhu iya onye-ozi ono sụ: “Unu dukwa mu gẹ mu lashịa lapfushia nnajịuphu mu.”
55 Nwune nwamgbọko ono; yẹle nene iya sụ: “Kabẹnu haa g'anyi lẹ nwada anyi ọbu nọfua nwujiku iri; tẹme unu alashịwaro.”
56 Ọ sụkwanu phẹ: “?Unu esedekwadụ mu kẹ gụnu; l'ẹka Chipfu gbẹ mewaa ije mu; o nweru ishi? Unu hanaa gẹ mu lashịa lapfu nnajịuphu mu!”
57 Ẹphe sụ g'ẹphe kua nwamgbọko ono jịa ya g'o yee ọnu.
58 Ẹphe kua Ribeka bya ajịa ya sụ: “?Ii-tsoru nwoke-a?”
Ọ sụ ee; lẹ ya e-tsoru iya-a.
59 Ọo ya bụ; ẹphe duru nwune phẹ nwanyị, bụ Ribeka nụ iya; ẹphe lẹ nwanyị, eleta iya ẹnya. Onye-ozi Ébirihamu ono; yẹle ndu ẹphe l'iya swị duta iya; ẹphe lashịa.
60 Ẹphe bya ala; ndu nwe Ribeka gọru ọnu-ọma nụ iya; sụ iya:
“Nwune anyi nwanyị;
jaa àjàjà ka l'ọtu!
Mbụ g'awa ngu bụru
agụta agụta!
G'awa ngu natajẹkwa
ọguzo ndu ọhogu phẹ!”
61 Ọo ya bụ; Ribeka yẹle ndu-ozi iya kwakọbe bya enyita ịnya-kamẹlu phẹ tsoru onye-ozi Ébirihamu ono; o duru phẹ; ọ bụru iya alala.
62 Teke ono bẹ Áyizaku shiwaa lẹ Ọgba Ọ-dzụ-ndzụ-ele-mu-ẹnya abya; kẹle ẹka o bu ebubu bụ l'echiẹgu ndọhali.
63 O -rwua ụzenyashi ujiku lanụ o tsoru ọma ẹgu aghaphe. O jeshia ele ẹnya bya ahụma ịnya-kamẹlu, awụ abya nụ.
64 Ribeka bya apalikwaphọ ẹnya hụma Áyizaku; bya eshi l'eli ịnya-kamẹlu iya pfụ-zeta.
65 Ọ jịa onye-ozi ono sụ iya: “?Nwoke ono, shi lẹ mgbẹgu eje abya nụ ono bụ onye?”
Onye-ozi ono sụ iya: “Ọ kwa nnajịuphu mu bẹ ọ bụ.” Ọ chịta ẹkwa-ishi iya gude kpuchia onwiya.
66 Onye-ozi ono bya akọkotaru Áyizaku gẹ ya gude mee ya.
67 Áyizaku bya eduta iya duba l'ụlo-ẹkwa ne iya, bụ Sera. Ọ bụru iya bụ l'e kewaru iya Ribeka; ọ lụru. O yee ya obu shii. Ọ bụru iya bụ l'obu abyahụkwa bya ejizeta Áyizaku lẹ kẹ ne iya, nwụhuru nụ-a.